«Լուի I Բարեպաշտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

=== Ֆրանկյան պետություն և նորմաններ ===

Լյուդովիկոս I Բարեպաշտ կայսեր կառավարման սկզբից ի վեր Ֆրանկյան պետության համար արտաքին գլխավոր սպառնալիք են դառնում նորմանների[82]{{sfn|The New Cambridge Medieval History|1995|p=119}} հարձակումները։

810-ական թվականներին, քանի դեռ դանիացի կոնունգները զբաղված էին գահի համար պայքարով, կայսրությունը որևէ հարձակման չենթարկվեց, իսկ 814 թվականին Խարալդ Կլակի ժամանման շնորհիվ Լյուդովիկոսը դաշնակից ձեռք բերեց դանիացի կառավարիչների շրջանում։ Ավելի քան 40 տարի Խարալդը Խորիկ I֊ի հետ վիճարկում էր Յուտլանդիայի գահը։ Մի քանի անգամ նա օգնության խնդրանքով եկել է Լյուդովիկոսի մոտ։ 826 թվականի հունիսին ժամանելով Ինգելհայմ ամ Ռայն, Խարալդ Կլակը կայսեր ազդեցությամբ որոշեց մկրտվել և նույն տարվա աշնանը Մայնցում, ողջ արքունիքի ներկայությամբ, իր ընտանիքի և մերձավորների[83]<ref>Анналы королевства франков (год 826); Астроном (глава 40); Теган (гл. 33); Эрмольд Нигелл.</ref> հետ միասին մկրտվեց։ Օգտվելով դրանից՝ կայսրն սկսեց քրիստոնեության քարոզման առաքելություն իրականացնել Խարալդ Կլակի ենթակայության ներքո գտնվող շրջանում․ 822-823 թվականներին Յուտլանդիա ուղարկվեցին արքեպիսկոպոս Ռեյմս Էբբոնը և եպիսկոպոս Բրեմեն Վիլլերին, բայց նրանց հաջողությունները շատ համեստ էին, սակայն 826-827 թվականներին Յուտլանդիա ժամանած Անգսարին հաջողվեց մկրտել մեծ թվով դանիացիների[28][84]<ref name="BBKL" />{{sfn|The New Cambridge Medieval History|1995|p=127—128}}։

Խարալդի նոր արտաքսման պատճառով Անգսարն ստիպված էր վերադառնալ, բայց 829-831 թվականներին նա քարոզչական ճանապարհորդություն իրականացրեց դեպի Բիրկա (Շվեդիա), որտեղ նույն հաջողությամբ քարոզեց քրիստոնեությունը։ Սկանդինավիայի հետագա քրիստոնեացման կայսեր նախաձեռնությամբ 831 թվականին Համբուրգում հիմնվեց եկեղեցական նոր թեմ, որի առաջին եպիսկոպոս նշանակվեց Անգսարը[<ref>Анналы королевства франков (годы 829—861); ''Римберт''. Житие святого Ансгара (главы 1—12); Эрмольд Нигелл; ''Губанов И. Б.'' Культура и общество скандинавов эпохи викингов. С.85] — 87; ''Джонс Г.'' Викинги. С.94 — 100.</ref>։

Լյուդովիկոս Բարեպաշտից է սկսվում ֆրանկյան արքաներից նորմանական կոնունգներին շրջանների կառավարման պրակտիկայի փոխանցումը․ 826 թվականին նա Խարալդ Կլակին շնորհեց Վեզեր [86] գետի մոտ գտնվող Ռյուստինգեն շրջանը։

[[Պատկեր:Vikings fight.JPG|200px|մինի|Վիկինգների ճակատամարտը․ ժամնակակիցժամանակակից վերականգնում]]

Հետագայում հաջողությունը մշտապես ուղեկցում էր նորմաններին։ Ի դեպ՝ հարձակումների էին ենթարկվում ոչ միայն երկրի գյուղերը, այլև խոշոր քաղաքները։ Հարձակումների էին ենթարկվում կայսրության բոլոր հյուսիսային շրջանները․ 824 թվականին թալանվեց Նուարմունտիե կղզին (Լուարայի գետաբերանում), 825 թվականին ավիրվեցին Ֆրիսլանդիան և Բրետանը, իսկ 828 թվականին Յուտլանդիայի արքա Խորիկ I֊ն Սաքսոնիայի վրա հարձակում իրագործեց։ Հարձակումներն էլ ավելի ուժգնացան, երբ 830-834 թվականներին տեղի ունեցավ կայսրության կառավարման կազմալուծում, իսկ զորքերն անկարողունակ էին դարձել Լյուդովիկոս Բարեպաշտի և որդիների բախումների պատճառով։ Արդեն 830 թվականին նորմանները նոր հարձակում իրագործեցին Նուարմանտիե կղզու վրա և թալանեցին մերձակա մենաստանները։ 834-ից 837 թվականներին վիկինգներն ամեն տարի թալանում էին առևտրի մեծ նավահանգիստ Դորեսթադը՝ մայրցամաքային Եվրոպայի[[Եվրոպա]]յի և Բրիտանիայի կապի գլխավոր տեղակայանը։ 835 թվականին հարձակման ենթարկվեց Ֆրիսլանդիան, 837 թվականին ավիրվեց Անտվերպենը, վերցվեցին Դոոռնիկը և Մեխելենը, իսկ Վլախերն կղզին (Շելդայի գետաբերանում) դարձավ նորմանների հիմնական հենակետը։ 838 թվականին Գաստինգի առաջնորդությամբ նորմանները հրկիզեցին Ամբուազը։ Այդ կերպ Լյուդովիկոսի կառավարման վերջին հատվածում իշխանություններին հարձակումներից հետ պահելու անկարողության պատճառով ավիրվեցին Սաքսոնիայի, Ֆրիսլանդիայի, Ֆլանդրիայի և Նեյստրիայի հյուսիսային մարզերի մերձակա շրջանները, նշանակալիորեն թուլացան Ֆրանկյան պետության և Բրիտանական կղզիների[87]<ref>Анналы королевства франков; Бертинские анналы; Ксантенские анналы; ''Стриннгольм А.'' Походы викингов. С.29-34; ''Джонс Г.'' Викинги. С.204 — 206.</ref> միջև եղած կապերը։

Լյուդովիկոս Բարեպաշտի ժամանակաշրջանի առաջին ճշգրիտ թվագրված վկայությունը ռոս (ռուս (ժողովուրդ)) ժողովրդի մասին, որոնց ներկայացուցիչները 839 թվականի մայիսին բյուզանդացիների դեսպանության կազմում ժամանեցին կայսերական պալատ։ Ֆրանկները ռուսներին ընդունեցին որպես շվեդներ և հաշվի առնելով նորմանների մծտական հարձակումները՝ ձերբակալեցին ռուսների դեսպաններին՝ մինչ հանգամանքների[88]<ref>Бертинские анналы (год 839).</ref> բացահայտումը։