«Քաղաքացիական պատերազմը ԱՄՆ-ում»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Ռազմական հակամարտություն
|image = [[Պատկեր:Battle of Gettysburg, by Currier and Ives.png|300px]]
Տող 22.
}}
Քաղաքացիական պատերազմ ԱՄՆ-ում 1861-65, կապիտալիստական Հյուսիսի և ստրկատիրական Հարավի միջև։ Սկսվել է 1861 թվականի ապրիլին, 11հվ. նահանգների խռովությամբ, որոնք 1861 թվականի փետրվարին ստեղծել էին այսպես կոչված Կոնֆեդերացիա, ընդդեմ պրեզիդենտ Ա. Լինկոլի կառավարության։
Խռովարարների նպատակն էր գրավել իշխանությունը, պահպանել ստրկությունը և այն տարածել ամբողջ երկրում։ Պատերազմի ընթացքում Հյուսիսի բանակ զորակոչվեց 2,7 մլն., Հարավի բանակ՝ 1,1մլն. մարդ։ Պատերազմի առաջին փուլում (1861-62) հյուսիսայինները գործում էին անվճռական և կրեցին մի շարք պարտություններ։ Երկրորդ փուլում (1863-65) նրանք դիմեղին պատերազմավարության հեղափոխության մեթոդների՝ զինված պայքարի մեջ ներգրավելով ժող. լայն զանգվածների այդ թվում՝ նեգրական բնակչությանը։ 1864-65 թվականներին հարավցիների հիմնական ուժերը ջախջախվեցին, իսկ ստրկատիրական Կոնֆեդերացիան մայրաքաղաք Ռիչմոնդը գրավեց (1865 թվականի ապրիլ)։
Պատերազմն արյունահեղ էր ու ծանր, Հյուսիսը կորցրեց 360000 մարդ, Հարավը՝ 250000-ից ոչ պակաս, երկու կողմից կար շուրջ 1,5 մլն վիրավոր զինվոր ու սպա։ Ռազմական ծախսերն ու ավերվածությունները հաշվվում էին բազում մլրդ դոլլար։ Բայց այդ զոհերը իզուր չէին, ինչպես նշել է Վ. Ի. Լենինը, քաղաքացիական պատերազմը ԱՄՆ-ում ունեցավ «...մեծագույն, համաշխարհային-պատմական, առաջադիմական և հեղափոխական նշանակություն»։ Հյուսիսի հաղթանակը ամրապնդեց բուրժուազիայի տիրապետությունը երկրում։ 1863 թվականի հունվարի 1-ին ստրկությունը պածտոնապես վերացվեց, պայմաններ ստեղծվեցին կապիտալիզմի արագ զարգացման և արմ. հոցերը յուրացնելու համար։ Գյուղատնտեսության մեջ հաղթանակեց ֆերմերական (այսպես կոչված՝ ամերիկյան) ուղին։ Սակայն քաղաքական պատերազմը իրական ազատություն չբերեց ներգրերին, որոնք ազատագրվում էին առանց հողի։
Քաղաքական պատերազմ արտահայտել է ռազմական արվեստի զարգացման նոր միտումներ, այն աչքի էր ընկնում մեծ թափով և պատերազմական գործողությունների բազմաթիվ բանակների մասնակցությամբ։ Քաղաքական պատերազմի ընթացքում կատարելագործվում էին զինված պայքարի միջոցները, մեծապես զարգացավ պայքարի դիրքային ձևը, լայնորեն օգտագործվեցին երկաթուղիները, զրահագնացքները, ծովային շոգենավերն ու գետային նավերը, զրահանավերը, հեռագիրը։
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի պատմություն]]
| |||