«Թբիլիսի»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Թբիլիսի'''<ref name="ՏՈՒՏ">{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=54}}</ref> ({{lang-ka|თბილისი}}, {{Audio|Tbilisi.ogg|Թբիլիսի <small>«լսել»</small>}}; {{IPA1|tʰbilisi|pron}}, հին հայկական անվանումը՝ '''Տփղիս''', [[Ցարական Ռուսաստան|ռուսական]] և [[ԽՍՀՄ|խորհրդային]] իրականության մեջ հայտնի է եղել որպես '''Թիֆլիս'''), [[Վրաստանի Հանրապետություն|Վրաստանի ՀանրապետությանՎրաստան]]ի մայրաքաղաքը, ինչպես նաև՝ պետության [[Վրաստանի քաղաքների ցանկ|խոշորագույն քաղաքը]]<ref name=":0">{{Cite web|url=https://tonkosti.ru/%D0%A2%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%B8|title=Թբիլիսին 2017` տոներ, տուրեր, թանգարաններ, գնումներ ևտեսարժան վայրեր|last=|first=|date=|website=Тонкости туризма|publisher=|language=ru-RU|accessdate=2017-08-09}}</ref>։ Գտնվում է երկրի կենտրոնական հատվածում՝ [[Կուր գետ]]ի երկու ափերին<ref name=":0" />։ Համարվում է աշխարհի հնագույն քաղաքներից մեկը<ref>{{Cite news|url=http://www.routesonline.com/news/29/breaking-news/249808/inside-tbilisi-one-of-the-worlds-oldest-cities/|title=Inside Tbilisi - One Of The World's Oldest Cities|last=2017|first=UBM (UK) Ltd.|newspaper=Routesonline|language=en-GB|access-date=2017-08-09}}</ref>, որը հիմնադրվել է [[5-րդ դար]]ում՝ [[Վիրք|Վիրքի թագավոր]] [[Վախթանգ Գորգասալ]]ի կողմից<ref>{{Cite web|url=http://www.advantour.com/georgia/tbilisi/history.htm|title=Վրաստանի մայրաքաղաքի՝ Թբիլիսիի պատմությունը|last=|first=|date=|website=www.advantour.com|publisher=|language=en|accessdate=2017-08-09}}</ref>։ Դարավերջին, Վախթանգի որդին և իրավահաջորդը՝ Դաչի արքան, մայրաքաղաքը [[Մցխեթ]]ից տեղափոխում է Թբիլիսի։ [[Վրաստանը Ռուսական կայսրության կազմում|Ռուսական տիրապետության տարիներին]] Թբիլիսին եղել է [[Կովկաս|Կովկասյան տարածաշրջանի]] [[Քաղաքականություն|քաղաքական]] և [[Մշակույթ|մշակութային]] կենտրոնը։ Դարեր շարունակ [[հայեր]]ը եղել են Թբիլիսիի քաղաքային կյանքի անբաժանելի մասը։ Մինչ օրս էլ [[Հավլաբար|Հավլաբար թաղամասը]] մեծամասամբ բնակեցված է հայերով։ Խորհրդանշական է, որ [[12-րդ դար]]ից մինչև [[Հոկտեմբերյան Հեղափոխություն|Հոկտեմբերյան հեղափոխությունն]] ընկած ժամանակահատվածում [[Թբիլիսիի քաղաքապետների ցանկ|Թբիլիսիի թվով 47 քաղաքապետներից]] 45-ը եղել են ազգությամբ [[հայեր]]<ref name="ՍԿԹՔԳ">[[Սամվել Կարապետյան (հուշարձանագետ)|Սամվել Կարապետյան]], «Թիֆլիսի քաղաքագլուխները», գիրք Ե: ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատարակչություն, Երևան 2003թ. ISBN 5-8080-0520-5. [http://www.raa-am.com/TiflisMayors/Mayors_arm.amboxg.poqr.pdf {{ref-hy}}] [http://www.raa.am/TiflisMayors/Mayors_rus.amboxg.poqr.%20pdf..pdf {{ref-ru}}]</ref>։ Մինչև ԽՍՀՄ կազմավորման սկզբնական շրջանը հայերը կազմել են նաև [[Թբիլիսի#բնակչության|Թբիլիսի բնակչության]] մեծամասնությունը՝ թվապես գերազանցելով [[վրացիներ]]ին և մյուս էթնիկ խմբերին: Գտնվելով [[Եվրոպա]]յի և [[Ասիա]]յի խաչմերուկում՝ պատմական տարբեր ժամանակահատվածներում Թբիլիսին դարձել է առևտրային կարևոր հանգույց։ [[Թբիլիսիի պատմություն|Թբիլիսիի հազարամյա պատմությունը]] արտացոլված է [[Վրացական ճարտարապետություն|ճարտարապետության]] մեջ<ref>{{Cite web|url=https://www.kensingtontours.com/details/locale/5252|title=Թբիլիսի՝ պատմություն և ճարտարապետություն|last=|first=|date=օգոստոսի 10, 2017|website=|publisher=kensingtontours.com|accessdate=}}</ref>։ Այն իրենից ներկայացնում է դասական, մերձավորարևելյան, ռուսական և ժամանակակից ճարտարապետությունների համադրություն<ref>{{Cite web|url=https://www.budget.com.ge/tbilisi|title=Թբիլիսի՝ Վրաստանի մայրաքաղաքը, ընդհանուր տեղեկատվություն․ աշխարհագրություն, պատմություն և ճարտարապետություն|last=|first=|date=|website=www.budget.com.ge|publisher=|accessdate=2017-08-09}}</ref>։ Պատմականորեն Թբիլիսին եղել է տարբեր մշակութային, էթնիկական և կրոնական ծագում ունեցող անձանց գործունեության հարթակ։