«Վենետիկի հանրապետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Վենետիկի հանրապետություն ՀոթՔաթ գործիքով |
No edit summary |
||
Տող 51.
| Նշումներ = '''Ներկայումս տարածքում`''' <br> {{դրոշավորում|Իտալիա}} <br> {{դրոշավորում|Խորվաթիա}} <br> {{դրոշավորում|Հունաստան}} <br> {{դրոշավորում|Ալբանիա}} <br> {{դրոշավորում|Կիպրոս}} <br> {{դրոշավորում|Չեռնոգորիա}} <br> {{դրոշավորում|Սլովենիա}} <br> {{դրոշավորում|Թուրքիա}} <br> {{դրոշավորում|Ռուսաստան}} <br> {{դրոշավորում|Ուկրաինա}}
}}
'''Վենետիկի հանրապետություն''' ({{lang-lat|Respublica Veneta}}), պատմական երկիր [[Հարավային Եվրոպա]]յում, Սուրբ Մարկոսի Հանրապետություն; վեն. Serenìsima Republica de Venezia,իտալերեն՝ Serenissima Repubblica di Venezia): Հիմնական տարածքը եղել է [[Ապենինյան թերակղզի|Ապենինյան թերակղզու]] վրա։
Քաղաք-պետությունը ստեղծվել է [[7-րդ դար]]ում և հանդես է եկել [[Վենետիկ]] կենտրոնով։ Պետության ափերը ողողել են [[Միջերկրական ծով|Միջերկրական]], [[Ադրիատիկ ծով|Ադրիատիկ]], [[Սև ծով|Սև]] և [[Մարմարա ծով]]երի ջրերը։
Տող 57.
Պետությունը ունեցել է երկու պաշտոնական լեզուներ։ Երկրի [[դե ֆակտո]] պաշտոնական լեզուն էր [[լատիներեն]]ը, սակայն երկրում մեծ կիրառություն ուներ [[իտալերեն]]ը:
== Պատմություն ==
{{main|Վենետիկի պատմություն|Վենետիկի հանրապետության պատմություն
}}
Հնագույն ժամանակներում [[Ադրիատիկ ծով]]ի հյուսիս-արևմտյան ափին և [[Իտալիա]]յի հյուսիսում ապրել է վենետյան կոչվող մի ցեղ, որից էլ հետագայում երկիրը ստացել է իր անունը: [[452 թվական]]ին հոների ղեկավար [[Աթթիլա]]ն ավիրեց Ակվիլեյը և գրավեց ամբողջ վերին Իտալիան մինչև [[Պո գետ]]ը, խուճապահար բնակիչները բնակության վայրեր փնտրեցին հարակից կղզիներում: Այդ ժամանակից ի վեր այստեղ աստիճանաբար առաջացան մի քանի քաղաքային բնակավայրեր, ինչպիսիք են` [[Գրադո]]ն, [[Հերկելիա]]ն, [[Մալամոկկո]]ն, [[Չիոգգիա]]ն:
Լոնգոբարդների դեմ մղվող բազմաթիվ պատերազմները ստիպեցին ձևավորել միասնություն և մեկ ընդհանուր կառավարություն: Այդ նպատակով բնակչության աշխարհիկ և հոգևոր առաջնորդները կղզիների բնակիչների հետ միասին 697 թվականին ընտրեցին իրենց համար միասնական մեկ առաջնորդ՝ Լուցիա Անաֆեստին, հետագայում այդ պաշտոնը կոչվեց դոժ:
Հետեւաբար, բնակչության հոգեւոր եւ աշխարհիկ առաջնորդները, կղզու խմբի բոլոր բնակիչների հետ միասին, ընտրեցին Պոլ Լուչիա Անաֆեսը 697-ին, որպես ընդհանուր կյանքի ամենատարբեր ղեկավար, եւ հետագայում այդ պաշտոնը կոչվեց Դողա:
Կառավարության նստավայրը սկզբում Հերակլեայում էր, 742-ին այն տեղափոխվեց Մալամոկկո, իսկ 810-ին` [[Ռիալտո]]յի ամայի կղզու վրա, որտեղ էլ հետագայում հիմնադրվեց [[Վենետիկ]] քաղաքը:
806 թվականին վենետիկյան քաղաքները կարճ ժամանակով գտնվում էին Կարլ Մեծի տիրապետության տակ, սակայն 812 թվականին վերադարձվեցին Բյուզանդիային:
[[Պատկեր:Canal Grande Chiesa della Salute e Dogana dal ponte dell Accademia.jpg|270px]]
[[Պատկեր:Napoli Castel Nuovo museo civico - ingresso di Garibaldi a Napoli - Wenzel bis.jpg|250px]]
[[Պատկեր:Italia 1796-es.svg|350px|right]]
== Գրականություն ==
* Andrea Castagnetti: ''La società veneziana nel Medioevo'', Bd. 1: ''Dai tribuni ai giudici'', Bd. 2: ''Le famiglie ducali dei Candiano, Orseolo e Menio e la famiglia comitale vicentino-padaovana di Vitale Ugo Candiano (secoli X-XI)'', Verona 1992/1993
| |||