Վիքիպեդիա

«Նեբուլիում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{կարճ էջ|25.06.2018}}
[[Պատկեր:NGC6543.jpg|մինի|Կատվի աչք միգամածություն (NGC 6543)]]
'''Նեբուլիումը''', նախկինում տեսականորեն ենթադրվող [[Քիմիական տարրեր|քիմիական տարր]] է։<ref>{{Ռուսերեն գիրք|год=1998|автор=Сурдин В. Г.|часть=Небулий|заглавие=Энциклопедия астрономии|место=Москва|издательство=Наука|страницы=240|страниц=480}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2018-06-03|title=Nebulium|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Nebulium&oldid=844239144|language=en}}</ref>
[[Պատկեր:NGC 6543 "Cat's Eye".png|մինի|Կատվի աչք միգամածություն]]
[[1868|1868թ]]-ին անգլիացի աստղագետ [[Хаггинс, Уильям|Ուիլյամ Հագգինսը]] , ով առաջինն օգտագործեց [[Սպեկտրոսկոպ|սպկտրոսկոպը]] [[Աստղագիտություն|աստղագիտությունում]], [[Диффузная туманность|գազային]] [[Միգամածություններ|միգամածություններում]] հայտնաբերեց խիստ կանաչ 3726; 3729; 4959 և 5007 [[Անգստրեմ|անգստերմ]] ալիքի երկարությամբ «<nowiki/>[[Запрещённые линии|արգելված]]<nowiki/>» [[Спектральные линии|սպեկտրալ գծեր]]։ [[Կատվի աչք միգամածություն|Կատվի աչք]] միգամածությունում։ Հագգինսը ենթադրեց, որ այդ գծերը պատկանում են դեռևս անհայտ քիմաիական տարրի, որին էլ անվանեց «նեբուլիում» ([[լատ]]. nebula — մշուշ, միգամածություն բառից)։ Սակայն [[1927]]<nowiki/>թ-ին ամերիկացի [[Աստղաֆիզիկա|ասղաֆիզիկոս]] [[Боуэн, Айра Спрейг|Ա․ Բոուենը]] հայտնաբերեց, որ սովորոկան [[Ջրածին|ջրածինը]] և [[Թթվածին|թթվածինը]] <nowiki/>[[Տիեզերք|տիեզերքում]] <nowiki/>[[Իոնացում|իոնացված]] պայմաններում կարող են ճառագայթել ([[Երկիր|երկրային]] պայմաններում անհնարին) այդպիսի սպեկտրալ գծեր։ Արդյունքում պարզվեղ, որ տեսականորեն հայտնաբերված այս տարն իրականում գոյություն չունի։<ref>{{Cite journal|last=Huggins|first=W.|last2=Miller|first2=W. A.|date=1864-01-01|title=On the Spectra of Some of the Nebulae. By William Huggins, F.R.A.S. A Supplement to the Paper "On the Spectra of Some of the Fixed Stars William Huggins F.R.A.S., and W. A. Miller, M.D., LL.D., Treas. and V.P.P.S."|url=http://dx.doi.org/10.1098/rstl.1864.0013|journal=Philosophical Transactions of the Royal Society of London|volume=154|issue=0|pages=437–444|doi=10.1098/rstl.1864.0013|issn=0261-0523}}</ref>▼
 
== Պատմություն ==
▲[[1868|1868թ]]-ին անգլիացի աստղագետ [[Хаггинс, Уильям|Ուիլյամ Հագգինսը]] , ով առաջինն օգտագործեց [[Սպեկտրոսկոպ|սպկտրոսկոպը]] [[Աստղագիտություն|աստղագիտությունում]], [[Диффузная туманность|գազային]] [[Միգամածություններ|միգամածություններում]] հայտնաբերեց 3726; 3729; 4959 և 5007 [[Անգստրեմ|անգստերմ]] ալիքի երկարությամբ «<nowiki/>[[Запрещённые линии|արգելված]]<nowiki/>» [[Спектральные линии|սպեկտրալ գծեր]]։ Հագգինսը ենթադրեց, որ այդ գծերը պատկանում են դեռևս անհայտ քիմաիական տարրի, որին էլ անվանեց «նեբուլիում» ([[լատ]]. nebula — մշուշ, միգամածություն բառից)։ Սակայն [[1927]]<nowiki/>թ-ին ամերիկացի [[Աստղաֆիզիկա|ասղաֆիզիկոս]] [[Боуэн, Айра Спрейг|Ա․ Բոուենը]] հայտնաբերեց, որ սովորոկան [[Ջրածին|ջրածինը]] և [[Թթվածին|թթվածինը]] <nowiki/>[[Տիեզերք|տիեզերքում]] <nowiki/>[[Իոնացում|իոնացված]] պայմաններում կարող են ճառագայթել ([[Երկիր|երկրային]] պայմաններում անհնարին) այդպիսի սպեկտրալ գծեր։
Ուիլիամ ՈՒոլասթոնը [[1802|1802թ]]-ին և [[Ֆրաունհոֆերյան գծեր|Ջոզեֆ վոն Ֆրաունհոֆերը]] [[1814|1814թ]]-ին արևային սպեկտրում մութ գծեր էին նկարոգրում։ Ավելի ուշ, [[Գուստավ Կիրխհոֆ|Գուստաֆ Կիրխհոֆը]] հայտնաբերեց ատոմի ճառագայթման էմիսսիոն կամ [[Կլանման սպեկտրալ գիծ|կլանման գծերը]], որոնք ի հայտ էին գալիս [[Քիմիական տարրեր|քիմիական տարրերի]] կողմից միայն որոշակի հաճախությամբ ալիքներ կլանելու պատճառով։
 
[[Աստղագիտություն|Աստղագիտության]] մեջ [[Աստղադիտակ|աստղադիտակների]] կիրառման վաղ շրջանում [[Միգամածություն|նեբուլա]] տերմինն օգտագործվում էր ցանկացած աստղին չնմանվող, ոչ հստակ լուսավորված տիրույթը ներկայացնելու համար։ Դրանց մեծ մասը, այդ թվում [[Անդրոմեդայի գալակտիկա|Անդրոմեդայի միգամածությունը]], ճառագայթում էին աստղերին բնորոշ սպեկտրներ, սակայն հետագայում պարզվեց, որ դրանք [[գալակտիկաներ]] են։ Մյուսները, ինչպես օրինակ [[Կատվի աչք միգամածություն|Կատվի աչք միգամածությունը]], ճառագայթում էին շատ տարօրինակ սպեկտր։ Երբ Ուիլիամ Հագգինսը ուսումնասիրում էր Կատվի աչք միգամածության սպեկտրը, նկատեց, որ այն [[Արեգակ|արեգակի]] սպեկտրի պես ընդհատ է, բայց միայն մի քանի հստակ էմիսսիոն գծերով։ Ամենաուժեղը 2 կանաչ գծերն էինը՝ 495.9 [[Նանոմետր|նմ]] և 500.7 [[Նանոմետր|նմ]] ալիքի երկարությամբ։ Այդ ալիքները չեն ճառագայթվում [[Երկրագունդ|երկրի]] վրա որևէ հայտնի քիմիական տարրի կողմից։ Փաստը, որ հելիումը 1886թ-ին տեսականորեն հայտնաբերվել էր Արեգակի էմիսսիոն գծերի ուսումնասիրությամբ, իսկ ավելի ուշ՝1895թ-ին հայտնաբերվել էր Երկրի վրա, հիմք հասնդիսացավ աստղագետների համար, որ ենթադրեն նոր քիմիական տարրի գոյությունը։ Նեբուլիում(երբեմն նեբհելիում կամ նեբուլում) անվանում առաջարկել է Մարգարեթ Հագգինսը՝ Ուիլիամ Հագգինսի կինը։
 
== Նշումներ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Նեբուլիում» էջից