Վիքիպեդիա

«Կապի գաղութ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 3.
| Քարտեզ = [[Պատկեր:The Cape Colony - 1878.jpg|250px]]
}}
'''Քեյփ գաղութ''' ({{lang-nl|Kaapkolonie}} հոլանդերենից՝ «Kaap de Goede Hoop»` [[Բարեհուսո հրվանդան]], նաև {{lang-en|Cape Colony}}), առաջին հոլանդական վերաբնակեցված գաղութը [[Հարավային Աֆրիկա]]յում [[Քեյփթաուն|Կապստադ]] կենտրոնով, այնուհետև` անգլիական տիրապետություն (քաղաքը վերանվանվել է [[Քեյփթաուն]]): Հիմնադրվել է հոլանդացի ծովագնաց [[Յան վան Ռիբեկ]]ի կողմից 1652 թվականին [[Բարեհուսո հրվանդան]]ի մոտակայքում գտնվող հարմարավետ ծովածոցում, [[Հոլանդական արևելահնդկական ընկերություն|Հոլանդական Օստ Ինդիա ընկերության]] ղեկավարությամբ: Քեյփ գաղութը դարձել է [[Հոլանդական կայսրություն|հոլանդական գաղութների]] լավագույն նախագծերից մեկը և լավագույն եվրոպական վերաբնակեցման ծրագիրրըծրագիրը [[Աֆրիկա|աֆրիկյան մայրցամաքում]]: [[Հոլանդացիներ]]ը, ինչպես նաև նրանց միացած [[գերմանացիներ]]ը և [[ֆրանսիացի]] հուգենոտներըհուգենոտներն Աֆրիկայում կազմավորեցին նոր սպիտակ ժողովուրդ, աֆրիկաներներ (նաև [[բուրեր]]) շուրջ 3 միլիոն թվաքանակով: [[Հոլանդերեն]] լեզվի հիմքի վրա այստեղ ձևավորվեց նոր լեզու [[աֆրիկաանս]]ը: 1806 թվականին գաղութը գրավեց [[Մեծ Բրիտանիա]]ն: Այդ ժամանակից ի վեր Քեյփ գաղութում աստիճանաբար սկսեց աճել Բրիտանական կղզիների բնակչության թվաքանակը:
 
== Բրիտանական հսկողություն ==
Տող 9.
1795-1803 թվականներին Քեյփ գաղութը գրավվեց Մեծ Բրիտանիայի կողմից` ձգտելով կանխել [[Ֆրանսիա]]յի ամրապնդումը հոլանդական ռեսուրսների հաշվին, քանի որ Ֆանսիան գրավել էր [[Նիդերլանդներ]]ը: 1803-1806 թվականներին հոլանդական իշխանությունները վերականգնեցին իրենց վերահսկողությունը Քեյփի նկատմամբ, քանի որ այն կարևոր օղակ էր հոլանդական ծովային առևտրի և [[Հոլանդական արևելահնդկական ընկերություն|Օստ Ինդիայի]] (այժմ` [[Ինդոնեզիա]]) գաղութացման ընթացքում: Գիտակցելով տարածաշրջանի բացառիկ ռազմավարական նշանակությունն առաջին օկուպացիայի ընթացքում` բրիտանացիները ձգտում էին նորից ետ ստանալ այն: 1806 թվականին Քեյփ գաղութը նորից գրավվեց Մեծ Բրիտանիայի կողմից, [[Նապոլեոն Բոնապարտ|Նապոլեոնի]] ֆրանսիական ագրեսիայի սկսվելու պատրվակով: 1814 թվականին [[Վիեննայի վեհաժողով]]ը գաղութը փոխանցեց Մեծ Բրիտանիային «մշտական օգտագործման»: Քեյփ գաղութի Մեծ Բրիտանիայի տիրապետության տակ վերջնական անցումը ամրապնդվեց 1914 թվականի Լոնդոնյան [[Անգլո-հոլանդական կոնվենցիա (1814)|Անգլո-հոլանդական կոնվենցիայի]] միջոցով:
Դրանից հետո ՆիդերլանդներըՆիդերլանդներն այդպես էլ չկարողացավ վերականգնել կորուստը և վերածվեց երկրորդ կարգի գաղութային տիրության, կախված լինելով Մեծ Բրիտանիայից և ԱՄՆ-ից: 1835-1845 թվականներին բողոքելով բրիտանական տիրապետության դեմ, շուրջ 15 հազար աֆրիկաներներ լքեցին Քեյփի գաղութի տարածքը , դեպի Հարաֆային Աֆրիկայի հարավ արևելյան ափերը և կենտրոնական շրջաններ միգրացիայի ժամանակ: Այստեղ նրանք ստեղծեցին իրենց պետությունները` [[Օրանժ ակախ պետություն]] և [[Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն (Տրանսվալ)]]<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%9C%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F Капская колония или Капская земля]</ref>:
 
== Ինքնավարության ուղին ==
Տող 20.
==Ժողովրդագրություն==
===1904 մարդահամար===
Բնակչության թվաքանակը 1904 թվականի մարդահամարի համար: Աղբյուր`<ref name="Smuts">Smuts I: The Sanguine Years 1870–1919, W.K. Hancock, Cambridge University Press, 1962, pg 219</ref>՝
{| class="wikitable"
|- style="text-align:center"
Տող 43.
| 0.42
|- style="text-align:right; "
| style="text-align:center;"|ԸնդանուրԸնդհանուր
| 2,409,804
| 100.00
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Կապի_գաղութ» էջից