«Ռետինոլ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ չակետերներ |
|||
Տող 5.
Գոյություն ունի վիտամին A-ի 2 ձև.
* Վիտամին A - ռետինոլ[[Պատկեր:All-trans-Retinol2.svg|thumb|Ռետինոլ (Retinol) տրանս-9,13-դիմեթիլ-7-(1,1,5-տրիմեթիլցիկլոհեքսան-5,6)-նոնատետրան-7,9,11,13-ոլ
[[Ածխածին|<big>C</big>]]<sub>20</sub>[[Ջրածին|<big>H</big>]]<sub>30</sub>[[Թթվածին|<big>O</big>]]]]
* Նախավիտամին A - [[
[[Ածխածին|<big>C</big>]]<sub>40</sub>[[Ջրածին|<big>H</big>]]<sub>56</sub>]]
Նախավիտամին A-ն` կարոտինը դեղնանարնջագույն պիգմենտ է կարոտինոիդների խմբից, որը մարդու օրգանիզմում վերածվում է ռետինոլի, այդ իսկ պատճառով նրան կարելի է համարել վիտամին A-ի բուսական տեսակը և նախավիտամինը:
Վիտամին A-ն ունի բաց դեղին գույն, որը պայմանավորված է բուսական, կարմիր [[
Հայտնաբերվել է 1913 թվականին երկու գիտնականների խմբերի կողմից (Մակ-Կոլլուտ — Դեվիս և Օսբորն): Սա դարձավ առաջին հայտնաբերված վիտամինը, ուստի նրա անվանումը կոչվեց վիտամին A, համապատասխան լատինական այբուբենի առաջին տառի:[[Պատկեր:Carrots.JPG|thumb|Գազար]]
Տող 20.
Վիտամին A-ն մասնակցում է օքսիդավերականգնման ռեակցիաներին, սպիտակուցների սինթեզի կարգավորմանը, խթանում է նորմալ նյութափոխանակությանը, բջջային և միջբջջային մեմբրանների նորմալ ֆունկցիաներին, մեծ դեր է խաղում ոսկրերի և ատամների ձևավորմանը, ինչպես նաև ճարպային ավելցուկների քայքայմանը (օգտագործմանը), անհրաժեշտ է նոր բջիջների առաջացմանը և նրանց աճի համար, դանդաղեցնում է ծերացման պրոցեսը:
Վիտամին A-ն աջակցում է գիշերային տեսողությանը` [[
Այն նաև նպաստում է աչքի խոնավեցմանը, հատկապես անկյուններում, պաշտպանելով դրանց չորացումից և ցանցաթաղանթի հետագա վնասումներից:
Տող 46.
Ռետինոլը չափազանց կարևոր է նորմալ սաղմնային զարգացման, պտուղի սնման և հղիության բարդությունների նվազեցման համար, ինչպիսիք են նորածնի ցածր քաշ, փոքր չափսեր և այլն:
Վիտամին A-ն մասնակցում է ստերոիդալ հորմոնների սինթեզին (այդ թվում [[պռոգեստերոն
Ինչպես վիտամին A-ն, այնպես էլ β-կարոտինը պաշտպանում են ուղեղի բջիջների մեմբրանները, ազատ ռադիկալների ավերիչ հետևանքներից, մինչդեռ β-կարոտինը չեզոքացնում է առավել վտանգավոր ազատ ռադիկալները` պոլիչհագեցած թթուների ռադիկալները և թթվածնի ռադիկալները:
β-կարոտինի հակաօքսիդիչ հատկությունը մեծ դեր է խաղում [[սիրտ|սրտի]] և արյունատար անոթների հիվանդությունների կանխարգելման մեջ, այն ունի պաշտպանիչ դեր [[ստենոկարդիա
Լյութեին և Զեակսետին - գլխավոր կարոտինոիդներն են, որոնք պաշտպանում են մեր աչքերը. նրանք նպաստում են [[կատարակտ
Լիկոպին - ևս մեկ կարոտինոիդ (գլխավորապես պարունակվում է լոլիկի մեջ), որ պաշտպանում է մեզ [[աթերոսկլերոզ
== Օրական անհրաժեշտությունը ==
Տող 67.
== Համագործակցությունը ==
* [[
* [[Ցինկ]]ի պակասը կարող է հանգեցնել վիտամին A-ի ակտիվ ձևի վերածման խանգարման: Քանի որ, օրգանիզմը ցինկի բավարար քանակի բացակայության դեպքում չի կաչող սինթեզել սպիտակուց, որը կապում է վիտամին A (մոլեկուլ-փոխադրողի, որը փոխադրում է վիտամին A աղիների պատերի միջով և ազատում է նրան արյան մեջ), ցինկի պակասը կարող է հանգեցնել հյուսվածքներին` վիտամին A-ի վատ ազդեցության դրսևորման: Այս երկու բաղադրիչները փոխկապակցված են, ինչպես վիտամին A-ն նպաստում է ցինկի յուրացմանը, այնպես էլ ցինկը ազդում է վիտամին A-ի վրա:
* [[Հանքային յուղեր
* Վիտամին A-ի նորմալ կլանման համար անհրաժեշտ է [[ճարպեր
== Վիտամինի աղբյուրները ==
Տող 79.
[[Պատկեր:Pig's liver with sauteed onion.jpg|thumb|Լյարդ]]
Կանաչ և դեղին բանջարեղեն. [[
==== Կենդանական ====
|