«Այզեկ Ազիմով»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 57.
== Ստեղծագործական կյանք ==
=== Ընդհանուր ===
Ազիմովի կարիերան կարելի է բաժանել մի քանի հատվածի։ Նա սկսել է իր կարիերան գիտաֆանտաստիկայի ժանրում [[1939]] թվականին կարճ պատմվածքներ և [[1950]] թվականին վեպեր գրելով։ Այս շրջանը շարունակվեց մինչև [[1958]] թվականը, երբ հրատարակվեց «[[Մերկ Արևը]]»։ 1952 թվականին նա սկսեց հրատարակել ոչ գեղարվեստական աշխատություններ և «''Կենսաքիմիա և Մարդու Նյութափոխանակություն''» կոչվող համալսարանային դասագրքի համահեղինակ դարձավ։ Հետևելով ԽՍՀՄ կողմից 1957 թվականին Երկրի ուղեծիրուղեծրով ուղարկվածշարժվող [[Սպուտնիկ 1]] արբանյակին՝արբանյակի արձակումից հետո Ազիմովը խթանեցսկսեց ավելի շատ ոչ գեղարվեստական, մասնավորապես՝ գիտական գրքերիգրքեր հրատարակումը։հրատարակել։ Հաջորդող 25 տարվա մեջընթացքում նա գրել է միայն 4 գիտաֆանտաստիկ վեպ։ Սկսած 1982 թվականից սկսեցսկսվեց նրա գրական կարիերայի երկրորդ կեսը, որի սկիզբը դրվեց «<nowiki/>[[ՀիմնդրմանՀիմնադրման եզրը]]<nowiki/>» վեպի հրատարակմամբ։ Այդ ժամանակից ի վեր Ազիմովը հրատարակել է իր վեպերի շարունակություններն ու նախապատմությունները, կապելով դրանք միմյանց հետ այնպես, որ ստացվի միասնական վիպաշարք։ Այնուամենայնիվ, այդ միավորման մեջ կան որոշ անհամապատասխանություններ, մասնավորապես՝ իր վաղ պատմվածքներում։
 
ԱզիմովնԱզիմովը հավատում էր, որ իր ամենամնայուն գործերից է լինելու «[[Ռոբոտատեխնիկայի երեք կանոնները»|Ռոբոտատեխնիկայի երեք կանոնները]]» և [[Հիմնադրում]] շարքը։ [[Օքսֆորդի անգլերեն բառարան|Օքսֆորդի անգլերեն բառարանը]] Ազիմովին է վերագրում Անգլերեն լեզվին [[Ռոբոտատեխնիկա|robotics]], [[Պոզիտրոնիկ ուղեղ|positronic]] և [[Հոգեպատմություն|psychohistory]] բառերը ավելացնելու վաստակը։
 
=== Գիտաֆանտաստիկա ===
Ազիմովը դարձավ գիտաֆանդաստիկայիգիտաֆանտաստիկայի երկրպագուսիրահար [[1929]] թվականին, երբ սկսեց ընթերցել իր ընտանիքի հրուշակեղենի խանութում վաճառվող [[Pulp-ամսագիր|pulp-ամսագրերը]]։ Հայրը նրան արգելում էր կարդալ այդ ամսագրերը, քանի որ դրանք աղբ էր համարում, սակայն Ազիմովը համոզեց հորը, որ այդ ամսագրերը կրթական են, քանի որ իրենց անվան մեջ պարունակում են «Գիտություն» բառը։ 18 տարեկանում նա միացավ «Futurians» գիտաֆանտաստիկայի երկրպագուներիսիրահարների ակումբին և այդտեղ ընկերացավ այնպիսիապագա մարդկանցգիտաֆանտաստ հետ,գրողների որոնքկամ հետագայում դարձան գիտաֆանտաստիկա գրողներ կամխմբագիրների խմբագրողներ։հետ։
 
Ազիմովը սկսել է գրել 11 տարեկանում։ 1934 թվականին Տղաների Ավագ Դպրոցի գրական ամսագրում հրատարակվեց նրա առաջին գործը, որը իր եղբոր ծննդյան մասին հումորային պատմվածք էր։ 1937 թվականի մայիսին Ազիմովը որոշեց ավելի պրոֆեսիոնալ զբաղվել ստեղծագործությամբստեղծագործել, և սկսեց գրել իր առաջին գիտաֆանտաստիկ պատմվածքը՝ «Cosmic Corkscrew»: 1938 թվականի մայիսի 17-ին, [[Astounding Science Fiction]] ամսագրի հրատարակմանտպագրման ժամանակացույցովժամանակացույցից շփոթված, Ազիմովը այցելեց ամսագրի հրատարակիչ [[Street & Smith]] հրատարակությունը։հրատարակչություն։ Ոգեշնչված այդ այցից՝ Ազիմովը ավարտերավարտեց իր պատմվածքը 1938 թվականի հունիսի 19-ին և երկու օր անց անձամբ հանձնել էհանձնեց այն այդ ամսագրի խմբագիր [[Ջոն Քեմփբել|Ջոն Քեմփբելին]]։ ՔեմբելըՔեմփբելը Ազիմովի հետ մեկ ժամից ավել տևացողտևող հանդիպում ունեցավ և խոստացավ, որ կկարդա պատմվածքը։ Երկու օրից Ազիմովը ստացավ մերժման նամակ։ Այս ամենը սկիզբ դրեցհանգեցրեց խմբագրի հետ շաբաթական հանդիպումների, մինչև Ազիմովը տեղափոխվեծտեղափոխվեց Բոստոն 1949 թվականին։ Քեմփբելը կարևոր ձևավորիչ ազդեցություն է ունեցելունեցավ Ազիմովի վրա և դարձելդարձավ է Ազիմովինրա ընկերը։
 
Ամսվա վերջում Ազիմովն ավարտեցիրավարտեց իր երկրորդ պատմվածքը՝ «Stowaway»։-ը։ Քեմփբելը մերժեց այն հուլիսի 22-ին, բայց «Ձեր պատկերացրած ամենաբարի նամակում» խրախուսեց Ազիմովին շարունակել գրել և խոսք տվեցհավաստիացրեց, որ տարիներ հետո նա կկարողանա վաճառել իր գործերը։ 1938 թվականին նա ավարտեց իր երրորդ «Marooned Off Vesta» պատմվածքը և վաճառեց այն [[Amazing Stories]]-ին, որի խմբագիրն էր [[Ռեյմոնդ Պալմեր|Ռեյմոնդ Պալմերը]]։ Պատմվածքը հրատարակվեծհրատարակվեց ամսագրի 1939 թվականի համարներից մեկում, և Ազիմովին վճարեցին $64 (2017 թվականի համարժեք $1,113)՝ մեկ բառի դիմաց մեկ ցենտ վճարելով։ Այդ տարի հրատարակվեցին Ազիմովի երկու այլ պատմվածք․ «The Weapon Too Dreadful to Use»-ը՝ [[Amazing stories|Amazing]]-ի մայիսյան համարում և «Trends»-ը՝ [[Astounding Science Fiction|Astounding]]-ի հուլիսյան համարում։ AsoundingAstounding-ի այդ համարը երկրպագուները ընտրեցին որպես [[Գիտաֆանտաստիկայի Ոսկե Դար]]ի սկիզբ։ 1940 թվականին [[Internet Speculative Fiction Database|ISFDB]]-ում տեղ էին գտելգտան Ազիմովի 7 պատմվածք։պատմվածքները։ Ազիմովը վաստակում էր իր կրթության համար բավարար գումար, սակայն ամբողջ դրույքով գրող դառնալու համար ոչայդ գումարը բավարար բավարար։չէր։
 
Հետագայում Ազիմովն ասել է, որ, ի տարբերություն Ոսկե Դարի գրողներ [[Ռոբերտ Հայնլայն]]ի և [[Ալֆրեդ վան Վոգտ]]ի, որոնց գործերը նույնպես առաջին անգամ հրատարակվել են 1939 թվականին, և ում տաղանդն իսկզբանեի սկզբանե ակնհայտ էր, ինքը «(սա կեղծ համեստություն չէ) աստիճանաբար է վեր բարձրացել»։ 1940 թվականի հուլիսի 29-ի դրությամբ Ազիմովը 25 ամսում գրել էր 22 պատմվածք, որոնցից 13-ը հրատարակվել էին։ 1972 թվականին նա գրել է, որ դրանից ի վեր նա չի գրել այնպիսի գիտաֆանտաստիկ պատմվածք, որորը չի հրատարակվել (բացառությամբ երկու «հատուկ դեպքի»)։ Նա այնքան հայտնի էր, որ [[Դոնալդ Ուոլհեյմ]]ը խոստովանել է, որ գնել է «The Secret Sense»-ը իր նոր ամսագրի համար միայն Ազիմովի անվան պատճառով։ Astounding-ի 1940 թվականի դեկտեմբերի համարի շապիկի վրա թավատառ գրված էր Ազիմովի անունը և պատկերված էր նրա պատմվածքը։պատմվածքից մի դրվագ։
 
Քեմփբելի հետ զրույցի հիման վրա Ազիմովը 1941 թվականի մարտին և ապրիլին գրեց իր 32-րդ պատմվածքը, որը տպագրվեց Astounding-ում 1941 թվականի սեպտեմբերին։ 1968 թվականին [[Ամերիկյան Գիտաֆանտաստ Գրողների Միություն]]ը քվեարկեց «[[Գիշերամուտ]]»-ի օգտին՝ որպես երբևէ գրված լավագույն գիտաֆանտաստիկ պատմվածք։ «Nightfall and Other Stories»-ում Ազիմովը գրել է, որ «Գիշերամուտ»-իը գրելը բեկումնային պահ էր իր պրոֆեսիոնալ կարիերայում։ Հանկարծ նրան սկսեցին լուրջ ընդունել, և գիտաֆանաստիկայի աշխարհը իմացավ իր գոյության մասին։ Անցան տարիներ, և, պարզվեց,պարզվեց՝ իր գործը գիտաֆանտաստիկ ոճում համարվում էր դասական։ «Գիշերամուտը» [[հասարակական գիտաֆանտաստիկա]]յի պատմական օրինակներից է։ Հասարակական գիտաֆանտաստիկա տերմինը Ազիմովը ստեղծել է 1940 թվականներին առաջացած գրական ուղղությունը նկարագրելու համար.համար։ նաՆա և շատ այլ գրողներ, ինչպես օրինակ՝ Հեյնլայնը, անցում էին կատարել սարքավորումներից և տիեզերական օպերաներից դեպի մարդու վիճակի մասին մտածմունքների։մտածմունքներ։
 
1942 թվականի հունվարին և փետրվարին «Victory Unintentional»-ը գրելն ավարտելուց հետո Ազիմովը միմեկ տարի ոչ մի պատմվածք չի գրել։ Ազիմովը ակնկալում էր շարունակել իր կարիերան որպես քիմիկոս,քիմիկոս։ Ֆիլադելֆիայի բանակի նավաշինարանում նա ստանում էր տարեկան $2,600, ինչը բավարար էր ամուսնության համար։ Նա չէր ակնկալում, որ կարող է ավելի շատ գումար աշխատել ստեղծագործելով, քանի որ 4 տարվա մեջ 28 պատմվածք վաճառելով աշխատել էր $1,788.50: Ազիմովը դուրս եկավ գիտաֆանտաստիկայի երկրպագուների շրջանից և այլևս չէր կարդում նորամսագրերնոր ամսագրեր, և, հնարավոր է, ամբողջովին լքեր գիտաֆանստաստիկայի աշխարհը, եթե Հեյնլայնն ու դե Քեմփը չլինեին նրա գործընկերները, և նախկինում վաճառված պատմածքները չշարունակեին պարբերաբար հայտնվել։հրատարակվել։ 1942 թվականին Ազիմովը հրատարակեց Հիմնդարման«Հիմնադրման» պատմություններից առաջինը, որը այնոտհետևայնուհետև վերածվեց եռագրության՝ «<nowiki/>[[Հիմնադրում]]<nowiki/>» ([[1951]]), «<nowiki/>[[Հիմնդարում և Կայսրություն]]<nowiki/>» ([[1952]]) և «<nowiki/>[[Երկրորդ Հիմնադրում]]<nowiki/>» ([[1953]]): Գրքերը պատմում են հսկայական միջաստղային կայսրության անկման և դրան հաջորդող կայսրության հաստատման մասին։ Այդ գրքերում Ազիմովը նաև ներառել է իր հոգեպատմության գաղափարախոսությունը, ըստ որի հնարավոր է կանխատեսել մեծ բնակչությունների պատմության ապագա ընթացքը։
 
1966 թվականին «Հիմնադրում» եռագրությունը և «Ռոբոտ» վիպաշարքը արժանացել են [[Հյուգո մրցանակ]]ի՝ որպես լավագույն գիտաֆանտաստիկ շարքեր և ֆանտաստիկ վեպեր։ Քեմփբելը բարձարացրեց վարձատրումը, [[Օրսոն Ուելս]]ը գնեց «[[Վկայություն]]» պատմվածքի հեղինակային իրավունք, և անթոլոգիաներընրա վերատպեցինհին նրապատմվածքները պատմվածքները։վերատպվեցին։ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ|Պատերազմի]] ավարտին Ազիմովը գրելով վաստակում էր նավաշինարանի աշխատավարձի կեսին հավարհավասար գումար, սակայն Ազիմովը միևնույնե չէր հավատում, որ կարող է գրելով վաստակած գումարով ապահովել իր, իր կնոջ, և իր ապագա երեխաների ապրուստը։
 
«Պոզիտրոնիկ» ռոբոտի մասին պատմվածքներում Ազիմովը գրել է ռոբոտների համար մի շարք կանոններ և նկարագրել է խելացիներխելացի մեքենաներ, ինչը մեծ ազդեցություն է ունեցել այլայդ հարցին գրողների և մտավորականների՝ այդ հարցին իրենցմտավորականների վերաբերմունքիկարծիքի ձևավորման վրա։ «The Complete Robot» ([[1982]]) պատմվածքի ներածության մեջ Ազիմովը նշում է, որ նա մեծապես ոգեշնչվել է [[Ֆրանկենշթեյն կամ ժամանակակից Պրոմեթևս|Ֆրանկենշթեյնյան]] սյուժեի գաղափարով, ըստ որի՝ ռոբոտները ոչնչացնում են իրենց ստեղծողներին։
 
Համագործակցելով Ազիմովի հետ՝ [[Հարլան Էլիսոն]]ը 1977 թվականին գրել է «[[Ես, Ռոբոտս]]» վեպի էկրանավորմանը հարմարեցված սցենար, և Ազիմովը հավատում էր, որ պետք է ստացվի «երբևէ ստեղծված առաջին իսկապես չափահասների համար, բարդ և արժեքավոր գիտաֆանտաստիկ կինոնկար»։ Սցենարը, սակայն, այդպես էլ երբեք ֆիլմ չդարձավ, և տպագրվեց որպես գիրք 1994 թվականին։ 2004 թվականի [[Ես ռոբոտ եմ (ֆիլմ)|Ես ռոբոտ եմ]] ֆիլմը նկարահանվել է [[Ջեֆ Վինտար]]ի ֆրվածգրված «Hardwired» սցենարով՝սցենարով, կիրառելովորտեղ կիրառվում էին Ազիմովի գաղափարները անվան կիրառման իրավունքը գնելուց հետո։։ Ազիմովը և [[Ռոբերտ Սիլվերբերգ|Ռոբերտ Սիլվերբերգը]]ը շարունակել են ռոբոտների պատմվածքներից մեկը՝ «[[Երկհարյուրամյա մարդը]]», և դարձրել այն նովել՝ «Պոզիտրոնիկ մարդը» անունով և հարմարեցրելադապտացրել այն որպես 1999 թվականի «Երկհարյուրամյա մարդը» ֆիլմի համարսցենար, որտեղ գլխավոր դեր է խաղացել [[Ռոբին Ուիլյամս]]ը։
 
1948 թվականին Ազիմովը գրել է քիմիայի կեղծ հոդված՝ «Վերարտադրվող թիոթլոմինի էդոկրոնային հատկությունները»։ Այդ ժամանակ Ազիմովը աշխատում էր իր դոկտրոական թեզի վրա և պատրաստվում էր թեզի պաշտպանությանը հաջորդող բանավոր քննությանը։ Վախենալով համալսարանի քննչական խորհրդի քննադատական արձագանքից՝ Ազիմովը խմբագրին խնդրել էր տպագրել հոդվածը կեղծանվան տակ, սակայն այն լույս տեսավ իր անվան տակ։ Ազիմովը մտահոգված էր, որ բանավոր քննության ժամանակ նրան կքննադատեն գիտությանը ոչ լուրջ վերաբերվելու համար։ Քննության վերջում քննիչներից մեկը ժպտալով հարցրեց նրան․ «Ի՞նչ կարող ես ասել, պարոն Ազիմով, թիոթլոմին կոչվող նյութի թերմոդինամիկ հատկությունների մասին»։ Ազիմովը սկսեց հիվանդագին ծիծաղել, և նրան ստիպված սենյակից դուրս հանեցին։ ՀինՀինգ րոպե անց նրան ներս հրավիրեցին քննասենյակ և շնորհավորեցին՝ «Դոկտոր Ազիմով» դիմելով։
 
1950-ականներիական թվականներին մեծապես աճեց գիտաֆանտաստիկ ստեղծագործությունների պահանջարկը, և արդեն հնարավոր էր ստեղծագործելլիովին նվիրվել այդ ոճով ամբողջ դրույքով։ստեղծագործելուն։ 1949 թվականին [[Doubleday (հրատարակչություն)|Doubleday]]-ի խմբագիր Բրեդբերին ընդունեց Ազիմովի չհրապարակավածչհրատարակված «Grow Old With Me» գործը, բայց խնդրեց եղած 40,000 բառին ևս 30,000 բառ ավելացնել, որպեսզի այդայն դառնա լիարժեք վեպ։ 1950 թվականի հունվարին գիրքը լույս տեսավ «Pebble in the Sky» անվան տակ։ 1950-ականներինական թվականներին Doubleday-ը հրատարակեց Ազիմովի հինգ այլ գիտաֆանտաստիկ վեպ՝ վեց մանկական «Lucky Starr» վեպերի հետ միասին (տպագրվել են «Պոլ Ֆրենչ» կեղծանունով)։ 1955 թվականին Doubleday-ը տպագրել է Ազիմովի պատվածքների հավաքածու՝ ներառյալ «''The Martian Way and Other Stories''» պատվածքը։
 
[[Galaxy Science Fiction]] և [[The Magazine of Fantasy & Science Fiction]] ամսագրերը վերջ դրեցին Ազիմովի՝ Astounding-ից կախվածությանը։ Հետագայում նա այդ շրջանը նկարագրում է որպես «հասունացման շրջան»։ Ազիմովի «[[Վերջին հարցը (պատմվածք)|Վերջին հարցը]]» ([[1956]])՝, որը էնթրոպիան հաղթահարելու և շրջելու մարդկային կարողության մասին է, իր անձնական պատմվածքներից ամենասիրածն էր։
 
1972 թվականին նրա «The Gods Themself» վեպը ստացածստացավ [[Հյուգո մրցանակ|Հյուգո]], [[Նեբուլա մրցանակ|Նեբուլա]] և [[Լոկուս մրցանակ|Լոկուս]] մրցանակները՝ որպես լավագույն վեպ։
 
1974 թվականի դեկտեմբերին [[Փոլ ՄաքՔարթնի]]ն դիմել է Ազիմովին գիտաֆանտաստիկ մյուզիքլի սցենար գրելու խնդրանքով։ ՄաքՔարթնին սյուժեի գաղափար ուներ և պատրաստել էր փոքրիկ երկխոսության ակնարկ․ նա ցանկանում էր ստեղծել ֆիլմ ռոք խմբի մասին, որի անդամները հայտնաբերումկերպարանափոխվում են, որ իրենց մարմիններում բնակվում են այլմոլորակայիններ։այլմոլորակայինների։ Չնայած Ազիմովը ռոք երաժշտության սիրահար չէր, նա հավանեց գաղափարը և գրեց պատմության հակիրճ նկարագրություն։ Ազիմովը ներկայացրեց այն ՄաքՔարտնիին, սակայն նա չէր օգտագործել ՄաքՔարտնիի առաջարկած երկխոսության ակնարկը, ինչը, հավանաբար, մերժման պատճառ դարձավ։
 
1969 թվականին Ազիմովն ասել է, որ իր ամենահաջող համագործակցությունը գիտաֆանտաստիկ ամսարգի հետ եղել է [[The Magazine of Fantasy & Science Fiction]]-ը։ գիտաֆանտաստիկ ամսագրի հետ։ 1977 թվականին Ազիմովը իր անունը օգտագործելու իրավունք տվեց Isaac Asimov's Science Fiction Magazine-ին (այժմ՝ [[Asimov's Science Fiction]]): Գոյություն էեն ունեցել նաև [[Asimov's SF Adventure Magazine]] և ''Asimov's Science Fiction Anthology'' ամսագրերի տեսքով վերատպագրվող շարքը։ամսագրեր։
 
Երկրպագուների ճնշման արդյունքում Ազիմովը նոր գիրք է գրել իր Հիմնադրման շարքում, և գրել է Հիմնադրման եռագրության նախապատմություն՝ «[[Հիմնադրման նախաբան]]» ([[1988]]) և իր վերջին նովել «[[Առաջ դեպի հիմնադրումը]]» ([[1992]]):
 
=== Գիտություն ===
1950 և 1960 թվականներին զգալիորեն նվազել էր Ազիմովի գեղարվեստական ստեղծագործունեությունը։գործունեությունը։ Նա սկսել էր գրել հիմնականում գիտական թեմաներով։ Ազիմովը գրել էր, որ 1958 թվականի ամառվանից հետո չի կարողացել գիտաֆանտաստիկ ոճի մեջոճով ստեղծագործել, և դիտորդներերկրպագուները դա ընդունել են նրա՝իր՝ որպես գիտաֆանտաստ գրող, կարիերիայի ավարտ։ 1969 թվականին Ազիմովը գրել է, որ «Միացյան Նահանգները ստրեսի մեջ էր, և ես նույնպես։ Ինձ հաղթահարեց գիտականԳիտական հանրամատչելի գրականությոամբ զբաղվելըզբաղվելու ցանկությունը ինձ հաղթեց, քանի որ Ամերիկան,գիտությունը անտեսելովանտեսով գիտությունը,Ամերիկան մեծ վտանգի տակ էր, և բազմաթիվ խմբագիրներ սկսեցին զբաղվել գիտական գրականությամբ այդ նույն պատճառով»։
 
[[Fantasy and Science Fiction]] հրատարակչությունը Ազիմովին հրավիրեց շարունակել իր վավերագրական հոդվածների սյունակը, որը նա սկսել էր վարել [[Venture Science Fiction]] ամսագրում։ 399 սյունակներից առաջինը լույս տեսավ 1958 թվականի նոյեմբերին և շարունակաբար թարմացվում էր ամիսը մեկ մինչև նրա հիվանդության սկիզբ առնելը։ Ավելի ուշ Doubleday-ը հավաքեց այդ հոդվածները և հրատարակեց դրանք գրքի տեսքով՝ Ազիմովին կոչելովանվանելով գիտության «Մեծ Բացատրող»։ ՍյունյակըՍյունակը ամբողջությամբամբողջովին նվիրված էր հանրամատչելի գիտությանը, սակայն Ազիմովն ուներ խմբագրական ազատություն և գրումբարձրացնում էր ժամանակի սոցիալական խնդիրների մասինխնդիրներ, ինչպես, օրինակ՝ «Thinking About Thinking» կամ «Knock Plastic!» էսսեները։էսսեներում։
 
Ազիմովի առաջին լայնածավալ գիրք-տեղեկատուն՝ «[[Խելացի Մարդու Գիտական Ուղեցույց]]ը» ([[1960]]) արժանացել է [[Ազգային Գրքի Մրցանակ|Ազգային Գիրք]] և [[Հյուգո մրցանակ|Հյուգո]] մրցանակների։ Իր գիտական գործերի հայտնիությունը և դրանցից ստացած եկամուտը նրան թույլ տվեցին հրաժարվել իր համալսարանական որոշ պարտականություններից որոշներից և զբաղվել գրականությամբ։
 
Ազիմովի գրականության մեջ տեղ գտած բազմազան թեմաները պատճառ դարձան [[Կուրտ Վոննեգուտ]]ի հարցի․ «Ինչպե՞ս է ամեն ինչ իմանալը»։ Ազիմովը պատասխանեց, որ նա միայն գիտի, թե ինչպես է ամենագետի հեղինակություն ունենալը՝ «ոչ հեշտ»։ [[Ֆլոյդ Գեյլ]]ն ասում էր, որ «Ազիմովը հազվագյուտ տաղանդ է, նա կարող է չոր փաստերով ստիպել ձեր մտավոր բերանի ջրերը գնալ», և «գիտաֆանտաստիկայի անկումը թույլ տվեց ժողովրդականացնել գիտությունը»։ Ազիմովն էլ ասում էր, որ իր բոլոր ստեղծագործություններից ''Fantasy and Science Fiction''-ի հոդվածները ամենազվարճալին էին։ Նա ափսոսում էր, որ քիչ ժամանակ ուներ գեղարվեստական գրականության համար, ինչի պատճառով շատ բողոքներ էր ստանում ընթերցողների կողմից։ 1969 թվականին նա նշում է, որ «Վերջին տաս տարվա մեջ ես գրել եմ մի քանի վեպ, մի քանի հավաքածու, տասնյակ պատմվածքներ, բայց դա չնչին գործ է»։
 
=== Այլ ստեղծագործություններ ===