«Կալիգուլա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 18.
Երբ Գերմանիկոսը մահացավ Անտիոքում 19 թվականին, նրա կինը՝ Ագրիպինա Ավագը վերադարձավ Հռոմ իր վեց երեխաների հետ միասին որտեղ նրա ու Տիբերիոս կայսեր միջև ստեղծվեցին խճճված և թշնամական հարաբերություններ։ Ընդհարումը ի վերջո բերեց նրան, որ նրա ընտանիքը կործանվեց, արու զավակներից միայն Կալիգուլան ողջ մնաց։ Մահացու խարդավանքներից իրեն հեռու պահելով, Կալիգուլան ընդունեց Տիբերիոս կայսեր առաջարկությունը՝ այն է միանալ իրեն (կայսերը) [[Կապրի]] կղզում 31 թվականին, ուր Տիբեիրոսը քաշվել էր դեռևս հինգ տարի առաջ։ Տիբերիոսի մահվանից հետո 37 թվականին Կալիգուլան հաջորդեց իր մեծ հորեղբորը և որդեգրյալ պապին որպես կայսր։
Մեզ շատ քիչ բան է հայտնի Կալիգուլա կայսեր գահակալման շրջանի մասին, չնայած նա նկարագրվում է որպես ազնիվ և չափավոր ղեկավար իր գահակալության առաջին վեց ամիսների ընթացքում։ Վեց ամսվա ազնիվ և լավ գահակալական շրջանից հետո բոլոր աղբյուրները նշում են նրա դաժանության, սադիզմի, անմտության և սեռական կամակորությունների մասին, ներկայացնելով նրան որպես խելագար բռնապետ։ Չնայած այն բանին որ այս աղբյուրներում նշված փաստերը դեռ հարցականի տակ են, մի բան պարզ է
41 թվականի հունվարի 24-ին Կալիգուլան դարձավ Հռոմի առաջին կայսրը, ով սպանվեց մի դավադրության ընթացքում, որը նրա դեմ նյութել էին պրետորիան պահակախումբը, սենատորները, և պալատականները։ Դավադիրների փորձը՝ վերականգնել [[Հռոմեական Հանրապետություն]]ը ձախողվեց, Կալիգուլա կայսեր հենց սպանության օրը, պրետորիական պահակախումբը կայսր հռչակեց Կալիգուլայի հորեղբորը՝ [[Կլավդիոս]]ին։
Տող 42.
Դեռահաս Կալիգուլան ուղարկվեց ապրելու իր ավագ տատիկի՝ Տիբերիոս կայսեր մոր՝ Լիվիայի հետ։<ref name="suetonius-caligula-10"/> Լիվիայի մահվանի հետո 29 թվականին նա գնաց ապրելու իր տատիկի՝ Անտոնիայի հետ։<ref name="suetonius-caligula-10"/> 30 թվականին նրա եղբայր Դրուզոսը բանտարկվեց իբրև թե դավադրություն կազմակերպել ցանկանալու համար, իսկ իր ավագ եղբայր Ներոնը մահացավ աքսորավայրում քաղցից կամ էլ ինքնասպան լինելով։<ref name="suetonius-calig-54" /><ref name="tacitus-annals-5-10">Tacitus, ''Annals'' [[s:The Annals (Tacitus)/Book 5#10|V.10]].</ref> Սվետոնիոսը գրում է, որ իր մոր և եղբայրների աքսորվելուց հետո Կալիգուլան և նրա քույրերը ոչ այլ ինչ էին եթե ոչ բանտարկյալներ որոնք գտնվում էին Տիբերիոս կայսեր զինվորների աչալուրջ հսկողության ներքո։<ref name="suetonius-calig-64">Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Tiberius [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Tiberius*.html#64 64].</ref>
31 թվականին Կալիգուլան հանձնվեց Տիբերիոս կայսեր անձնական խնամքին Կապրիյում, որտեղ նա ապրեց վեց տարի մինչև կայսեր մահը։<ref name="suetonius-caligula-10"/> Չնայած շատերի զարմանքին Տիբերիոսը խնայում էր Կալիգուլային։<ref name="suetonius-calig-62">Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Tiberius [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Tiberius*.html#62 62].</ref> Ինչպես նշում են որոշ պատմիչներ Կալիգուլան գերազանց դերասան էր, և իմանալով վերահաս վտանգի մասին, իր ամբողջ զայրույթը ծածկում էր Տիբերիոսից։<ref name="suetonius-caligula-10"/><ref name="tacitus-annals-vi-20">Tacitus, ''Annals'' [[s:The Annals (Tacitus)/Book 6#20|VI.20]].</ref> Ինչ
Այն բանից հետո երբ Կալիգուլան դարձավ կայսր, նա պնդում էր թե հենց ինքն էր ծրագրել սպանել Տիբերիոսին, դաշույնով, որպեսզի վրեժ լուծի իր եղբայրների և մոր համար։ Չնայած սրան երբ նա դաշույնով մտել էր Տիբերիոսի ննջասենյակ նա չէր սպանել կայսերը, այլ նետել էր դաշույնը սենյակի հատակին։ Վարկածներ կան, որ Տիբերիոսը իմացել է սրա մասին, սակայն երբեք չի համարձակվել որևէ բան անել ի պատասխան Կալիգուլայի այդ արարքին։<ref>''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#12 12]</ref> Սվետոնիոսը նշում է որ Կալիգուլան արդեն այդ ժամանակ դաժան և ապականված էր՝ նա գրում է, որ երբ Տիբերիոսը բերեց Կալիգուլային Կապրի նրա նպատակն էր, որ Կալիգուլան ապրի այնպես.«...որ հաստատի իր և մնացյալ մարդկության ավերումը, և որ նա իր ծոցում օձ էր մեծացրել հռոմեական ժողովրդի համար և [[Ֆայետոն]] աշխարհի համար»:<ref>''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#11 11]</ref>
Տող 62.
LIX.3.</ref>
37 թվականի հոկտեմբերին Կալիգուլան լրջորեն հիվանդացավ, կամ էլ միգուցե թունավորվեց։ Նա իր հիվանդությունից բուժվեց շատ շուտով, բայց շատերը հավատում էին,որ երիտասարդ կայսրը ձեռք բերեց հրեշային հատկություններ, որովհետև նա սկսեց սպանել կամ էլ աքսորել այն մարդկանց, որոնք համարվում էին նրա մտերիմները, կամ էլ նրանց որոնց ինքը վնասակար էր համարում։ Միգուցե նրա հիվանդությունը հիշեցրեց նրան իր մահկանացու լինելու մասին, և այն մասին, որ մարդիկ ցանկություն ունեն զբաղեցնել իր տեղը։<ref>Dunstan, William E., ''Ancient Rome'', Rowman & Littlefield Publishers, 2010, ISBN 0-7425-6834-2, p.285.</ref> Նա իր զարմիկին և որդեգրած որդուն Տիբերիոս Գեմելոսին մահապատժի ենթարկեց, արարք, որը վրդովմունք պատճառեց Կալիգուլայի և Գեմելոսի տատիկին՝ Անտոնիա Մինորին։ Ասում են, որ նա ինքնասպանություն գործեց, սակայն Սվետոնիոսը նշում է, որ Կալիգուլան թունավորել է նրան։ Նա իր աներոջը՝ Մարկոս Յունիոս Սիլանոսին ու կոնսուլ Լուցիոս Աեմիլիոս Պավլոսի որդի Մարկոս Լեպիդոսին։ Նրա հորեղբայր Կլավդիոսը խնայվում էր միայն նրա համար որովհետև նա ծիծաղի առիթ էր Կալիհուլայի համար։ Կալիգուլայի սիրելի քույրը՝ Հուլիա Դրուզիլլան մահացավ 38 թվականին տենդից. նրա մյուս քույրեր Լիվիան և Ագրիպինա Կրտսերը աքսորվեցին։ Նա ատում էր այն փաստը, որ
=== Բարեփոխումներ ===
[[38]] թվականին Կալիգուլան իր ուշադրությունը սևեռեց քաղաքական և հասարակական բարեփոխումների վրա։ Նա հրապարակեց հասարակական հիմնադրամների հաշիվները, ինչը չէր արվում Տիբերիուսի գահակալության ժամանակ։ Նա օգնություն ցուցաբերեց իրենց ունեցվածքը հրդեհից կորցրածներին, վերացրեց որոշակի տուրքեր և բաժանեց մրցանակներ մարմնամարզական իրադարձությունների ժամանակ։ Նա թույլ տվեց որպեսզի նոր անդամներ միանան էքվեստորյան և սենատորյան շարքերում։<ref name="cassius-history-59-9-and-10">Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/59*.html#9 LIX.9–10].</ref>
Միգուցե ամենաէական բարեփոխումը այն էր, որ նա վերականգնեց դեմոկրատական ընտրելաձևը։<ref name="seutonius-calig-16-2">Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#16.2 16.2].</ref> [[Դիոն Կասսիոս]]ը անդրադառնալով սրան նշել է.«Թեև բավականություն պատճառելով ժողովրդին, նա վշտացրեց խելամիտներին, որովհետև եթե գործերը կրկին հանձնվեին շատերի ձեռքը... շատ աղետներ կլինեին»:<ref name="cassius-history-59-9-7">Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/59*.html#9.7 LIX.9.7].</ref>
Հենց նույն տարում էլ Կալիգուլան արժանացավ քննադատությունների այն բանի համար, որ մահվան էր դատապարտում մարդկանց այն դեպքում երբ դեռ դատական նիստը կիսատ էր, և նրա համար որ ստիպեց իր օգնական Մակրոին ինքնասպանություն գործել։<ref name="cassius-history-59-10">Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/59*.html#10 LIX.10].</ref>
=== Ֆինանսական ճգնաժամ և սով ===
Ինչպես գրում է Դիոն Կասսիոսը ֆինանսական ճգնաժամ սկսվեց 39 թվականին։<ref name="cassius-history-59-10" /> Սվետոնիոսը գրել է, որ ճգնաժամի սկսվել է դեռևս 38 թվականին։<ref>Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#37 37].</ref> Կալիգուլայի քաղաքական աջակցության համար ծախսված գումարները, նրա շռայլությունը և անմտությունը սնանկացրել էին պետական գանձարանը։ Անտիկ աղբյուրներում նշված է, որ Կալիգուլան սկսեց իզուր տեղը մեզադրել, տուգանել և նույնիսկ սպանել առանձին անհատների նրա պատճառով որ զավթի նրանց ունեցվածքը։<ref name="seutonius-calig-38">Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#38 38].</ref>
Մի շարք այլ անխոհեմ արարքներ որոնք կատարվել են Կալիգուլայի կողմից նկարագրված են պատմիչների գրվածքներում։ Որպեսզի լցնի պետական գանձարանը Կալիգուլան խնդրել է հասարակությանը որպեսզի փող հավաքեն կառավարության համար։<ref name = "gjxxsj">Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#41 41].</ref> Կալիգուլան հարկեր էր գանձում դատավարություններից, ամուսնություններից և պոռնկաբանություններից։<ref name="suetonius-calig-40">Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#40 40].</ref> Կալիգուլան սկսեց աճուրդի հանել գլադիատորների կյանքը, մրցման ժամանակ։<ref name="seutonius-calig-38"/><ref>Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/59*.html#14 LIX.14].</ref> Որոշ կտակներում որտեղ ժառանգությունները կտակվել էին Տիբերիոսին վերագրվեցին որպեսզի հարստությունը անցնի Կալիգուլային։<ref name="cassius-history-59-15">Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/59*.html#15 LIX.15].</ref> Ցենտուրիոնները որոնք թալանի շնորհիվ որոշ դիրքի էին հասել, ստիպված են եղել իրենց ավարը տալ կառավարությանը։
Տող 90.
Նա կառուցեց նոր ճանապարհներ և նորոգեց հները։<ref>Cassius Dio, ''Roman History'' LIX.15; Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Claudius*.html#37 37].</ref> [[Սիրակուզա]]յում նորոգեց քաղաքի պարիսպները և դիցերի տաճարները։<ref name="seutonius-calig-21" /> Նա ծրագրել էր վերակառուցել Պոլիկրատեսի պալատը Սամոսում, և ավարատին հասցնել [[Եփեսոս]]ում գտնվող Դիդմեյան [[Ապոլլոն]]ի տաճարը։ Նա նաև ցանկանում էր մի քաղաք հիմնել [[Ալպեր]]ում։<ref name="seutonius-calig-21" /> Նա ցանկանում էր [[Հունաստան]]ում իսթմոսի միջով մի ջրանցք կառուցել, և գլխավոր ցենտուրիոնին ուղարկել էր որպեսզի նա ուսումնասիրի տեղանքը։<ref name="seutonius-calig-21" />
39 թվականին Կալիգուլան մի տպավորիչ բան արեց նա հրամայեց կառուցել լողացող կամուրջ, որը ուներ երկու մղոն երկարություն, ձգվելով Բայաեի նավահանգստից մինչև հարևան Պուտեոլիի նավահանգիստը։<ref name="seutonius-calig-19">Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#19 19].</ref> Ասում թե նա այդ արել ի հակադրումն Քսերքսեսի լողացող կամրջի որը նա կառուցել էր Հելեսպոնտոսում։<ref name="seutonius-calig-19" /> Կալիգուլան որը չէր կարողանում լողալ,<ref>Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#54 54].</ref> անցել է այդ կամուրջի վրայով իր սիրելի Ինկիտատոս ձին հեծած, նա այդ ժամանակ կրում էր [[Ալեքսանդր Մակեդոնացի|Ալեքսանդր Մակեդոնացու]] զրահները։<ref name="seutonius-calig-19" /> Այս
Կալիգուլան ունեցել է երկու հասկայական նավեր որոնք կառուցվել էին իր հաճույքի համար, և որոնք հայտնաբերվել են Նեմի լճի տարածքում [[Բենիտո Մուսոլինի]]ի կառավարման տարիներին։ Նավերը անտիկ աշխարհի ամենամեծ նավերից են համարվում։ Նավերից փոքրը ձևավորվել որպես Դիանա աստվածուհուն նվիրված տաճար։
Տող 99.
39 թվականին Հռոմեական սենատի և Կալիգուլայի հարաբերությունները վատացան։<ref name="treason-trials">Cassius Dio, ''Roman History'' LIX.16; Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula 30.</ref> Նրանց անհամաձայնության պատճառը կամ առարկան անհայտ է։ Շատ գործոններ պատճառ հանդիսացան այս թշնամության սրվելուն և խորանալուն։ Սենատը արդեն սովոր էր առանց կայսրի կառավարելուն այն պահից երբ Տիբերիոսը առանձնացավ Կապրիում՝ 26 թվականից, նաև Կալիգուլայի գահ բարձրանալու ժամանակահատվածում։<ref name="Tacitus, Annals IV.41">Tacitus, ''Annals'' IV.41.</ref> Բացի այդ, Տիբորիոսի դավաճանական դատերի պատճառով մի շարք հին սենատորներ վերացվել էին ինչպես օրինակ՝ Ասինիոս Գալոսը։<ref name="Tacitus, Annals IV.41"/>
Կալիգուլան վերանայեց Տիբերիոսի որոշ դատավճիռներ և որոշեց, որ բազմաթիվ սենատորների արարքները այս դատավճիռների ընթացքում հուսալի չէին։<ref name="treason-trials"/> Նա պատվիրեց նոր հետաքննություններ և դատեր։<ref name="treason-trials"/> Նա փոխեց կոնսուլին և որոշ սենատորների մահվան դատապարտեց։<ref name="suetonius-caligula-26">Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula 26.</ref> Սվետոնիոսը վկայում է, որ մյուս սենատորները նրա պատգարակի կողքից վազելու աստիճան ստորացվել էին։<ref name="suetonius-caligula-26"/>
Շուտով սենատի հետ ունեցած իր տարաձայնություններից հետո Կալիգուլայի դեմ մի քանի մահափորձեր կատարվեցին։<ref name="dio-caligula-22">Cassius Dio, ''Roman History'' LIX.22.</ref> Դավադրություններից մեկին որին մասնակցում թր նաև նրա աներձագը տապալվեց 39 թվականին։<ref name="dio-caligula-22"/> Դրան հաջորդեց Գերմանիայի կառավար Գնեոս Կոռնելիուս Լենտուլոս Գաետուլիկոսի մահապատիժը, որը նույնպես մասնակցություն էր ունեցել դավադրություններից մեկում։<ref name="dio-caligula-22"/>
Տող 107.
=== Մավրիտանիա ===
Մավրիտանիան Հռոմին հարկատու թագավորություն էր, որտեղ թագավորում էր Պտղոմեոսը։ Կալիգուլան հրավիրեց Պտղոմեոսին Հռոմ և անակնկալ կերպով մահապատժի ենթարկեց նրան։<ref>Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#35 35].</ref> Մավրիտանիան կցվեց Հռոմեական կայսրությանը, և բաժանվեց երկու պրովինցիաների՝ Մավրիտանիա Տինգիտանա և Մավրիտանիա Կեսարիենսիս, որոնց բաժանում էր Մալուա գետը։<ref>Pliny the Elder, ''Natural History'' V.2.</ref> [[Պլինիոս Ավագ]]ը գրում է, որ այս բաժանում արվել հենց իր՝ կայսրի կողմից, սակայն Դիոն Կասսիոսը նշում է, որ 42 թվականին խռովության ալիք բարձրացավ, որը խեղխդվեց Գայոս Սվետոնիոս Պաուլինիոսի և Գնեոս Հոսիդիոս Գետայի կողմից, որից հետո էլ տեղի ունեցավ Մավրիտանիայի բաժանումը երկու պրովինցիաների։<ref>Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/60*.html#8 LX.8]</ref> Այս խառնաշփոթը կարող է բացատրվել նրանով, որ Կալիգուլան կայացրել էր Մավրիտանիան կիսելու որոշումը, սակայն այն չի իրականացվել քանի որ տեղի է ունեցել խռովությունը, և բաժանաումը տեղի է ունեցել միայն խռովությունը ճնշելուց հետո։<ref name="barrett118">Barrett 2002, p. 118</ref> Առաջյին էքվեստորը որը կառավարել է երկու պրովինցիաները Մարկոս Ֆադիոս Ցելեր Ֆլավիոսն էր, որը կառավարել է մինչև 44 թվականը։<ref name="barrett118"/>
Մավրրտանիայի 39 թվականից 44 թվականը ընկած ժամանակագրության մանրամասները ակնհայտ կերպով հասկանալի չեն։ Դիոն Կասսիոսը մի ամբողջ գլուխ է նվիրել Կալիգուլայի Մավրիտանիան գրավելուն, բայց այդ գրվածքը մեզ չի հասել։<ref name="cassius-history-59-25">Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/59*.html#25 LIX.25].</ref> Կալիգուլայի արարքը ավելի շատ դիտվում է որպես անձնական, որովհետև միգուցե նա վախենում կամ էլ նախանձում էր իր զարմիկ Պտղոմեոսին, այսպիսով կայսրության ընդլայնումը կապված չէր ինչ
=== Բրիտանիա ===
Կա հավանականություն, որ եղել է հարավային արշավանք դեպի Բրիտանիա որը սակայն կասեցվել է։<ref name="cassius-history-59-25" /> Այս արշավանքը ծաղրել են անտիկ պատմիչները նշելով, որ Կալիգուլան գալերին հագցրել էր գերմանացիների նման և ներկայացրել էր իր տրիումֆի ժամանակ, իսկ զորքերին հրամայել է խեցիներ հավաքել ծովափին։<ref>Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#45 45–47].</ref> Որոշ նախնական աղբյուրներ փորձել են դիմագրավել վերը նշված տեղեկություններին։ Նորագույն պատմիչները բազմաթիվ տեսություններ են առաջ քաշել որպեսզի բացատրեն Կալիգուլայի այս քայլերը ու ձեռարկումները։ Օրինակ՝ Այս արշավը դեպի Անգլիական տարածքներ կարող էր ունենալ ռազմախաղային կամ էլ հետախուզական բնույթ։<ref>P. Bicknell, "The Emperor Gaius' Military Activities in AD 40", ''Historia'' 17 (1968), 496–505.</ref> Միգուցե նպատակը այն էր որպեսզի ընդունեն Բրիտանիայի ցեղապետ Ադմինիոսի հրաժարականը։<ref>R.W. Davies, "The Abortive Invasion of Britain by Gaius", ''Historia'' 15 (1966), 124–128; S.J.V.Malloch, 'Gaius on the Channel Coast', Classical Quarterly 51 (2001) 551-56; See Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#44 44].</ref> Խեցիները կարող են ունենալ մեկ այլ իմաստ օրինակ՝ կանացի սեռական օրգաններ (միգուցե զինվորները հասարակաց տներում են եղել) կամ էլ նավակներ իմաստը (միգուցե նրանք զավթել են որոշ բրիտանական նավակներ)։<ref>D. Wardle, ''Suetonius' Life of Caligula: a Commentary'' (Brussels, 1994), 313; David Woods "Caligula's Seashells", ''Greece and Rome'' (2000), 80–87.</ref>
===Աստված համարվելու պահանջներ===
Երբ որոշ արքաներ եկել են Հռոմ, որպեսզի հայտնեն նրան իրենց հարգանքը, ու պալատում վիճաբանել են՝ ով առավել ազնվական ծագում ունի, Կալիգուլան բարձր բղավել է. «Եվ թող որ միայն մեկը լինի, թագավոր թող միայն մեկը լինի»:"<ref>''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#22 22]</ref> 40 թվականին Կալիգուլան սկսեց իրականացնել որոշ շատ հակասական փոփոխություններ, որոնք ներկայացնում էին իր քաղաքական պահանջները կրոնի նկատմամբ։ Կալիգուլան սկսեց հայտվել ժողովրդական հանդիսություններին տարբեր աստվածների կերպարներով՝ Հերկուլես, Մերկուրի, [[Վեներա (դիցաբանություն)|Վեներա]], և [[Ապոլլոն]]:<ref>Philo of Alexandria, ''On the Embassy to Gaius'' [[s:On the Embassy to Gaius#XI|XI–XV]].</ref> Ասվում է, որ նա իրեն անվանում էր աստված երբ հանդիպում էր քաղաքական գործիչների հետ, և մի առիթով նրան նույնիսկ [[Յուպիտեր (դիցաբանություն)|Յուպիտեր]] են անվանել։<ref>Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/59*.html#26 LIX.26].</ref><ref name="cassius-history-59-28">Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/59*.html#28 LIX.28].</ref>
Մի օրհնված տեղամաս առանձնացվեց նրա երկրպագության համար Ասիայի պրովինցիայում, և երկու տաճարներ կառուցվեցին Հռոմում նրան երկրպագելու համար։<ref name="cassius-history-59-28" /> Ֆորումում Կաստորի և Պոլուքսի տաճարը այլ կառույցների միջոցով միացվեց Պալանտինյան բլուրի վրա գտնվող նրա պալատին, և նվիրվեց նրա պաշտամունքին։<ref name="cassius-history-59-28" /><ref>Sanford, J.: "[http://news-service.stanford.edu/news/2003/10%20september/caligula-910.html Did Caligula have a God complex?], ''Stanford Report'', 10 September 2003.{{Dead link|date=March 2010}}</ref> Նա հայտվում էր այստեղ որոշ առիթների և հռչակում իրեն աստված հասարակության առջև։ Որոշ տաճարներում նա նույնիսկ հեռացնել տվեց որոշ աստվածների արձանների գլուխներ և փոխարինեց դրանք իր անդրիներով։<ref>Farquhar, Michael (2001). ''A Treasure of Royal Scandals'', p. 209. Penguin Books, New York. ISBN 0-7394-2025-9.</ref> Համարվում է, որ նա ցանկանում էր պաշտվել որպես՝ «''Neos Helios''» («Նոր արև»): Եվ իրոք այս պնդումը ապացուցում են այդ ժամանակներում թողարկված եգիպտական մետաղադրամները որոնց վրա նա պատկերված է որպես՝ արև-աստված:<ref>Allen Ward, Cedric Yeo, and Fritz Heichelheim, ''A History of the Roman People: Third Edition'', 1999, Prentice-Hall, Inc.</ref>
Իրականում Կալիգուլայի այս արարքները վառ ապացույցն են այն բանի, որ նա չէր հետևում իր նախնիների օրենքներին: Ինչպես նշում է Դիոն Կասսիոսը, դեռևս կենդանի կայսրերը կարող էին պաշտվել որպես աստված արևելքում, սակայն Հռոմում աստված հռչակվել կարելի էր միայն մահանալուց հետո<ref name="dio-51">Cassius Dio, ''Roman History'' LI.20.</ref>: Միայն մի անգամ է որ այս օրենքը խախտվել է և դա եղել է Օգոստոսի օրոք, սակայն Դիոն Կասսիոսը նշում էր, որ սա շատ ծայրահեղ քայլ էր
=== Արևելյան քաղաքականություն ===
Տող 130.
39 թվականին, Կալիգուլան [[Գալիլեա (Իսրայել)|Գալիլեա]] և Պերեայի գահակալ Հերոդ Անտիպասին մեղադրեց այն բանում, որ նա ցանկանում էր ափստամբություն բարձրացնել Հռոմի դեմ Պարթևական ուժերի օգնությամբ: Հերոդ Անտիպասը խոստովանեց իր բոլոր ծրագրեը և այս բանից հետո Կալիգուլան նրան աքսորեց, և Ագրպային շնորհեց նրա իշխանությունը:<ref name="josephus-antiquities-18-7-2">Josephus, ''Antiquities of the Jews'' [[s:The Antiquities of the Jews/Book XVIII#Chapter 7|XVIII.7.2]].</ref>
Հրեաների և հույների միջև խռովություններն [[Ալեքսանդրիա]]յում վերսկսեցին [[40]] թվականին։<ref name = "zepjql">Josephus, ''Antiquities of the Jews'' [[s:The Antiquities of the Jews/Book XVIII#Chapter 8|XVIII.8.1]].</ref> Հրեաներին մեղադրում էին, թե նրանք չեն պատվում կայսրին։ Վիճաբանություններ եղան [[Ջամնիա]] քաղաքում։<ref name="philo-gaius-30">Philo of Alexandria, ''On the Embassy to Gaius'' [[s:On the Embassy to Gaius#XXX|XXX.201]].</ref> Հրեաներին զայրացրել էր կավե բեմասեղանի կառուցումը և նրանք քանդեցին այն։<ref name="philo-gaius-30" /> Դրան հակառակ, Կալիգուլան հրամայեց [[Երուսաղեմ]]ի հրեական տաճարում կանգնեցնել իր արձանը։<ref name="philo-gaius-statue">Philo of Alexandria, ''On the Embassy to Gaius'' [[s:On the Embassy to Gaius#XXX|XXX.203]].</ref> մի հրաման որը հակառակ էր հրեական մոնոթեիզմին<ref name="philo-caligula-16">Philo of Alexandria, ''On the Embassy to Gaius'' [[s:On the Embassy to Gaius#XVI|XVI.115]].</ref> Այս առիթով [[Փիլոն Ալեքսանդրացի]]ն գրել է, որ Կալիգուլան. «հրեաներին վերաբերվում էր հատուկ կասկածամտությամբ, կարծես թե նրանց միակն էին ում ցանկությունները և նպատակները հակառակվում էին նրա ցանկություններին»:<ref name="philo-caligula-16"/>
Սիրիա նահանգի կառավարիչ Պուբլիոս Պետրոնիուսը վախենալով որ եթե նա կատարելով Կալիգուլայի հրամանը կանգնեցնի նրա արձանը ապա ափստամբություն կսկսվի, հրամանի կատարումը հետաձգեց մեկ տարով:<ref>Philo of Alexandria, ''On the Embassy to Gaius'' [[s:On the Embassy to Gaius#XXXI|XXXI.213]].</ref> Ագրիպան, ի վերջո, կարողացավ կայսրին համոզել, որ նա հետ կանգնի իր որոշումից:
| |||