«Խաչենի իշխանական տուն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Խաչենի իշխանականն տունը''' իշխել է Արցախում [[9-րդ դար]]ից մինչև [[19-րդ դար]]ի սկիզբ։ [[12-րդ դար]]ում [[Խաչենի իշխանություն]]ը բաժանված է եղել երեք ճյուղերի՝ [[Հաթերք]], [[Ծար]] (կամ Վերին-[[Խաչեն]]) և Ներքին-[[Խաչեն]] ([[Գանձասար]] կենտրոնով)։ Սկզբնապես գահերեց են եղել Հաթերքի իշխանները։ Սակայն Հասան Բ-ի մահից հետո Հաթերքի ճյուղը սպառվել է և նրա տիրույթները բաժանվել են [[Ծար]]իԾարի ու Ներքին [[Խաչեն]]իԽաչենի միջև։ Իսկ [[13-րդ դար]]ի սկզբից գահերեցությունը մեկընդմիշտ անցել է Ներքին-[[Խաչեն]]իԽաչենի իշխանները։ Հետագա դարերում Խաչենի իշխանությունը կազմված է եղել երկու նշանավոր տոհմերից՝ [[Դոփյաններ]] ([[Ծար]]ումԾարում կամ Վերին-[[Խաչեն]]) և [[Հասան-Ջալալյաններ]] (Ներքին [[Խաչեն]])։ Հասան-Ջալալյանները իշխել են [[Խաչեն]]իԽաչենի մելիքությունում մինջև [[1827]] թ-ըթվականը, որից հետո ավարտվել է Խաչենի իշխանական տունը։

Ստորև ներկայացված է [[Խաչեն]]իԽաչենի իշանների ցանկը։

[[Խաչեն]]իԽաչենի իշխանական տան տոհմաբանություն.

* [[Սահլ Սմբատյան|Սահլ Սմբատյան Առանշահիկ]], [[Խաչեն]] ամրոցի իշխան (†[[854]])

* [[Ատրներսեհ, [[Խաչեն]]իԽաչենի իշխան|Ատրներսեհ]] ∞ Սպրամ [[Միհրանյաններ|Միհրանյան]]

* [[Սահակ Սևադա]], [[Գարդման]]ի և Փառիսոսի իշխան, Ձորագետի ավազակապետերի իշխան ([[10-րդ դար]]ի երկրորդ կես)

* [[Հասան Ա ([[Ծար]]աԾարա իշխան)|Հասան Ա]] ∞ Դոփի ([[Զաքարե Բ]] և [[Իվանե Ա]] [[Զաքարյաններ]]ի քույր)

* [[Գրիգոր Ա ([[Ծար]]աԾարա իշխան)|Գրիգոր Ա Դոփյան]]

* [[Հասան Բ ([[Ծար]]աԾարա իշխան)|Հասան Բ]] (†[[1298]]) ∞ [[Մամքան]] <small>([[Քուրդ Ա]] [[Վաչուտյան]]իՎաչուտյանի դուստր)</small>

* [[Գրիգոր Բ ([[Ծար]]աԾարա իշխան|Գրիգոր Բ]] (13-րդ դարի երկրորդ կես, 14-րդ դարի սկիզբ) ∞ [[Ասփա]]

* [[Հասան Գ ([[Ծար]]աԾարա իշխան)|Հասան Գ]] (†[[1383]])

* [[Վահրամ ([[Ծար]]աԾարա իշխան|Վահրամ]]

* [[Հասան Դ ([[Ծար]]աԾարա իշխան|Հասան Դ]] ∞ [[Թաթուն]] <small>([[Քուրդ Բ]] [[Վաչուտյան]]իՎաչուտյանի դուստր)</small>

* [[Գրիգոր Ա ([[Խաչեն]]իԽաչենի իշխան)|Գրիգոր Ա]]

* [[Վախտանգ Ա ([[Խաչեն]]իԽաչենի իշխան)|Վախտանգ Ա]] (12-րդ դարի երկրորդ կես) ∞ Թագուհի (Սյունիքի արքայադուստր)

* [[Հասան ([[Խաչեն]]իԽաչենի իշխան)|Հասան Մեծ]]∞ Մամքան

* [[Վախտանգ Բ Տանգիկ|Վախտանգ Տանգիկ]] ∞ Խորիշահ ([[Զաքարե Բ]] և [[Իվանե Ա]] [[Զաքարյաններ]]իամիրսպալասարների քույր)

* [[Ջալալ Ա|Հասան-Ջալալ]], [[Խաչեն]]իԽաչենի և Առանի իշխան, Արցախի թագավոր ([[1214]]-[[1261]]) ∞ Մամքան (Սյունիքի արքայադուստր)

<small>(նշանավոր Հասան-Ջալալից հետո Վերին-[[Խաչեն]]իԽաչենի տոհմը կոչվում է '''[[Հասան-Ջալալյաններ|Հասան-Ջալալյան]]''')</small>

* [[Աթաբակ Իվանե Ա([[Խաչեն]]իԽաչենի իշխան)|Աթաբակ Իվանե Ա]] ([[1261]]-[[1287]])

* [[Ջալալ Դ]], [[Խաչեն]]իԽաչենի թագավոր (մինչև 17-րդ դարի սկիզբ)

* [[Գրիգոր ([[Խաչեն]]իԽաչենի մելիք)|Մելիք-Գրիգոր Բ]]

* [[Ալավերդի ([[Խաչեն]]իԽաչենի մելիք)|Մելիք-Ալավերդի Ա]]

* [[Ալավերդի Բ ([[Խաչեն]]իԽաչենի մելիք)|Մելիք-Ալավերդի Բ]](†[[1827]])

{{Աղբյուր|* Բագրատ Ուլուբաբյան, [[Խաչեն]]իԽաչենի իշխանությունը X-XVI դարերում, Հայկական ՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն, Ե.,Երևան [[1975]]:

* Մակար եպիսկոպոս Բարխուդարյանց, [http://artsakh.50megs.com/Foreword.htm Արցախ]. «Ամարաս» տպարան - Ե.,Երևան [[1996]]: