«Մասնակից:ChrisGinosyan/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 23.
Այդ շրջանի գրականությունն անցել է զարգացման երկու փուլ՝ վաղ, որտեղ գերակշռում էին հումանիստական գաղափարներն ու օպտիմիզմը, և ուշ, որտեղ քաղաքական իրադրության և կրոնի պառակտման ժամանակ առաջացավ հիասթափություն ու կասկած: Ֆրանսիական Ռենեսսանսի ամենավառ ներկայացուցիչներն են «[[Գարգանտյուա և Պանտագրյուել]]» վեպի հեղինակ [[Ֆրանսուա Ռաբլե]]ն և «[[Պլեադա]]» բանաստեղծական դպրոցի ղեկավար [[Պիեռ Ռոնսար]]ը:
=== Անգլիա ===
Կապիտալիստական հարաբերությունների զարգացումն անգլիայում ավելի արագ է տեղի ունենում, քան Ֆրանսիայում։ Զարգանում են քաղաքներն ու առևտուրը։ Ձևավորվում է ուժեղ բուրժուազիա, հայտնվում է նոր պալատականություն, որը հակադրվում է հին՝ նորմանդական ղեկավարությանը։ Այդ ժամանակվա անգլիական մշակույթի առանձնահատկություն ընդհանուր գրական լեզվի բացակայությունն է։ Նորմանները խոսում էին ֆրանսերեն, գյուղացիներն ու քաղաքացիները խոսում էին անգլո-սաքսոնական բազմաթիվ բարբառներով, իսկ եկեղեցու պաշտոնական լեզուն լատիներենն էր։ Շատ ստեղծագործություններ լույս էին տեսնում ֆրանսերենով։ Շկար նաև միացյալ ազգային մշակույթ։ 14-րդ դարի կեսին լոնդոնյան բարբառի հիմքի վրա սկսում է ձևավորվել գրական անգլերենը։
14-րդ դարի վերջում միայն [[Ջեֆրի Չոսեր]]ի մոտ է նկատվում իտալական ռենեսանսի ազդեցությունը։ Պետրարկի ժամանակակիցը այնուամենայնիվ մնում է միջնադարյան գրող։ Հումանիզմն անգլիական մշակույթում հաստատվում է միայն 15-րդ դարի վերջում։ Անգլիայի Վերածննունդը համապատասխանում է [[Թյուդոր]]ների ղեկավարման տարիների հետ (1485—1603)։ Անգլիայի գրականության վրա են ազդում նաև այլ երկրները։ 16-րդ դարում ծաղկում է անգլիական միտքն ու արվեստը։
Անգլիական Վերածննդի ամենախոշոր ներկայացուցիչներն են՝ [[Ուիլյամ Շեքսպիր]]ը, [[Քրիստոֆեր Մարլո]]ն, [[Թոմաս Քիդը]] դրամատուրգիայում, [[Ջեֆրի Չոսեր]]ը, [[Էդմունդ Սպենսեր]]ը չափածոյում, [[Ջոն Լիլի]]ն և [[Թոմաս Նեշ]]ը՝ վեպում, իսկ հումանիստական աշխատություններում՝ [[Թոմաս Մոր]]ը։
=== Գերմանիա ===
15-16-րդ դարերում Գերմանիան ապրում էր տնտեսական աճ, չնայած Եվրոպայի առաջատար երկրներից՝ Իտալիայից, Ֆրանսիայից և Նիդերլանդներից հետ էր մնում։ Գերմանիայի առանձնահատկությունը անհամաչափ զարգացումն էր։ Տարբեր քաղաքներ գտնվում էին առևտրային տարբեր ճանապարհների վրա և համագործակցում տարբեր հովանավորների վրա։ Որոշ քաղաքներ հեռու էին առևտրից և պահպանում էին զարգացմնա իրենց միջնադարյան մակարդակը։ Ուժեղ էին նաև դասային տարաձայնությունները։ Ազնվականության վերնադասը կայսրի հաշվին ուժեղացնում էր իր իշխնությունը, իսկ մանր պալատականությունը՝ աղքատանում։ Ավելի զարգացած էին հարավային [[Ստրասբուրգ]], [[Աուգսբուրգ]], [[Նյուրնբերգ]] քաղաքները՝ նրանք, որոնքմոտ էին Իտալիային և վերջինիս հետ ունեին կապեր։
Այդ ժամանակ Գերմանիայի գրականությունը տարրաբնույթ էր։ Հումանիստները հիմնականում լատիներեն գրում էին։ Գիտական հումանիզմի խոշորագույն ներկայացուցիչներից են [[Յոհան Ռեյխլին]]ը և [[Ուլրիխ ֆոն Գուտեն]]ը։ Բացի այդ ուղղությունից կար նաև բարենորոգչական գրականություն, որը ներկայացնում էին [[Մարտին Լյութեր]]ը և [[Թոմաս Մյունցեր]]ը։ Լյուտերը՝ ելույթ ունենալով հռոմեական եկեղեցի դեմ, ում աջակցում էր բնակչության մեծ մասը, անցավ իշխանների կողմը՝ փախենալով գյուղական հեղափոխական շարժումից։ Իսկ Մյունցերն ընդհակառակը, մինչև վերջ կողմ էր գյուղական շարժմանը, կոչ էր անում ավերել տաճարներն ու ամրոցները, առգրավել և կիսել կարողությունը։ «Մարդիկ սոված են, նրանք ցանկանում են և պիտի ապրեն», - գրել է նա։
Զարգանում էր նաև բյուրգերական գրականությունը։ Սակայն նա պահպանում էր իր միջնադարյան գծերն ու կրում էր գավառականության երանգներ։
=== Իսպանիա և Պորտուգալիա ===
Այս երկրներում գրականությունն այլ կերպ էր զարգանում։ Սոցիալ-քաղաքական իրավիճակն այստեղ բարդ էր։ Նախ՝ այստեղ անցնում էր [[Ռեկոնկիստա]]ն՝ հողերի գրավումը մավրներից։ Իսպանիան միասնական երկիր չէր, այլ բացկացած մի քանի պետություններից։ Բոլոր գավառները թույլ էին զարգանում։ Աբսոլյուտիզմ ի հայտ եկավ ավելի ուշ։ Հետո՝ այդ ժամանակ Իսպանիան իր գաղութներից ներկրում էր հսկայական քանակությամբ ոսկի, կուտակվել էր մեծ հարստությունը, և այդ ամենը դադարեցրել էր մտավորականության զարգացումն ու բուրժուազիայի ձևավորումը։ Այնուամենայնիվ, իսպանական և պորտուգալական Վերածննդի գրականությունը հարուստ է և ներկայացված բավական խոշոր անուններով։ Օրինակ՝ [[Միգել Սերվանտես]]ը, ով լուրջ ժառանգություն է թողել ինչպես արձակում, այնպես էլ չափածոյում։ Պորտուգալիայում ամենահայտնի գրոծիչն էր [[Լուիշ դի Կամոենս]]ը։ Զարգանում էր ինչպես պոեզիան, այնպես էլ վեպի և նովելի ժանրերը։
== Գրականություն ==
* История зарубежной литературы. Средние века и Возрождение. — М.: «Высшая школа», 1987.
* Краткий словарь литературоведческих терминов. Редакторы-составители Л. И. Тимофеев, С. В. Тураев. — М., 1978.
* Л. М. Брагина. Итальянский гуманизм. — М., 1977.
* Зарубежная литература. Эпоха Возрождения (хрестоматия), составитель Б. И. Пуришев. — М., 1976.
| |||