«Ցիտոպլազմա»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ցիտոպլազմա''' կամ '''բջջապլազմա''', [[բջիջ|բջջի]] կիսահեղուկ կենդանի պարունակությունն է՝ բացի [[բջջակորիզ]]ից ու կիսահեղուկ ներքին միջավայրը։ Ցիտոպլազման կարծես հանքային [[աղ]]երի և տարբեր օրգանական նյութերի ջրային լուծույթ է։է<ref name="ReferenceA">Կենսաբանություն, հեղինակ [[Տիգրան Թանգամյան]], էջ 44</ref>:

Ցիտոպլազման հայտնաբերել է Յա Պուրկինյեն [[1830]] թ.։ «Ցիտոպլազմա» տերմինը առաջացել է [[հունարեն]] «ցիտոս»-զետեղարան, բջիջ և «պլազմա»-կերտված, ծեփած բառերից։բառերից<ref name="ReferenceA"/>:

Ցիտոպլազման անգույն, լույսի ճառագայթները ուժեղ բեկող սպիտակուցների և այլ օրգանական նյութերի կոլոիդային լուծույթ է և իր խտությամբ հիշեցնում է թանձր հեղուկ՝ իր մածուցիկությամբ մոտ [[գլիցերին]]ին։ Կազմված է մեմբրաններից և [[օրգանոիդներ]]ից, որոնց միջակա տարածությունը լցված է ցիտոպլազմայի մատրիքսով՝ հիալոպլազմայով։ Վերջինս որոշակի պայմաններում կարող է փոխակերպվել ավելի պինդ, կարծր վիճակի՝ հել և նորից վերափոխվել հեղուկի՝ զոլ։զոլ<ref name="ReferenceB">Ընդհանուր Կենսաբանություն, հեղինակ Նադեժդա Բեգլարյան, էջ 108-110</ref><ref name="ReferenceC">Կենսաբանություն, հեղինակ Սիսակյան, էջ 20-21</ref>:

Ի տարբերություն էլեկտրոնային [[մանրադիտակ]]ի, սովորական լուսային [[մանրադիտակ]]ի տակ հնարավոր չէ տարբերել էկտոպլազման էնդոպլազմայից։ Ցիտոպլազմայի հիմնական զանգվածն ունի մանրահատիկավոր կազմություն, և նրանում գտնվում են շատ բարակ թելիկներ՝ ֆիբրիլներ, որոնք ստեղծում են ցանցանման գոյացություններ։ էլեկտրոնային մանրադիտակի տակ երևում են թիթեղանման կառուցվածքներ կամ 3-4 նմ հաստությամբ զույգերով դասավորված թաղանթներ, որոնք առաջացնում են տափակ ճյուղավորված խողովակներ՝ ռետիկուլում։ Դա էնդոպլազմային ցանցն է։է<ref name="ReferenceB"/>:

Ցիտոպլազման արտաքինից սահմանազատված է բջջային մեմբրանով՝ պլազմոլեմայով, իսկ ներսից կորիզաթաղանթով։ Բուսական բջիջներին հատուկ է նաև ներքին՝ բջջահյութը սահմանազատող մեմբրանը, որն առաջացնում է [[վակուոլ]]։ Ցիտոպլազման ընդունակ է շարժման։ Ցիտոպլազմայում կարող են կուտակվել տարբեր նյութեր։ Դրանք կոչվում են [[ներառուկներ]], որոնք ցիտոպլազմայի ոչ մշտական կառուցվածքներ են։ Ցիտոպլազման ունի որոշակի ռեակցիա, [[բջիջ]]ների մեծ մասում այն թույլ հիմնային է։է<ref name="ReferenceA"/>:

Հիալոպլազմայի կազմի մեջ նաև մտնում են տարբեր ներառուկներ՝ պահեստային սննդանյութեր, նյութափոխանակության արգասիքներ, մանրագույն [[սպիտակուց]]ային թելիկներ։թելիկներ<ref name="ReferenceC"/>: