«Իսմեթ Ինյոնյու»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 58.
== Նախագահ Ինոնը ==
 
Աթաթուրքի մահից հետո ([[1938]] թվական նոյեմբերի 10) դարձել է Թուրքիայի ժողովրդա-հանրապետական կուսակցության ղեկավարըմինչև [[1950]] թվականի մայիսը) և հենց այդ ժամանակ էլ ընտրվում է հանրապետության նախագահ։նախագահ<ref name=autogenerated2 />: Ընտրվելուց հետո միանգամից գրավում է նախկինում Աթաթուրքի հակառակորդ քաղաքական գործիչների ուշադրությունը։ուշադրությունը<ref>БСЭ. Т. 26., 378.</ref>:
 
Արտաքին քաղաքականության մեջ Ինոնը փորձել է կապեր հաստատել արևմտյան երկրների հետ։ [[1939]] թվականին համաձայնագիր է ստորագրել [[Ֆրանսիա]]յի հետ, ըստ որի Թուրքիային է միացել Ալեքսանդրետյան նահանգը, որի նախկինում գտնվել է [[Սիրիա]]յի տարածքում։տարածքում<ref>Гачечиладзе Р. Г. Турция. М., 1983. С. 56.</ref>: Երկրորդ աշխարհամարտի սկսվելուց հետո հարում է անգլո-ֆրանսիական դաշինքին և նրանց հետ կնքում միասնության համաձայնագիր (հոկտեմբեր, 1939)։ Սակայն Ֆրանսիայի կապիտուլյացիայից հետո, բարեկամության և չհարձակման համաձայնագիր է կնքում [[Գերմանիա]]յի հետ։հետ<ref name=autogenerated1>БСЭ. Т. 26., С. 378.</ref>[[: ԽՍՀՄ]]-ի վրա Գերմանիայի հարձակումից հետո Թուրքիան պաշտոնապես նեյտրալություն ցուցաբերեց, սակայն գերմանական և իտալական ռազմական նավերրը [[Սև ծով]] թողնելով օգնեց նրանց։ Միայն ամենավերջին վայրկյանին, տենսելով նացիստական Գերմանիայի անխուսափելի սնանկացումը, Ինոնը նախ խզեց դիվանագիտական հարաբերություններւ, իսկ հետո [[1945]] թվականի փետրվարի 23-ին պատերազմ հայտարարեց [[Գերմանիայ]]ին և [[Ճապոնիա]]յին: Սակայն թուրքական բանակը ռազմական գործողությունների մեջ ոչ մի մասնակցություն չի ունենում։ Եվ արդեն հենց այդ ժամանակ էլ սկսվում է Թուրքիայի մերձեցումը [[Մեծ Բրիտանիա]]յի և [[ԱՄՆ]]-ի հետ։.հետ<ref>Гачечиладзе Р. Г. Указ. Соч. С. 56.; БСЭ. Т. 26., С. 378.</ref>:
[[Պատկեր:Roosevelt Inonu Churchill.jpg|thumb|200px|[[Ռուզվելտ Ֆրանկլին Դելանո|Ռուզվելտը]], Ինոնուն և [[Ուինսթոն Չերչիլ]]ը 1943.]]
Նախագահ Ինոնունը վարում էր [[միլիտարիզացիա]]յի քաղաքականությունը, բանակ զորակոչելով միլլիոնից ավել բնակչության։ Սա, ինչպես նաև երկրում դիկտատրական վարչակարգի հաստատումը առաջաց բերեց երկրի առաջադեմ տարրերի զայրույթը։ Վերջիններս, պատերազմից հետո սկսեցին մեծ պայքար, պահանջելով լուրջ տնտեսական և քաղաքական բարեփոխումներ։ Փորձելով պահպանել իր դիրքերը, Ինոնունը զիջումների գնաց. կատարեց ագրարային բարեփոխումներ ([[1945]]), թույալտրեց բազմակուսակցությոնը։ Սակայան այդ իրադարձությունները սահմանափակ բնույթ էին կրում և հասարակության առաջավոր շերտերին չբավարարեցին։ Բացի այդ, Ինոնուի վարած ներքին քաղաքականության գլխավոր ուղղությունը՝ միլիտարիզացիան մնաց անփոփոխ։.անփոփոխ<ref name="autogenerated1">БСЭ. Т. 26., С. 378.</ref>:
 
[[1950]] թվականի մայիսից, պառլամենտական ընտրություններում [[Թուրքիայի ժողովրդա-հանրապետական կուսակցություն|Թուրքիայի ժողովրդա-հանրապետական կուսակցության]] պարտությունից հետո Իսմաթ Ինոնուն մեջլիսում սկսեց առջանորդել ընդիմությանը։
 
[[1961]] թվականի հոկտեմբերից մինչև նույն թուվականի փետրվարը եղել է վարչապետ, իսկ հետ կրկին ընդդիմության առաջնորդ։ 1972 թվականի մայիսի 8-ին հեռացել է Թուրքիայի ժողովրդա-հանրապետական կուսակցության նախագահի պաշտոնից։պաշտոնից<ref name="autogenerated2">БСЭ. Т. 10., С. 269.</ref>:
 
== Վերադարձ ծառայությանը ==