«Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 128.
== Նախագահություն, 1933-1945 ==
 
Ռուզվելտ բարձր պաշտոներումպաշտոններում նշանակեց ուժեղ հզոր անձանց, սակայն ընդունում էր բոլոր հիմնական որոշումները անկախ ձգձգումներից և անարդյունավետությունից: Նախագահի վարշակազմիվարչակազմի գործունեությունը վերլուծելով` պատմաբան Ջեյմս ՄաքԳրեգոր Բերնսն ասել է.
 
{{քաղվածք|Նախագահը պատասխանատու էր իր վարչակազմի համար...ամբողջությամբ հիմնվելով որպես գլխավոր գործադիր տնօրենի պաշտոնական և ոչ պաշտոնական լիազորությունների վրա. բարձրացնելով նպատակները, ստեղծելով թափանցիկություն, մարդկանցից ստանալով ամենալավը...գիտակցաբար ներելով իր օգնականների միջև եղած մրցակցությունը, որը հանգեցրեց խայտառակության և զայրույթի....մի աշխատանքը տալով մի քանի մարդկանց և մի քանի աշխատանք մի մարդու, դրանով իսկ ամրապնդելով իր դիրքը որպես տեղեկատվության աղբյուր և համադրման գործիք` անտեսելով կամ շրջանցելով կոլեկտիվ որոշումներ կայացնող մարմիններին, օրինակ, կառավարությանը... և միշտ էլ համոզելով, հաճոյախոսելով, թոխակերպվելովփոխակերպվելով, շահարկելով{{sfn|Burns|1970|pages=347–48}}:}}
=== Առաջին և երկրորդ կառավարման ժամանակաշրջան (1933-1941) ===
[[File:FDR Inauguration 1933.jpg|thumb|upright|Նախկին նախագահ Հերբերտ Հուվերը և Ռուզվելտը երդումնակալության օրը, 1933]]
 
Երբ 1933 թվականի մարտիմարտին տեղի ունեցավ Ռուզվելտի երդումնակալության արարողակարգը, [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ-ը]] գտնվում էր իր պատմության ամենածայրահեղ վատ վիճակում: Աշխատուժի մեկ քառորդը գործազուրկ էր: Ֆերմերները խորը մտահոգության մեջ էին, քանի որ գները նվազել էին 60%-ով: Սկսած 1929 թվականից արդյունաբերական արտադրանքի կեսից ավելին նվազել էր: Երկու միլիոն մարդ անօթևան էր: Մարտի 4-ի երեկոյան 48 նահանգներից 32-ը, ինչպես նաև [[Կոլումբիայի շրջան|Կոլումբիայի շրջանը]], փակեցին իրենց բանկերը{{sfn|Alter|2006|p=190}}
:
 
Պատմաբանները Ռուզվելտի ծրագրերը դասակարգեցին որպես "Օգնություն, վերականգնում և բարեփոխումներ": Տասնյակ միլիոնավոր գործազուրկներ օգնության կարիք ունեին: ԲարեփխումներիԲարեփոխումների տակ հասկանում էին երկարաժամկետ փոփոխուփյուններփոփոխություններ, հատկապես ֆինանսական և բանկային համակարհերումհամակարգերում: Ռուզվելտի, [[ռադիո]]յով հնչող անընդմեջ ելույթների ընթացքում, որոնք հայտնի են «[[Զրույցներ բուխարու մոտ]]», ուղղակիորեն ներկայացնում էր իր առաջարկները ամերիկյան հասարակությանը{{Sfn|Burns|1956|pp=157, 167-68}}: Ազգային ոգու նորացման համար նա ապավինում էր իր համառ լավատեսությանը և ակտիվությանը{{sfn|Tobin|2013|pp=4–7}}:
 
==== Առաջին Նոր Գործարքը, 1933- 1934 ====
Տող 191 ⟶ 192՝
1938 թվականին Գերմանիան միավորվում է [[Ավստրիա|Ավստրիայի]] հետ և շուտով իր ուշադրությունը կենտրոնացնում արևելյան հարևանների վրա{{sfn|Smith|2007|pp=423–424}}։ Ռուզվելտը հասկացրեց, որ [[Չեխոսլովակիա|Չեխոսլովակիայի]] դեմ Գերմանիայի կողմից իրականցվող ագրեսիայի դեպքում նա կպահպանի չեզոքություն{{Sfn|Dallek|1995|pp=166–73}}։ [[Մյունխենի համաձայնագիր|Մյունխենյան համաձայնագրի]] կնքումից և [[Բյուրեղապակյա գիշեր|«Բյուրեղապակյա գիշեր» գործողության]] ավարտից հետո ամերիկյան հասարակության կարծիքը փոխվեց Գերմանիայի նկատմամբ և Ռուզվելտը սկսեց պատրաստվել հնարավոր պատերազմի վերջինիս դեմ{{sfn|Smith|2007|pp=425–426}}։ Հենվելով Հարավի դեմոկրատների և գործարար հանրապետականների քաղաքական կոալիցիայի միջամտության վրա` Ռուզվելտը վերահսկում էր զինված օդուժին և պատերազմական իրավիճակի զարգացումը{{sfn|Smith|2007|pp=426–429}}:
 
1939 թվականի սեպտեմբերին [[Լեհաստան]] և [[Միացյալ Թագավորություն|Մեծ Բրիտանիա]] Գերմանիայի ներխուժմամբ սկսվում է [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ|Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը{{Sfn|Black|2005|pp=503–06}}:]][[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ#cite note-Black—2005——503–06-177|<span class="mw-reflink-text">[173]</span>]]:[[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ#cite note-Black—2005——503–06-177|<span class="mw-reflink-text">[173]</span>]]:[[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ#cite note-Black—2005——503–06-177|<span class="mw-reflink-text">[173]</span>]]:[[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ#cite note-Black—2005——503–06-177|<span class="mw-reflink-text">[173]</span>]]:[[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ#cite note-Black—2005——503–06-177|<span class="mw-reflink-text">[173]</span>]]:[[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ#cite note-Black—2005——503–06-175|<span class="mw-reflink-text">[172]</span>]]:[[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ#cite note-Black—2005——503–06-175|<span class="mw-reflink-text">[172]</span>]]:[[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ#cite note-Black—2005——503–06-175|<span class="mw-reflink-text">[172]</span>]]:[[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ#cite note-Black—2005——503–06-175|<span class="mw-reflink-text">[172]</span>]]:[[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ#cite note-Black—2005——503–06-175|<span class="mw-reflink-text">[172]</span>]]:[[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ#cite note-Black—2005——503–06-175|<span class="mw-reflink-text">[172]</span>]]:[[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ#cite note-Black—2005——503–06-175|<span class="mw-reflink-text">[172]</span>]]:[[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ#cite note-Black—2005——503–06-175|<span class="mw-reflink-text">[14]</span>]]:[[Մասնակից:Diana2545/Ավազարկղ#cite note-Black—2005——503–06-14|<span class="mw-reflink-text">[14]</span>]]: Ֆրանսիան պատերազմ է հայտարարում Գերմանիային, իսկ Ռուզվելտը ձգտում էր ռազմական բնույթի աջակցություն ցույց տալ Բրիտանիային և Ֆրանսիային: Իսլամիստական առաջնորդները, ինչպիսիք են [[Չարլզ Լինդբերգ|Չարլզ Լինդբերգը]] և սենատոր [[Ուիլյամ Բորա|Ուիլյամ Բորան]], հաջողությամբ մոբիլիզացրեցին Ռուզվելտի կողմից ընդունված Չեզոքության մասին օրենքի ուժը կորցրած ճանաչելու վերաբերյալ ընդդիմությանը, սակայն Ռուզվելտը ստացավ Կոնգրեսի կողմից զենքի վաճառքի վերաբերյալ հավանությունը{{sfn|Smith|2007|pp=436–441}}: Նա նաև սկսում է հերթական գաղտնի նամակագրությունը Մեծ Բրիտանիայի առաջին ծովակալ [[Ուինսթոն Չերչիլ|Ուինսթոն Չերչիլի]] հետ. միայն 1939 թվականի սեպտեմբերին մոտ 1700 նամակ և հեռագիր{{Sfn|Gunther|1950|p=15}}: Ռուզվելտը սերտ անձնական կապեր է ունեցել Չերչիլի հետ, ով 1940 թվականի մայիսին ստանձնում է Մեծ Բրիտանիայի վարչապետի պաշտոնը<ref>{{cite web |title=Roosevelt and Churchill: A Friendship That Saved The World |url=https://www.nps.gov/articles/fdrww2.htm |website=National Park Service}}</ref>:
 
[[File:US President Franklin Roosevelt Presidential Trips.PNG|thumb|Ռուզվելտն իր նախագահության ժամանակ կատարած այցերը <ref>{{cite web |url=https://history.state.gov/departmenthistory/travels/president/roosevelt-franklin-d |title=Travels of President Franklin D. Roosevelt |publisher=U.S. Department of State |work=Office of the Historian, Bureau of Public Affairs |accessdate=December 2, 2015}}</ref>]]