Վիքիպեդիա

«Երևան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Հետ է շրջվում 578408 խմբագրումը, որի հեղինակն է՝ MAQDAUN (քննարկում)
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
| կարգավիճակ = Քաղաք
| հայերեն անվանում = Երևան
| բնօրինակ անվանում =
| ենթարկում =
| երկիր = Հայաստան
| պատկեր = Yerevan_multi1.JPG
| պատկերի նկարագրում =
| զինանշան = Yerevan coa.gif
| զինանշանի լայնություն =
| զինանշանի նկարագրում =
| դրոշ = Yerevan flag.gif
| դրոշի լայնություն =
| դրոշի նկարագրում =
|lat_deg= 40|lat_min= 11|lat_sec=0
|lon_deg= 44|lon_min= 31|lon_sec=0
|CoordAddon = type:city(1117000)_region:AM
| CoordScale =
| երկրի քարտեզի չափ = 250
| երկրամասի քարտեզի չափ =
| շրջանի քարտեզի չափ =
| երկրամասի տեսակ =
| երկրամաս =
| երկրամասը աղյուսակում =
| շրջանի տեսակ =
| շրջան =
| շրջանը աղյուսկաում =
| համայնքի տեսակ =
| համայնք =
| համայնքը աղյուսակում =
| երկրի քարտեզ =
| երկրամասի քարտեզ =
| շրջանի քարտեզ =
| ներքին բաժանում =
| ղեկավարի պաշտոն = Քաղաքապետ
| ղեկավար = [[Տարոն Մարգարյան]]
| հիմնադրման թվական = մ.թ.ա. 782
| տվյալ կարգավիճակում =
| առաջին հիշատակում =
| այլ անվանումներ = Էրեբունի, Էրիվան
| տարածք = 300
| բարձրության տեսակ =
| կենտրոնի բարձրություն = 900-1200
| կլիմա = բարեխառն-ցամաքային, չոր
| պաշտոնական լեզու = Հայերեն
| բնակչություն = 1,119 մլն
| մարդահամարի թվական = 2010
| խտություն = 5 314
| ագլոմերացիա =
| ազգային կազմ = Հայեր
| կրոնական կազմ = {{դրոշավորում|Հայ Առաքելական Եկեղեցի}}
| էթնոհորոնիմ = Երևանցի
| ժամային գոտի = +4
| DST = կա
| հեռախոսային կոդ = +374 (10)
| փոստային ինդեքս =
| փոստային ինդեքսներ = 0001—0099
| ավտոմոբիլային կոդ =
| իդենտիֆիկատորի տեսակ = ISO 3166-2{{!}}ISO 3166-2 կոդ
| թվային իդենտիֆիկատոր = AM.ER
| Վիքիպահեստում = Yerevan
| կայք = http://www.yerevan.am/
| կայքի լեզու = hy
| կայքի լեզու 2 = en
| կայքի լեզու 3 = ru
| պարամետրի անվանում1 =
| պարամետր1 =
}}
 
'''Երևան''' — [[Հայաստան|Հայաստանի Հանրապետության]] մայրաքաղաք։ Գտնվում է [[Արարատյան դաշտ]]ով հոսող [[Արաքս]] գետի վտակ Հրազդան գետի ափին: Բնակչության քանակով, որը կազմում է 1,117 մլն ([[2010]] թ.), Հայաստանի խոշորագույն քաղաքն է:
 
Երևանը Հայաստանի կարևորագույն տրանսպորտային հանգույցն է, ինչպես նաև քաղաքական, տնտեսական, մշակութային և գիտական կենտրոնը: Քաղաքը ունի երկու օդանավակայան: [[1981]] թվականից Երևանում գործում է [[մետրոպոլիտեն]]:
 
Երևանի անվանումը ծնունդ է առել [[Ուրարտու|ուրարտական]] Էրեբունի ամրոցի անվանումից, որից էլ սկիզբ է առել Երևան քաղաքը։ Երևանը ավելի քան 2,800 տարեկան է։ Մայրաքաղաք է համարվում [[1918]] թվականից և 14-րդն է [[Հայաստան]]ի պատմության մեջ:
 
== Պատմություն ==
 
*Էրեբունի բնակավայրի գոյությունը սկսած [[մ. թ. ա. 782]] թվականից ապացուցված է: Հնէաբանական հետազոտություններն ապացուցում են, որ այնտեղ [[մ.թ.ա. 8-րդ դար]]ից սկսած` գոյություն ուներ ուրարտական ամրոց:
*Երևանի երկարատև պատմության ընթացքում այն հաճախ գրավվել է տարբեր թշնամիների կողմից (արաբներ, սելջուկ-թուրքեր, մոնղոլներ):
*[[1378]] թվականին [[Լենկ Թեմուր]]ը գրավեց Երևանը:
*[[15-րդ դար]]ից [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] և [[Պարսկաստան]]ի միջև կռիվներ էին առաջանում, և Երևանը պարբերաբար անցնում էր նրանցից մեկի իշխանության տակ։
*[[1827]] թվականի [[Հոկտեմբերի 13]]-ին երկար պաշարումից հետո ռուս զորավար [[Պասկեվիչ]]ի զորքերը ազատեցին քաղաքը պարսիկների ձեռքից։
*[[1917]] թվականի [[Հոկտեմբերյան Հեղափոխություն]]ից հետո Երևանը երեք տարի եղել է անկախ Հայաստանի մայրաքաղաքը (1918-1920)։ *[[1920]] թվականին [[Կարմիր բանակ]]ի Հայաստան մտնելուց հետո Երևանը դարձավ [[Հայկական ՍՍՀ]]-ի մայրաքաղաքը։
*[[1991]] թվականից այն անկախ Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաքն է:
 
== Աշխարհագրություն ==
 
Երևանը գտնվում է [[ծովի մակարդակ]]ից 900-ից մինչև 1300 մետր բարձրության վրա` [[Արաքս]]ի վտակ [[Հրազդան գետ|Հրազդան]]ի ափին:
 
Երևանի կլիմային բնորոշ են տաք, չոր ամառներ և համեմատաբար կարճ, բայց ցուրտ ձմեռներ:
 
== Արդյունաբերություն և տրանսպորտ ==
 
Երևանում վերջին երկու դարերի ընթացքում կառուցվեցին բազմաթիվ և բազմապիսի գործարաններ (Օրինակ` [[Երևանի կոնյակի գործարան]]ը):
 
Երևանը երկրի ամենակարևոր երթևեկության կենտրոնն է իր ճանապարհներով, երկաթուղիով, [[Երևանի մետրո]]յով և [[Զվարթնոց օդանավակայան]]ով:
 
== Տեսարժան վայրեր ==
 
Արին-Բերդում պահպանվում են [[Էրեբունի]] քաղաքի և [[Ուրարտու|ուրարտական]] բերդի հետքերը:
 
Երևանում կան բազմաթիվ եկեղեցիներ (օրինակ` 13-րդ դարում ստեղծված [[Սուրբ Կաթողիկե եկեղեցի (Երևան)|Կաթողիկե եկեղեցին]], կամ Զորավար եկեղեցին):
 
Երևանում կան բազմաթիվ թանգարաններ, այդ թվում ` [[Հայաստանի պատմության թանգարան]]ը և [[Հայաստանի ազգային պատկերասրահ]]ը (ավելի քան 14.000 պատկերներ), որոնք ներկայացնում են հայկական պատմությունը, գրականությունն ու նկարչությունը:
 
Երևանում է գտնվում [[Մատենադարան]]ը` հին հայկական, ինչպես նաև օտարերկրյա գրքերի ու ձեռագրերի թանգարանը (ավելի քան 100.000 ցուցանմուշ):
 
Երևանում է գտնվում [[Ծիծեռնակաբերդ]]ը` [[Մեծ Եղեռն]]ի հուշարձանը, որտեղ ապրիլի 24-ին հայ ժողովուրդը ծաղիկներ է դնում եղեռնի 1,5 միլիոն զոհերի հիշատակին
 
Այժմ Երևանում կան բազմաթիվ այգիներ.
 
* Հաղթանակի այգին (նվիրված Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում ԽՍՀՄ հաղթանակի պատվին)
* Աբովյանի պուրակը
* Երիտասարդական զբոսայգին
* Կոմայգին
* Բուսաբանական այգին
* Կենդանաբանական այգին և այլն:
 
== Ժողովրդագրություն ==
 
[[Պատկեր:Yerevan Municipal Building.jpg|300px|right|thumb|Երեկոյան Երևանը]]
Երևանի բնաչության գերակշիռ մասն [[հայեր]] են։ Սակայն կան նաև ռուսներ, [[հույներ]], պարսիկներ, [[հրեաներ]]։ Կան ավելի փոքր թիվ կազմող այլ ազգային փոքրամասնություններ։
 
== Քաղաք ==
=== Կենտրոն ===
 
Երևանի կենտրոնում են գտնվում քաղաքի հիմնական մշակութային օջախներից շատերը։ Դրանցից են Օպերայի և բալետի թատրոնը, Երևանի Կոնսերվատորիան, բազմաթիվ թատրոններ, Մատենադարանը, բազմաթիվ համալսարաններ, թանգարաններ և այլն:
 
=== Հուշարձան քանդակներ ===
{{main|Երևանի արձաններ}}
Երևանը հարուստ է բազմաթիվ և բազմաժանր հուշարձաններով։ Երևանի հրապարակներն ու փողոցներն ծավալային աշխատանքներով զարդարել են [[Անդրեաս Տեր-Մարուքյան]]ը, [[Երվանդ Քոչար|Երվանդ Քոչարը]], [[Արա Սարգսյան]]ը, [[Արա Հարությունյան]]ը, [[Ղուկաս Չուբարյան]]ը, [[Լևոն Թոքմաջյան]]ը և այլ տաղանդավոր քանդակագործներ։ Առանձին բացօթյա թանգարաններ են Օղակաձև այգին, Պետական Համալսարանի կից տարածքն ու ճեմասրահը, Թատերական հրապարակը։<ref>[http://www.yerevan.am/main.php?page_id=267&lang=3 Երևանի քաղաքապետարանի կայք, Երևանի հուշարձաններ]</ref><ref>Արտուշ Խանջյան, Երևանի արձանները "ՎՄՎ Փրինթ" Երևան 2004 ISBN 99941-920-1-9</ref>
<gallery>
Պատկեր:AbovyanQanaqer.jpg|Խաչատուր Աբովյան
Պատկեր:Spendyarian by Rita Willaert.jpg|Ալեքսանդր Սպենդիարյան
Պատկեր:Movses Khorenatsi Matenadaran.jpg|Մովսես Խորենացի
Պատկեր:Isahakyan yerevan.jpg|Ավետիք Իսահակյան
Պատկեր:Yerewan architects monument.jpg|Ալեքսանդր Թամանյան
</gallery>
 
=== Մայրաքաղաք ===
 
[[1918]] թ. Էրևանը հռչակվում է Հայաստանի Դեմոկրատական Հանրապետության մայրաքաղաք։ [[1920]] թ. դեկտեմբերին Էրեվանը զբաղեցված էր [[Կարմիր Բանակ]]ի կողմից, [[1921]] թ. [[փետրվարի 18]]-ին համազգային դիմադրության ժամանակ Սովետական իշխանությունը թագազրկվում է, սակայն [[ապրիլի 2]]-ին այն նորից ներխուժում է Երևան, որից հետո 70 տարի հաստատվում է Սովետական Իշխանությունը:
 
Սովետական իշխանության օրոք Երևանում սկսվում են մասշտաբային բարեփոխումներ, [[1924]] թ. [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ի նախագծով՝ ազգային եկեղեցական ճարտարապետությամբ կառուցվում է Երևանը։ Այդ վերանորոգումների ժամանակ քաղաքն ամբողջությամբ փոխում է իր տեսքը, ինչի արդյունքում ոչնչացվում են համարյա բոլոր հին շինությունները (այդ թվում նաև շատ պատմա-մշակութային արժեքներ՝ եկեղեցիներ, բերդեր, մզկիթներ)։
Կառուցվում են նոր փողոցներ, քաղաքը էլեկտրաֆիկացվում է, անցկացվում են ջրատար խողովակներ, կառուցվում է կոյուղային համակարգ։
 
Քաղաքի ճարտարապետական կենտրոնը համարվում է Լենինի հրապարակը (ներկայում - Հանրապետության):
 
19-րդ դարի կեսերին Երևանն ուներ 7 թաղամաս։
# Հին թաղը կամ Շհարը զբաղեցնում էր այժմյան Ամիրյան և Խորենացի փողոցների միջև ընկած տարածությունն:
# Շեն թաղը
# Ձորագյուղը (հնում կոչվել է Խնկենվո ձոր)
# Կոնդը կամ Թափաբաշ (որի մի մասն կոչվում էր Ծիրանի թաղ)
# Կոնդի արևելյան կողմն գտնվում էր Նոր թաղը (այժմյան Թումանյանի տուն-թանգարանի շրջակայքում։ Կոչվում էր Նոր, որովհետև այստեղ հայ բնակիչներն եկել էին [[Ատրպատական]]ից, [[1828]] [[Թուրքմենչայի պայմանագիր|Թուրքմենչայի պայմանագրից]] հետո։ Մինչև Նոր Թաղը այստեղ խանի այգիներն էին և կոչվում էր Խանլըղ կամ Խանլուբաղ
# Երևանի հարավային մասում էր Երկաթաղբուր (Դամիրբուլաղ) թաղն։ Հին Երևանում արդյունահանվել է այստեղի տուֆն ու բազալտը, որի պատճառով թաղը կոչվել է նաև Քարահանքի թաղամաս:
# [[1830]]-ին Երևանին է միացել նաև Նորք գյուղը և դարձել քաղաքի թաղամասերից մեկը:
 
=== Քաղաքապետարան ===
 
Երևանի թաղամասերն ունեին կրկնակի անուններ։ Հաճախ կոչվում էին տեղի եկեղեցու անունով։ Օրինակ Սուրբ Սարգսի թաղ կամ Զորավորի թաղ։ Երևանն տիպիկ ասիական քաղաք էր նեղ, ծուռումուռ փողոցներով, կավից ու մանր քարերով կառուցված տնակներով։
Երևանի փողոցների լայնությունն չէր գերազանցում 3-4 մետրը։ Երկու կողմերով անցնում էին առուներ:
 
== Տնտեսություն ==
 
1975թ. քաղաքում գործում էր 200 խոշոր և միջին արդյունաբերական ձեռնարկություններ։ Գործում էին բազմաթիվ թեթև և սննդի արդյունաբերական, մեքենաշինական, հաստոցաշինական, քիմիական և այլ ոլորտի գործարաններ։ Խոշորագույն ձեռնարկություններն են «Նաիրիտ»-ն ու «Պոլիվինիլացետատ»-ը։ Դրանք հումքով էին ապահովում շատ այլ գործարանների։ Այժմ «Նաիրիտ»-ն գործում է հնարավորությունների մի փոքր մասով միայն։
Շրջափակման և արտաքին շուկայի հետ կապերի խզման պատճառով շատ գործարաններ դադարեցին աշխատել։ Գրեթե չեն գործում թեթև արդյունաբերության և մեքենաշինության գործարաններն։ Հիմնականում գործում են սննդի, խմիչքի, ծխախոտի, հրուշակեղենի, պահածոների գործարաններն ու ֆաբրիկաներն:
Որոշ ներդրում ունի նաև փոքր և միջին բիզնեսի ձեռնարկություններն ու արտադրություններն:
 
== Տրանսպորտ ==
==== Մետրոպոլիտեն ====
 
{{հիմնական|Երևանի մետրոպոլիտեն}}
 
Երևանի մետրոպոլիտենը ներկայումս ունի 10 կայարան, ուղղիների ընդհանուր երկարությունն է 13,4 կմ և ծածկում է քաղաքի ոչ մեծ մասը՝ կենտրոնական և հարավային հատվածները։
Այն հիմնադրվել է [[1972]]-ին և գործում է [[1981]]-ից։ Ընդլայնվել է մինչև [[1996]]-ը, նախագծված է ևս մի քանի կայարանի կառուցւմ, մոտակա ժամանակում ծրագրավորվում է կառուցել դեպի [[Աջափնյակ թաղամաս]] տանող գիծը:
 
==== Ավտոբուսներ և երթուղային տաքսիներ ====
 
Այժմ քաղաքի տրանսպորտային ուղևորափոխադրումներն հիմնականում իրականացնում են ավտոբուսներն ու երթուղային տաքսիներն։ Վերջիններս հարմար են միայն նրանով որ քաղաքի ցանկացած տեղից կարելի է գնալ դեպի նպատակակետ։ Սակայն աչքի են ընկնում անհարմարություններով և երթևեկության խախտումներով:
 
==== Տրամվայ ====
 
[[Տրամվայ]]ը [[2004]] թվականից հանվեց քաղաքից աննպատակահարմարության և ծախսատար լինելու {{fact}} պատճառով։
 
==== Ճոպանուղի ====
Երևանի ճոպանուղին շահագործվել է 1967 թ.-ին:
Երևանի ճոպանուղին ուղիղ տրանսպորտային կապ էր ապահովում Հերացու փողոցի մոտից դեպի Նորք։ Սակայն 2004 թվականի վթարից հետո այն դեռ չի վերականգնվել:
 
==== Երկաթուղիներ ====
 
[[ԽՍՀՄ]] ժամանակաշրջանում Երևանի երկաթգծի կայարանը կապված էր հարևան պետությունների կայարանների հետ։ Բայց ԽՍՀՄ փլուզման և շրջափակման պատճառով այժմ գործում է միայն դեպի [[Թբիլիսի]]ի կայարան, և ներքին հանգույցների հետ կապն:
 
==== Օդանավակայան ====
{{Main|Զվարթնոց Միջազգային Օդանավակայան}}
 
== Մշակույթ ==
 
Երևանը մշակույթային քաղաք է։ Այստեղ կան շատ թատրոններ, կինոթատրոններ, Օպերայի և բալետի թատրոնը, Կոմիտասի անվան կամերային տունը և այլ մշակույթային օջախներ։ Երկար ժամանակ պասիվ վիճակում գտնվող թատրոններն գրեթե ամեն օր ներկայացումներ են տալիս։ Ակտիվ է նաև Օպերայի և բալետի թատրոնը:
 
=== Թանգարաններ և գրադարաններ ===
 
Երևանում կան բազմաթիվ տուն-թանգարաններ։ Օրինակ՝ նկարիչ [[Մարտիրոս Սարյան]]ի տուն-թանգարանն, բանաստեղծ [[Հովհաննես Թումանյան]]ի տուն թանգարանը, կինոռեժիսոր [[Սերգեյ Փարաջանով]]ի տուն-թանգարանը:
Երևանի հպարտությունն է Էրէբունի թանգարանը (1968թ.), որտեղ ցուցադրվում են Էրէբունու բերդի հնագիտական պեղումների ժամանակ հայտնաբերված իրերն։
Ծիծեռնակաբերդում է գտնվում Մեծ Եղեռնին վերաբերող թանգարանը, որտեղ ցուցադրվում են Մեծ Եղեռնին վերաբերող շատ փաստաթղթեր, լուսանկարներ և այլ իրեր։ Հանրապետության հրապարակում է գտնվում [[Հայաստանի Պատմության Թանգարան]]ն ու [[Հայաստանի Ազգային Պատկերասրահ]]ը։
[[Մաշտոցի Պողոտա]]յում է գտնվում [[Երևանի Ժամանակակից արվեստի թանգարան]]ը։
Երևանում կան նաև շատ գրադարաններ։ Ամենամեծն ու գրքերի քանակով հարուստն [[Ազգային գրադարան]]ն է։ Այն հիմնադրվել է Հայաստանի Առաջին Հանրապետության ժամանակ։ [[Խնկո Ապեր|Խնկո Ապոր անվան մանկական գրադարան]]ը գտնվում է Կարապի լճի հարևանությամբ։ Յուրաքանչյուր թաղում կա տեղի փոքր գրադարան:
 
== Կրթություն ==
Մայրաքաղաքում կան շատ կրթական օջախներ։
Մանկապարտեզներ, դպրոցներ (այդ թվում երաժշտական, գեղարվեստի, պարի և այլն)։ Նորից վերաբացվում են արհետագործական ուսումնարաններն ու քոլեջներն։ Կան բազմաթիվ պետական և մասնավոր ԲՈՒՀ-եր։ Նրանցից ամենախոշորներն են [[Երևանի Պետական Համալսարան]]ն, [[Հայաստանի Պետական Ճարտարագիտական Համալսարան]]ն, [[Երևանի Պետական Բժշկական Համալսարան]], Բրյուսովի անվ. Լեզվաբանական Համալսարանն, Մանակավարժական Համալսարանն և որոշ մասնավոր համալսարաններ:
Գործում են նաև շատ վերապատրաստման կենտրոններ:
 
== Տուրիզմ ==
{{wikify}}
Երևանում կան 20-ից ավել հյուրանոցներ։ Կան բազմաթիվ ռեստորաններ (տարբեր ազգերի խոհանոցներ), սրճարաններ, տուրիստական ծառայություններ (որոնք առաջարկում են ուղևորություն դեպի հայասսանի տարբեր տեսարժան վայրեր):
 
== Հայտնի անձինք ==
Մայրաքաղաքի հայտնի մարդկանցից առաջինն թերևս կարելի է հիշատակել [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ին։ Ճարտարապետին քաղաքը պարտական է իր հատակագծով և բազմաթիվ գեղեցիկ շենքերով։ Թամանյանը հեղինակ է նաև այլ քաղաքների հատակագծերի։ Այստեղ ապրել են նաև [[Մարտիրոս Սարյան]]ը, [[Ավետիք Իսահակյան]]ը, [[Հովհաննես Շիրազ]]ը, [[Եղիշե Չարենց]]ը և այլ հայտնի հայ գործիչներ։
Երևանում են ծնվել՝
*[[Խորեն Աբրահամյան]]
*[[Առնո Բաբաջանյան]]
*[[Համո Բեկնազարյան]]
*[[Կարեն Դեմիրճյան]]
*[[Սիլվա Կապուտիկյան]]
*[[Ջոն Կիրակոսյան]]
*[[Ալեքսանդր Հարությունյան]]
*[[Ղուկաս Չուբարյան]]
*[[Արմեն Ջիգարխանյան]] և այլ ականավոր անձինք:
 
== Դիվանագիտական ներկայացուցչություններ ==
{{Հիմնական|Դիվանագիտական ներկայացուցչությունների ցանկ Հայաստանում}}
 
Հայաստանի Հանրապետության անկախացումից հետո Երևանում բացվեցին 25-ից ավել երկրների դեսպանատներ և հյուպատոսություններ։ Մայրաքաղաքում գործում են ԱՄՆ, Ռուսաստանի Դաշնության, Եվրոպական և աշխարհի այլ երկրների դեսպանատներ և հյուպատոսություններ։
 
== Քույր քաղաքներ ==
 
{| cellpadding="10" width=100%
|- valign="top"
|
* {{Դրոշ|Մադագասկար}} [[Անտանանարիվու]], [[Մադագասկար]]
* {{Դրոշ|Ռուսաստան}} [[Աստրախան]], [[Ռուսաստան]]
* {{Դրոշ|Հունաստան}} [[Աթենք]], [[Հունաստան]]
* {{Դրոշ|Լիբանան}} [[Բեյրութ]], [[Լիբանան]]
* {{Դրոշ|Սլովակիա}} [[Բրատիսլավա]], [[Սլովակիա]]
* {{Դրոշ|Ռուսաստան}} [[Վոլգոգրադ]], [[Ռուսաստան]]
* {{Դրոշ|Սիրիա}} [[Դամասկոս]], [[Սիրիա]]
* {{Դրոշ|Իրան}} [[Սպահան]], [[Իրան]]
* {{Դրոշ|Ռուսաստան}} [[Կալինինգրադ]], [[Ռուսաստան]]
* {{Դրոշ|Իտալիա}} [[Կարրարա]], [[Իտալիա]]
||
||
* {{Դրոշ|ԱՄՆ}} [[Քեմբրիջ (Մասաչուստս)|Քեմբրիջ]], [[ԱՄՆ]]
* {{Դրոշ|Ուկրաինա}} [[Կիև]], [[Ուկրաինա]]
* {{Դրոշ|Մոլդովա}} [[Քիշնև]], [[Մոլդովա]]
* {{Դրոշ|Ֆրանսիա}} [[Լիոն]], [[Ֆրանսիա]]
* {{Դրոշ|ԱՄՆ}} [[Լոս Անջելես]], [[ԱՄՆ]]
* {{Դրոշ|Ֆրանսիա}} [[Մարսել]], [[Ֆրանսիա]]
* {{Դրոշ|Բելառուս}} [[Մինսկ]], [[Բելառուս]]
* {{Դրոշ|Կանադա}} [[Մոնրեալ]], [[Կանադա]]
* {{Դրոշ|Ռուսաստան}} [[Մոսկվա]], [[Ռուսաստան]]
||
||
* {{Դրոշ|Ուկրաինա}} [[Օդեսա]], [[Ուկրաինա]]
* {{Դրոշ|Ֆրանսիա}} [[Փարիզ]], [[Ֆրանսիա]]
* {{Դրոշ|Չեռնոգորիա}} [[Պոդգորիցա]], [[Չեռնոգորիա]]
* {{Դրոշ|Ռուսաստան}} [[Սանկտ Պետերբուրգ]], [[Ռուսաստան]] ([[1997]])
* {{Դրոշ|Բրազիլիա}} [[Սան Պաուլու]], [[Բրազիլիա]]
* {{Դրոշ|Ռուսաստան}} [[Ստավրոպոլ]], [[Ռուսաստան]]
* {{Դրոշ|Ռուսաստան}} [[Դոնի Ռոստով]], [[Ռուսաստան]]
* {{Դրոշ|Վրաստան}} [[Թբիլիսի]], [[Վրաստան]]
* {{Դրոշ|Իտալիա}} [[Ֆլորենցիա]], [[Իտալիա]]
|}
 
== Ծանոթագրություններ ==
 
{{Ծանցանկ}}
 
== Արտաքին հղումներ ==
 
{{Commons|Yerewan|Երևան}}
* [http://www.yerevan.am/ Երևանի քաղաքապետարան]
* [http://www.aia-zvartnots.aero/ Երևանի Զվարթնոց օդանավակայան]
 
{{Երևանի վարչական բաժանում}}
{{Հայաստանի քաղաքներ}}
{{Եվրոպական երկրների մայրաքաղաքներ}}
{{Հայաստանի մարզեր}}
{{Հայաստանի մայրաքաղաքներ}}
 
<!-- Կատեգորիաներ -->
<!-- Ինտերվիքիներ -->
 
[[Կատեգորիա:Եվրոպական երկրների մայրաքաղաքներ]]
[[Կատեգորիա:Շախմատի Օլիմպիադան հյուրընկալած քաղաքներ]]
[[Կատեգորիա:Հայաստանի մայրաքաղաքներ]]
[[Կատեգորիա:Քաղաք-միլիոնատերեր]]
[[Կատեգորիա:Մեծ Հայքի քաղաքներ]]
[[Կատեգորիա:Վերանվանված քաղաքներ]]
 
{{Link FA|fr}}
 
[[af:Jerewan]]
[[am:ዬሬቫን]]
[[an:Erevan]]
[[ar:يريفان]]
[[az:İrəvan]]
[[be:Горад Ерэван]]
[[be-x-old:Ерэван]]
[[bg:Ереван]]
[[bn:ইয়েরেভান]]
[[bo:ཡེ་རེ་ཝན།]]
[[br:Yerevan]]
[[bs:Erevan]]
[[ca:Erevan]]
[[ckb:یەریڤان]]
[[cs:Jerevan]]
[[cv:Ереван]]
[[cy:Yerevan]]
[[da:Jerevan]]
[[de:Jerewan]]
[[diq:Yerêvan]]
[[el:Γιερεβάν]]
[[en:Yerevan]]
[[eo:Erevano]]
[[es:Ereván]]
[[et:Jerevan]]
[[eu:Erevan]]
[[fa:ایروان]]
[[fi:Jerevan]]
[[fr:Erevan]]
[[frp:Yèrèvan]]
[[fy:Jerevan]]
[[ga:Eireaván]]
[[gag:Erivan]]
[[gd:Yerevan]]
[[gl:Iereván - Երեվան]]
[[gv:Yerevan]]
[[he:ירוואן]]
[[hif:Yerevan]]
[[hr:Erevan]]
[[hsb:Jerjewan]]
[[ht:Erevàn]]
[[hu:Jereván]]
[[id:Yerevan]]
[[ie:Jerevan]]
[[ilo:Yerevan]]
[[io:Yerevan]]
[[is:Jerevan]]
[[it:Yerevan]]
[[ja:エレバン]]
[[jv:Yerevan]]
[[ka:ერევანი]]
[[kk:Ереван]]
[[ko:예레반]]
[[ku:Êrîvan]]
[[kv:Ереван]]
[[ky:Ереван]]
[[la:Erevanum]]
[[lad:Djerevan]]
[[lb:Eriwan]]
[[lij:Erevan]]
[[lmo:Erevan]]
[[lt:Jerevanas]]
[[lv:Erevāna]]
[[mhr:Ереван]]
[[mi:Yerevan]]
[[mk:Ереван]]
[[mn:Ереван]]
[[mr:येरेव्हान]]
[[ms:Yerevan]]
[[myv:Ереван ош]]
[[nah:Erevan]]
[[ne:येरवान प्रान्त]]
[[nl:Jerevan]]
[[nn:Jerevan]]
[[no:Jerevan]]
[[nov:Yerevan]]
[[oc:Erevan]]
[[os:Ереван]]
[[pl:Erywań]]
[[pms:Erevan]]
[[pnb:یریوان]]
[[pt:Erevan]]
[[qu:Yiriwan]]
[[ro:Erevan]]
[[ru:Ереван]]
[[rw:Yerevan]]
[[sa:येरेवान]]
[[sah:Ереван]]
[[scn:Erevan]]
[[sco:Yerevan]]
[[sh:Erevan]]
[[simple:Yerevan]]
[[sk:Jerevan]]
[[sl:Erevan]]
[[sq:Jerevani]]
[[sr:Јереван]]
[[sv:Jerevan]]
[[sw:Yerevan]]
[[ta:யெரெவான்]]
[[tg:Ереван]]
[[th:เยเรวาน]]
[[tl:Yerevan]]
[[tr:Erivan]]
[[tt:Ереван]]
[[udm:Ереван]]
[[ug:يېرېۋان]]
[[uk:Єреван]]
[[ur:یریوان]]
[[uz:Yerevan]]
[[vec:Èrevan]]
[[vi:Yerevan]]
[[vo:Yerevan]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Երևան» էջից