Վիքիպեդիա

«Ֆրանսիայի անդրծովյան տարածքներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 1.
'''Ֆրանսիայի անդրծովյան տարածքներ'''({{lang-fr|France d'outre-mer}})<ref>{{ArticleCite news|langueurl=http://www.outre-mer.gouv.fr|auteur1=Ministère des Outre/les-outre-mer|titretitle=Les Outre-mer|périodiquenewspaper=Ministère des Outre-mer|datelanguage=2012fr|issn=|lire en ligne=http://www.outreaccess-mer.gouv.fr/les-outre-mer|consulté ledate=2018-0206-15|pages=23}}</ref> ընդգրկում են Ֆրանսիայի հանրապետությանը պատկանող այն տարծքները, որոնք գտնվում են Մայրցամաքային Ֆրանսայից (գտնվում է Եվրոպա աշխարհամասում) հեռու:Այժմ այդ տարածքները կարող են ունենալ հետեւյալ կարգավիճակները.
* անդրծովյան դեպարտամենտ և տարածաշրջան ({{lang-fr|Département et région d'outre-mer}}, հապավումը ՝DOM, հազվադեպ DROM)
* անդրծովյան համայնք ({{lang-fr|collectivité d'outre-mer}}, հապավումը՝ COM)
Տող 27.
 
=== Այլ տարածքներ ===
Մշտական բնակճություն չունեցող Ֆրանսիական հարավային և անտարկտիկ տարածքների և Քլիփերթոնի կարգավիճակը ամրագրված է 1955 թվականի օգոստոսի 6-ի օրենքով, որ սահմանում է<ref>{{légifrance|base=JORFCite web|url=httphttps://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT000006068137&dateTexte=20151203|textetitle= Loi n° 55-1052 du 6 août 1955 portant statut des Terres australes et antarctiques françaises et de l'île de Clipperton. {{!}} Legifrance|website=www.legifrance.gouv.fr|accessdate=2018-06-23}}</ref>․
* Ֆրանսիական հարավային և անտարկտիկ տարածքները, որը սահմանվում է որպես անդրծովյան տարածք գտնվում են ավագ կառավարչի՝ պետության ներկայացուցիչի և տարածքի ղեկավարի լիազորությունների ներքո: Նրա նստավայրը Սեն Պիեռում (Ռեյունիոն):
* Քլիփերթոնը գտնվում է կառավարության անմիջական լիազորության ներքո: Անդրծովյան տարածքների նախարարին է լիազորված այս կղզու կառավարումը
Տող 43.
1976 թվականին Սենտ Պիրեռ և Միքելոնը ջեռք բերեց անդրծովյան դեպարտամենտի կարգավիճակ<ref> {{cite web |url=http://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000693671&categorieLien=id |title=Loi n°85-595 du 11 juin 1985 RELATIVE AU STATUT DE L'ARCHIPEL DE SAINT-PIERRE-ET-MIQUELON |author= |date= |website= Légifrance|publisher= |access-date=3 décembre 2015 |quote=}}</ref> սակայն 1985 թվականի հունիսի 11-ի որոշմամբ այս դեպարտամենտի կարձավիճակը ձևափոխվում է, դառնալով անդրծովյան համայք հատուկ կարգավիակով<ref>{{cite web |url=http://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000693671&categorieLien=id |title=Loi n°85-595 du 11 juin 1985 RELATIVE AU STATUT DE L'ARCHIPEL DE SAINT-PIERRE-ET-MIQUELON |author= |date= |website=Légifrance|publisher= |access-date=3 décembre 2015 |quote=}}</ref>:
1980-ական թվականների Նոր Կալեդոնիայում տեղի ունեցան բազմաթիվ խռովությունները և անկարգություները, որոնք բռի կերպով ճնշվեցին ոստիկանության կողմից: Այս դեպքերի հանգուցալուծումը եղավ այն, որ 1988 թվականի ապրիլի 22-ից մայիսի 5-ը տեղի բնակչությունը գրավեց Օվեա կղզին: 1988 թվականի հունիսի 26 ընդունված Մալիգոնյան համաձայնագրերը, որոնք վավերացվեցին հանրաքվեով, խաղաղություն են բերում. Նոր Կալեդոնիան բաժանվում է մարզերի, որոնք օժտված էին կարևոր իշխանությամբ, ինչպես նաև տեղի բնակչությունը հնարավորություն ստացավ կազմակերպել ինքնորոշման նեո-կալեդոնյան հանրաքվե: Սակայն ավելի ուշ ստորագրված Նոեմեյան համաձայնագրերը հետաձգեցին հանրաքվեի օրը և Նոր Կալեդոնիան դառնում է 1958 թվականին ընդունված Ֆրանսիայի 5-րդ հանրապետության Սահմանադրության 77-րդ հոդվածի կոնկրետ դրույթներով կարգավորված հատուկ կարգավիճակ ունեցող տարածքային միավոր: 1999 թվականին Նոր Կալեդոնիայում ընդունված օրգանական օրենքը կազմակերպում է համայնքի քաղաքական ինստիտուտները և թույլ է տալիս այն ընդունել Նոր Կալեդոնիայի օրենքները, որոնք կիսա-օրեսդրական ուժ ստացան:
2001 թվականի հուլիսի 11-ին ընդունված օրենքով ՄայոտտըՄայոտան դառնում է դեպարտամային համայնք <ref>{{LégifranceCitation|base=JORF|numérotitle= INTX0000187L|texte= LoiLOI n° 2001-616 du 11 juillet 2001 relative à Mayotte|date=11 juillet 2001|url=https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000407771&dateTexte=&categorieLien=id|accessdate=2018-06-23}}</ref>:
2003 թվականի Մարտի 28-ին Ֆրանսիայում ընդունվում է սահմանադրական բարեփոխումների ծրագիր, որովվ երացնում են արդրծովյան տարածքների հայեցակարգը և Անդրծովյան Ֆրանսիայի համար ստեղծում է երկու իրավական կատեգորիա, ինչպես նաև ընդունվում է Նոր Կալեդոնիայի հատուկ կարգավիճակը,<ref>{{légifranceCitation|base=JORF|numérotitle= JUSX0200146L|texte= LoiLOI constitutionnelle n° 2003-276 du 28 mars 2003 relative à l'organisation décentralisée de la République |url=https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000601882&dateTexte=&categorieLien=id|accessdate=2018-06-23}}</ref> ըստ այդ բերափոխումների սահմանվեց
* անդրծովյան դեպարտամնտները և շրջանները կառավարվում են Ֆրանսիայի Հինգերորոդ Հանրապետության սոահմանադրության 73-րդ հոդվածով, որում ասուվում է « Ֆրանսիայի Հանրապետությունում ընդունված օրենքներն ու կանոնները կիրառելի ենայս տարածքնում օրինական հիմունքներով» , սակայն հոդվածում ասվում է նաև, որ որոշ օրենքներ և կակաոնոնր կարող են փոխվել կախված այդ տարածքի առանձնահատկությունների։ Հոդվածում նշվում է նաև, որանդրծովյան դեպարտամենտի և տարածաշրջանի գերատեսչական խորհուրդը և տարածաշրջանային խորհուրդը կարող են միավորվել միասնական համայնք ձևավորելու համար։
* անդրծովյան համայնքները կառավարվում են Ֆրանսիայի Հինգերորոդ Հանրապետության Սահմանադրության 74-րդ հոդվածով որը սահմանում է, որ յուրաքանչյուր անդրծովյան համայնքի կարգավիճակը սահմանվում է օրգանական օրենքով, որը մասնավորապես նախատեսում է «պայմանները, որոնցում կիրառելի են Ֆրանսիայի Հանրապետության օրենքներն ու կանոնները»։
Այս սահմանադրական բարեփոխումը, ինչպես նաև օրենսդրական ռեժիմը Ֆրանսիական հարավային և անտարկտիկ տարածքների կառավարումը սահմանվում են օրենքով։
2004 թվականին Ֆրանսիական Պոլինեզիան նոր կարգավիչակ ստացավ, որը փոխարինեց նրանց 1996 թվականին ընդունված անդրծովյան տարածքի կարգավիճակը <ref>{{LégifranceCitation|basetitle=JORF|numéro= DOMX9500179L|texte= LoiLOI organique no 96-312 du 12 avril 1996 portant statut d'autonomie de la Polynésie française|url=https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000375561&dateTexte=&categorieLien=id|accessdate=2018-06-23}}</ref>;: Այս կարգավիճակով Ֆրանսիական Պոլինեզիան դարձավ Անդրծովյան պետություն Հանրապետույթան կազմի մեջ սահմանված Սահմանադրության 74-րդ հոդվածովը, երը նրան հնարավորություն է տալիս ընդունել օրենքներ կակաոնադրությամբ սահմանված<ref>{{légifranceCitation|base=JORF|numéro= DOMX0300085L|textetitle=Loi organique n° 2004-192 du 27 février 2004 portant statut d'autonomie de la Polynésie française|url=https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000435515&dateTexte=&categorieLien=id|accessdate=2018-06-23}}</ref>։
 
2007 թվականին Սուրբ Բարդուղիմեոսի կղզու և Սեն Մարտենի համայնքները առանձնացվեցին Գվատելուպայից, որպեսզի նրանցից յուրաքանչյուրը դառնա անդրծովյան համայնք<ref name=LO2007>{{LégifranceCitation|basetitle=JORF|numéro= DOMX0500203L|texte= LoiLOI organique n° 2007-223 du 21 février 2007 portant dispositions statutaires et institutionnelles relatives à l'outre-mer|url=https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000465963&dateTexte=&categorieLien=id|accessdate=2018-06-23}}</ref>.: Le statut de Mayotte et Saint-Pierre-et-Miquelon est également clarifié en COM<ref name=LO2007/>։
 
2009 թվականին մարտի 29-ին Մայոտայում տեղի է ունենում հարաքվե, որի արդյունքում Մայոտան դառնում է անդրծովյան դեպարտամենտ Սահմանադրության 73-րդ հոդվածով: Իսկ տարածքային ստորաբաժանումը, որն իրականացնում է անդրծովյան դեպարտամենտի և տարածաշրջանի վարչության լիազորությունները, ստեղծվել է 2011 թվականին «Մայոտայի դեպարտամենտ» անվանման տակ<ref>{{LégifranceCitation|basetitle=JORF|numéro= IOCO0910288L|texte=LoiLOI organique n° 2009-969 du 3 août 2009 relative à l'évolution institutionnelle de la Nouvelle-Calédonie et à la départementalisation de Mayotte|url=https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000020953869&dateTexte=&categorieLien=id|accessdate=2018-06-23}}</ref>։
 
2010 թվականի հունվարի 10-ին Գվինեայում և Մարտինիկայում տեղի ունեցած հանրաքվեների արդյունքում, այս երկու տարծքների բնակչույթունը հրաժարվեցին դառնալ անդրծովյան տարածք և սակայն ընդունեցին տարածքային միավորումների միասնական տարածքների ստեղծման եւ տարածքային բաժինների ստեղծումը, սակայն շարունակում են ենթարկվել Սահմանադրության 73-րդ հոդվածին:
 
== Աշխարհագրություն ==
Ֆրանսիայի անդրծովյան տարածքների աշխարհագրական առանձնահատկությունների մեկը հանդիսանում է այՆ, որ տարածքները գտնվում են Մայրցամաքային Ֆրանսաիայից հազարավոր կիլոմետր հեռավորության վրա։ Ինչպես օրինակ Սուրբ Բարդուղիմեոսի կղզին Մայրցամաքային Ֆրանսիային 6800 կիլոմերտ հեռավորության վրա են գտնվում, Ֆրանսիական Պոլինեզիա՝ 16000 կիմոմետր, Նոր Կալեդոնիա՝16800։ Այս Ամենին կարող են ավելացնել նաև մոտակա տնտեսական գործընկերների հեռավորությունը (օրինակ, Պապեթեան՝ Ֆրանսիական Պոլինեզիայի մայրաքաղաքը գտնվում է Ավստրալիայից 5,700 կիլոմետր հեռավորության վրա)։<ref name=geo>{{lienCite web|url=http://www.ladocumentationfrancaise.fr/dossiers/d000042-la-france-d-outre-mer/des-donnees-geographiques-et-historiques-communes|titretitle= Des données géographiques et historiques communes|sitelast=française|first=La Documentation française|consulté lewebsite=3 décembre 2015www.ladocumentationfrancaise.fr|language=fr|accessdate=2018-06-23}}</ref>։
Ֆրանսիայի անդրծովյան տարածքների աշխարհագրական առանձնահատկությունների մեկը հանդիսանում Է նաև այս տարածքների կղզի լինելը, բացառություն է կազմում միայն Ֆրանսիական Գվիանան։ Սակայն վերջինս այնուամենայնիվ մեկուսացված է մնացյալ Հարավային Ամերիկայից, շրջապատված լինելով Ատլանտյան օվկիանոսով և Ամազոնիայով<ref>{{Cite nameweb|url=geohttp://www.ladocumentationfrancaise.fr/dossiers/d000042-la-france-d-outre-mer/des-donnees-geographiques-et-historiques-communes|title=Des données géographiques et historiques communes|last=française|first=La Documentation|website=www.ladocumentationfrancaise.fr|language=fr|accessdate=2018-06-23}}</ref>։
Այդ գործոնները, սակայն, թույլ են տալիս Ֆրանսիան ունենալ 11 միլիոն կմ<sup>2</sup>ից ավելի բացառիկ տնտեսական գոտի, որը աշխարհում երկրորդ խոշորագույնն է Միացյալ Նահանգներից հետո: Բացի դրանից, 2015 թվականից սկսած, Ֆրանսիային հնարավորություն տրվեց օգտագործել հավելյալ579.000 կմ<sup>2</sup> մայրցամաքային` որպես Բացառիկ տնտեսական գոտու ծայրամասային ծովային տարածքների ընդլայնում, սակայն դրանք բացառիկ տնտեսական գոտու մաս չեն կազմում, ինչը նշանակում է, որ Ֆրանսիան իրավունք չունի օգտագործել այս տարածքների կենդանի ծովային ռեսուրսների ինչպիսիք են օրինակ ձկները և այլն):
 
Բացառությամբ Ֆրանսիական հարավային և անտարկտիկ տարածքների և Սեն Պիեռ և Միքելոնի, որոնք գտնվում են սառը կլիմայական գոտում մնացյալ այդրծովյան տարածքները գտնվում են արեւադարձային կամ հասարակածային կլիմայական գոտիներում և ենթակա են բնական վտանգների, որոնք կարող է լինել կարևոր (ցիկլոններ, երկրաշարժեր, հրաբխային ժայթքումներ)։ <ref>{{Cite nameweb|url=geohttp:/>/www.ladocumentationfrancaise.fr/dossiers/d000042-la-france-d-outre-mer/des-donnees-geographiques-et-historiques-communes|title=Des données géographiques et historiques communes|last=française|first=La Documentation|website=www.ladocumentationfrancaise.fr|language=fr|accessdate=2018-06-23}}</ref>։
== Ժողովրդագրություն ==
Ֆրանսիայի անդրծովյան տարածքների բնակչությունը ըստ 2017 թվականին իրականացված մարդահամարի 2,7 միլիոն է ինչը կազմում է Ֆրանսիայի Հանրապետության ընդհանուր բնակչության մոտավորապես 4 %-ը։
Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո Ֆրանիայի անդրծովյան տարածքներից դեպի Մայրցամաքային Ֆրանսիա մեծ արտագաղթ սկսկվեց, սկայն միրնույն ժամանակահատվածում անդրվովյան որոշ տարածքներում ինչպիսիքն Գվինենան և Ռեունյոնն են սկսվեց ներգաղթ ինչ կարևոր նշանակություն ունեցավ այն անդրծովյան տարածքների <ref>{{Cite nameweb|url=geohttp://www.ladocumentationfrancaise.fr/dossiers/d000042-la-france-d-outre-mer/des-donnees-geographiques-et-historiques-communes|title=Des données géographiques et historiques communes|last=française|first=La Documentation|website=www.ladocumentationfrancaise.fr|language=fr|accessdate=2018-06-23}}</ref>։
== Տնտեսություն և զարգացում ==
 
Ֆրանսիական անդրծովյան տարածքների Տնտեսական իրավիճակը սահմանվում են որպես «շքեղության տարածության մեջ» հատկապես Մայրցամաքային Ֆրանսիայից եկող մեծ ֆինանսական հոսքերի պատճառով: Անդրծովյան տարատքների մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն, մարդկային զարգացման ինդեքսը(ՄԶՀ) կամ կյանքի տեւողությունը ընդհանուր առմամբ, շատ ավելի բարձր է, քան այս տարանքների մոտ գտնվող, հարեւան երկրներում<ref name=dev>{{lienCite web|url=http://www.ladocumentationfrancaise.fr/dossiers/d000042-la-france-d-outre-mer/un-developpement-encore-fragile|sitetitle=La Documentation française|titre= Un développement encore fragile|consulté le last=3française|first=La décembre 2015Documentation|website=www.ladocumentationfrancaise.fr|language=fr|accessdate=2018-06-23}}</ref>:
 
Սակայն, անդրծովյան տարածքների տնտեսությունը չափազանց կախված է Մայրցամաքային Ֆրանսիայից: Ֆրանսիայի անդրծովյան տարածքների արտաքին առեւտրի 50% -ից 60%-ը տեղի է ունենում Մայրցամաքային Ֆրանսիայի հետ։ Ինչպես նաև, գյուղատնտեսություն, զբոսաշրջություն եւ շինարարությունը հանդիսանում են այս տարածքների տնտեսությունների երեք հիմնական ոլորտները<ref name=dev>{{lienCite web|url=http://www.ladocumentationfrancaise.fr/dossiers/d000042-la-france-d-outre-mer/un-developpement-encore-fragile|sitetitle=La Documentation française|titre= Un développement encore fragile|consulté le last=3française|first=La décembre 2015Documentation|website=www.ladocumentationfrancaise.fr|language=fr|accessdate=2018-06-23}}</ref>:
 
Այս ամենին զուգահեռ անդրծովյան տարածքների բնակչության կենսամակարդակը զգալիորեն ավելի ցածր է, քան Մայրցամաքային Ֆրանսիայինը․ միջին վիճակագրական աշխատավարձը կազմում է 10% -ով ցածր քան Մայրցամաքային Ֆրանսիայինը իսկ գործազրկության մակարդակը գրեթե երեք անգամ ավելի բարձր է: Ավելին, երբեմն առաջին անհրաժեշտության պարագաների գները շատ բարձր են (օրինակ վառելիքի գները մինչեւ 35% -ով ավելի բարձր են քան Մայրցամաքային Ֆրանսիայում)<ref name=dev>{{lienCite web|url=http://www.ladocumentationfrancaise.fr/dossiers/d000042-la-france-d-outre-mer/un-developpement-encore-fragile|sitetitle=La Documentation française|titre= Un développement encore fragile|consulté le last=3française|first=La décembre 2015Documentation|website=www.ladocumentationfrancaise.fr|language=fr|accessdate=2018-06-23}}</ref>։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ֆրանսիայի_անդրծովյան_տարածքներ» էջից