«Մայա Էնջելոու»–ի խմբագրումների տարբերություն

Նա բանաստեղծ և գրող է դարձել մի շարք մասնագիտություններ փոխելուց հետո։ Եղել է խոհարար, մարմնավաճառ, գիշերային ակումբի պարուհի և կատարող, ''[[Porgy and Bess]]'' օպերայի անդամ, ՔրիստոնեականՀարավային առաջնորդությանքրիստոնեական հարավայինԱռաջնորդության համաժողովի համակարգող, [[Աֆրիկա]]յի ապագաղութացման ընթացքում [[Եգիպտոս]]ում և [[Գանա]]յում լրագրող։ Մայա Էնջելոուն եղել է [[դերասան]], գրող, ռեժիսոր, մի շարք ֆիլմերի, հեռուստաշոուների և պիեսների պրոդյուսեր։ Նա ակտիվ մասնակցություն է ունեցել 1955-1968 թվականներին [[ԱՄՆ]]-ում Քաղաքացիական իրավունքների շարժման ժամանակ և աշխատել է [[Մարտին Լյութեր Քինգ]]ի և [[Մալքոլմ Իքս]]ի հետ։ [[1990]]-ական թվականների սկզբին նա տարեկան գրեթե 80 դասախոսություն է կարդացել։ [[1993]] թվականին Էնջելոուն ասմունքեց իր «Առավոտվա զարկերակին» բանաստեղծությունը նախագահ [[Բիլ Քլինթոն]]ի երդմնակալության ժամանակ՝ դառնալով նման պատվի արժանացած առաջին բանաստեղծը [[Ռոբերտ Ֆրոսթ]]ի՝ [[1961]] թվականին [[Ջոն Քենեդի]]ի երդմնակալությանը ելույթ ունենալուց հետո։

Մարգարիտ Էննի Ջոնսոնը<ref>{{Cite news|url=http://www.thestarphoenix.com/news/Angelou+optimism+overcame+hardships/9887987/story.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140531112037/http://www.thestarphoenix.com/news/Angelou%2Boptimism%2Bovercame%2Bhardships/9887987/story.html |archivedate=May 31, 2014 |title=Angelou's optimism overcame hardships |last=Ferrer |first=Anne |date=May 29, 2014 |work=The Star Phoenix |accessdate=May 30, 2014 |deadurl=yes |df= }}</ref> ծնվել է [[1928]] թվականի [[ապրիլի 4]]-ին [[Միսսուրի]] նահանգի [[Սենթ Լուիս]] քաղաքում: Բարապան և նավային դիետոլոգ Բեյլի Ջոնսոնի և բուժքույր ու խաղաթուղթ բաժանող Վիվիեն (Բաքստեր) Ջոնսոնի<ref name="lupton-4">Լուպտոն, էջ 4</ref> երկրորդ զավակն է: Էնջելոուի ավագ եղբայրը՝ Բեյլի Կրտսերը, Մարգարիտին տվել է «Մայա» մականունը, որը գալիս է «Իմ» ({{Անգլ|My }}) կամ «Իմ քույր» ({{Անգլ|Mya Sister}})<ref>Angelou (1969), էջ 67</ref> բառերից: Երբ Էնջելոուն երեք տարեկան էր, իսկ նրա եղբայրը՝ չորս, նրանց ծնողների «աղետալի ամուսնությունն»<ref><span style="font-size:12px; line-height:17.265625px; background:rgb(255, 255, 255);">Angelou (1969), էջ 6</span></ref> ավարտվեց, ու նրանց հայրն իրենց գնացքով միայնակ ուղարկեց [[Արկանզաս (նահանգ)|Արկանզաս նահանգի]] [[Սթեմփս]] քաղաք՝ իրենց հորական տատիկի՝ Էննի Հենդերսոնի, հետ ապրելու: [[Աֆրոամերիկացիներ]]ի՝ այդ ժամանակվա բարդ [[Տնտեսություն|տնտեսական]] պայմաններում «ապշելի բացառությամբ»՝<ref>{{Cite book|title = Racism in Maya Angelou's I Know Why the Caged Bird Sings|last = Johnson|first = Claudia|publisher = Gale Press|year = 2008|isbn = 978-0-7377-3905-3|location = Detroit, Michigan|editor-last = Johnson|editor-first = Claudia|chapter = Introduction|page = 11}}</ref> Էնջելոուի տատիկը ֆինանսապես բարգավաճել էր [[Մեծ ճգնաժամ]]ի ու [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ|Երկրորդ Աշխարհամարտի]] տարիներին, քանի որ ընդհանուր սպառման խանութը, որը նրա սեփականությունն էր, վաճառում էր անհրաժեշտ ապրանքներ, և քանի որ «նա ճիշտ ու ազնիվ ներդրումներ է արել»։<ref name="lupton-4" />

Չորս տարի անց երեխաների հայրը «գալիս է [[Սթեմփս]] առանց նախազգուշացման»<ref>Angelou (1969), էջ 52</ref> ու նրանց վերադարձնում իրենց մոր խնամքի տակ [[Սենթ Լուիս]] իրենց մոր խնամքին: Ութ տարեկանում, երբ նա դեռ ապրում էր մոր հետ, Էնջելոուին [[Սեռական բռնություն երեխաների նկատմամբ|սեռական բռնության]] էր ենթարկում ու բռնաբարում իր մոր սիրեկանը՝ Ֆրիման անունով մի տղամարդ: Էնջելոուն պատմում է եղբորը, ով պատմում է ընտանիքի մյուս անդամներին: Ֆրիմանը մեղավոր է ճանաչվում, բայց բանտարկվում է միայն մի օրով: Իր ազատվելուց չորս օր անց նրան սպանում են, հավանաբար, Էնջելոուի հորեղբայրներըհորեղբայրները։<ref>{{cite book |title=Մայա Էնջելոուի «''Ես գիտեմ, թե ինչու է թռչունը վանդակում երգում''»: Դիպաշար|author=Braxton|publisher=Oxford University Press |year=1999 |page=121 |isbn=978-0-19-511607-6|first = Ջոան Մ.}}</ref>: Էնջելոուն համրանում է գրեթե հինգ տարովտարով։<ref>Lupton, էջ 5</ref>: Ինչպես ինքն է նշում. «Ես կարծում էի, որ իմ ձայնը սպանել է նրան: Ես սպանեցի այդ մարդուն, որովհետև ասացի նրա անունը: Ու հետո ես մտածեցի, որ էլ երբեք չեմ խոսի, որովհետև ձայնս ինչ-որ մեկին կսպանի»:<ref>{{cite web|url = http://www.bbc.co.uk/worldservice/specials/133_wbc_archive_new/page2.shtml| title = Maya Angelou I Know Why the Caged Bird Sings|date = October 2005|accessdate = December 17, 2013|publisher = [[BBC World Service]]|work=[[World Book Club]]}}</ref> Ըստ [[Մարսիա Գիլլսփի|Մարսիա Էնն Գիլլսփիի]] ու նրա պաշտոնակիցների, ովքեր գրել են Էնջելոուի կենսագրության մասին, Էնջելոուի լռության շրջանի ժամանակ է, որ նա զարգացնում է իր զարմանալի հիշողությունը, իր սերը գրքերի ու գրականության հանդեպ ու իր լսելու ու շրջակա աշխարհը զննելու կարողությունը: <ref>Gillespie, էջ 22</ref>

{{Quote box| quote=Եվ Էնջելոուի կյանքն իրոք առատ էր՝ Ճգնաժամի խրթին ժամանակաշրջանից Հարավ մինչև կավատ, մարմնավաճառ, գիշերային ակումբի երգչուհի, մենակատար [[ Porgy and Bess]]-ում, [[Մարտին Լյութեր Քինգ|Մարտին Լյութեր Քինգի]] [[ՔրիստոնեականՀարավային առաջնորդությանքրիստոնեական Առաջնորդության հարավային համաժողով]]ի կազմակերպիչ, լրագրող [[Եգիպտոս|Եգիպտոսում]] ու [[Գանա|Գանայում]] դեկոլոնացման սուր օրերին, [[Մալքոլմ Էքս|Մալքոլմ ԷքսիԻքս]]ի ուղեկից ու [[Ուոտսի ապստամբություն|Ուոտսի ապստամբության]] վկա: Նա գիտեր Քինգին ու Մալքոլմին, [[Բիլլի Հոլիդեյ|Բիլլի Հոլիդեյին]] ու [[Էբբի Լինքոլն|Էբբի Լինքոլնին]]:|source=-- [[Լեզվաբանություն|Լեզվաբան]] [[Ջոն ՄըքՈւորթեր]], [[The New Republic]] <ref>{{cite news|last1=McWhorter|first1=John|title=Saint Maya Angelou: The Product of a Blissfully Bygone America|url=https://newrepublic.com/article/117924/saint-maya-angelou-product-blissfully-bygone-america|publisher=''[[The New Republic]]''|date=May 28, 2014|accessdate=December 25, 2016}}</ref>|align=left|width=25em}}Ֆրիմանի մահվանից քիչ անց Էնջելոուն ու իր եղբայրը ուղարկվում են հետ իրենց տատիկի մոտ:<ref>Gillespie, էջ 21–22</ref> Էնջելոուն նշում է, որ տիկին Բերթա Ֆլաուերսը, որըորն իր ուսուցիչն ու ընտանիքի բարեկամն էր, օգնեց նրան կրկին խոսել: Ֆլաուերսը նրան ծանոթացրեց այնպիսի գրողների հետ, ինչպիսիք են [[Չարլզ Դիքենս|Չարլզ Դիքենսը]], [[Ուիլյամ Շեքսպիր|Ուիլյամ Շեքսպիրը]], [[Էդգար Ալլան Պո|Էդգար Ալլան Պոն]], [[Դուգլաս Ջոնսոն|Դուգլաս Ջոնսոնն]] ու [[Ջեյմս Ջոնսոն|Ջեյմս Վելդոն Ջոնսոնը]]՝ հեղինակներ, որոնք մեծ ազդեցություն ունեցան նրա կյանքի ու կարիերայի վրա, ինչպես նաև [[Ֆրենսիս Հարպեր|Ֆրենսիս Հարպերը]], [[Էնն սպենսեր|Էնն Սպենսերն]] ու [[Ջեսսի ֆաուստետ|Ջեսսի Ֆաուստետը]]: <ref name="angelou-13">Էնջելոու (1969), էջ 13</ref><ref>Gillespie, էջ 23</ref><ref name="lupton-15">Լուպտոն, էջ 15</ref>{{Quote box|quote=Մինչ այսօր նրա կյանքի պատմությունը միաժամանակ հարց է առաջացնում, թե ինչ էիր դու անում քո կյանքում այսքան ժամանակ, ու ստիպում ուրախանալ, որ պարտավոր չես եղել անցնելու նրա անցածի կեսով:|source=-- [[Գարի Յանգ]], [[The Guardian]], [[2009]]|align=left|width=25em}}Երբ Էնջելոուն 14 տարեկան էր, նա ու իր եղբայրը կրկին տեղափոխվում են մոր մոտ, ով այդ ժամանակ ապրում էր [[Կալիֆոռնիա|Կալիֆոռնիայում]]՝ [[Օքլենդ (Կալիֆոռնիա)|Օքլենդում]]: [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ|Երկրորդ Աշխարհամարտի]] տարիներին Էնջելոուն հաճախում է [[Կալիֆոռնիա|Կալիֆոռնիաի]] Աշխատանքի Դպրոց: ՄինչևՄինչ ավարտելը՝ նա աշխատել է որպես [[Սան Ֆրանցիսկո|Սան Ֆրանցիսկոյի]] առաջին թխամաշկ կին [[Տրամվայ|տրամվայի]] վագոնավար: <ref>Gillespie, էջ 28</ref> Դպրոցն ավարտելուց երեք շաբաթ անց՝ 17 տարեկանում, ծնվում է նրա որդին՝ Կլայդը (ով հետագայում իր անունը փոխեց Գայ Ջոնսոնի): <ref>{{Cite news|title = 35 Who Made a Difference: Maya Angelou|date= November 1, 2005|url = http://www.smithsonianmag.com/people-places/10013086.html|last = Long|first = Richard|work = Smithsonian Magazine|accessdate = December 17, 2013}}</ref>

1951֊ին, Էնջելոուն ամուսնացել է [[հույն]] էլեկտրիկ, նախկին նավաստի, և բարձունքին ձգտող երաժիշտ Թոշ Էնջելոուի հետ,հետ՝ անկախ ժամանակի միջռասսայականմիջռասայական հարաբերությունների դատապարտման և իր մոր անհամաձայնության փաստից։ <ref>Hagen, էջ. xvi.</ref><ref>Gillespie et al., էջեր. 29, 31.</ref>{{refn|Էնջելոուի ամուսնու անվան ճիշտ հունարեն ուղղագրությունը հավանաբար «Anastasios Angelopoulos» է:<ref>{{Cite book|title = Parting the Curtains: Interviews with Southern Writers|last = Powell|first = Dannye Romine |publisher = John F. Blair Publisher |year = 1994 |isbn = 0-89587-116-5 |location = Winston-Salem, North Carolina|chapter = Maya Angelou |page = 10}}</ref>|group = "Ն"}} Նա այս ժամանակ անցել է ժամանակակից պարերի դասեր և հանդիպել պարող ու խորեոգրաֆ [[Էլվին Էյլի]]ին և Ռութ Բեքֆորդին։ Էնջելոուն և Էյլին ստեղծում են պարային խումբ, անվանելով իրենք իրենց «ԱլAl ընդand Ռիտա»Rita, և ներկայացրել են [[ժամանակակից պար]]ը Սան Ֆրանցիսկոյի շրջանի եղբայրական սևական կազմակերպություններում, սակայն երբեք հաջողության չեն հասել։<ref name="angelou-95"> Էնջելոու (1993), էջ. 95.</ref> Էնջելոուն, նրա ամուսինն ու որդին տեղափոխվում են [[Նյու Յորք]], որպեսզի նա կարողանա սովորել [[Աֆրիկյան պար]] Տրինիդադյան պարող [[Փիըրլ Փրիմուս]]ի հետ, բայց մեկ տարի անց նրանք վերադառնում են Սան Ֆրանցիսկո։ <ref>Gillespie et al., էջեր. 36–37.</ref>

1954֊ին` ամուսնության ավարտից հետո, նա սկսում է պրոֆեսիոնալ պարով զբաղվել Սան Ֆրանցիսկոյի ակումբներում, որոնց մեջ ներառված է [[Դը Փարփըլ Օնիոն]] գիշերային ակումբը, որտեղ նա երգում էր և պարում [[կալիպսո երաժշտություն|կալիպսո երաժշտության]] ներքո։ <ref>Gillespie et al., էջ. 38.</ref> Այդ ժամանակ նա ներկայանում էր «Մարգարեթ Ջոնսըն», կամ «Ռիտա», բայց Փարփըլ Օնիոնում իր մենեջերի և աջակիցների խորհրդով նա փոխում է իր մասնագիտական անունը «Մայա Էնջելոու»՝ (նրա մականունը և նախկին ամուսնու ազգանունը), մի «տարբերակիչ անունանունով»,<ref>Gillespie et al., էջ. 41.</ref> որըորն առանձնացրեցառանձնացնում է նրան և ցույց տվեցտալիս նրաիր [[Կալիպսո երաժշտություն|կալիպսո]] պարային կատարումների ոգին։ 1954 և 1955 թվականների ընթացքում, Էնջելոուն շրջագայեցշրջագայում է Եվրոպայում ''[[Փորգի և Բես|Porgy and Bess]]'' օպերայով։ Նա փորձել է սովորել իր այցելած յուրաքանչյուր երկրի լեզուն և մի քանի տարվա ընթացքում ձեռք է բերել մի քանի լեզուներին տիրապետման հմտություն։ <ref>Hagen, էջեր. 91–92.</ref> 1957֊ին, հետևելով կալիպսոյի հանրաճանաչությանը՝հանրաճանաչությանը, Էնջելոուն ձայնագրում է իր առաջին ալբոմը՝ ''[[ՄիսսMiss ԿալիպսոCalypso]]ն֊ն,'', որը 1996 թվականին վերարտադրվում է որպես CD սկավառակ 1996 թվականին։սկավառակ։<ref name="angelou-95" /><ref name="calypso">{{cite web|url = http://www.tcm.com/this-month/article/290605%7C0/Calypso-Heat-Wave.html|title = Calypso Heat Wave|date = |accessdate = December 18, 2013|website = Turner Classic Movies|last = Miller|first = John M.}}</ref><ref>Gillespie et al., էջ. 48.</ref> Նա հայտնվում է Broadway֊ի վերանայումից դուրս, որըինչը ոգեշնչման աղբյուր է դառնում 1957 թվականի «<nowiki/>[[Կալիպսո ջերմային ալիք]]<nowiki/>» ֆիլմի համար, որտեղ Էնջելոուն երգում էր և կատարում իր սեփական կոմպոզիցիաները։ <ref name="calypso" />{{refn|Գրախոս Ջոն Միլլերն անվանում է «All That Happens in the Marketplace» երգի Էնջելոուի կատարումը «ֆիլմի ամենաանկեղծ երաժշտական մաս»:<ref name="calypso" />|group = "Ն"}}{{refn|group="Ն"|Էնջելոուի էսսեների երրորդ գրքում՝ ''[[Նամակ Դստերս]]''-ում ([[2009]]), նա նշում է Կուբացի արվեստագետ [[Սելիա Կրուզ]]ին որպես իր երաժշտական կարիերայի ամենամեծ ազդեցություններից մեկը, իսկ ավելի ուշ հիշատակում է Կրուզին, երբ խոսում է Էնջելոուի պոետիկ ներկայացնումների ու գրականության էֆեկտիվության ու ազդեցության մասին:<ref>Angelou (2008), էջ. 80.</ref>}}

[[1961]] թվականին Էնջելոուն հանդես է գալիս [[Ժան Գենետ]]ի «Սևերը» ներկայացման մեջ՝ [[Էբբի Լինքոլն]]ի, [[Ռոսքո Լի Բրաուն|Ռոսքո Լի Բրաունի]], [[Ջեյմս Էռլ Ջոնս]]ի, [[Լուի Գոսսետ]]ի, [[Գոդֆրի Քեմփբրիջ]]ի ու [[Սիսելի Թայսոն]]ի հետ<ref>Gillespie, էջ 64</ref>: [[1961]]-ին նա նաև հանդիպում է [[Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն|հարավաֆրիկացի]] ազատամարտիկ Վուսումզի Մեյքի հետ:<ref>Gillespie, էջ 59</ref> Նրանք երբեք պաշտոնապես ամուսնացած չեն եղել: Նա՝ իր որդու՝ Գայի, ու Մեյքի հետ տեղափոխվում ենէ [[Կահիրե]], որտեղ Էնջելոուն «Արաբացի դիտորդ»<ref>Gillespie, էջ 65</ref><ref>Gillespie, էջ 71</ref> անգլալեզու շաբաթաթերթում աշխատում էր որպես օգնական [[Խմբագրություն|խմբագիր]]: [[1962]] թվականին նրա հարաբերությունները Մեյքի հետ ավարտվեցին, ու նա և Գայը տեղափոխվեցին [[Գանա]]՝ [[Ակրա]], որ Գայը կարողանա քոլեջ հաճախել, բայց նա լուրջ վնասվածքներ է ստանում ավտոմոբիլային պատահարի ժամանակ: Էնջելոուն մնում է [[Ակրա]]յում մինչ տղայի ապաքինվելըապաքինվելը՝ մինչև [[1965]] թվականը: Նա դառնում է ադմինիստրատոր [[Գանայի Համալսարան]]ում ու ակտիվ դեր է ունեցելունենում [[աֆրոամերիկյան]] արտերկրյա համայնքում:<ref>Gillespie, էջեր 74, 75</ref> Նա «Աֆրիկյան ակնարկ»-ի<ref>Braxton, էջ 3</ref> գլխավոր խմբագիրն էր, շտատից դուրս գրում էր [[Թայմս|«Գանա Թայմս»]]-ի համար, գրում ու հեռարձակում էր «[[Ռադիո]] Գանա»-ում ու աշխատում ուև խաղում էր Գանայի Ազգային թատրոնում: Նա խաղացել է «Սևեր»-ի վերածննդի ժամանակ Ժնևում ու [[Բեռլին]]ում:<ref>Gillespie, էջեր 79–80</ref>

[[Ակրա]]յում նա դառնում է [[Մալքոլմ Էքս]]ի մոտիկ ընկերը նրա՝ [[1960]]-ականների այցի ժամանակ: Էնջելոուն վերադառնում է [[ԱՄՆ]] [[1965]] թվականին, որ օգնի նրան կառուցել քաղաքացիական իրավունքի նոր կազմակերպություն՝ [[Աֆրոամերիկյան միության]] կազմակերպությունը. [[Մալքոլմ էքս|Էքսը]] սպանվում է որոշ ժամանակ անց: Հուսախաբ լինելով՝ նա միանում է եղբորը [[Հավայի]]ում, որտեղ վերսկսում է [[երգչի]] կարիերան, ու հետո վերադառնում է [[Լոս Անջելես]]՝ կենտրոնանալու գրական գործունեության վրա: Նա աշխատել է [[Վաթթս|Վաթթսում]]-ում որպես շուկայի ուսումնասիրող ու եղել է [[1965]] թվականի ամառվա ապստամբությունների ականատես: Նա գրում ու խաղում էր ներկայացումներում, մինչև [[1967]] թվականին վերադառնում է [[Նյու Յորք]]: Այստեղ նա հանդիպում է իր հին ընկեր Ռոզա Գային ու վերականգնում ընկերությունը [[Ջեյմս Բալդվին]]ի հետ, ում տեսել էր [[Փարիզ]]ում [[1950]]-ականներին ու կոչել «իր եղբայր» այդ ընթացքում:<ref>{{Cite journal|title = Maya Angelou Remembers James Baldwin|date =August 5, 2010|last = Boyd|first = Herb|journal = New York Amsterdam News|issue = 32|page = 17|volume = 100}}</ref> Նրա ընկեր [[Ջերրի Փարսել]]ը Էնջելոուին անվանաթոշակ է հատկացնում՝ իր գրական գործունեությանը աջակցելու համար:<ref>Gillespie, էջեր 85–96</ref>

[[1968]] թվականին [[Մարտին Լյութեր Քինգ]]ը խնդրում է Էնջելոուին երթ կազմակերպել: Նա համաձայնում է, բայց «նորից հետաձգում»<ref name="als" />, ու, ինչպես [[Մարսիա Գիլլսպի|Գիլլսփին]] է ասում, «ճակատագրի խառնաշփոթ հեգնանքով»<ref name="gillespie-98">Գիլլսփի, էջ 98</ref> Քինգը զոհվում է Էնջելոուի ծննդյան օրը (ապրիլի 4): Նորից կոտրված Էնջելոուին դեպրեսիայից է հանում է նրա ընկեր Ջեյմս Բալդվինը: Ինչպես [[Մարսիա Գիլլսպի|Գիլլսփին]] է նշում. «Եթե [[1968]] թվականը մեծ ցավի, կորստի ու տխրության տարի էր, դա նաև այն տարին էր, երբ [[Ամերիկա]]ն առաջին անգամ ականատես եղավ Մայա Էնջելոուի ոգու ու ստեղծարար հանճարի շնչին ու խորությանը»:<ref name="gillespie-98" /> Չունենալով համարյա ոչ մի փորձ՝ նա [[PBS]]-ի նախատիպ [[Ազգային Կրթական Հեռուստատեսության]] համար գրում, բեմադրում ու ասմունքում է «Blacks, Blues, Black!»<ref>«Blacks, Blues, Black!»-ի բոլոր 10 մասերը կարելի է դիտել առցանց. https://diva.sfsu.edu/collections/sfbatv/10287.</ref> տասը մասից բաղկացած դոկումենտալվավերագրական ֆիլմը, որը [[բլյուզ]] երաժշտության ու սևամորթ [[ամերիկացիներ]]ի [[Աֆրիկա|Աֆրիկյան]] ժառանգության կապի և, ինչպես Էնջելոուն է ասում. «[[ԱՄՆ]]-ում դեռ գոյություն ունեցող Աֆրիկանիզմների» մասին է:<ref>{{Cite magazine |title = Why I Moved Back to the South|date = February 1982|url = https://books.google.com/?id=deYZsW0DlSIC&pg=PA130&lpg=PA130&dq=Ebony+%22Why+I+Moved+Back+to+the+South%22%22#v=onepage&q=Ebony%20%22Why%20I%20Moved%20Back%20to%20the%20South%22%22&f=false|last = Angelou|first = Maya|magazine = Ebony|accessdate =December 19, 2013|issue = 37}}</ref> Նաև, [[1968]]-ին, [[Ջեյմս Բալդվին|Բալդվինի]], մուլտիպլիկատոր [[Ժյուլ Ֆայֆեր|Ժյուլ Ֆայֆերի]] ու նրա կնոջ՝ Ջուդիի, հետ այցելած ընթրիքի ժամանակ ոգեշնչվելով և [[Random House]]-ի խմբագիր Ռոբերտ Լումիսի դրդմամբ նա գրում է իր առաջին ինքնակենսագրությունը՝ «Ես գիտեմ՝ ինչու է [[Ես գիտեմ, թե ինչու է թռչունը վանդակում երգում|«Թռչունը վանդակում»]]-ը գիրքը, որը հրատարակվել է [[1969]] թվականին և, որը նրան բերեցբերել միջազգային ճանաչում:<ref>{{Cite news|title = A Career in Letters, 50 Years and Counting|date =January 23, 2007|url = https://www.nytimes.com/2007/01/23/books/23loom.html?_r=0|last = Smith|first = Dinitia|work = The New York Times|accessdate = December 19, 2013}}</ref>

Էնջելոուի ''[[Ջորջիա, Ջորջիա|Georgia, Georgia]]֊ն'', որը ստեղծվել է շվեդական ֆիլմարտադրող ընկերության կողմից և նկարահանվել Շվեդիայում, առաջին սցենարն է գրված սևամորթ կնոջ կողմից, <ref>{{Cite journal|title = Maya Angelou: The Phenomenal Woman Rises Again|date=January 4, 1997|last = Brown|first = Avonie|journal = New York Amsterdam News|issue = 88|page = 2}}</ref> և թողարկվել է 1972 թվականին։ Նա նաև գրել է ֆիլմի սաունդթրեքը, չնայած նրան, որ ունեցել է չնչին ներդրում ֆիլմի նկարահանման ընթացքի մեջ։<ref>Gillespie et al., էջ. 105.</ref>{{refn|Ստոկհոլմում Էնջելոուի ձեռք բերած փորձի համար տե՛ս ''Մայրիկը և ես և մայրիկը'', էջեր. 168—178:|group = "Ն"}} Էնջելոուն ամուսնանում է [[ուելսացի]] գորգագործիգորգագործ և [[Ջերմեն Գրիր]]ի նախկին ամուսին Փոլ դյու Ֆոի հետ Սան Ֆրանցիսկոյում 1973 թվականին։{{refn|Էնջելոուն նկարագրել է իրենց ամուսնությունը, որը նա անվանել է «ստեղծված դրախտում»,<ref>Angelou, Maya (1997). ''Even the Stars Look Lonesome''. New York: Random House. էջ. 1. {{ISBN|978-0-553-37972-3}}.</ref> իր էսսեների երկրորդ գրքում՝''[[Նույնիսկ աստղերը միայնակ են թվում]]'' (1997).|group = "Ն"}} Հաջորդ տասը տարիների ընթացքում, ինչպես Գիլեսպին է պնդում․ «Նա իրագործել է ավելին, քան շատ արտիստներ հույս են ունենում ձեռք բերել իրենց ողջ կյանքի ընթացքում»։<ref>Gillespie et al., էջ. 119.</ref> Էնջելոուն աշխատել է որպես կոմպոզիտոր՝ գրելով երգչուհի [[Ռոբերտա Ֆլեք]]ի համար {{refn|Էնջելոուն եղել է Flygi 1988 թվականի ''[[Oasis (Roberta Flack album)|Oasis]]'' ալբոմի «And So It Goes» երգի համահեղինակը:<ref>{{cite news|last=Feeney|first=Nolan|title=Roberta Flack Remembers Maya Angelou: ‘We All Have Been Inspired’ |url=http://time.com/132808/roberta-flack-maya-angelou/|accessdate=November 15, 2014|work=Time Magazine|date=May 28, 2014}}</ref>|group = "Ն"}} և շարադրելով ֆիլմի սցենարներ։ Նա գրել է հոդվածներ, կարճ պատմվածքներ, հեռուստասցենարներ, վավերագրականներ, կենսագրություններ և բանաստեղծություններ, ստեղծել է բեմադրություններ և դարձել հրավիրվող դասախոս տարբեր քոլեջներում և համալսարաններում։ Նա «դիմադրող դերասան» էր,<ref>Gillespie et al., էջ. 110.</ref> և պարգևատրվել է [[Թոնի (մրցանակ)|Թոնի մրցանակով]] 1973֊ին «Նայեք''Look այն կողմում»Away֊ում'' ''իր դերի համար''։<ref name="moore" /> Որպես թատրոնի տնօրեն՝ 1988֊ին նա ստանձնեց [[Էրրոլ Ջոն|Էրրոլ Ջոնի]] «Լուսին ծիածանի շալին» բեմադրության վերաստեղծումը [[Լոնդոն|Լոնդոնի]] [[Ալմեյդա թատրոն|Ալմեյդա թատրոնում]]։<ref>{{cite news|last=Wolf|first=Matt|authorlink=Matt Wolf|title=The National Theatre's Global Flair|url=https://www.nytimes.com/2012/03/21/arts/21iht-lon21.html?pagewanted=all&_r=0|accessdate=September 2, 2014|newspaper=The New York Times|date=March 20, 2012}}</ref>

1977֊ին, Էնջելոուն աջակցող դերով հայտնվում է «Արմատներ» հեռուստատեսային մինիսերիալում։ Նա այս շրջանում տարբեր մրցանակներով է պարգևատրվել, ներառյալ երեսունից ավելի պատվավոր աստիճաններ աշխարհի տարբեր քոլեջներից և համալսարաններից։<ref name="moore">{{Cite news|title = Growing Up Maya Angelou|date = April 2003|url = http://www.smithsonianmag.com/ist/?next=/arts-culture/growing-up-maya-angelou-79582387/|last = Moore|first = Lucinda|work = Smithsonian Magazine|accessdate = December 19, 2013}}{{dead link|date=September 2017 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> 1970֊ականների վերջերում Էնջելոուն հանդիպում [[Օփրա Ուինֆրի|Օփրա Ուինֆրիին]], երբ Ուինֆրին լրատվական հաղորդավար էր Մերիլենդի Բալթիմորում։ Էնջելոուն հետագայում դառնում է Ուինֆրիի մտերիմ ընկերն ու մենթորը։<ref>{{Cite magazine |title = Oprah Talks to Maya Angelou|date = December 2000|url = http://www.oprah.com/omagazine/Oprah-Interviews-Maya-Angelou|last = Winfrey|first = Oprah|magazine = O Magazine|accessdate = December 19, 2013}}</ref>{{refn|Էնջելոուն նվիրել է 1993 թվականի էսսեների գիրքը՝ ''[[Այս անգամ ճանապարհորդությանս համար հետս ոչինչ չէի վերցնի]]'', Ուինֆրիին:<ref>Angelou(1993)</ref>|group = "Ն"}} 1981֊ին, Էնջելոուն և դյու Ֆոն ամուսնալուծվում են։ Նա վերադառնում է հարավայինՀարավային Միացյալ նահանգներՆահանգներ 1981 թվականին, քանի որ զգում է, որ պետք է այնտեղ համակերպվի իր անցյալի հետ, և չնայած բակալավրիատի աստիճանի բացակայության,բացակայության՝ նա ցմահ ընդունում է Ռեյնոլդսի [[Ամերիկագիտություն|ամերիկագիտության]] պրոֆեսորությունը Հյուսիսային Կառոլինայի Ուինստոն֊Սեյլեմի Ուեյք Ֆորեսթ համալսարանում, որտեղ նա լրիվ դրույքով աֆրոամերիկացի այն սակավաթիվ դասախոսներից մեկն էր։<ref>{{Cite magazine |title = Dr. Maya Angelou|date = December 2009|last = Glover|first = Terry|magazine = Ebony|issue = 65|page = 67}}</ref><ref name="hewlett">{{Cite news|url = http://www.journalnow.com/news/local/maya-angelou-dead-at-age/article_8da80e80-e66a-11e3-bc4c-001a4bcf6878.html|title = Maya Angelou, famed poet, writer, activist, dead at 86|last = Hewlett|first = Michael|date = May 28, 2014|work = The Winston-Salem Journal|accessdate =November 16, 2014}}</ref>Չնայած այդ փաստին, նա իրեն համարում էր «ուսուցիչ, ով գրում է»։<ref>{{cite web|url = http://www.c-spanvideo.org/program/282075-1|title = Book Discussion on Letter to My Daughter|date=October 1, 2008|accessdate=December 13, 2013|website = CSPAN Video Library|publisher = The New York Times|last = Cohen|first = Patricia (host)|type = Documentary}}</ref> Էնջելոուն ուսուցանել է տարբեր առարկաներ, որոնք արտացոլել են իր հետաքրքրությունները, որոնք էին փիլիսոփայությունը, էթիկան, աստվածաբանությունը, գիտությունը, թատրոնը, և գրելը։գրավոր ստեղծագործելը։<ref>Gillespie et al., էջ. 126.</ref> Ուինստոն֊Սեյլեմ ամսագիրը գրել է, որ չնայած նրան, որ նա շատ ընկերներ է ձեռք բերել ուսումնական կառույցում՝ «նա երբեք չի դադարել հիշել այն մարդկանց քննադատությունըքննադատությունները, ովքեր կարծում էին, որ նա ավելի շատ հայտնի դեմք է, քան մտավորական...[և] չափից շատ վարձատրվող գործիչ»։<ref name="hewlett" /> Վերջին առարկան, որ նա դասավանդել է Ուեյք Ֆորեսթում 2011 թվականին էր, սակայն ավելի ուշ 2014֊ին նա պլանավորումծրագրում է դասավանդել մեկ այլ առարկա ավելի ուշ 2014֊ին։ առարկա։ Նրա վերջնական ելույթը համալսարանում 2013֊ի վերջերին էր։<ref>{{cite web|url = http://news.wfu.edu/2014/06/02/remembering-dr-maya-angelou/|title = Remembering Dr. Maya Angelou|date=June 2, 2014|accessdate=June 2, 2014|website = News Center|publisher=Wake Forest University|last = McGrath|first = Kim}}</ref> 1990֊ականներից սկսած Էնջելոուն ակտիվորեն մասնակցել է դասախոսությունների ցիկլին<ref name="wordsmith" /> հարմարեցված տուրիստական ավտոբուսում, ինչը շարունակել է իր ութսունամյա տարիքում։<ref name="younge1">{{Cite news|title=No surrender|date=May 24, 2002|url = https://www.theguardian.com/books/2002/may/25/biography.mayaangelou|last = Younge|first = Gary|work = The Guardian|accessdate=December 20, 2013}}</ref><ref name="gillepsie-9">Gillepsie et al., էջ. 9.</ref>

1993֊ին,[[1993]] թվականին Էնջելոուն ասմունքում էասմունքեց իր «ԱրշալույսիԱռավոտվա զարկերակովզարկերակին» պոեմըբանաստեղծությունը նախագահ [[Բիլ Քլինթոն|Բիլ Քլինթոնի]]ի նախագահականերդմնակալության երդմնակալությանը՝ժամանակ՝ դառնալով առաջիննման պոետը,պատվի ովարժանացած ասմունքելառաջին է երդմնակալությանըբանաստեղծը [[Ռոբերտ ՖրոսթիցՖրոսթ]]ի՝ հետո,[[1961]] ով արել էր դա նախագահթվականին [[Ջոն Ֆ. Քենեդի|Ջոն Քենեդիի]]ի երդմնակալությանը 1961ելույթ ունենալուց թվականին։հետո։<ref name="wordsmith">{{Cite news|title = An Afternoon with Maya Angelou; A Wordsmith at Her Inaugural Anvil|date =January 20, 1993|url = https://www.nytimes.com/1993/01/20/style/an-afternoon-with-maya-angelou-a-wordsmith-at-her-inaugural-anvil.html|last = Manegold|first = Catherine S.|work = The New York Times|accessdate =December 20, 2013}}</ref> Իր ասմունքի արդյունքում ավելի մեծ համբավ ու ճանաչում է ձեռք բերել նախկին գործերի համար և ընդլայնել իր կոչը «ռասայական, տնտեսական և կրթական բնագավառում»։<ref>{{Cite news|title = Everybody's All American|date=February 26, 1993|url= http://www.ew.com/ew/article/0,,305716,00.html|last = Berkman|first = Meredith|work = Entertainment Weekly|accessdate =December 20, 2013}}</ref> Բանաստեղծության ձայնագրությունը ստացել է [[Գրեմմի|Գրեմմի մրցանակ]]։<ref>Gillespie et al., էջ. 142.</ref> 1995֊ի հունիսին, նա փոխանցում է, ինչպես Ռիչարդ Լոնգն է անվանում, «երկրորդ «հանրային» բանաստեղծությունը»<ref>Long, էջ. 84.</ref> «Քաջ և ցնցող ճշմարտություն» անվամբ, որը հիշատակված էր [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգների]] 50֊րդ տարելիցին։

Էնջելոուն հասել է իր նպատակին՝նպատակին 1996 թվականինթվականին՝ նկարահանելով լայնամետրաժ ֆիլմ «Վերադարձ ակունքներին» անվամբ, որը մարմնավորել են այնպիսի դերասաններ, ինչպիսիք են [[Էլֆրի Վուդարդ|Էլֆրի Վուդարդը]] և [[Ուեսլի Սնայփս|Ուեսլի Սնայփսը]]։<ref name="gillespie-144">Gillespie et al., էջ. 144.</ref> Նաև, 1996 թվականին նա համագործակցել է [[R&B]] արտիստներ [[Էշֆորդ և Սիմփսոն|Էշֆորդ և Սիմփսոնի]] հետ «Գտնված» ''ալբոմի'' տասնմեկից յոթ ձայնագրությունների համար։ Ալբոմը պատասխանատու էր [[Billboard charts|''Billboard'' chart]]֊ում երեք անգամ հայտնվելու համար։<ref name="billboard">{{Cite news|url = http://www.billboard.com/articles/news/6099398/maya-angelou-music-history-ashford-simpson-calypso-album-listen|title = Maya Angelou's Life in Music: Ashford & Simpson Collab, Calypso Album & More|last = Letkemann|first = Jessica|date =May 28, 2014|work = Billboard Magazine|accessdate=November 16, 2014}}</ref> 2000 թվականին նա ստեղծում է Հոլմարկի արտադրանքների հաջողված հավաքածուն, ներառյալ շնորհավորական բացիկներ և դեկորատիվ տնտեսական պարագաներ։<ref>Gillespie et al., էջ. 10.</ref><ref>{{Cite news|title = Maya Էնջելոուpens her sentiments for Hallmark|date =January 10, 2002|url= http://usatoday30.usatoday.com/life/books/2002/2002-01-10-maya-angelou-full.htm|last = Williams|first = Jeannie|work = USA Today|accessdate = December 20, 2013}}</ref> Նա արձագանքել է քննադատներին, ովքեր մեղադրել են նրանիրեն չափից դուրս կոմերցիալ լինելու մեջ՝ պնդելով, որ «նախաձեռնությունը իդեալականկատարյալ էր որպես «ժողովրդի պոետ» իր դերը պահպանելու համար»։<ref name="wsjobit" /> Ավելի քան երեսուն տարի անց, երբ Էնջելոուն սկսել էր գրել իր կյանքի պատմությունը, նա 2002 թվականին վերջացնում է իր վեցերորդ ինքնակենսագրականը՝ «ԵրգՄի երգ տարածվածթռչեց մինչվեր՝ դրախտը»։<ref>Gillespie et al., էջ. 175.</ref>

Էնջելոուն քարորզարշավ է անցկացնում [[ԱՄՆ դեմոկրատական կուսակցություն|ԱՄՆ դեմոկրատական կուսակցության]] համար 2008 թվականի նախագահական փրայմերիզին՝ աջակցելով սենատոր [[Հիլարի Քլինթոն|Հիլարի Քլինթոնին]]։<ref name="80years">{{Cite news|url= http://usatoday30.usatoday.com/life/books/news/2008-03-26-maya-angelou_N.htm|title= Maya Էնջելոուcelebrates her 80 years of pain and joy|last= Minzesheimer|first= Bob|date =March 26, 2008|work= USA Today|accessdate= November 22, 2014}}</ref> Մինչ Հարավային Կառոլինայում հունվարի փրայմերիզը, ՔլինթոնըՔլինթոնի քարոզարշավը գովազդներ է հրապարակում՝ ցույց տալով Էնջելոուի հաստատումը։<ref name="clinton">{{cite news |last=Mooney |first=Alexander |title=Clinton camp answers Oprah with Էնջելոու|publisher=CNN Politics.com |url= http://politicalticker.blogs.cnn.com/2007/12/10/clinton-camp-answers-oprah-with-angelou/ |date=December 10, 2008 |accessdate=April 4, 2009}}</ref> Գովազդները քարորզարշավի սևամորթներիսևական համայնքում աջակցությունը համախմբելուն ուղղված ջանքերի մասն էին,<ref name="campaign">{{cite news |last = Williams |first = Krissah | title= Presidential candidates court S.C. black newspaper |work =[[The Washington Post]] |date=January 18, 2008 |url= http://voices.washingtonpost.com/44/2008/01/18/presidential_candidates_court_1.html |accessdate =April 4, 2009}}</ref> բայց Օբաման հաղթեց Հարավային Կառոլինայի փրայմերիինփրայմերիզին, վաստակելով Քլինթոնից 29 միավոր ավելի և հավաքելով 80% սևամորթների ձայներ։<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2008/01/27/us/politics/27carolina.html|title=Obama Carries South Carolina by Wide Margin |last=Zeleny|first=Jeff|author2=Marjorie Connelly|date=January 27, 2008|publisher=''New York Times''|accessdate=April 4, 2009}}</ref> Երբ Քլինթոնի քարորզարշավը ավարտվեց, Էնջելոուն իր աջակցությունը հայտնեց սենատոր [[Բարաք Օբամա|Բարաք Օբամային]],<ref name="80years" /> ով հաղթեց ընտրություններին և դարձավ Միացյալ Նահանգների առաջին աֆրոամերիկացի նախագահը։ Նա շեշտել է․ «Մենք զարգանում ենք ռասիզմի և սեքսիզմի տգիտությունից այն կողմ։կողմ»։<ref>{{Cite news|title= From King's 'I Have a Dream' to Obama Inauguration|date =January 19, 2009|url = http://abcnews.go.com/Politics/Inauguration/story?id=6665595|last = Parker|first = Jennifer|work = ABC News|accessdate =December 20, 2013}}</ref>

Ավելի ուշուշ՝ 2010 թվականին, Էնջելոուն նվիրաբերում է սեփական գրվածքներըգրությունները և կարիերայի հիշատակությունները [[Հարլեմ (Նյու Յորք)|Հարլեմի]] ՍևերիՍևական մշակույթի հետազոտության Շոմբուրգի կենտրոնին։<ref>{{Cite news|title = Maya ԷնջելոուDonates Private Collection to Schomburg Center in Harlem|date =November 11, 2010|url = http://trendmag2.trendoffset.com/publication/?i=51395&p=14|last = Waldron|first = Clarence|work= Jet Magazine|accessdate =December 20, 2013}}</ref> Դրանք կազմված էին ավելի քան 340 փաստաթղթերով լի արկղերից, որոնք պարունակում էին ձեռագիր նոթեր «''Ես գիտեմ, թե ինչու է թռչունը վանդակում երգումիերգումից''» համար դեղին իրավական բարձիկների վրա, 1982 թվականի հեռագիր ԿորետտաԿորետա Սքոթ Քինգից, երկրպագուի նամակ, և անձնական ու մասնագիտական նամակագրություն գործընկերներից, օրինակ՝ իր խմբագիր Ռոբերտ Լումիսից։<ref>{{Cite news|title= Schomburg Center in Harlem Acquires Maya ԷնջելոուArchive|date=October 26, 2010|url= https://www.nytimes.com/2010/10/27/arts/design/27archive.html?_r=0|last = Lee|first= Felicia R.|work = The New York Times|accessdate =December 20, 2013}}</ref> 2011 թվականին, Էնջելոուն Վաշինգտոն ԿՇ֊ում աշխատում է Մարթին Լյութեր Քինգի հուշահամալիրում որպես խորհրդական։ Նա դեմ է եղել Քինգի մեջբերման վերաշարադրանքին, որը հայտնվել էր հուշահամալիրին, ասելով․ «Մեջբերումը դարձնում է Մարթին Լյութեր Քինգին գոռոզ հիմար»,<ref>{{Cite news|url = https://www.washingtonpost.com/local/maya-angelou-says-king-memorial-inscription-makes-him-look-arrogant/2011/08/30/gIQAlYChqJ_story.html|title = Maya Էնջելոուsays King memorial inscription makes him look ‘arrogant’|last = Weingarten|first = Gene|date = August 30, 2011|work =The Washington Post|accessdate =November 17, 2014|last2 = Ruane|first2 = Michael E.}}</ref> և պահանջել է այն փոխել։ Ի վերջո վերաշարադրանքը հեռացվումհեռացվել է։

2013 թվականին՝ ութսունհինգ տարեկանում, Էնջելոունն հրապարակում է յոթերորդ կենսագրությունը իր շարքերում՝ անվանելով «Մայրիկը և ես և մայրիկը», որըորն ուղղված է մոր հետ իր հարաբերություններին։<ref>{{Cite news|title='Mom & Me & Mom,' by Maya Angelou|date=March 27, 2013|url=https://articles.washingtonpost.com/2013-03-27/entertainment/38068625_1_angelou-vivian-baxter-new-book|last=Sayers|first=Valerie|work=The Washington Post|accessdate=December 20, 2013|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130911041900/http://articles.washingtonpost.com/2013-03-27/entertainment/38068625_1_angelou-vivian-baxter-new-book|archivedate=September 11, 2013|df=mdy-all}}</ref>

Ապացույցներ կան, որ Էնջելոուն ունի մասնակի ծագում [[Արևմտյան Աֆրիկա|Արևմտյան Աֆրիկայի]] Մենդե մարդկանցից:<ref>{{cite web|url = https://www.pbs.org/wnet/aalives/|title = African American Lives 2: The Past is Another Country (Part 4)|year = 2008|accessdate =December 20, 2013|publisher = PBS|last = Gates, Jr.|first = Henry L. (host)}}</ref> [[2008]] թվականի [[PBS]]-ի դոկումենտալվավերագրական ֆիլմը բացահայտում է, որ Էնջելոուի մորական մեծ տատը՝ Մերի Լին, ով ազատագրվել էր [[Քաղաքացիական պատերազմ]]ից հետո, հղիանում է իր սպիտակ նախկին տիրոջից՝ Ջոն Սեյվինից: Նա ստիպում է Լիին ստորագրել կեղծ փաստաթուղթ, որով մեղադրում է ուրիշ տղամարդու՝ իր երեխայի հայրը լինելու մեջ: Երբ Սեյվինին մեղադրանք է ներկայացվում Լիին կեղծ վկայություն տալ ստիպելու համար ու չնայած նրան, որ բացահայտվում է, որ երեխայի հայրը Սեյվինն է, ատենակալները նրան անմեղ են ճանաչում: Լիին իր աղջկա՝ Մարգերիտ Բաքստերի հետ, ով դառնում է Էնջելոուի տատիկը, ուղարկում են [[Միսսուրի|Միսսուրիում]] գտնվող Քլինտոն Քաունտի անկելանոցը: Էնջելոուն նկարագրում է Լիին, ինչպես «այդ խեղճ փոքրիկ սևամորթ կինը՝ վիրավորված ֆիզիկապես ու հոգեպես»:<ref>{{cite web|url = https://www.pbs.org/wnet/aalives/|title = African American Lives 2: A Way out of No Way (Part 2)|year = 2008|accessdate=December 20, 2013|publisher = PBS|last = Gates, Jr.|first = Henry L. (host)}}</ref>

Էնջելոուն մահացել է 2014 թվականի մայիսի 28֊ի առավոտյան։<ref>{{cite web|title=Dr. Maya Angelou dead at 86|url=http://www.wxii12.com/news/dr-maya-angelou-dead-at-86/26204272|publisher=WXII12.com|accessdate=May 28, 2014|location = Winston-Salem, North Carolina}}</ref> Նրան գտել է իր բուժքույրը։ Չնայած Էնջելոուն վատառողջ էր և չեղյալ էր համարել վերջին հանդիպումները, նա աշխատում էր մեկ այլ գրքի վրա, որը ինքնակենսագրություն էր ազգային և աշխարհի առաջնորդների հետ իր փորձի մասին։<ref name="hewlett" /><ref name="wsjobit">{{Cite news|title = Author, Poet Maya Angelou Dies|last = Alter|first = Alexander|date =May 28, 2014|work = The Wall Street Journal}}</ref> Ուեյք Ֆորեսթ համալսարանում նրա հոգեհանգստի ժամանակ Էնջելոուի որդին՝ Գայ ՋոնսոննՋոնսոնը, ասել է, որ չնայած մայրը անընդհատ ցավերի մեջ է եղել իր պարային կարիերայի և շնչառական անբավարարության պատճառով, նա գրել է չորս գիրք իր կյանքի վերջիվերջին տարիներին։ Գայն ասել է․ «Նա թողել է այս մահացու հարթությունը առանց ճշգրտության և ընկալման կորստի»։<ref>{{Cite news|url = http://www.wxii12.com/news/full-remarks-angelous-son-guy-johnson/26380840|title = Full Remarks: Angelou's son, Guy Johnson|last = Johnson|first = Guy|date =June 7, 2014|work = WXII12.com|accessdate =June 16, 2014}}</ref> Էնջելոուին ուղղված ցավակցություններն ու հարգանքի տուրքը վճարվել է արտիստների, գործարարների և աշխարհի առաջնորդների, ինչպես օրինակ՝ Բիլ Քլինթոնի և Բարաք Օբամայի կողմից, ում քրոջ անունը Էնջելոուի պատվին էր։<ref name="wsjobit" /><ref name="BBCtributes">{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-27606776|title=Maya Angelou 'the brightest light' says Barack Obama|date=May 28, 2014|accessdate=May 28, 2014|publisher=BBC News}}</ref> [[Գրքի Ազգային հիմնադրամ|Գրքի Ազգային հիմնադրամից]] [[Հարոլդ Աուգենբրաում|Հարոլդ Աուգենբրաումն]] ասել է, որ Էնջելոուի «ժառանգությունըժառանգությունն այն է, ինչին աշխարհի բոլոր գրողները և ընթերցողները կարող են ձգտել և պաշտել»: <ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/2014/05/28/us-people-angelou-idUSKBN0E81E520140528|title=U.S. author, poet Maya Angelou dies at 86|date=May 28, 2014|accessdate=May 28, 2014|publisher=Reuters|last = Jenkins|first = Colleen|last2 = Trott|first2 = Bill}}</ref> Էնջելոուի մահից մեկ շաբաթ անց ''«Ես գիտեմ, թե ինչու է թռչունը վանդակում երգում»֊ը'' բարձրացավ առաջին հորիզոնական [[Amazon.com]]֊ի լավագույն վաճառվող գրքերի շարքում։<ref name="wsjobit" />

2014 թվականի մայիսի 29֊ին, Ուինստոն֊Սեյլեմում Զիոն սարիՍարի բապտիստականԲապտիստական եկեղեցում, որի անդամն էր Էնջելոուն երեսուն տարի, անց է կացվել հրապարակային հիշատակման արարողությունհոգեհանգիստ ի պատիվ Էնջելոուի։<ref name="WBTV">{{cite web|last=WBTV Web Staff|title=Dr Maya Angelou remembered at public memorial service|url=http://www.wdam.com/story/25647600/dr-maya-angelou-remembered-at-public-memorial-service|publisher=Worldnow and WDAM TV|accessdate= May 30, 2014|location=Winston-Salem, NC, U.S.|date=May 29, 2014}}</ref> Հունիսի 7֊ին, մասնավոր հիշատակման արարողություն է անցկացվել նաև Ուեյթ ՉապելումՉապելում՝ Ուինստոն֊Սեյլեմի Ուեյք Ֆորեսթ համալսարանի տարածքում։ Հոգեհանգիստը հեռարձակվել է ուղիղ եթերով տեղական հեռուստակայաններով Ուինստոն֊Սեյլեմ/Տրիադ արեայում և ուղիղ եթերով հեռարձակվել էհամալսարանիէ համալսարանի կայքում նրա որդու, Օփրա Ուինֆրիի, [[Միշել Օբամա|Միշել Օբամայի]] և Բիլ Քլինթոնի ճառերով։<ref name="service">{{cite news|agency=Associated Press|title=Poet Maya Angelou remembered at memorial service|url=http://www.news-record.com/news/article_d143738e-ee65-11e3-a41d-001a4bcf6878.html|work=[[News & Record]]|accessdate=June 8, 2014|date=June 7, 2014}}</ref><ref name="stream">{{cite news|last=Tobar|first=Hector|title=Maya Angelou's memorial service to be live-streamed|url=http://www.latimes.com/books/jacketcopy/la-et-jc-maya-angelous-memorial-service-to-be-livestreamed-20140604-story.html|work=[[Los Angeles Times]]|accessdate=June 11, 2014|date=June 4, 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.wxii12.com/news/program-note-maya-angelou-coverage-saturday/26348362#!XsdTo|title=PROGRAM NOTE: Maya Angelou, French Open|work=[[WXII]]|accessdate=June 11, 2014|date=June 7, 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://myfox8.com/2014/06/05/maya-angelou-memorial-service-set-for-saturday-will-be-shown-live-on-fox8-and-myfox8-com/|title=Maya Angelou memorial service set for Saturday, will be shown live on FOX8 and MyFOX8.com|work=[[WGHP]]|accessdate=June 11, 2014|date=June 5, 2014}}</ref> Հուլիսի 15֊ին հոգեհանգիստ է անցկացվել Սան Ֆրանցիսկոյի Գլայդ Մեմորիալ եկեղեցում, որի անդամն էր Էնջելոուն տարիներ շարունակ։ Խոսել ենմեն Սեսիլ Ուիլյամսը, մայոր Էդ Լին և նախկին մայոր Ուիլլի Բրաունը։<ref>{{Cite news|url = http://www.nbcbayarea.com/news/local/Maya-Angelou-Remembered-as-Daughter-of-San-Francisco--263230081.html|title = Maya Angelou Remembered as 'Daughter of San Francisco' at Glide Memorial Church|last = Smith|first = Christie|date =June 15, 2014|work = NBC Bay Area.com|accessdate =June 16, 2014|last2 = Cestone|first2 = Vince}}</ref>

Երբ ''«Ես գիտեմ, թե ինչու է թռչունը վանդակում երգում»'' 1969 թվականին հրապարկվեց, Էնջելոուն հռչակվեց նոր տիպի հուշագիր՝ աֆրոամերիկացի առաջին կանանցից մեկը, ով կարողացավ հրապարակայնորեն քննարկել իր անձնական կյանքը։ Ըստ հետազոտող Հիլթոն Էլսի՝ մինչնմինչ այդ սևամորթ կին գրողները մարգինալացված էին մինչմինչև այն կետկետը, որ չէին կարող ներկայացնել իրենք իրենց որպես կենտրոնական կերպարներ իրենց գրած գրականության մեջ։<ref name="als" /> Լեզվաբան [[Ջոն ՄըքՈւորթեր|Ջոն ՄըքՈւորթերը]] համաձայնել է՝ տեսնելով Էնջելոուի աշխատանքները, որոնք անվանել է «տրակտաներ» ինչպեսորպես «ջատագովական գրություն»։ Նա դրել է Էնջելոուին աֆրոամերիկյան գարականոթյան մեջ, որպես սևական մշակույթի պաշտպան, որնինչն անվանել է «գրական հրամայական, որն իշխեց սև ժամանակաշրջանի սևամորթների հետազոտության շրջանում»։<ref name="mcwhorter-40">McWhorter, էջ. 40.</ref> Գրող Ջուլիան Մեյֆիլդը, ով անվանել է «''Թռչունը վանդակումը''» «արվեստի գործ, որ նկարագրության կարիք չունի»,<ref name="als" />, պնդել է, որ Էնջելոուի ինքնակենսագրականները նախադեպ էին ոչ միայն սևամորթ կին գրողների համար, այլևայլև՝ ընդհանուր առմամբ աֆրոամերիկյան ինքնակենսագրականների։ Էլսը ասել է, որ ''«Թռչունը վանդակումը»'' առաջին դեպքն է, երբ սևամորթ կենսագիրըինքնակենսագիրը կարողացել է «գրել սևության մասին ներսիցներսից՝ առանց ներողության ու պաշտպանության»։<ref name="als" /> Իր ինքնակենսագրությունը գրելիսգրելիս՝ Էնջելոուն դարձել է ճանաչված և բավականին հարգված որպես սևամորթների և կանանց մամուլի խոսնակ։<ref name="braxton-4">Braxton, էջ. 4.</ref> Այն դարձրել է նրան «անկասկած, ... Ամերիկայի ամենահայտնի սևամորթ կին ինքնակենսագիրը» և «ժամանակի հիմնական ինքնակենսագրական ձայնը»։<ref>Long, էջ. 85.</ref> Ինչպես գրող [[Գարի Յանգ|Գարի Յանգն]] է ասել․ «Հավանաբար գրեթե ավելին, քան այլ կենդանի գրողի դեպքում, Էնջելոուի կյանքը բառիս բուն իմաստով իր աշխատանքն է»։<ref name="younge1" />

Էլսն ասել է, որ ''«Թռչունը վանդակումը»'' օգնել է ավելացնել սևամորթների ֆեմինիստական գործերի քանակը 1970֊ականներին, ավելի քիչ օրիգինալության պատճառով, քան «դրանց ռեզոնանսըռեզոնանսի պատճառով գերակա ժամանակի ոգու մեջ»,<ref name="als" /> կամ ժամանակի, որում գրվել են [[Սևամորթների իրավունքների համար պայքար|Ամերիկյան քաղաքացիական շարժման]] ավարտին։ Էլսը նաև պնդել է, որ Էնջելոուի գործերը ավելի միտված էին ինքնաբացահայտմանինքնաբացահայտմանը, քան քաղաքականությանն ու [[Ֆեմինիզմ|ֆեմինիզմին]], օգնել են այլ սևամորթ կանանց «ինքնաբացահայտվել առանց աշխարհի առաջ ամոթի»։<ref name="als" /> Էնջելոուի քննադատ Ջոան Բրաքստոնը պնդել է, որ ''«Թռչունը վանդակումը»'' տվյալ ժամանակաշրջանում «թերևս էսթետիկորեն ամենահաճելի» ինքնակենսագրականն է տվյալ ժամանակաշրջանում աֆրոամերիկացի կնոջ կողմից գրված»։գրված։<ref name="braxton-4" /> Էնջելոուի պոեզիան ազդեցություն է թողել ժամանակակից [[Հիփ հոփ|հիփ֊հոփ երաժշտական]] հասարակության վրա՝ այնպիսի արտիստների վրա, ինչպիսիք են [[Քանյե Ուեսթ|Քանյե Ուեսթը]], [[Common]]֊ը, [[Թուփաք Շակուր|Թուփաք Շակուրը]] և [[Նիքի Մինաժ|Նիքի Մինաժը]]։<ref>{{Cite news|url = http://time.com/125901/maya-angelou-rap-hip-hop/|title = A Brief History of How Maya Angelou Influenced Hip Hop|last=Feeney|first=Nolan|date =May 28, 2014|work= Time Magazine|accessdate=November 14, 2014}}</ref>

Էնջելոուի ինքնակենսագրականները օգտագործվել են ուսուցչի կրթությանվերապատրաստման պատմողական և բազմամշակութային մոտեցումներում։ [[Ջորջ Վաշինգտոն համալսարան|Ջորջ Վաշինգտոն համալսարանի]] պրոֆեսոր Ջոսելին Գլազիերը վերապատրաստել է ուսուցիչներին, թե ինչպես «խոսել ռասսայիռասայի մասին» դասերի ընթացքում՝ օգտվելով ''«Ես գիտեմ, թե ինչու է թռչունը վանդակում երգում»֊ից և «Հավաքվեք միասին իմ անվան տակ»֊ից։ ստեղծագործություններից։ Ըստ Գլազիերի՝ թերագնահատման, իքնածաղրանքի, հումորի և իրոնիայի Էնջելոուի կիրառությունը թողել է Էնջելոուի ինքնակենսագրականներիինքնակենսագրականներն ընթերցողներին երկմտել, թե ինչ է նա թողել և ինչպես պետք է արձագանքել նկարագրվող իրադարձություններին։'' Ռասիզմի իր փորձառության մասին Էնջելոուի նկարագրությունները ստիպել են սպիտակ ընթերցողներին բացահայտել իրենց զգացումները ռասսայիռասայի և իրոնցիրենց «արտոնյալ դիրքի» վերաբերյալ կամ խուսափել քննարկումներից որպես իրենց արտոնությունը պահելու միջոց։ Գլազիերը բացահայտել է, որ քննադատները կենտրոնացել են այն հանգամանքի վրա, թե ինչպես է Էնջելոուն համատեղում աֆրոամերիկյան ինքնակենսագրական ժանրն ու սեփական գրական հնարքները, սակայն ընթերցողները հակված են նրա պատմություններին արձագանքելու «զարմանքով, այն դեպքում, երբ իրենք մուտք են գործում տեքստ ինքնակենսագրական ժանրին վերաբերող որոշակի ակնկալիքներով»։<ref>{{Cite journal|title = Moving Closer to Speaking the Unspeakable: White Teachers Talking about Race|date= Winter 2003|url = http://www.calfac.org/allpdf/teqwinter2003/glazier.pdf|archiveurl = https://web.archive.org/web/20050401042033/http://www.calfac.org/allpdf/teqwinter2003/glazier.pdf|archivedate=April 1, 2005|last= Glazier|first= Jocelyn A.|journal = Teacher Education Quarterly|publisher = California Council on Teacher Education|accessdate =December 21, 2013|volume = 30|issue = 1|pages = 73–94|format = PDF}}</ref>

Մանկավարժ Դանիել Չելեները [[1997]] թվականի իր «Պատմություններ մանկության դիմացկունության» մասին ''գրքում՝'' վերլուծել վերլուծելովէ ''«Թռչունը վանդակումիվանդակում»֊ի'' իրադարձությունները, որպեսզի ներկայացնի երեխաների դիմացկունությունը։ Չելեները վիճարկել է, որ Էնջելոուի գիրքը տվել է «օգտակար հիմք» բացահայտելու այն խոչընդոտները, որոնց Մայայի նման երեխաները առնչվել են, և ինչպես է նրանց հասարակությունը օգնել հաջողության հասնե։հասնել։<ref>{{Cite book|title = Stories of Resilience in Childhood|last = Challener|first = Daniel D.|publisher = Taylor & Francis|year =1997 |isbn = 978-0-8153-2800-1|location = London, England|pages = 22–3}}</ref> Հոգեբան Քրիս Բոյացիսը նշել է ''«Թռչունը վանդակումը», որպեսզի լրացնի գիտական թեորիանտեսությունը և հետազոտությունը [[Երեխայի զարգացում|երեխայի զարգացման]] այնպիսի թեմաների'' վերաբերյալ, ինչպեսինչպիսիք են ինքնորոշման հայեցակարգը, ինքնագնահատականը, էգոյի դիմացկունությունը, աշխատասիրությունն ընդդեմ թերարժեքության, շահագործման հետևանքները, ծնողական ոճերը, քույր, եղբայր և ընկերական հարաբերությունները, գենդերային խնդիրները, ճանաչողական զարգացումը, գիրությունը և անհատի ձևավորումը պատանեկան տարիքում։ Նա համարում է ''«Թռչունը վանդակումը»'' «բավականին արդյունավետ» գործիք սահմանելու համար հոգեբանական հասկացություններհասկացությունները իրական կյանքի օրինակներով։<ref>{{Cite journal|title=Let the Caged Bird Sing: Using Literature to Teach Developmental Psychology|date=February 1992|last=Boyatzis|first=Chris J.|journal=Teaching of Psychology|volume=19|issue= 4|pages = 221–2|doi = 10.1207/s15328023top1904_5}}</ref>