«Կարոլինգյան մինուսկուլ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Նոր էջ «thumb|right|300px|Ֆրեյզինգենյան մագաղաթ [[Սլովենիայից՝ մարդկությանը հայտնի առաջին...»:
 
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Freising manuscript.jpg|thumb|right|300px|Ֆրեյզինգենյան մագաղաթ [[Սլովենիա]]յից՝ մարդկությանը հայտնի առաջին [[Սլավոնական գիր|սլավոնական գրավոր]] [[Աղբյուրներ|աղբյուրներից]]։ Գրված է կարոլինգյան մինուսկուլով]]
'''Կարոլինգյան մինուսկուլ''', միջնադարյան ժամանակահատվածում[[Միջնադար|միջնադարում]] օգտագործվող [[Լատիներենի այբուբեն|լատինատառ գրելաձևերից]] մեկը։ Այն անվանվել է [[Ֆրանկական թագավորություն|ֆրանկների]] պատվին, քանի որ վերջինիս լայնորեն կիրառվել է [[Ֆրանկական պետությունում՝թագավորություն|Ֆրանկական պետությունում]]՝ [[Կարոլինգներ|Կարոլինգների թագավորական ընտանիքի]] ծաղկման ժամանակաշրջանում։ Կարոլինգյան մինուսկուլի առավելությունը ընթեռնելի և համեմատաբար փոքր տառերն են։ Դրա գրաֆիկան չափազանց պարզ է․ սխեմատիկորեն, ցանկացած տառ բաղկացած է շրջանակից կամ յուրօրինակ նախագծմամբ ստանդարտ չափի լատինական նշանից։ Տառի գրության լայնությունն ու բարձրությունը մոտավորապես նույնն է։
 
Կարոլինգյան մինուսկուլը մշակվել է [[8–րդ դար|8-րդ դարի]] երկրորդ կեսին և աննախադեպ զարթոնք ապրել [[9-րդ դարում՝դար|9-րդ դարում]]՝ [[Կարոլինգներ|Կարոլինգների ֆրանկական թագավորության]] մտավոր կենտրոն հանդիսացող Կորբիի աբբայությունում։աբբայությունում<ref>[http://www.idw-online.de/de/news514180 Սկզբնական''Karolingische շրջանումMinuskel այնmuss օգտագործումbereits էինvor միայնKarl սալիականdem ֆրանկները,Großen սակայնentstanden կարճsein.''] ժամանակամիջոցումRuprecht-Karls-Universität այն տարածվում է ամբողջ Արևմտյան ԵվրոպայումHeidelberg, որտեղ այն օգտագործվում է նախ եպիսկոպոսների և մյուս վանականների, և ապա նաև գրիչների և զարդողների շրջանում։ Կարոլինգյան մինուսկուլը լայնորեն կիրառվում է 200 տարի և դուրս է մղվում գոթական տառերի ի հայտ գալուն պես։ Շուտով գոթական տառերը մեծ հայտնիություն են ձեռք բերում՝ դուրս մղելով արդեն իսկ գոյություն9. ունեցածJanuar գրելաձևերին։2013.
 
</ref>։ Սկզբնական շրջանում այն օգտագործում էին միայն սալիական ֆրանկները, սակայն կարճ ժամանակամիջոցում այն տարածվում է ամբողջ [[Արևմտյան Եվրոպա|Արևմտյան Եվրոպայում]], որտեղ այն օգտագործվում է նախ [[Եպիսկոպոս|եպիսկոպոսների]] և մյուս [[Վանականություն|վանականների]], և ապա նաև [[Գրիչ (գրագիր)|գրիչների]] և [[Կերպարվեստ|զարդողների]] շրջանում։ Կարոլինգյան մինուսկուլը լայնորեն կիրառվում է 200 տարի և դուրս է մղվում [[Գոթական գիր|գոթական գրերի]] ի հայտ գալուն պես։ Շուտով գոթական տառերը մեծ հայտնիություն են ձեռք բերում՝ դուրս մղելով արդեն իսկ գոյություն ունեցած գրելաձևերին։
14-րդ դարի հումանիստները, Ֆրանչեսկո Պետրարկայից սկսած, հայտնաբերել են հին հեղինակների ստեղծագործություններ, և դրանք պատճենել կարոլինգյան մինուսկուլով։ Այսպիսով՝ ժամանակի բազմաթիվ հեղինակներ մշակել են հնագույն ձեռագրերը՝ դրանք վերաշարադրելով կարոլինգյան ձևատառով։
 
[[14-րդ դար|14-րդ դարի]] հումանիստները, [[Ֆրանչեսկո Պետրարկա|Ֆրանչեսկո Պետրարկայից]] սկսած, հայտնաբերել են հին հեղինակների ստեղծագործություններ, և դրանք պատճենել կարոլինգյան մինուսկուլով։ Այսպիսով՝ ժամանակի բազմաթիվ հեղինակներ մշակել են հնագույն ձեռագրերը՝ դրանք վերաշարադրելով կարոլինգյան ձևատառով։
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}
 
== Գրականություն ==
 
* ''Bernhard Bischoff'': Paläographie des römischen Altertums und des abendländischen Mittelalters (= Grundlagen der Germanistik 24). Berlin, 1979, ISBN 3-503-01282-6.
* ''Tino Licht'': Die älteste karolingische Minuskel // Mittellateinisches Jahrbuch. Internationale Zeitschrift für Mediävistik und Humanismusforschung 47. Stuttgart, 2012, [http://www.ub.uni-heidelberg.de/archiv/16239 S. 337—346.]