«Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 154.
[[File:Signing Of The Social Security Act.jpg|thumb|left|Ռուզվելտի կողմից Սոցիալական ապահովագրության ակտի ստորագրումը 1935 թվականի օգոստոսի 14-ին]]
Ռուզվելտը սպասում էր, որ իր կուսակցությունը 1934 թվականի Կոնգրեսի ընտրություններում նույն հաջողությունը չի ունենա, քանի որ նախագահական կուսակցությունը բավականին մեծ գործունեություն էր ծավալել [[Ընտրություններ|ընտրությունների]] միջանկյալ հատվածում, սակայն [[Դեմոկրատներ|դեմոկրատները]] [[Կոնգրես|Կոնգրեսի]] երկու պալատներում էլ տեղեր ստացան: Հանրության կողմից իր վարչակազմի նկատմամբ վստահության ակնհայտ քվեարկության շնորհիվ Ռուզվելտի [[Օրակարգ|օրակարգի]] առաջին կետն էր 74-րդ Կոնգրեսում ստեղծել [[Սոցիալական ապահովագրություն|սոցիալական ապահովագրության]] ծրագիր{{sfn|Smith|2007|pp=349–351}}: Սոցիալական ապահովագրության ակտը սահմանեց սոցիալական ապահովագրություն, իսկ տարեցների, աղքատների ու հիվանդների համար խոստացավ տնտեսական անվտանգություն: Ռուզվելտը պնդում էր, որ այն պետք է ֆինանսավորվի աշխատավարձերից ստացվող հարկերից, այլ ոչ թե ընդհանուր [[Բյուջե|բյուջեից]] և նշում էր. «Մենք ներդրումներ ենք կատարում այնտեղ, որպեսզի ներդրողներին տրամադրենք իրավական, բարոյական և քաղաքական իրավունք իրենց գործազրկության կենաթոշակներն ու նպաստները ստանալու համար: Այնտեղ եղած հարկերի շնորհիվ ոչ մի [[քաղաքական գործիչ]] երբևէ չի զրկվի իմ սոցիալական ապահովագրության ծրագրից»
Ռուզվելտը միավորեց օգնություն տրամադրող տարբեր կազմակերպությունների, թեև նրանցից որոշները շարունակում էին գոյատևել: Ստանալով օգնություն տրամադրելու համար հետագա ֆինանսավորման վերաբերյալ Կոնգրեսի համաձայնությունը` Ռուզվելտը ստեղծում է [[Աշխատանքի առաջընթացի վարչություն|Աշխատանքի առաջընթացի վարչությունը]]: [[Հարրի Հոփկինս|Հարրի Հոփկինսի]] ղեկավարության ներքո ստեղծման առաջին տարում ԱԱՎ-ում աշխատում էր ավելի քան երեք միլիոն մարդ: ԱԱՎ ձեռնարկում է բազմաթիվ շինարարական ծրագրեր և տրամադրում ֆինանսական աջակցություն [[Ազգային երիտասարդական վարչություն|Ազգային երիտասարդական վարչությանը]] և արվեստի կազմակերպություններին{{sfn|Smith|2007|pp=353–356}}:
Տող 169.
==== 1936 թվականի վերընտրություններ ====
Չնայած 1932 թվականից ի վեր տնտեսական պայմանները բարելավվել էին, 1936 թվականին 8 միլիոն աշխատավոր մնաց գործազուրկ, իսկ [[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ|Ռուզվելտը]] բավականին հայտնի էր։ [[Հյուի Լոնգի]] և մյուս անհատների կողմից [[Դեմոկրատական կուսակցություն|Դեմոկրատական կուսակցության]] ձախակողմյան այլընտրանքը կազմակերպելու փորձը ձախողվեց 1935 թվականին նրա մահից հետո{{Sfn|Smith|2007|pp=360–361}}։ 1936 թվականին Ռուզվելտը կրկին փոքր ընդդիմությամբ առաջադրվում է Դեմոկրատական ազգային կոնվենցիայում, այն ժամանակ, երբ նրա դաշնակիցները հաղթահարեցին Հարավի ընդդիմությանը՝ հաղթահարելով
1936 թվականին նախագահական ընտրությունների ժամանակ ընդդեմ հանրապետական Ալֆ Լանդոնի և երրորդ կողմի թեկնածուի Ռուզվելտը ձայների 60.8 % հաղթանակ տարավ՝ բոլոր նահանգներում, բացառությամբ [[Մեն|Մենի]] և [[Վերմոնտ|Վերմոնտի]]{{sfn|Burns|1956|p=284}}։ Դեմոկրատները ստացան ժողովրդական քվեարկության ամենաբարձր մասնաբաժինը{{Efn|The [[United States presidential election, 1964|1964]] Democratic ticket of [[Lyndon B. Johnson]] and [[Hubert Humphrey]] would later set a new record, taking 61.1% of the popular vote}}։ Դեմոկրատները նաև մեծացրեցին իրենց թվաքանակը [[Կոնգրես|Կոնգրեսում]]՝ հաղթահարելով երկուսում էլ տեղերի շուրջ 2/3-ը։ Ընտրություններում երևաց
====Գերագույն դատարանի պայքարը և պաշտոնավարման երկրորդ շրջանը====
Տող 179.
Սկսած 1937 թվականի [[Վեսթ Քոսթ Հոթել Քո|Վեսթ Քոսթ Հոթել Քոն]] ընդդեմ Փարիշի գործից դատարանը սկսեց առավել բարենպաստ դիրքորոշում ունենալ տնտեսական կանոնակարգերի վերաբերյալ։ Նույն տարում Ռուզվելտը նշանակում է Գերագույն դատարանի անդամներին և սկսած 1941 թվականից ինը դատավորներից յոթին նշանակում էր Ռուզվելտը{{Efn |The two Justices who Roosevelt did not originally appoint to the Court were [[Harlan Fiske Stone]] and [[Owen Roberts]] However, in 1941, Roosevelt elevated Stone to the position of Chief Justice.}}<ref name="leuch">{{cite news|last1=Leuchtenburg|first1=William E.|title=When Franklin Roosevelt Clashed with the Supreme Court – and Lost|url=http://www.smithsonianmag.com/history/when-franklin-roosevelt-clashed-with-the-supreme-court-and-lost-78497994/?all|accessdate=1 March 2016|publisher=Smithsonian Magazine|date=May 2005}}</ref>.։ Փարիշի գործից հետո դատարանը իր ուշադրությունը կենտրոնացրեց այն տնտեսական կանոնակարգերի վրա, որոնք ուղղված էին քաղաքացիական ազատությունների պաշտպանությանը<ref>Leuchtenburg, E. (1996). The Supreme Court Reborn: The Constitutional Revolution in the Age of Roosevelt. Oxford University Press. {{ISBN|0-19-511131-1}}</ref>։ Ռուզվելտի կողմից Գերագույն դատարանում նշանակված դատավորներից չորսը՝ [[Ֆելիքս Ֆրենկֆուրտ|Ֆելիքս Ֆրենկֆուրտը]], [[Ռոբերտ Հ. Ջեքսոն|Ռոբերտ Հ. Ջեքսոնը]], [[Ուգո Բլեք|Ուգո Բլեքը]], [[Ուիլյամ Օ.Դուգլաս|Ուիլյամ Օ.Դուգլասը]] պետք է մեծ ազդեցություն ունենային դատական իրավասության վերակազմակերպման մեջ<ref name="jblake1">{{cite news|last1=Blake|first1=John|title=How FDR unleashed his Supreme Court 'scorpions'|url=http://www.cnn.com/2010/POLITICS/12/14/FDR.supremecourt/index.html|accessdate=10 October 2017|publisher=CNN|date=14 December 2010}}</ref><ref name="belknap">{{cite book|last1=Belknap|first1=Michal|title=The Vinson Court: Justices, Rulings, and Legacy|date=2004|publisher=ABC-CLIO|pages=162–163|url=https://books.google.com/books?id=oeFRJj8dVAUC&dq=vinson+court&source=gbs_navlinks_s|accessdate=3 March 2016}}</ref>։
1937 թվականին Դատական գործընթացների բարեփոխումների մասին օրենքի ձախողման վրա Ռուզվելտի ազդեցության նվազման արդյունքում պահպանողական դեմոկրատները միացան հանրապետականներին՝ խոչընդոտելու
Կայացնելով որոշում պայքարել Կոնգրեսի պահպանողական դեմոկրատների դեմ՝ 1938 թվականին Ռուզվելտը սկսում է մասնակցել դեմոկրատական առաջնություններին և աջակցել քարոզարշավի այն մասնակիցներին, ովքեր ավելի շատ էին աջակցում «Նոր գործարք» կոալիցիայի բարեփոխմանը{{sfn|Leuchtenburg|1963|pp=239–43}}։ 1938 թվականի ընտրություններում դեմոկրատները կորցնում են Սենատում 8 տեղ և 71 տեղ՝ ներկայացուցիչների պալատում{{sfn|Leuchtenburg|1963|pp=239–43}}։ Երբ 1939 թվականին Կոնգրեսը վերսկսում է իր աշխատանքները, սենատոր [[Ռոբերտ Թաֆթ|Ռոբերտ Թաֆթի]] գլխավորությամբ հանրապետականները Հարավային դեմոկրատների հետ միասին ձևավորեցին Պահպանողական կոալիցիա, դրանով իսկ վերջ դնելով Ռուզվելտի ինքնուրույն որոշում կայացնելու հնարավորությանը։ Չնայած Ռուզվելտի վարած քաղաքականության նկատմամբ ունեցած ընդդիմությանը՝ շատ պահպանողական կոնգրեսականներ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից առաջ և դրա ընթացքում պետք է մեծ աջակցություն ցուցաբերեին{{sfn|Leuchtenburg|1963|pp=262–63, 271–73}}{{sfn |Smith|2007|pp= 440–441}}:
==== Արտաքին քաղաքականությունը, 1933-1941 ====
Ռուզվելտի պաշտոնավարման առաջին
[[Վուդրո Վիլսոն|Վուդրո Վիլսոնի]] վարչակազմի կողմից [[Վերսալյան պայմանագիր|Վերսալյան պայմանագրի]] չվավերացումը պայմանավորված էր արտաքին քաղաքականությունում մեկուսացվածության գերակայությամբ։ Ռուզվելտը և պետքարտուղար [[Քորդել Հուլ|Քորդել Հուլը]] գործում էին մեծ զգուշավորությամբ՝ ավելի չսրելու համար մեկուսացվածությունը։ 1930-ական թվականների կեսերին անջատողական շարժումը աջակցություն ստացավ սենատոր [[Ջերալդ Նա|Ջերալդ Նայի]] և ուրիշների կողմից, որոնց հաջողվեց կանգնեցնել ԱՄՆ-ի սահմաններից դուրս զենքի վաճառքը{{sfn|Burns|1956|p=254}}։ Այս ամենը վերածվեց Չեզոքության մասին ակտի. նախագահը խնդրեց, սակայն մերժվեց այն դրույթը, որով նախագահն իրավասություն կունենար զենք վաճառել ագրեսիայի ենթարկվածներին{{sfn|Burns|1956|p=255}}։ Կենտրոնանալով ներքին քաղաքականության վրա՝ 1930-ական թվականների կեսերին Ռուզվելտը մեծապես համաձայնվեց Կոնգրեսի չմիջամտելու քաղաքականության հետ{{sfn|Smith|2007|pp=417–418}}։ Այդ նույն ժամանակ, [[Բենիտո Մուսոլինի|Բենիտո Մուսոլինիի]] ղեկավարությամբ [[Ֆաշիստական Իտալիա|Ֆաշիստական Իտալիան]] պարտության է մատնում [[Եթովպիա|Եթովպիային]] և միավորվում [[Ադոլֆ Հիտլեր|Ադոլֆ Հիտլերի]] կողմից ղեկավարվող [[Նացիստական Գերմանիա|Նացիստական Գերմանիային]] աջակցելու համար գեներալ [[Ֆրանցիսկո Ֆրանկո|Ֆրանցիսկո Ֆրանկոյին]] և իսպանական քաղաքացիական պատերազմում ազգայնական շարժմանը{{Sfn|Dallek|1995|p=180}}։ Երբ 1937 թվականին [[Ճապոնիա|Ճապոնիան]] ներխուժեց [[Չինաստան|Չինաստան,]] վերջինիս Ռուզվելտը անհրաժեշտ օգնություն չկարողացավ տրամադրել{{Sfn|Dallek|1995|pp=146–147}}, չնայած նախկինի կոտորածի{{sfn|Leuchtenburg|2015|pp=188–90}} ։
Տող 192.
1938 թվականին Գերմանիան միավորվում է [[Ավստրիա|Ավստրիայի]] հետ և շուտով իր ուշադրությունը կենտրոնացնում արևելյան հարևանների վրա{{sfn|Smith|2007|pp=423–424}}։ Ռուզվելտը հասկացրեց, որ [[Չեխոսլովակիա|Չեխոսլովակիայի]] դեմ Գերմանիայի կողմից իրականցվող ագրեսիայի դեպքում նա կպահպանի չեզոքություն{{Sfn|Dallek|1995|pp=166–73}}։ [[Մյունխենի համաձայնագիր|Մյունխենյան համաձայնագրի]] կնքումից և [[Բյուրեղապակյա գիշեր|«Բյուրեղապակյա գիշեր» գործողության]] ավարտից հետո ամերիկյան հասարակության կարծիքը փոխվեց Գերմանիայի նկատմամբ և Ռուզվելտը սկսեց պատրաստվել հնարավոր պատերազմի վերջինիս դեմ{{sfn|Smith|2007|pp=425–426}}։ Հենվելով Հարավի դեմոկրատների և գործարար հանրապետականների քաղաքական կոալիցիայի միջամտության վրա` Ռուզվելտը վերահսկում էր զինված օդուժին և պատերազմական իրավիճակի զարգացումը{{sfn|Smith|2007|pp=426–429}}:
1939 թվականի սեպտեմբերին [[Լեհաստան]] և [[Միացյալ Թագավորություն|Մեծ Բրիտանիա]] Գերմանիայի ներխուժմամբ սկսվում է [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ|Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը
[[File:US President Franklin Roosevelt Presidential Trips.PNG|thumb|Ռուզվելտն իր նախագահության ժամանակ կատարած այցերը <ref>{{cite web |url=https://history.state.gov/departmenthistory/travels/president/roosevelt-franklin-d |title=Travels of President Franklin D. Roosevelt |publisher=U.S. Department of State |work=Office of the Historian, Bureau of Public Affairs |accessdate=December 2, 2015}}</ref>]]
|