«Լուի I Բարեպաշտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Լյուդովիկոս I Բարեպաշտ''' ({{lang-lat|Hludovicus Pius}}, {{lang-fr|Louis le Pieux}}, {{lang-de|Ludwig der Fromme}} ապրիլ/սեպտեմբեր [[778 թվական]] ֊ [[հունիսի 20]], [[840 թվական]] ), Ակտիվանիայի արքա (781—814), [[ֆրանկ]]ների արքա և [[Արևմուտք]]ի տիրակալ՝ [[Կարոլինգներ]]ի [[դինաստիա]]յից։

Լյուդովիկոս Բարեպաշտը դարձավ Ֆրանկյան թագավորության վերջին միանձնյա տիրակալը։ Հոր՝ [[Կառլոս Մեծ]] տիրակալի մահից հետո ժառանգելով գահը՝ ԼյուդովիկըԼյուդովիկոսը հաջողությամբ շարունակեց հոր բարեփոխումների քաղաքականությունը, բայց նրա կառավարման վերջին տարիներն անցան սեփական որդիների և արտաքին թշնամու դեմ պատերազմներում։ Պետությունը հայտնվեց խորը ճգնաժամի մեջ, որը նրա մահվանից մի քանի տարի անց միապետությունը հասցրեց անկման և վերջինիս տեղում նոր պետությունների ձևավորման՝ ժամանակակից [[Գերմանիա]]յի, [[Իտալիա]]յի և [[Ֆրանսիա]]յի նախակարապետների։

Լյուդովիկոսի ծննդյան մասին շատ քիչ բան է հայտնի։ «Ֆրանկյան թագավորության տարեգիրները», ֆիքսելով ընթացիկ տարվա բոլոր կարևորագույն իրադարձությունները, մի բառ անգամ չեն հիշատակում այս իրադարձության մասին։ Միայն ուշ քրիստոնեական քրոնիկներն են իրենց շարադրանքներում հիշատակում, որ դա տեղի է ունեցել [[778 թվականին՝թվական]]ին՝ շատ չանցած Կառլոս Մեծի՝ իսպանական արշավանքից վերադառնալուց։ ԼյուդովիկըԼյուդովիկոսը ծնվել է Կասսինոգիլում պերճատանը ({{lang-lat|Cassinogilum}})<ref>Էյնքարդը անվան անունըբ տալիս է որպես Cassanoilum։ Ժամանակակից հետազոտողներն այս վայրը նույնականացնում են Պուատիեի մոտ գտնվող Շասսենյուի {{lang-fr|Chasseneuil}} հետ։ Մեկ այլ վարկածի համաձայն՝ դա կարող է լինել Գարոննայի մոտ գտնվող Շասսենյուն։</ref>։ Լյուդովիկոսը երկվորյակ եղբայր ուներ, ով անվանակոչվեց Լոտար (կարոլինգների մեջ առաջինառաջինն էր այդ անունով), բայց մանկահասակ էր, երբ մահացավ<ref name="BOL">{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/348706/Louis-I|title=Louis I (Holy Roman emperor)|publisher=[[Британника|Britannica OnLine]]|accessdate=7.4.2013|archiveurl=https://www.webcitation.org/6FsE5n9et|archivedate=2013-04-14}}</ref><ref name="NDB">{{статья|автор=Schieffer T.|заглавие=Ludwig der Fromme|ссылка=http://www.deutsche-biographie.de/sfz70565.html|издание=Neue Deutsche Biographie|год=1987|band=15|seite=311—318}}</ref><ref>Астроном (3).</ref>։

Հոր նման Լյուդովիկոսն էլ հասարակ էր իր սովորությունների մեջ և զուսպ՝ ուտելիքի հարցում։ Նա խորը և համակողմանի գիտելիքներ ուներ աստվածապաշտության և ազատ գիտությունների բնագավառներում, ոչ միայն [[ռոմաներեն]] և [[գերմաներեն]] էր խոսում, այլև [[լատիներեն]], իսկ [[հունարեն]] հասկանում էր։ Նրա կողմից [[Աքվիտանիա]]յիԱքվիտանիայի ղեկավարումը ժամանակակիցները խոհեմ էին համարում, իսկ հարկերի իջեցման մասին նրա կողմից ընդունված կանոնները [[Կառլոս Մեծ]]ը տարածեց ամբողջ ֆրանսիական միապետությունում։

ԱստղագետիԱստրոնոմի խոսքերով՝ Լյուդովիկոսի մեջ վաղ հայտնվեցին թերություններ, որոնք անբարենպաստ ազդեցություն թողեցին րանրա վրա՝ որպես կառավարչի․ նա չէր կարողանում մարդկանց մասին ճիշտ դատողություններ անել, այդ իսկ պատճառով հաճախ էր լսում հիմար խորհրդատուներին, շատ առատաձեռն էր եկեղեցու նկատմամբ և մսխողաբար շռայլ՝ հոգևոր արժեքների հարցում, չէր կարողանում իրեն պահել որպես մեծատոհմիկ ազնվազարմ՝ ենթարկվելով ժողովրդի հալածանքներին։ Նա շատ քիչ որակներ ուներ, որոնք անհրաժեշտ էին այդպիսի ահռելի պետությունը ղեկավարելու համար, որը շրջափակված էր պատերազմող հարևաններով։ Նա ինքն էր զգում, որ ծնված չէ ղեկավար լինելու։ Եթե նրան չզսպեին ընկերներն ու կինը՝ [[Իրմենգարդա]]ն, ապա նա իր պապի՝ Կառլոմանի նման, կարող էր լքել գահը՝ հանուն եկեղեցական կյանքով ապրելու։

[[Պատկեր:Louis the Pious king of Aquitane.jpg|250px|մինի|ձախից|Ադրիանոս I պապը թագադրում է Լյուդովիկոսին՝ որպես [[Աքվիտանիա]]յիԱքվիտանիայի արքա, «Մեծ ֆրանսիացի քրոնիկներ» մանրանկար, [[1460 թվական]]]]

[[778 թվական]]ին Ռոնսեվալում բաքսերի կողմից կրած պարտությունից հետո՝ պետության սահմաններն անվտանգ դարձնելու նպատակով [[Կառլոս ՄեծըՄեծ]]ը վերստեղծեց Աքվիտանյան թագավորությունը։ Նրա արքա նշանակեց իր նորածին որդուն՝ Լյուդովիկոսին։ [[781 թվականինթվական]]ին Ադրիանոս I֊ի կողմից Լյուդովիկոսը [[Հռոմ]]ում թագադրվեց [[Աքվիտանիա]]յիԱքվիտանիայի արքա։ Մանկահասակ թագավորի փոխարեն թագավորությունը կառավարելու նպատակով նշանակվեցին խնամակալներ<ref name="BOL" />{{sfn|Хэгерманн Д.|2003|с=167—175}}<ref>ֆրանկյան թագավորության խնամակալներ (год 781)</ref>։

[[793 թվականինթվական]]ին Կորդովայի էմիր Խիշամ I֊ը արշավանք նախաձեռնեց դեպի Սիպտամանիա և Օրբ գետի ափին պարտության մատնեց Գիլոնին՝ [[790 թվական]]ին կոմս [[Տուլուզա]]յի կողմից նշանակված։ Բայց հանդիպելով համառ դիմադրության՝ մավրերն ստիպված էին նահանջել{{sfn|Хэгерманн Д.|2003|с=318—320}}։

[[794 թվականինթվական]]ին 16-ամյա Լյուդովիկոսը Տուլուզայում ընդունեց [[Աստուրիա]]յի [[թագավոր]] Ալֆոնս II֊ի դեսպաններին, որոնց հետ նա միություն կազմեց՝ ընդդեմ մավրերի։ Ինչպես նաև նա ընդունեց Բախալուկի դեսպաններին, [[սարակինոսներ]]ի առաջնորդին և [[Աքվիտանիա]]յի մոտ գտնվող լեռնային շրջանի ղեկավարին, որը խաղաղություն խնդրեց և պարգևներ ուղարկեց։ Միևնույն ժամանակ նա հոգ տարավ նաև [[Աքվիտանիա]]յիԱքվիտանիայի վստահելի պահակախմբի համար․ ամրացրեց [[Վիկ]] քաղաքը, Կարդոնի դղյակները, Կարտասերան և մնացյալ քաղաքները, որոնք երբևէ լքել էին բնակիչները, վերաբնակեցրեց դրանք և դրանց պաշտպանությունը հանձնեց [[կոմս]] [[Բորել]]ին։Բորելին։ [[799 թվական]]ին ֆրանկների ղեկավարությունը տարածվեց [[Բալեարյան կղզիներ]]ում{{sfn|Lewis A. R.|1965|p=38—49}}<ref name="А8" />։

[[801 թվականինթվական]]ին Լյուդովիկոսին հաջողվեց Բարսելոնայի[[Բարսելոնա]]յի ղեկավար Սաադունինին խաբեությամբ դուրս բերել Նարբոն և ուժ կիրառելով` նրան ուղարկել միապետի մոտ։ Նա արդեն պատրաստվում էր շարժվել դեպի Բարսելոնա, երբ Վասկոնսիայի ապստամբությունը շեղեց նրան։ Ոչ սովորական կոպտությամբուժի գործադրմամբ ճնշելով ապստամբությունը՝ Լյուդովիկոսը նորից շարժվեց դեպի Բարսելոնա․ այնտեղ նա զորքը բաժանեց 3 խմբի՝ մեկը թողնելով իր մոտ՝ Ռուսիլոնում, մյուսը թղեց քաղաքի վրա գրոհելու համար (վերջինս ղեկավարում էր Ռոստանը (Ռոստանգենը)՝ Ժիրոնայի կոմսը), դե իսկ երրորդ մասը թողեց Գիլոմի ենթակայության ներքո, որը [[Սարագոսա]]յի կողմից պիտի փակեր սահմանը, որպեսզի մավրերը միամիտ չհարձակվեին պաշարողների վրա։ Քաղաքում մնացածներինպաշարվածներին օգնությանօգնելու համարհամր մի քանիսին ուղարկեցին Կորդովա։ Էմիր Խակամ I֊ը միանգամից զորք ուղարկեց նրանց օգնելու, բայց այն ջախջախվեց Գիլոմի կողմից, որը դրանից հետո միացավ պաշարված քաղաքին։ Շուտով զավթյալները սոսկալի քաղց զգացին։ Երբ ֆրանկներն զգացին, որ քաղաքը դեռ երկար ժամանակ զավթված կմնա և շուտով անկում կապրի, նրանք կանչեցին Լյուդովիկոսին, որ ինքն անձամբ կապիտուլյացիայի ենթարկի՝ անառիկ ամրոցի զավթմամբ փառաբանելով իր իսկ անունը՝ անառիկ ամրոցի զավթմամբ։անունը։ Սակայն Բարսելոնայի պաշտպանները շարունակում էին համառորեն դիմանալ՝ հուսալով ձմեռային սառնամանիքին ֆրանկներին սպասվող բարդություններին։ Այդժամ [[ֆրանկ]]ներն էլ սկսեցին պատրաստվել ձմեռային պաշարմանը։ Դա տեսնելով՝ քաղաքի բնակիչները մատնեցին իրենց վալի Խարունին<ref>Ֆրանսիական աղբյուրներում նա հիշատակվում է որպես Խամուր։</ref>՝ Սաադունի ազգականին, և հանձնեցին քաղաքը։ Այնտեղ պահպանության համար թողնելով [[Բերա]]յին՝Բերային՝ Գիլոմի որդուն, ով ստացել էր Բարսելոնայի[[Բարսելոնա]]յի կոմսի տիտղոս, Լյուդովիկոսը վերադարձավ Աքվիտանիա։ Բարսելոնայի պաշարումն սկիզբ դրեց իսպանականԻսպանական մարզի ստեղծման՝ սահմանային ֆորպոստի համար՝ կոչված լինելով պաշտպանելու [[Աքվիտանիա]]յիԱքվիտանիայի բնակչությանը՝ մավրներիմավրերի հարձակումներից{{sfn|Lewis A. R.|1965|p=38—49}}<ref>Ֆրանկյան թագավորության ժամանակագիրներ(год 801); Աստղագետ (гл. 10 и 13); Էրմոլդ Նիգել։</ref>։

[[802 թվականիթվական]]ի ամռանը Լյուդովիկոսը նորից ներխուժեց Իսպանիա։[[Իսպանիա]]։ Գրավվեցին Տարագոն, Օրտոն և Լուցերա քաղաքները, ամբողջովին սնանկացավավիրվեց ողջ շրջանը՝ մինչև [[Տորտոսա]] քաղաքը։ Այնուհետև նա իր զորքը բաժանեց 2 մասի՝ դրանցից մեծն ինքն անձամբ ուղեկցեց դեպի Տորտոսա (այնտեղ որևէ արդյունքի չհասնելով), իսկ մնացյալ զորքին հրամայեց Էրբո գետն անցնելով՝ գաղտնի մտնել մավրերի թիկունքը և հանկարծակի հարձակվել նրանց վրա։ Այդ կերպ ֆրանկները հասան մինչև Վիլլա֊Ռւբեա քաղաք և թալանեցին այն, բայց շուտով մավրերը մեծ զորք հավաքեցին և փակեցին Վալլա֊Ռուբինայի դաշտով անցնող ֆրանկների նահանջի ճանապարհը, որի աշխարհագրական դիրքը հնարավորություն էր տալիս ոչնչացնելու ֆրանկյան ողջ զորքը։ Տեղացի բնակիչները ֆրանկներին ուղղորդեցին լեռնային շրջադարձով՝ դեպի մավրերի թիկունքը։ Մավրերը ջախջախվեցին և փախան<ref>Астроном (14).</ref>։ ՍարակոնացիներիՍարակինոսների հետ պայքարում իրենց օգնելու համար Լյուդովիկոսը [[805 թվականինթվական]]ին պարգևեց ազատության մեծ խարտիա (Magna Carta)Անդորրայի պարգևեց [[Անդորրա]]յի բնակիչների համայնքին<ref>805 թվականը համարվում է [[Անդորրա]]յի պետության հիմնադրման սկիզբը։</ref>

[[806 թվական]]ին [[Պամպլոնա]]յում տեղի ունեցավ խռովություն, որի նպատակը քաղաքը նորից մավրներիմավրերի իշխանությանը հանձնելն էր։ Դրա հանձնման համար Լյուդովիկոսը բանակ ուղարկեց քաղաք, որից հետո Պամպլոնայի ղեկավարը՝ [[կոմս]] Վելասկոն, ընդունեց ֆրանկների միապետի իշխանությունը, իսկ ինքը Պամպլոնան՝ կոմսության կարգավիճակով, միացվեց մահմեդականներից պաշտպանվելու համար ստեղծվող Իսպանական մարզին{{sfn|Usunáriz Garayoa J. M.|2006|p=27}}<ref>ֆրանկյան թագավորության պատմագիրներ (год 806).</ref>։

[[810 թվականինթվական]]ին Լյուդովիկոսն անձամբ գլխավորեց դեպի [[Տորտոսա]] արշավանքը։ [[Կառլոս Մեծ]]ը նրան օգնության ուղարկեց մեծ զորք։ Մուտք գործելով քաղաք՝ Լյուդովիկոսն անընդհատ հարձակվում էր՝ կիրառելով խոյահարող ջոկատներ ու այլ պաշարողական զենքեր և փլուզելով պատերը՝ պաշարումից 40 օր անց վերցրեց քաղաքը։ [[Սարակինոսներ]]ի համար Տորտոսայի անկումը նշանակալի կորուստ էր<ref name="А15" />։

[[1812 թվականիթվական]]ի ամռանը Լյուդովիկոսը պետք է ճնշեր բաքսերի ապստամբությունը, ովքեր ցանկանում էին ձերբազատվել իրենից։ Ավիրելով Դաքս քաղաքի շրջակայքը՝ հասավ նրանց հնազանդեցմանը։ Հետո դժվարությամբ անցնելով [[Պիրենեյներ]]ը՝ Լյուդովիկոսը տեղակայվեց Պամպլոնայում, որտեղ անցկացրեց թագավորական խորհրդի նիստ և հստակեցրեց Իսպանական մարզի կառավարումը։ Նրա հետադարձ ճանապարհին բաքսերը, խախտելով հավատարմության երդումը, փորձեցին խաբելով ծուղակը գցել Լյուդովիկոսին, սակայն նրանց դավադրությունը բացահայտվեց։ Ֆրանկները գերեվարեցին բաքսերի կանանց և երեխաներին, և նրանց միջոցով թաքնվելով՝ հասան հայրենիք։ Այդ նույն տարում ֆրանկներն [[Իսպանիա]]յի արաբների հետ խաղաղություն կնքեցին{{sfn|Lewis A. R.|1965|p=38—49}}<ref>Астроном (гл. 18).</ref>։

Լյուդովիկոսի արշավանքների արդյունքում՝ արաբներից պաշտպանվելու նպատակով հարավում ստեղծվեց Իսպանական մարզը, որը տարածվում էր մինչև Էրբո գետը և իր մեջ ներառում էր [[Կատալոնիա]]ն, Նավառուն և Արագոնի մի հատվածը։ Մայրաքաղաքը [[Բարսելոնա]]ն էր, իսկ ինքը մարզը տարածվում էր 10-12 կոմսություններում։ Այս նվաճումը հանգեցրեց [[Աքվիտանիա]]յի՝Աքվիտանիայի՝ [[արաբ]]ների հարձակումներից պաշտպանությանը։ Իսպանիայի քրիստոնյա բնակիչներին աջակցություն էին ցուցաբերում՝ցուցաբերում մահմեդական ղեկավարների դեմ պայքարում<ref name="NDB" /><ref name="BBKL">{{статья|автор=Breukelaar A.|заглавие=Ludwig der Fromme|ссылка=https://web.archive.org/web/20080502155358/http://www.bautz.de/bbkl/l/ludwig_i_d_f.shtml|издание=Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon|год=1993|seite=337—343}}</ref>{{sfn|Lewis A. R.|1965|p=50—68}}։

Մինչ իր՝ Աախեն տեղափոխվելը, կարգադրություններ արեց, որոնք կտրուկ փոխեցին արքունիքի կյանքը։ նախ և առաջ, նա հրամայեց հսկողության տակ առնել իր քույրերի սիրեկաններին, ում թեթևաբարո կյանքն արդեն վաղուց տհաճ էր նրան, իսկ քույրերին ուղարկեց տարբեր [[մենաստան]]ներ։ Լինելով պալատում՝ Լյուդովիկոսն անցկացրեց Կառլոսի կարողության բաժանում։ Նա ոչինչ չտվեց հոր՝արտամուսնականհոր՝ արտամուսնական կյանքում ծնված երեխաներին, փոխարենը մեծ նվիրատվություններ արեց եկեղեցիներին և մենաստաններին։ Այնուհետև նա հեռացրեց իր համար տհաճ բոլոր անձանց, րոնցիցորոնցից շատերը երկար տարիներ շարունակ եղել էին իր հոր սպասավորները, և նրանց փոխարինեց նրանցով, ովքեր Աքվիտանիայի իր արքունիքում էին<ref name="BBKL" />։ Լյուդովիկոսի զարմիկը՝ [[Բեռնարդ Իտալացի]] արքան՝ իր եղբայր Պիպինի որդին, նրա մոտ տեղափոխվեց որպես վասալ՝ խոնարհաբար հայտնելով իր հնազանդությունը։ Լյուդովիկոսը նրան թույլ տվեց վերադառնալ [[Իտալիա]], բայց հրամայեց նրանից աչքը չկտրել<ref name="Сидоров">{{статья|автор=Сидоров А. И.|заглавие=Взлёт и падение Каролингов|издание=Историки эпохи Каролингов|место=М.|издательство=РОССПЭН|год=1999|страницы=195—200|isbn=5-86004-160-8}}</ref>{{sfn|The New Cambridge Medieval History|1995|p=111 & 112}}<ref>Анналы королевства франков (год 814); Астроном (гл. 21—23); Теган (гл. 8 и 12); Нитхард (I, 2).</ref>։

[[816 թվական]]ի հունիսին մահացավ [[Լևոն III]] [[Հռոմի պապ]]ը։ 10 օրից ընտրվեց նոր պապ՝ [[Ստեփան IV (V)]]֊ը։ քանի որ նա ընտրվել էր առանց Լյուդովիկոսի համաձայնության, այդ իսկ պատճառով կայսերն ուղարկեց իր ընտրվելու մասին ծանուցագիր՝ հռոմեացիներին հրամայելով կայսերը հավատարմության երդում տալ։ Ցանկանալով անձամբ տեսնել Արևմուտքի նոր կայսերը՝ Հռոմի պապը ֆրանսիականժամանեց ֆրանկյական պետություն։ Լյուդովիկոսը հանդիսավոր կերպով ընդունեց նրան [[Ռեյմս]]ում և նրա առջև 3 անգամ ընկավ գետնին։ 816 թվականի հոկտեմբերի 5-ին [[Հռոմի պապ]] Ստեփանը հանդիսավոր կերպով իր հետ բերված ոսկե թագով թագադրեց Լյուդովիկոսին և նրա կնոջը՝ Իմենգարդային։ Լյուդովիկոսը դարձավ առաջին միապետը, ով թագադրվել էր Ռեյմսի տաճարում, որը հաջորդ 1000 տարիների ընթացքում ([[1825 թվական]]ը ներառյալ) դառնալու էր ֆրանսիացի ղեկավարների թագադրման ավանդական վայրը<ref name="BOL" /><ref>Բացառություն է հանդիսանում Հենրիխ IV֊ի թագադրումը, որն անցավ Շարտրում, այլ ոչ թե Ռեյմսում. Ըստըստ լեգենդի՝ Քլոդվիգն առաջինն էր, ով կնքվեց Ռեյմսում, բայց չթագադրվեց։</ref>{{sfn|The New Cambridge Medieval History|1995|p=111}}։

ԼյուդովիկԼյուդովիկոս I Բարեպաշտը, ցանկանալով ամրապնդել իր որդիների իրավունքները, [[817 թվականիթվական]]ի հուլիսին Աախանում հրապարակեց «Կարգուկանոնը կայսրությունում» (Ordinatio imperii) ակտը։ Դրա մեջ հրապարակվում էր կայսեր կրտսեր որդիների սեփական տիրույթների առանձնացման մասին․ Պիպինն նստացավստացավ աքբիտանիանԱքվիտանիան, Վասկոնիան և Իսպանական մարզը, իսկ Լյուդովիկը՝ Բավարիան և Կարինտիան։ ԼյուդովիկԼյուդովիկոս Բարեպաշտի ավագ որդին՝ Լոտարը, հայտարարվեց հոր կառավարչակիցը՝ համակայսր տիտղոսով։ Ժամանակակից պատմաբաններիպատմագիրների կարծիքով՝ այն տարածքները, որոնք պիտի անցնեին Լոտարին, կազմում էին ֆրանկականՖրանկյան թագավորության նշանակալի մասը․ դրանք ներառում էին Նեյստրիայի, Ավստրազիայի, Սաքսոնիայի, Թյուրինգիայի, Ալեմանիայի, Սեպտիմանիայի, Պրովանսի և Իտալիայի[[Իտալիա]]յի հողերը։ Իտալիայի Բեռնարդ արքայի մասին ակտի մեջ ոչ մի խոսք չկար{{sfn|Левандовский А. П.|1995|с=154—158}}{{sfn|Тейс Л.|1993|с=21—23}}<ref name="Сидоров" /><ref>[http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/France/IX/800-820/Ludwig_I/divisio_imperii_817.htm Текст капитулярия о разделе]; Анналы королевства франков (год 817); Астроном (гл. 29); Теган (гл. 21)</ref>{{sfn|The New Cambridge Medieval History|1995|p=112}}։

Որպես Իտալիայի կայսր՝կառավարիչ՝ Բեռնարդի իրավունքներն արհամարհելն առաջացրեց վերջինիս դժգոհությունը, և [[817 թվական]]ի աշնանը նա կայսեր դեմ խռովություն բարձրացրեց։ Լյուդովիկոսը զորքի հետ միասին անհապաղ մեկնեց [[Իտալիա]]։ Չկարողանալով դիմակայել կայսերական բանակին,բանակին՝ Բեռնարդն շտապեց Լյուդովիկոսի մոտ՝ արդարանալու և նրա ներողամտությունը հայցելու, բայց ձերբակալվեց բոլոր այն անձանց հետ, ովքեր կասկածվում էին խռովության ալիք բարձրացնելու մեջ (այդ թվում նաև՝ Կայսեր զարմիկներ Դրոգոն և Գուգոն)։ [[818 թվական]]ի ապրիլին Աախենի դատարանը Բեռնարդին մահապատժի ենթարկեց, բայց Լյուդովիկոսն այն փոխարինեց կուրացմամբ, որն այնքան դաժան իրականացվեց, որ դրանից 2 օր անց (ապրիլի 17-ին) Բեռնարդը մահացավ։ Խռովության մնացյալ մասնակիցներն ստացան ավելի մեղմ պատիժներ (մի մասը հոգևորական ձեռնադրվեց, իսկ մյուս մասը զրկվեց ունեցվածքից և լիազորություններից){{sfn|Левандовский А. П.|1995|с=158}}{{sfn|Тейс Л.|1993|с=22—23}}<ref>Астроном (гл. 29—30); Теган (гл. 22—24); Нитхард (I, 2).</ref>{{sfn|The New Cambridge Medieval History|1995|p=114—115}}։

Թագավորական ընտանիքի անդամի փաստացի մահապատիժը[[մահապատիժ]]ը ծանր ազդեցություն ունեցավ ֆրանսիականֆրանկյան ազնվականության վրա։ Նրանք սկսեցին կայսերը մեղադրել Բեռնարդի նկատմամբ ավելորդ դաժանության մեջ։ Շուտով Լյուդովիկոս Բարեպաշտը փոխեց իր կարծիքը խռովության հանգամանքների մասին, [[821 թվական]]ի հոկտեմբերին Տիոնվիլայում հայտատրարվեց դրա մասնակիցների համաներման մասին։ Նրանց վերադարձվեցին ունեցվածքն ու լիազորությունները, սակայն հոգևորական ձեռնադրվածները (այդ թվում նաև՝ կայսեր եղբայրները), այդպես էլ մնացին հոգևորականի կոչմամբ։ Լյուդովիկոսն անկեղծորոն ցավում էր, որ մեղավոր էր դարձել զարմիկի մահվան մեջ և [[822 թվական]]ի օգոստոսին Ատտինիայի թագավորական արքունիքում թագավորական դղյակի անդամների ներկայությամբ հրապարակայնորեն ապաշխարեց Բեռնարդի մահվան պատճառ դառնալու համար՝ Աստծուց արցունքախառն, ծնկաչոք ներողություն խնդրելով։ սակայնՍակայն կայսեր մերձավորներից շատերը այդ քայլը գնահատեցին որպես հոգևոր զղջման արարք, իսկ որպես միապետ՝ անթույլատրելի թուլության առաջացում, ինչը նրանց աչքերում նսեմացրեց Լյուդովիկոսի հեղինակությունը{{sfn|Левандовский А. П.|1995|с=158}}<ref name="BBKL" /><ref>Астроном (гл. 34—35).</ref>{{sfn|The New Cambridge Medieval History|1995|p=114—115}}։

[[818 թվականինթվական]]ին բրետոնացիները իրենց առաջնորդ հռչակեցին Մորվանին (Մուրկոմանին)՝ «Բրետանի թիկունք» մականվամբ (Lez-Breizh), որը սկսեց պայքարել թագավորական տիտղոսի համար։ Սկզբնական շրջանում Լյուդովիկոսը ցանկանում էր այդ գործը հեռացնել խաղաղ ճանապարհով և որպես դեսպան նրա մոտ ուղարկեց Վիտշար աբբային, որը պետք էբրետոնացիներից պահանջեր կայսեր իշխանությանը հնազանդվել և սկսել դանիի վճարումը։ Մորվանի պատասխանը բացասական էր։ Ի պատասխան՝ Լյուդովիկոս կայսրը մեծ զորք հավաքեց, հավաքի վայր նշանակեց Վաննը և այդ քաղաքում անցկացնելով ռազմական խորհուրդ՝ գրոհեց ապստամբած Բրետանի վրա։ Ֆրանկներն իրենց ճանապարհին ամյացնումամայացնում և այրում էին ամեն ինչ, բրետանացիները պատասխանում էին գրոհներով և դարանակալություններով։ Ի վերջո Լյուդովիկը նվաճեց հակառակորդի հենակետը, իսկ Մորվանն սպանվեց թագավորական ձիապանի կողմից՝ բանակցությունների ժամանակ։ Դրանից հետո բրետոնացիները նորից նվաճվեցին և հավատարմության երդում տվեցին։ Խաղաղության պայմաններից մեկը կայսեր զորքում բրետոնացիների զինվորական ծառայության վերականգնումն էր<ref>Анналы королевства франков (год 818); Астроном (гл. 30); Теган (гл. 25); Эрмольд Нигелл.</ref>{{sfn|Smith J. M. H.|1992|p=64—66}}։

Ամեն դեպքում Բրետանիայում իրավիճակը շարունակեց նույնը մնալ։ [[822 թվական]]ին անհնազանդ բրետոնացիները նոր առաջնորդ ընտրեցին Գվիոմարխին (Վիոմարկին)։ Այն ուժերը, որոնք ուղղվում էին Բրետոնական մարզի կոմսերի դեմ, պարզվեց՝ բավական չէին, և [[824 թվականիթվական]]ի աշնանը Լյուդովիկոս Բարեպաշտը նորից մեկնեց Բրետան։ Կայսեր հետ միասին արշավանքին մասնակցեցին նաև իր որդիները՝ Պիպինը և Լյուդովիկը։Լյուդովիկոսը։ Ֆրանկները այն նույն համակազմով էին, ինչ և [[818 թվական]]ին, ի դեպ՝ նաև նույն արդյունքներով։ սակայն Գվիոմարխը խուսափեց մահից՝ [[825 թվականինթվական]]ին հավատարմության երդում տալով [[Կարոլինգներ]]ին։ ԼյուդովիկըԼյուդովիկոսը, ինչպես միշտ<ref>{{Книга:Астроном: Жизнь императора Людовика|39|67}}</ref>, հանդես եկավ գթասրտությամբ, գրկաբաց ընդունեց նրան, շռայլորեն պարգևատրեց և թույլ տվեց վերադառնալ հայրենիք։ Սակայն Գվիոմարխը դրժեց հավատարմության երդումը և չդադարեց հարձակվել իր հարևան կալվածքների վրա, որոնք կայսերը հավատարիմ էին։ Արդյունքում նրան բռնեցին հենց իր տանը և սպանեցին<ref>Анналы королевства франков (годы 822—824); Астроном (гл. 35 и 39); Теган (гл. 31); Эрмольд Нигелл.</ref>{{sfn|Smith J. M. H.|1992|p=66}}։

=== Կրոնական բարեփոխումներըբարեփոխումներ ===

Դեռևս [[Աքվիտանիա]]յում ծանոթանալով Բենեդիկտ Անիանցու գաղափարներին, որոնք կապված էին մենաստանի կանոնների բարեփոխման հետ, Լյուդովիկոս Բարեպաշտը հովանավորչությամբ հանդես եկավ՝ դրանց իրականացման նպատակով։ Դառնալով կայսր՝ նա որոշեց ֆրանսիականՖրանկյան պետության ամբողջ տարածքում տարածել Բենեդիկտի կողմից մշակված կանոնները։ Դրա համար 816-819 թվականներին անցկացվեցին 3 եկեղեցական ժողովներ, որոնք ընդունեցին մի շարք փաստաթղթեր՝ եկեղեցականնների կանոնիկների վարքագծի կանոնների և նորմաների կանոնակարգման համար, ինչպես նաև որոշ մենաստանների համար աբբա ինքնուրույն ընտրելու իրավունքի մասին<ref name="Aachen" />։ Հաստատվեցին նաև կանոններ նրանց դեմ, ովքեր կհրաժարվեին ենթարկվել այդ կանոններին։ Ավելի ուշ ([[826 թվականինթվական]]ին) հրապարակվեց նաև մեծ կապիտուլյարիա՝ կանոնիկների կյանքը կարգավորող։ Բենեդիկտ Անիանցու գաղափարների ազդեցությամբ, որոնք վերաբերում էին եկեղեցական կանոնակարգի ամրապնդմանը, 826֊830֊ական թվականներին վերջնականապես հովանավորեց մենաստանների բարեփոխումները։

=== ՖրանկականՖրանկյան պետություն և սլավոնացիներ ===

Լյուդովիկոս բարեպաշտիԲարեպաշտի օրոք ֆրանկականՖրանկյան պետության և սլավոնացիների փոխհարաբերությունները զարգանում էին 3 ուղղություններով․ նախ՝ ՖրանկականՖրանկյան պետությանը ենթակա դեռևս չանկախացած սլավոնական ժողովուրդների, երկրորդը՝ այն սլավոնացիների ֆեոդալացումը, որոնք արդեն ընդունել էին ֆրանկների իշխանությունն իրենց նկատմամբ, և երրորդը՝ սլավոնական հողերի քրիստոնեացումը։ Հիմնական սլավոնական ժողովուրդների մեջ, որոնց հետ ֆրանկները գործ ունեին, խորվաթներն էին, կարանտանացիները, օբոդրիտները և սերբերը, ինչպես նաև մերօրյա բուլղարացիների նախնիները<ref name="BBKL" />։

Խորվաթական հողերը ենթարկեցնելու փորձերը 819-822 թվականներին հանգեցրին ֆրանկների դեմ լայնամասշտաբ ապստամբության, որը գլխավորում էր իշխան Լյուդևիտ Պոսավցին։ Սլավոնացի այլ ժողովուրդների հետ միություն կազմելով՝ Լյուդևիտը հրաժարվեց ընդունել կայսեր իշխանությունը։ Ի պատասխան՝ ֆրանկներն [[819 թվականինթվական]]ին արշավանք սկսեցին դեպի ենթակա [[Խորվաթիա]], սակայն չկարողացան ռազմական վնաս հասցնել։ Դա ստիպեց Լյուդովիկոսին խորվաթական մյուս իշխանի՝ Բորնայի հետ միություն կազմել, ինչի արդյունքում Լյուդևիտը լուրջ կորուստներ կրեց։ Հաջորդ արշավանքների ժամանակ (820 և 821 թվականներին) ֆրանկները քայքայման հասցրին Լյուդևիտի բոլոր տարածքները՝ նրան ստիպելով անցնել պաշտպանության։ Նրանց հաջողվեց նաև վերահսկողություն հաստատել Լյուդևիտի դաշնակիցներ կարնիոլացիների և կարանտանացների նկատմամբ։ Ֆրանկների այս հաջողությունների արդյունքում Լյուդևիտ Պոսավցին ստիպված եղավ փախչել իր կալվածքներից և շուտով մահացավ։ Ապստամբությունը ճնշվեց<ref>Анналы королевства франков (годы 819—821); Астроном (гл. 31—35); Теган (гл. 27); ''Тржештик Д.'' Возникновение славянских государств в Среднем Подунавье. С.69 — 86. // Раннефеодальные государства и народности (южные и западные славяне VI—XII вв.); Раннефеодальные государства на Балканах (VI—XII вв.) С.223 — 225.</ref>։

[[817 թվականինթվական]]ին [[Ֆրիուլական կոմսություն|Ֆրիուլական կոմսության]] մարկկոմս Կադոլագը Կարանտանիայի սլավոնների նկատմամբ սահմանեց ֆրանկների վերահսկողությունը։ [[828 թվական]]ին<ref>Այլ տվյալներով [[820 թվական]]ին։</ref>՝ Լյուդևիտ Պոսաբցու ապստամբությունը ճնշելուց հետո, Լյուդովիկոս կայսրըորոշումկայսրը որոշում ընդունեց ֆրանկներից կախվածության մեջ գտնվող Կարանտինիայի իշխանության և մի քանի այլ մանր կալվածքների լիկվիդացիայի մասին։ Տեղացի առաջնորդները զրկվեցին իշխանությունից, իշխանությունները կազմալուծվեցին և նրանց տեղերում ձևավորվեցին ֆրանկականֆրանկյան 3 մարզեր՝ Արևմտյան մարզ, Կարանտանական մարզ (արդյունքում դարձավ Կարինտիայի հերցոգություն) և [[Կրայնական մարզ]]<ref>Анналы королевства франков; ''Тржетик Д.'' Возникновение славянских государств в Среднем Подунавье. С.69 — 81. // Раннефеодальные государства и народности (южные и западные славяне VI—XII вв.)</ref>։

Ֆրանկների մեծամասնության կողմից խրախուսված Լյուդովիկոս Բարեպաշտի գործողությունների մեծ մասը խաղաղ հարաբերություններ էին, որոնք մթագնեցին միայն 817-819 թվականների խռովության ժամանակ, ինչի արդյունքում դանաների հետ դաշինք կազմածիշխանկազմած իշխան Սլավոմիրը տապալվեց և գերեվարվեց ֆրանկների կողմից։ Սակայն շատ շուտով օդոբրիտները շատ շուտովադոբրիտները նորից դարձան ֆրանկների դաշնակիցները՝ ընդունելով Լյուդովիկոսի հեղինակությունը և ազդեցությունը, 823 և 826 թվականներին նրանց խնդրանքով դիմեցին, որպեսզի թույլ տան ներժողովրդական վեճեր՝ իշխանության մասին, որոնք կայսրը հանգուցալուծեց հօգուտ Ցեդրագ<ref>Анналы королевства франков (годы 817—826); Астроном (гл. 25, 29, 36 и 40); ''Ронин В. К., Флоря Б. Н.'' Государство и общество у полабских и поморских славян. С.116 — 136. // Раннефеодальные государства и народности (южные и западные славяне VI—XII вв.)</ref><ref>{{книга|автор=[[Гильфердинг А. Ф.]]|заглавие= История балтийских славян|место={{СПб.}}|издательство=Издание Д. К. Кожанчикова|год=1874|страницы=286—291|страниц=480}}</ref> իշխանի։

827֊830 թվականներին ֆրանկները պատերազմ էին վարում [[բուլղարացիներ]]ի հետ։ Դեռևս [[818 թվականինթվական]]ին Լյուդովիկոսի մոտ եկան սլավոնական ժողովուրդներից ադոբրիտների (ադոբրիտների արևմտյան ճյուղից), գոդուսկանների և տիմոչանների դեսպանները, որոնք ոչ վաղ անցյալում անջատվել էին բուլղարացիներից, հովանավորչության խնդրանքով դիմեցին Լյուդովիկոսին, ինչին կայսրը համաձայնեց։ Բուլղարացի Օմուրտագ խանը, ցանկանալով վերականգնել վերահսկողությունն այդ ժողովուրդների նկատմամբ, [[825 թվական]]ին Լյուդովիկոսի հետ բանակցություններ ունեցավ, սակայն դրանք ոչնչի չբերեցին։ Արդյունքում 827 և 829 թվականներին բուլղարացիները արշավանքներ սկսեցին Միջին Պոդունավիայի սլավոնացիների դեմ և նրանց նկատմամբ հաստատեցին իրենց իշխանությունը։ [[830 թվականինթվական]]ին ֆրանկների և բուլղարացիների միջև խաղաղություն կնքվեց՝ ստատուս քվոյի պայմաններում, Օմուրտագ խանի մահվանից և դրան հաջորդած Բուլղարիայի[[Բուլղարիա]]յի թուլացումից հետո՝ [[838 թվականինթվական]]ին, ֆրանկներին հաջողվեց Պաննոնիայի սլավոնացիների նկատմամբ վերականգնել իշխանությունը<ref>Анналы королевства франков (годы 827—830); Астроном (гл. 39 и 42); Теган (гл. 32); ''Койчева Е., Кочев Н.'' Болгарское государство с середины VIII до конца IX в. С. 51 — 68. // Раннефеодальные государства и народности (южные и западные славяне VI—XII вв.). С.158 — 159.</ref>։

Սլավոնացիների նկատմամբ Լյուդովիկոս Բարեպաշտի քաղաքականության հիմնական ուղղություններից մեկը քրիստոնեացումն էր։ հիմնականումՀիմնականում նրա կողմից վնասվեցին այն տարածքները, որոնք ընդունում էին Արևմուտքի[[Արևմուտք]]ի կայսեր իշխանությունը։ [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդական կայսրության]] [[Կոստանդին Ծիրանածին]]<ref>Константин Багрянородный. Об управлении империей. Гл.30.</ref> կայսեր մասինՊատմաբանների մեկնություններիմասին Պատմաբաններիպատմաբանների մեկնությունների համաձայն՝ Դալմաթինական Խորվաթիայի իշխան Բորնն ընդունեց քրիստոնեությունը և կնքեցմկրտեց բազմաթիվ խորվաթների։ Ֆրանկների մոտ գերի լինելով՝ օդոբրիտներիադոբրիտների իշխան Սլավոմիրը [[821 թվական]]ին մկրտվեց։ Պասսաու եպիսկոպոսի փաստաթղթերում կա տեղեկատվություն, հավանաբար, լիովին չափազանցված, այն մասին, որ Ռեգինխար եպիսկոպոսը մկրտել է «բոլոր մարովաններին»։ [[830 թվականիցթվական]]ից շատ չանցած Նիտրանական իշխանության իշխան Պրիբինն իր մայրաքաղաք Նիտրեում եկեղեցի կառուցեց, իսկ [[833 թվականինթվական]]ին ինքը մկրտվեց։ Զալցբուրգի արքեպիսկոպոսները Պաննոնիայում ակտիվորեն քարոզում էին [[քրիստոնեություն]]ը։ Ավելի մեծ արդյունքների հասան Կարանտանիայում՝ գտնվելով Ֆրանկյան պետության անմիջական ենթակայության ներքո։ Հետագայում Լյուդովիկոս կայսեր՝ սլավոնացիների մեջ քրիստոնեությունը տարածելու քաղաքականությունը հաջողությամբ շարունակեց նրա որդի Լյուդովիկոս II Գերմանացին<ref>''Тржештик Д.'' Возникновение славянских государств в Среднем Подунавье. С. 69 — 86. // Раннефеодальные государства и народности (южные и западные славяне VI—XII вв.)</ref>։