«Էջմիածնի Մայր Տաճար»–ի խմբագրումների տարբերություն

387 թվականին [[Հայաստանի առաջին բաժանում|Հայաստանը բաժանված]] էր [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմեական կայսրության]] և [[Սասանյան Պարսկաստան]]ի միջև։ Երկրի արևելյան մասը, որտեղ գտնվում է Էջմիածինը, կառավարում էին Պարսկաստանին ենթարկվող վասալ արքաները մինչև 428 թվականը, երբ կործանվեց Հայկական թագավորությունը<ref name="Hacikyan">{{cite book|last1=Hacikyan|first1=Agop Jack|authorlink1=Agop Jack Hacikyan|last2=Basmajian|first2=Gabriel|last3=Franchuk|first3=Edward S.|last4=Ouzounian|first4=Nourhan|title=The Heritage of Armenian Literature: From the Oral Tradition to the Golden Age|volume=1|year=2000|publisher=Wayne State University Press|location=Detroit|isbn=978-0-8143-2815-6|page=168}}</ref>։ 450 թվականին հայերին [[զրադաշտականություն]] պարտադրելու փորձերի ժամանակ [[Հազկերտ Բ]]-ն տաճարում կառուցել է կրակարաններ{{sfn|Arakelian|Yeremian|Arevshatian|Bartikian|1984|p=572}}։ 1950-ականների պեղումների ժամանակ արևելյան մատուռի խորանի տակ հայտնաբերվել է կրակարանի խարույկը{{sfn|Arakelian|Yeremian|Arevshatian|Bartikian|1984|p=572}}

 

 

Չնայած նրան, որ 460-470-ական թվականներին (կամ 484<ref>{{cite book|last=Ferguson|first=Everett|title=Encyclopedia of Early Christianity|volume=1|year=1999|publisher=Routledge|location=New York|isbn=978-0-8153-3319-7|page=227|edition=2nd|authorlink=Everett Ferguson|author2=McHugh, Michael P. |author3=Norris, Frederick W. }}</ref><ref>{{cite book|title=The Orthodox Christian World|year=2012|publisher=Routledge|location=Oxon|isbn=978-1-136-31484-1|page=47|editor=Casiday, Augustine}}</ref>) կաթողիկոսի նստավայրը տեղափոխվել է [[Դվին]]<ref>{{cite journal|last1=Harutyunyan|first1=Arsen|title=Հայրապետական աթոռի` Վաղարշապատից Դվին տեղափոխման հարցի շուրջ [About Transfer of the Patriarchal Throne to Dvin from Vagharshapat]|journal=Patma-Banasirakan Handes|date=2013|issue=3|page=171|url=http://hpj.asj-oa.am/5900/|publisher=Armenian Academy of Sciences|location=Yerevan|language=hy|issn=0135-0536}}</ref>, տաճարը երբեք չի կորցրել իր կարևորությունը, և մնացել է «Հայ եկեղեցու մեծագույն սրբավայրերից մեկը»{{sfn|Mnatsakanian|1987|p=154|ps=: "Со дня своего основания, независимо от того, был ли храм кафедральной церковью католнкосата Армении или же католикосы находились в других местах, этот памятник вплоть до XX века являлся одной из величайших святынь армянской церкви..."}}: Նախքան 15-րդ դարը արված վերջին հայտնի վերանորոգումները արել են կաթողիկոս [[Կոմիտաս Ա Աղցեցի]]ն 618 թվականին (ըստ [[Սեբեոս]]ի) և [[Ներսես Գ Տայեցի]]ն<ref name="Hewsen"/><ref name="csufresno"/>: Կոմիտաս կաթողիկոսը հարակից վերանորոգումների հետ մաշված ու հնացած փայտյա գմբեթի փոխարեն կառուցել է քարե գմբեթ։ Իսկ Ներսես կաթողիկոսը տաճարը ընդարձակելու դիտավորությամբ, չորս կողմից քառակուսի պատերի մեջ ամփոփված աբսիդները արտաքին պատերից դուրս հանեց։ Տաճարի հատակագիծն իր վերջնական ձևը ստացավ 7-րդ դարում<ref name=":0" />։ 982 թվականին արաբ Աբլհաճ Ամիրան գմբեթի վրայից իջեցրել է խաչը<ref name="armenianchurch.org2" />։ 7-15 դարերում կատարված վերանորոգումների մասին գրեթե պատմական տվյալներ չկան։ Մոտ տասը դար (բացի Կոմիտասի և Ներսես 3-րդի կատարած շինությունները 7-րդ դարում), այս շենքը անխնամ է մնացել, մինչև կաթուղիկոսական աթոռի Էջմիածին փոխադրվելը։ Այս շրջանում ոչ մի պատմագրական հիշատակություն չկա Էջմիածնի տաճարի վերանորոգման կամ շինարարության մասին<ref name=":0" />։

 

== Պատկերասրահ ==

Մայր տաճարի ընդհանուր տեսքը.jpg|Մայր տաճարի ընդհանուր տեսքը

Մկրտարանի ներսում.jpg|Մկրտարանի ներսում