«Անի պապիրուս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Նոր էջ «мини| |right| 412x412px|Ավարտական տեսարան Անի պապիրուսից '''Անի պապիրուս''' — Հին Եգիպտա...»:
 
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Ani LDM fin.jpg|мини| մինի|right| 412x412px|Ավարտական տեսարան Անի պապիրուսից]]
'''Անի պապիրուս''' — Հին Եգիպտական պատկերազարդ ձեռագիր է [[Հին եգիպտական Մեռյալների գիրք|Մեռյալների գրքում]], ստեղծվել է մոտավոր Ք․ա․ [[1250 թվական|1250 թվականին]]ին
 
(XIX դինաստիա) [[Թեբե (Եգիպտոս)|Թեբեյի]] գրագիր Անիի համար։ Նմանատիպ փառաբանության և հոգևոր տեքստերի հավաքածուները դրվում էին մահացածների հետ, որ նրան օգնեն հանդերձյալ կայնքում դժվարութունները հաղթահարել և հասնել Յալուի բերրի դաշտերին<ref>{{Книга|автор=Швец Н.Н.|заглавие=Словарь египетской мифологии|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Центрполиграф|год=2008|страницы=74|страниц=256|isbn=978-5-9524-3466-0|isbn2=}}</ref>. Ցուսացդրված է [[Բրիտանական թանգարան|Բրիտանական թանգարանի]]ի ցուցահանդեսում EA10470,3<ref>{{Cite web|url=http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=113335&partId=1|title=Papyrus of Ani|author=|website=|date=|publisher=British Museum|accessdate=2018-01-17}}</ref> գույքագրման համարով։
'''Անի պապիրուս''' — Հին Եգիպտական պատկերազարդ ձեռագիր է [[Հին եգիպտական Մեռյալների գիրք|Մեռյալների գրքում]], ստեղծվել է մոտավոր Ք․ա․ [[1250 թվական|1250 թվականին]]
(XIX դինաստիա) [[Թեբե (Եգիպտոս)|Թեբեյի]] գրագիր Անիի համար։ Նմանատիպ փառաբանության և հոգևոր տեքստերի հավաքածուները դրվում էին մահացածների հետ, որ նրան օգնեն հանդերձյալ կայնքում դժվարութունները հաղթահարել և հասնել Յալուի բերրի դաշտերին<ref>{{Книга|автор=Швец Н.Н.|заглавие=Словарь египетской мифологии|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Центрполиграф|год=2008|страницы=74|страниц=256|isbn=978-5-9524-3466-0|isbn2=}}</ref>. Ցուսացդրված է [[Բրիտանական թանգարան|Բրիտանական թանգարանի]] ցուցահանդեսում EA10470,3<ref>{{Cite web|url=http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=113335&partId=1|title=Papyrus of Ani|author=|website=|date=|publisher=British Museum|accessdate=2018-01-17}}</ref> գույքագրման համարով։
 
== Նկարագրություն ==
Եգիպտագետները համակարծիք են, որ ձեռագիրը բաղկացած է երեք տարբեր գրագիրների կողմից, որոնք նույն՝ [[Դեյր էլ-Մեդինա]] գեղարվեստի դպրոցի ներկայացուցիչներ են։ Անի անունը ավելացել է ազատ տեղում, ինչը վկայում է, որ պապիրուսը գնված է, պատրաստվել է սկզբում այլ պատվիրատուի համար։ Ձեռագիրը սոսնձված է պապիրուսի երեք շետրից, յուրաքանչյուրը բաժանված է 1,5-8 մմ հատվածի։ Տեքստը զբաղեցնում է 23,6 մմ։ Փաթաթված էր գլանաձև և ամրացված պապիրուսի լայն շերտով: 1988 թվականի եգիպտագետ [[Էռնեստ Ալֆրեդ Ուոլլիս Բաջ]]ը եգիտպտական կառավարությունից գողացել է պապաիրուսը և հանձնել է [[Բրիտանական թանգարան]], նա դա գրել է իր երկհատորյակում «''Նեղոսով և Տիգրիսով»'' (''{{lang-en|By Nile and Tigris}}'')<ref>{{Книга|автор=Budge, E. A. Wallis|заглавие=By Nile and Tigris, a narrative of journeys in Egypt and Mesopotamia on behalf of the British museum between the years 1886 and 1913|ссылка=http://fax.libs.uga.edu/DS49xB8x1920/|ответственный=|издание=|место=London|издательство=|год=1920|страницы=|страниц=|isbn=|isbn2=}}</ref><ref name=":0">{{Книга|автор=Budge, E.A. Wallis; Romer, John|часть=xxxiii|заглавие=The Egyptian Book of the Dead|ответственный=|издание=|место=США|издательство=Penguin Classics|год=2008|страницы=|страниц=|isbn=9780140455502|isbn2=}}</ref>։ Նախքան ձեռագիրը [[Մեծ Բրիտանիա]] ուղարկելը Բաջը 78 մետրանոց ձեռագիրը բաժանեց 37 հավասար մասերի։ 1895 թվականին հրատարակել է պապիրուս Անիի տեքստերի առաջին թարգմանությունը: Պապիրուս Անին հանդիսանում է «Մեռյալների գրքի» տարբերակնեից ամենալավ պահպանված օրինակը, որի շնորհիվ կարելի է գիրքը մանրամասն ուսումնասիրել։
1988 թվականի եգիպտագետ [[Էռնեստ Ալֆրեդ Ուոլլիս Բաջ]]ը եգիտպտական կառավարությունից գողացել է պապաիրուսը և հանձնել է [[Բրիտանական թանգարան]], նա դա գրել է իր երկհատորյակում «''Նեղոսով և Տիգրիսով»'' ([[ref-lang|անգլ.]] ''By Nile and Tigris'')<ref>{{Книга|автор=Budge, E. A. Wallis|заглавие=By Nile and Tigris, a narrative of journeys in Egypt and Mesopotamia on behalf of the British museum between the years 1886 and 1913|ссылка=http://fax.libs.uga.edu/DS49xB8x1920/|ответственный=|издание=|место=London|издательство=|год=1920|страницы=|страниц=|isbn=|isbn2=}}</ref><ref name=":0">{{Книга|автор=Budge, E.A. Wallis; Romer, John|часть=xxxiii|заглавие=The Egyptian Book of the Dead|ответственный=|издание=|место=США|издательство=Penguin Classics|год=2008|страницы=|страниц=|isbn=9780140455502|isbn2=}}</ref>.
Նախքան ձեռագիրը [[Մեծ Բրիտանիա]] ուղարկելը Բաջը 78 մետրանոց ձեռագիրը բաժանեց 37 հավասար մասերի։ 1895 թվականին հրատարակել է պապիրուս Անիի տեքստերի առաջին թարգմանությունը:
Պապիրուս Անին հանդիսանում է «Մեռյալների գրքի» տարբերակնեից ամենալավ պահպանված օրինակը, որի շնորհիվ կարելի է գիրքը մանրամասն ուսումնասիրել։
 
== Անի ==
Անի պապիրուսի տեքստերում հիշատավում է «''Ճշմարիտ գրագիր, որը նկարագրում է աստվածների ընծաները», «Ախոռապան աստված Աբիդոսը և աստվածների տիրակալ Ֆիվի ընծաների դպիրը» և «Տիրակալի սիրելիներ Հյուսիսն ու Հարավը''»։ Անին միջին դասի դպիր էր։ Տուտուի կինը «[[Ամոն աստծո կինը]]», որը հենց պատկերված քրմուհին էր սիստերը (հարվածային երաժշտական գործիք) փեռքին, լայն մանյակով։ Տուտուի հասարակական դիրքը ենթադրում է նրա բարձր դերը ընտանիքում։ Հաշվի առնելով ձեռագրի բարձր գինը՝ շատ եգիպտացիներ իրենց կարող էին թույլ տալ միայն մի քանի հատվածներ [[Հին եգիպտական Մեռյալների գիրք|Մեռյալների գրքից]], այն էլ առանց նկարների, կարելի է ենթադրել հասարակակն դիրքի և Անիի հարստության մասին։
Տուտուի կինը «[[Ամոն աստծո կինը]]», որը հենց պատկերված քրմուհին էր սիստերը (հարվածային երաժշտական գործիք) փեռքին, լայն մանյակով։ Տուտուի հասարակական դիրքը ենթադրում է նրա բարձր դերը ընտանիքում։ Հաշվի առնելով ձեռագրի բարձր գինը՝ շատ եգիպտացիներ իրենց կարող էին թույլ տալ միայն մի քանի հատվածներ [[Հին եգիպտական Մեռյալների գիրք|Մեռյալների գրքից]], այն էլ առանց նկարների, կարելի է ենթադրել հասարակակն դիրքի և Անիի հարստության մասին։
 
== Տեքստեր ==
Առաջին հայացքից Անի պապիրուսը հարուստ է նկարներով, այլ ոչ թե տեքստերով, բայց այդ բոլոր պատկերները ոչ պակաս տեղեկատվական տեքստ են։ Պապիրուսը մանրամասն ուղեցույց է [[Կա]] մահացածի համար, հաջորդում է [[Դուատ|Դուատին]]ին, որտեղ անհրաժեշտ է հաղթահարել խոչընդոտները [[Օսիրիս|Օսիրիսի]] դատարանի դահլիճում։ Անի պապիրուսից հայտնի է [[Մաատ]]ի սկզբունքը։ [[Օսիրիս]]ի դատարանում սրտի կշռման ընթացքում մահացածը ատրասանում էր՝ «ժխտման խոստովանություն»<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://www.britishmuseum.org/pdf/3665_BOTD_schools_Teachers.pdf|title=Journey through the afterlife. ANCIENT EGYPTIAN BOOK OF THE DEAD|author=|website=The British Museum|date=|publisher=|lang=англ.|accessdate=17.01.2017}}</ref>, դիմելով 42 աստվածներին, նշված [[Երկնային պապիրուս]]ում ([[Բրիտանական թանգարան]] № 9900)<ref>{{Книга|автор=Lapp, Gunther|заглавие=The Papyrus of Nebseni (BMEA 9900)|ответственный=|издание=|место=London|издательство=British Museum Press|год=2002|страницы=|страниц=54|isbn=978-0861591398|isbn2=0861591399}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.masseiana.org/nebseni.htm|title=Papyrus of Nebseni|publisher=www.masseiana.org|accessdate=2017-06-01}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=114864&partId=1|title='Book of the Dead', Papyrus of Nebseny|author=|website=British Museum|date=|publisher=}}</ref>:
Անի պապիրուսից հայտնի է [[Մաատ|Մաատի]] սկզբունքը։ [[Օսիրիս]]ի դատարանում սրտի կշռման ընթացքում մահացածը ատրասանում էր՝ «ժխտման խոստովանություն»<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=https://www.britishmuseum.org/pdf/3665_BOTD_schools_Teachers.pdf|title=Journey through the afterlife. ANCIENT EGYPTIAN BOOK OF THE DEAD|author=|website=The British Museum|date=|publisher=|lang=англ.|accessdate=17.01.2017}}</ref>, դիմելով 42 աստվածներին, նշված [[Երկնային պապիրուս|Երկնային պապիրուսում]] ([[Բրիտանական թանգարան]] № 9900)<ref>{{Книга|автор=Lapp, Gunther|заглавие=The Papyrus of Nebseni (BMEA 9900)|ответственный=|издание=|место=London|издательство=British Museum Press|год=2002|страницы=|страниц=54|isbn=978-0861591398|isbn2=0861591399}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.masseiana.org/nebseni.htm|title=Papyrus of Nebseni|publisher=www.masseiana.org|accessdate=2017-06-01}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=114864&partId=1|title='Book of the Dead', Papyrus of Nebseny|author=|website=British Museum|date=|publisher=}}</ref>.
 
 
Անի պապիրուսից ժխտողական խոստովանություն<ref>{{Книга|автор=Budge,Wallis|заглавие=The Papyrus of Ani: A Reproduction in Facsimile, Edited, with Hieroglyphic Transcript, Translation, and Introduction|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Pd3fAAAAMAAJ&pg=PA576&redir_esc=y|ответственный=|издание=|место=|издательство=Medici Society|год=1913|страницы=|страниц=|isbn=|isbn2=}}</ref>:
 
 
# Ես մեղք չեմ գործել։
Տող 65 ⟶ 57՝
# Ես խոշոր եղջերավոր կենդանի չեմ սպանել՝ աստվածներին հատկացված։
 
{{Համայնապատկեր|Bookofthedead-blackbg.jpg|26640px700px|78 մետրանոց Անի պապիրուս|text-align=center}}
 
{{Համայնապատկեր|Bookofthedead-blackbg.jpg|26640px|78 մետրանոց Անի պապիրուս|text-align=center}}
 
== Չարաշահում==
Իսպանացի ավետարանիչ Լոգարի Պուժոլը 2002 թվականին կարծիք հայտնեց, որ ենթադրաբար Անի պաիրուսից են վերցված «''կույրիերի աղոթքը''» (մի այլ տեսակետի «''[[Էխնաթոն]]ի աղոթքը''») որը քրիստոնեական «[[Տերունական աղոթք]]ն է»<ref>{{Cite news|title=Логари ПУЖОЛ: Иисус родился на 3000 лет раньше Христа|author=Виктор-М. Амела/ Victor-M. Amela|url=http://inosmi.ru/untitled/20020107/142673.html|work=ИноСМИ|date=07.01.2002}}</ref>. Այս տեսակետի սխալ լինելը ապացուցել են Բրիտանական թանգարանի մասնագետները<ref>{{Cite web|url=https://cont.ws/@kamas/198003|title=Молитва слепого Эхнатона. Небольшое разоблачение|author=KAMAS|website=Конт|date=9 февраля 2016|publisher=}}</ref>:
 
''Բացահայտումը, որի մասին դուք հշատակում եք, չի եղել Բրիտանական թանգարանում, և ես երբեք չեմ լսել այդ աղոթքի մասին, իբր կազմված Էխնաթոնի կողմից։ Հնարավոր է, հեղինակը շփոթել է, քանի որ նակ կարող է լսած լիներ «[[Աթոն]]ի հանրահայտ հիմնի», որը գրված է [[Էլ–Ամառնա|Ամարնայում]] [[Այ]]ի դամբարանում։ Այս օրհնության թարգմանությունը կարող եք կարդալ Ուլիյամ Ջ Մուրնանի Texts from the Amarna Period in Egypt (Ալտլանտա1995Ալտլանտա 1995), էջ 112-116 գրքում''։
 
''Բացահայտումը, որի մասին դուք հշատակում եք, չի եղել Բրիտանական թանգարանում, և ես երբեք չեմ լսել այդ աղոթքի մասին, իբր կազմված Էխնաթոնի կողմից։ Հնարավոր է, հեղինակը շփոթել է, քանի որ նակ կարող է լսած լիներ «[[Աթոն]]ի հանրահայտ հիմնի», որը գրված է [[Էլ–Ամառնա|Ամարնայում]] [[Այ]]ի դամբարանում։ Այս օրհնության թարգմանությունը կարող եք կարդալ Ուլիյամ Ջ Մուրնանի Texts from the Amarna Period in Egypt (Ալտլանտա1995), էջ 112-116 գրքում''։
{{oq|en|The discovery you mention was not made at the British Museum, and I have never heard of this prayer, allegedly composed by Akhenaten. Possibly there is some confusion, and the author has heard about Akhenaten's 'Great Hymn to the Aten', which was inscribed in the tomb of Ay at Amarna. A good translation of this can be found in: William J Murnane, Texts from the Amarna Period in Egypt (Atlanta 1995), 112-116. John H Taylor. Assistant Keeper (Curator). Department of Ancient Egypt and Sudan. The British Museum.}}
 
== Տես նաև ==
 
* [[Հին եգիպտական Մեռյալների գիրք|Մեռյալների գիրք]]
* [[Մաատ|Մաատի սկզբունքները]]
Տող 83 ⟶ 72՝
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
 
 
== Գրականություն ==
 
* [[Бадж, Эрнест Альфред Уоллис|Бадж, Уоллис]]. ''[http://annales.info/egipet/baj/ Египетская религия. Представления египтян о загробной жизни]''. — М.: Алетейа, 2000.
 
 
 
 
[[Կատեգորիա:Հին Եգիպտոս]]