«Հաճն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 65.
}}
 
'''Հաճն''' (այժմ կոչվում է '''Սաիմբեյլու''', {{lang-tr|Saimbeyli}}) — քաղաք պատմական [[Լեռնային Կիլիկիա]]յում, ներկայիս Թուրքիայի Հանրապետության [[Ադանա նահանգ]]ի հյուսիսում, Սարոսի գետի վտակ Գյոկսուից 10 կմ արևմուտք, եռանկյունաձև բլրի վրա:
'''Հաճն''', քաղաք Լեռնային [[Կիլիկիա]]յում, [[Ադանայի նահանգ]]ի հյուսիսում, Սարոսի վտակ Գյոկսուից 10 կմ արևմուտք, եռանկյունաձև բլրի վրա: Եղել է Հռոմեական (պահպանվել են մ.թ.ա. I դ. բերդի ավերակները), [[Բյուզանդական կայսրություն]]ների, Կիլիկիայի հայկական պետության կազմում: Հնուց Հաճընում բնակվող [[հայեր]]ը XI դ. հիմնադրել են Սուրբ Հակոբ վանքը (կանգուն է մինչև օրս): [[Կիլիկիայի հայկական թագավորություն|Կիլիկիայի հայկական թագավորության]] անկումից ([[1375]] թ.) հետո մեծ թվով [[հայեր]] հաստատվել են Հաճընում: XV դ. քաղաքը զավթել է Օսմանյան [[Թուրքիա]]ն: [[1915]]-ին‘ 35 հզ. բն. (մոտ 30 հզ-ը‘ հայեր): [[Հայեր]]ն ունեին վեց եկեղեցի‘ կից վարժարաններով (նշանավոր էր Սահակ-Մեսրոպյանը): Քաղաքից դուրս, Սուրբ Հակոբ վանքում, գործել է գիշերօթիկ վարժարան: Զբաղվել են հիմնականում արհեստներով և առևտրով: [[1915]]-ի [[Մեծ եղեռն]]ի ժամանակ Հաճընի [[հայեր]]ը բռնությամբ տեղահանվել և աքսորվել են [[Դեր Զոր]], որտեղ նրանց մեծ մասը զոհվել է: [[1919]]-ին մոտ 8 հզ. հաճնցիներ վերադարձել են [[Ֆրանսիա]]յի հովանավորության ներքո գտնվող հայրենի քաղաքը, սակայն ֆրանսիական կառավարությունն ամբողջ [[Կիլիկիա]]ն (ներառյալ Հաճընը) հանձնել է [[Թուրքիա]]յին: [[1920]]-ի մարտին քեմալական զորքերը պաշարել են Հաճընը, որի հայ բնակիչները դիմել են ինքնապաշտպանության (տես [[Հաճնի հերոսամարտ (1920)]]): Կոտորածից փրկվածներն ապաստանել են տարբեր երկրներում: Թուրքերը Հաճընը վերանվանել են Սալիմբեյլի (Հաճընի ջարդարարի անունով): [[1958]]-ին [[Հայաստան]]ում հիմնվել է [[Նոր Հաճն]] քաղաքը:
 
== Պատմություն ==
'''Հաճն''', քաղաք Լեռնային [[Կիլիկիա]]յում, [[Ադանայի նահանգ]]ի հյուսիսում, Սարոսի վտակ Գյոկսուից 10 կմ արևմուտք, եռանկյունաձև բլրի վրա: Եղել է Հռոմեական (պահպանվել են մ.թ.ա. I դ. բերդի ավերակները), [[Բյուզանդական կայսրություն]]ների, Կիլիկիայի հայկական պետության կազմում: Հնուց Հաճընում բնակվող [[հայեր]]ը XI դ. հիմնադրել են Սուրբ Հակոբ վանքը (կանգուն է մինչև օրս): [[Կիլիկիայի հայկական թագավորություն|Կիլիկիայի հայկական թագավորության]] անկումից ([[1375]] թ.) հետո մեծ թվով [[հայեր]] հաստատվել են Հաճընում: XV դ. քաղաքը զավթել է Օսմանյան [[Թուրքիա]]ն: [[1915]]-ին‘ 35 հզ. բն. (մոտ 30 հզ-ը‘ հայեր): [[Հայեր]]ն ունեին վեց եկեղեցի‘ կից վարժարաններով (նշանավոր էր Սահակ-Մեսրոպյանը): Քաղաքից դուրս, Սուրբ Հակոբ վանքում, գործել է գիշերօթիկ վարժարան: Զբաղվել են հիմնականում արհեստներով և առևտրով: [[1915]]-ի [[Մեծ եղեռն]]ի ժամանակ Հաճընի [[հայեր]]ը բռնությամբ տեղահանվել և աքսորվել են [[Դեր Զոր]], որտեղ նրանց մեծ մասը զոհվել է: [[1919]]-ին մոտ 8 հզ. հաճնցիներ վերադարձել են [[Ֆրանսիա]]յի հովանավորության ներքո գտնվող հայրենի քաղաքը, սակայն ֆրանսիական կառավարությունն ամբողջ [[Կիլիկիա]]ն (ներառյալ Հաճընը) հանձնել է [[Թուրքիա]]յին: [[1920]]-ի մարտին քեմալական զորքերը պաշարել են Հաճընը, որի հայ բնակիչները դիմել են ինքնապաշտպանության (տես [[Հաճնի հերոսամարտ (1920)]]): Կոտորածից փրկվածներն ապաստանել են տարբեր երկրներում: Թուրքերը Հաճընը վերանվանել են Սալիմբեյլի (Հաճընի ջարդարարի անունով): [[1958]]-ին [[Հայաստան]]ում հիմնվել է [[Նոր Հաճն]] քաղաքը:
 
== Արտաքին հղումներ ==
== Աղբյուր==
* [http://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BF_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%E2%80%A4_%D5%80_%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8.djvu/31 Հայկական Համառոտ Հանրագիտարան․ Հ տառով հոդվածներըՀանրագիտարան]
 
[[Կատեգորիա:Կիլիկյան Հայաստանի քաղաքներ]]
[[Կատեգորիա:Թուրքիայի քաղաքներ]]
[[Կատեգորիա:Աշխարհագրական տեղանուններ այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Հայկական գաղթօջախներ]]
 
 
[[cbk-zam:Saimbeyli]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Հաճն» էջից