«Ֆեռնանդո Պեսոա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 40.
Desde criança tive a tendência para criar em meu torno um mundo fictício, de me cercar de amigos e conhecidos que nunca existiram. (Não sei, bem entendido, se realmente não existiram, ou se sou eu que não existo. Nestas coisas, como em todas, não devemos ser dogmáticos). Desde que me conheço como sendo aquilo a que chamo eu, me lembro de precisar mentalmente, em figura, movimentos, carácter e história, várias figuras irreais que eram para mim tão visíveis e minhas como as coisas daquilo a que chamamos, porventura abusivamente, a vida real. Esta tendência, que me vem desde que me lembro de ser um eu, tem-me acompanhado sempre, mudando um pouco o tipo de música com que me encanta, mas não alterando nunca a sua maneira de encantar.
|}}}}
Բանաստեղծի հետերոնիմների վերաբերյալ տեղեկություն ստանալու համար կարևոր աղբյուր է համարվում Պեսոայի իր ընկերոջը՝ Ադոլֆ Կազայշի Մոնտեյրուին 1935 թվականի հունվարի 13֊ին գրված նամակը, որն առաջն անգամ հրատարակվեց ''Presença'' ամսագրում («Պրեզենսա» (Ներկայություն) № 49, Կոմշիմբրա, հունիս 1937 թվական)։ Ֆեռնանադո Պեսոայի խոսքերով նրա երեք գլխավոր(ինչպես նաև ամենաարդյունավետ) հետերոնիմներ են Ալբերտու Կաեյրուն ({{lang-pt|''Alberto Caeiro''}}), Ռիկարդո Ռեյշը ({{lang-pt|''Ricardo Reis''}}) և Ալվարու դե Կամպուշը({{lang-pt|'Álvaro de Campos}}){{sfn|Carta}}{{sfn|Плавскин|1994|с=300}}։ Նրանց թվում գլխավոր դերը խաղացել է Ալբերտու Կաեյրուն, որը հովվերագական ոճի բանաստեղծ էր, որն էլ հետագայում այլ հետերոնիմների համար դարձել է ուսուցիչ։ Բացի դրանից Ալբերտու Կաեյրուն մեծ ազդեցություն է ունեցել «Ֆեռնանադո Պեսոա» հետերոնիմի վրա, որը պետք է առանձնանար և տարբերվեր Ֆեռնանադո Պեսոա օրտոնիմից, որը ուսուցիչն է նաև Ալբերտու Կաեյրուն։ Այն ժամանակ երբ Կաեյրուի պոեզիան, համաձայն Պլավսկինի «ներկայացնում էր իրենից հին տիպի մարդու գիտակցության վերափոխման փորձ» իսկ Ռեյշի էսթետիկայի հիմքը ներոկլասիցիզմի մշակաույթն է ապա Կամպուշի դինամիկ պոեզիան սովորաբար կապում են Մարենետտիի ֆուտուրիստական ոգու հետ{{sfn|Плавскин|1994|с=300}}։ Պեսոայի չորրորդ և շատ կարևոր հետերոնիմը Բերնանդու Սոարեշն է, որը հաշվապահի օգնական էր Լիսաբոնում և «Անհանգստության գրքրերի» հեղնակը։ Մյուս կողմից Բերնանդու Սոարեշը առանձնահատուկ դեպք է, որը ավելի հաճախ անվանում են Պեսոայի կիսահետերոնիմը, քանի որ նա իր փլիլսոփայությամբ և գրելու ոճով շատ նման է Ֆեռնանադո Պեսոային։ Բանաստեղծը հենց այդպես էլ գրում է իր ընկեր՝ Ադոլֆ Մոնտեյրունին ուղղված նամակում․ «իմ կիսահետերոնիմը» ({{lang-pt|semi-heterónimo}}){{sfn|Клочковский|2015|с=}}: Եվ հենց այդ պատճառով է, որ Պեսոան հստակ չի սահմանազատում իր և Բերնանդու Սոարեշի անհատականություննները ի տարբերություն վերը նշված երեք հետերոնիմների, որոնց համար նա նույնիսկ ծծնդյան և մահվան տարեթվեր էր ընտրել։ Նա միայն մահվան տարեթվեր չէր ընտրել Ալբերտու Կաեյրուի և Ռիկարդո Ռեյշի համար, որոնք էլ իրենց հեղինակից ավելի երկար ապրեցին։ <blockquote>Ինչպես՞ եմ ես գրում այս երեքի անունից․․․ Կաեյրոյի անունից՝ երբ մաքուր և անսպասելի ոգեշնչման մեջ եմ, երբ նախապես չգիտեմ, և նույնիսկ չեմ էլ երթադրում, որ կգրեմ: Ռիկարդու Ռեյշի անունից՝ ինչ֊որ անորոշ մտորումներից հետո, որոնք հանկարծ որոշակի գովերգի ձև են ստանում։Կամպուշի անունից երբ անսպասելի գրելու ազդակ եմ ստանում, բայց երբ դեռ չգիտեմ ինչի մասին։ (Իմ կիսահետերոնիմը՝ Բերնանադու Սոարեշը, որը սակայն շատ հաճախ ինձ Ալվարու դե Կամպուշին է հիշեցնում, հայտնվում է միշտ այն ժամանակ երբ ես հոգնած եմ կամ կիսաքուն: Սա կիսահետերոնիմն է, քանի որ ոչ նման է ինձ, ոչ էլ տարբեր, բայց ավելի շուտ նա տարբերվում է ինձնից, նա կարծես թե իմ խեղաթյուրված տարբերակը լինի։ Այս կիսահետերոնիմը ես եմ առանց բանականության և զգացմունքների։ Արձակը բացառությամբ նրա ինչ տալիս է բանականությունը, ավելի քիչ կարևորություն ունի քան իմը, ինչպես օրինակ լեզուն, որը նույնպես այդպիսինն է․ Կաեյրուն վատ է գրում պորտուգալերեն, Կամպուշ՝ խելամիտ է, որոշ փոքր սխալներով, Ռեյշը ավելի լավն է քան ես, սակայն պուրիզմով, ինչը ես համարում եմ չափազանցված։ Ինձ համար դժվար է գրել արձակ ստեղծագործություններ Ռեյշի համար, եթե նույնիկ այն չեմ հրապարակելու, կամ Կամպուշայի համար։ Ձևացնելը ավելի հեշտ է չափաշո ստեղծագործություններում, քանի որ վերջիններս ավելի տարերային են )։
Պեսոայի մյուս կարևոր հետերոնիմները էին Ալեքսանդր Սյորչը, որը անգլիացի պոետ էր, փիլիսոփա Անտոնիու Մորան, Բարոն դե Տիեվեն, որը պորտուգլացի ազնվական էր և «Ստոիկայի դաստիարակությունը» տեքստերի հեղինակը։ Եթե Ալվարու դե Կամպուշը կարող էր փոխարինել Ալեքսանր Սյորչին, որպես Ֆեռնանադո Պեսոայի ալտեր էգո, ապա Բարոն դե Սիեվեն իր կերպարով ավելի մոտ է Բեռնարդ Սոարեշին, այս երկուն էլ համարվում են Պեսոայի կիսահետերոնիմներից, քանի որ այս
▲Պեսոայի մյուս կարևոր հետերոնիմները էին Ալեքսանդր Սյորչը, որը անգլիացի պոետ, փիլիսոփա Անտոնիու Մորան, Բարոն դե Տիեվեն, որը պորտուգլացի ազնվական էր և «Ստոիկայի դաստիարակությունը» տեքստերի հեղինակը։ Եթե Ալվարու դե Կամպուշը կարող էր փոխարինել Ալեքսանր Սյորչին, որպես Ֆեռնանադո Պեսոայի ալտեր էգո, ապա Բարոն դե Սիեվեն իր կերպարով ավելի մոտ է Բեռնարդ Սոարեշին, այս երկուն էլ համարվում են Պեսոայի կիսահետերոնիմներից, քանի որ այս երկուի շատ բնավորության գծեր համընկնում են Պեսոայ բնաբորության գծերի հետ։ Շնոորհիվ հետերոնիմների գոյությանը Պեսոան կարողացավ խորը և բազմակողմանի ուսումնասիրել կյանքը իր մեջ եղած բոլոր գոյություն ունեցող , եզակի և առեխծվածային կապերերով, ինչպես նար նա ուսումնասիրեց նաև բազմաշերտ և խորը գրական սետղծագորւոյթւոնները, որոնք ոչ միայն բանաստեղխական են այլև փիլիսոփայական և սոցիոլոիական։
== Քաղաքական հայացքներ ==
Տող 52 ⟶ 50՝
2. „Ներկայիս Պորտուգալիայի ոգին“ (Այստեղ ոգի բառը ակնհայտորեն ընդօրինակում է գերմաներենի ''Stimmung'' բառին) երկրի երկու գլխավոր ուժերի՝ հանրապետականների և միապետականների միջև խոր տարակարծությունների արդյունքն է։ Քաղաքական ուժերի բևեռացումը ոչնչացրել է ազգային իդեալը և թույլ չի տալիս ազգին հասկանալ, թե ինչ է իրականում նա ցանկանում։ Միապետականների և հանրապետականների պայքարը դարձավ քաղաքացիական պատերազմ, որը կարող է դադարել միայն վերը նշված `ժամանակավոր ռազմական բռնապետության շնորհիվ։
3. «Բարոյական գիշերը»
4. Անցումային ժամանակաշրջան՝ այս ժամանակաշրջանում պետությունը ընտրում է իր պետական կուրսը, որը պահանջում է սահմանադրության և պառլամենտարիզիմի լուծարում։ Կառավարությունը, որը պետք է այդ տարիներին ղեկավարի պետությունը, պետք է նախ և առաջ մտածի երկրում կարգուկանոնի հաստատման մասին։ Գյուղերի մասին կմտածի ոստիկանությունը իսկ պետությանը պետք է պաշտպանված լինի, պետք է զենքը ձեռքին կռվել պետության համար,
5. Անհրաժեշտ է դադարեցնել պորտուգալական քաղաքականության ապաազգայնացման (''desnacionalização'') գործընթացքը, իշխանությանը և մշակույթին պահանջվում է կիրառել ողջ
Ֆեռնանդո Պեոսան ավարտում է իր փաստարկները նրանով, որ նրա ռազնական բռնապետության լեգիտիմությունը իր ձևով, տարամաբանությամբ և նպատակով տարբերվում է «բոլոր հայտնի այլ քաղաքական գրվածքներից »<ref>{{статья |автор= Мендес Виктор К.|заглавие= Оправдание диктатуры? (диктатор Салазар в 1930 году и поэт Фернандо Пессоа в 1928 году)|оригинал= |ссылка= http://magazines.russ.ru/nlo/2009/100/me9.html|ответственный= Пер. с англ. А. Маркова|автор издания= |издание= НЛО Новое литературное обозрение|тип= Независимый филологический журнал|место= |издательство= |год= 2009|выпуск= |том= |номер= 100|страницы= 89—99|isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl= |archivedate=}}</ref>:
== Ճանաչում ==
Բանաստեղծի կյանքի օրոք Ֆերնանադո Պեսոա անունը հայտնի էր միայն պորտուգալացի մտավորականների նեղ շրջանակում։ Նրա ստեղծագործությունները չունդունվեցին իր ժամանակակիցների կողմից։ Պեսոան ինչպես և [[Լուիշ դի Կամոենս|Կամոենսը]] մահացան այդպես էլ հայտնի չդառնալով։ Պորտուգալական մշակույթի խորհրդանիշ և ժամանակակից պորտուգալերենի վարպետ
Պեսոա համարվում է պորտուգալացի մեծագույն գրողներից մեկը , պորտուգալական մշակույթում նրա ունեցած ներդրումը համեմատելի է Կամոենսի ներդրման հետ։ [[Բլում Հարոլդ|Բլում Հարոլդը]] նրան [[Պաբլո Ներուդա|Պաբլո Ներուդայի]] հետ դասում է XX֊րդ դարի ամենաարժեքավոր իսպանախոս բանաստեղծների շարքին։
Պեսոան գրեթե իր ամբողջ կյանքը նվիրել է գրականությանը։ Նա համարվում է բազմիաթիվ հետերոնիմների հեղինակ, որն այլ կերպ անվանում են բանաստեղծի ալտեր էգո։
Բանաստեղծի առեղծվածային կերպարը բազմաթիվ գրական ուսումնասիրություններ պատճառ է հանդիսացել։ Բազմաթիվ հետազոտողներ են ուսումնասիրել նրա կյանքը և ստեղծագործական գործնեությունը ։ Իր կյանքին և ժառանգությանը Բանաստեղծի ինքնակենսագրության և
1996 թվականին Պորտույում բացվել է Ֆեռնանադո Պեսոայի անվա համալսարան։ == Ինքնակենսագրական նշումներ==
Ֆեռնանադո Պեսոան իր ինքնակենսագրական կազմել է մահից ութ ամիս առաջ։
{{քաղվածք|'''Ամբողջական անուն'''
''' Տարիք և ազգություն'''․ Ծնվել է Լիսաբոնում, Մարտիրոսների շրջանում, Սուրբ Կարլուշի հրապարակի , որը այժմ կոչվում է Դիրեկտորիայի հրապարակ վրա գտնվող № 4 տանը 1888 թվականի հունիս 13֊ին։
'''Ծագում'''․ Ժոակինա դե Սեաբրա Պեսոայի և դոննա Մարի Մագդալենա Ռինեյրու Նուգեյրայիօրինական որդին ։ Հայրական գծով գեներալ Ժոակինա Անտոնիու դե Արաուժու Պեոսոայի՝ Պորտուգալական քաղաքացիական պատերազմի մասնակցի և դոննա Դիոնիսի Սեաբրա թոռն է։ Մայրական գծով խորհրդական, Թագավորական նախարարության ղեկավարի իրավախորհրդատու Լուիշա Անտոնիու Նուգեյրուի և դոննա Մագդալենա Շավիերա Պինեյրայի թոռն է։ Ազգակցական կապեր․ Իդալգոյի և հրեաների խարռնուրդ է։
'''Ընտանեկան կարգավիճակ'''․ միայնակ։
'''Մասնագիտություն'''․Առավել հարմար անունը «թարգմանիչ է», իսկ ավելի կոնկրետ «պատասխանատու
'''Հասցե'''․ Լիսաբոն, Կոելյու դա Ռոշա 16 երկրորդ հարկ աջ կողմի բնակարան ( Այժմ այստեղ է գտվնվում Ֆեռնանադո Պեոսայի տուն֊թանգարանը)։ Փոստային հասցեն ՝ 147 Լիսաբոն։
'''Պաշտոն'''
'''Հրապարակված ստեղծագործություններ'''
'''Կրթություն'''. Այն պատճառով, որը հայրս մահացել է 1893 թվականին և մայրս ամուսնացել է երկրորդ անգամ պարետ Ժուանա Միգելա Ռոզուի հետ, ով Դուրբանում Պորտուգալիայի հյուպատոսն էր, կրթությունս այնտեղ եմ ստացել ։ 1903 թվականին 15 տարեկան հասակում արժանացել եմ Վիկտորյա թագուհու շքանշանին՝ [[Բարեհուսո հրվանդան|Բարեհուսո հրվանդանի]] համալսարանի ընդունելության քննություների ընթացքում
'''Քաղաքական հայացքներ'''․ համարում եմ, որ միապետական համակարգը առավել համապատասխան է այնպիսի
'''Կրոնական համոզմունքներ'''․ Քրիստոնյա՝ գոթիկ, հետևաբար մերժում եմ բոլոր պաշտոնական եկեղեցիների և հատկապես կոթոլիկ եկեղեցին։
'''Հայրենասիրական դրքորոշում''' Առեղծվածային ազգայնականության հետևորդ եմ, որը զուրկ է
'''Հասարակական դիրքորոշում'''․ Հակակոմունիստ, հակասոցիալիստ։ Մնացածը հանգեցնում է վերոնշյալին։
Տող 130 ⟶ 132՝
Lisboa, 30 de Março de 1935.|}}
<ref>{{cite web |url= http://casafernandopessoa.cm-lisboa.pt/index.php?id=2246|title= Nota Biográfica de 30 de Março de 1935|author= Pessoa, Fernando.|date= |work= |publisher= Casa Fernando Pessoa|accessdate= |lang= pt}}</ref>}}
== Գրականություն ==
* {{статья |автор= Абдулов, Владислав.|заглавие= Фернандо Пессоа и Царство Святого Духа|ссылка= http://www.gulliverus.ru/gvideon/?article=43264|язык= |издание= Гвидеон|тип= Литературный журнал|место= М.|год= 2015|том= |номер= 12—13|страницы= |doi= |issn= |ref= }}
|