Վիքիպեդիա

«Ժողովրդավարություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Քաղաքականություն}}
'''[[Պատկեր:Election MG 3455.JPG|մինի|աջից|250px|Կինը քվեարկում է 2007 թ.Ֆրանսիայի նախագահական ընտրությունների երկրորդ փուլում։]]Ժողովրդավարություն''' /[[Հին հունարեն|Հին հուն]]. δη μοκρατία՝ ժողովրդի իշխանություն, δῆμος- [[ժողովուրդ]] և κράτος [[իշխանություն]]/ [[քաղաքական ռեժիմ]] է, որի հիմքում ընկած է գործընթացի կամ նրա որևէ մակարդակի վրա մասնակիցների հավասար մասնակցությամբ խմբային [[Որոշում|որոշումների կայացման]] ընթացակարգը<ref name="HylandHyland2">''Hyland J. L.'' Democratic Theory: The Philosophical Foundations. Manchester: Manchester Univ. Press, 1995. ISBN 978-0-7190-4517-2</ref>։ Չնայած այն հանգամանքին, որ տվյալ ընթացակարգն ընդունելի է առկա յուրաքանչյուր հասարակական կառուցվածքի համար, այնուամենայնիվ այսօր վերջինիս գոյության բաղադրիչը հանդիսանում է հենց [[Պետության և իրավունքի տեսություն|պետության]] առայությունը, քանի որ այն ենթադրում է [[Իշխանություն|իշկանությանիշխանության]] առայությունըառայություն{{sfn|Christiano|2006}} ։ Այս դեպքում ժողովրդավարության սահմանումը հիմնականում սահմանապակվումսահմանափակվում է հետևալհետևյալ հատկանիշներով․▼
[[Պատկեր:Election MG 3455.JPG|մինի|աջից|250px|Կինը քվեարկում է 2007 թ.Ֆրանսիայի նախագահական ընտրությունների երկրորդ փուլում։]]
*
▲'''Ժողովրդավարություն''' /[[Հին հունարեն|Հին հուն]]. δη μοκρατία՝ ժողովրդի իշխանություն, δῆμος- [[ժողովուրդ]] և κράτος [[իշխանություն]]/ [[քաղաքական ռեժիմ]] է, որի հիմքում ընկած է գործընթացի կամ նրա որևէ մակարդակի վրա մասնակիցների հավասար մասնակցությամբ խմբային [[Որոշում|որոշումների կայացման]] ընթացակարգը<ref name="Hyland">''Hyland J. L.'' Democratic Theory: The Philosophical Foundations. Manchester: Manchester Univ. Press, 1995. ISBN 978-0-7190-4517-2</ref>։ Չնայած այն հանգամանքին, որ տվյալ ընթացակարգն ընդունելի է առկա յուրաքանչյուր հասարակական կառուցվածքի համար, այնուամենայնիվ այսօր վերջինիս գոյության բաղադրիչը հանդիսանում է հենց [[Պետության և իրավունքի տեսություն|պետության]] առայությունը, քանի որ այն ենթադրում է [[Իշխանություն|իշկանության]] առայությունը{{sfn|Christiano|2006}} ։ Այս դեպքում ժողովրդավարության սահմանումը հիմնականում սահմանապակվում է հետևալ հատկանիշներով․
* Առաջնորդների նշանակումն իրենց կառավարողների կողմից տեղի է ունենում ազնիվ և մրցակցային [[Ընտրություններ|ընտրությունների]] միջոցով;
 
* [[Ժողովուրդ|Ժողովուրդը]] հանդիսանում է [[Լեգիտիմություն|լեգիտիմ]] իշխանության միակ աղբյուրը <ref>Примеры документов с подобной формулировкой: [[s:Конституция Российской Федерации#Статья_3|часть 1 статьи 3 Конституции РФ]], [http://vivovoco.astronet.ru/VV/LAW/BRD.HTM часть 2 статьи 20 Основного закона ФРГ], [[s:Декларация прав человека и гражданина#Статья_3|статья 3 Декларации прав человека и гражданина]].</ref><ref name="КПР">[http://slovari.yandex.ru/~книги/Конституционное%20право%20РФ/Демократический%20режим/ Демократический режим]{{мёртвая ссылка|число=14|месяц=06|год=2016}} // ''Иванец Г. И.'', ''Калинский И. В.'', ''Червонюк В. И.'' Конституционное право России: энциклопедический словарь — М.: Юрид. лит., 2002.</ref>;
* [[Ժողովուրդ|Ժողովուրդը]] հանդիսանում է [[Լեգիտիմություն|լեգիտիմ]] իշխանության միակ աղբյուրը;
* [[Հասարակություն|Հասարակությունը]] հանուն իր շահերի բավարարման և ընդհանուր բարեկեցության իրականացնում է ինքնակառավարում։ինքնակառավարում<ref>[http://slovari.yandex.ru/~книги/Конституционное%20право%20РФ/Народный%20суверенитет%20(суверенитет%20народа)// Народный суверенитет]{{мёртвая ссылка|число=14|месяц=06|год=2016}} // ''Иванец Г. И.'', ''Калинский И. В.'', ''Червонюк В. И.'' Конституционное право России: энциклопедический словарь — М.: Юрид. лит., 2002.</ref><ref>''[[Аристотель]]''. Политика. [http://grachev62.narod.ru/aristotel/arpol3.html Книга 3.]</ref>:
Ժողովրդավարությունը հասարակության յուրաքանչյուր անդամի համար պահանջում է մի շարք իրավունքների ապահովում։
 
Հարկ է նաև նշել, որ ժողովրդիԺողովրդի կառավարման հետ փողկապակցված են մի շարք այնպիսի արժեքներ, ինչպիսիք էն՝են՝ [[օրինականություն]], [[Հավասարություն|քաղաքական և սոցիալական հավասարություն]], [[ազատություն]], [[Ինքնորոշում|ինքնորոշման]] իրավունք, [[Մարդու իրավունքներ|մարդու հիմնարար իրավունքներ]] և այլն։
 
Քանի որ ժողովրդի իշխանության իդեալը դժվարհասանելի է և ենթակա է բազմաթիվ սահմանումների, առաջարկվում էին բազմաթիվ պրակտիկ ընթացկարգեր։ Մինչև 18-րդ դարն ամենատարածված ընթացակարգը եղել է [[Ուղիղ ժողովրդավարություն|ուղիղ ժողովրդավարությունը]], երբ [[Քաղաքացիություն|քաղաքացիներն]] իրենց որոշումների կայացման իրավունքն իրականացնումիրականացրել են ամիջականորեն՝ փոխհամաձայնեցման /կոնսենսուս/ կամ փոքրամասնությանը մեծամասնությաննմեծամասնությանը ենթարվելու ճանապարհով։ Ներակացուցչական ժողովրդավարության պայմաններում նույն իրավունքն իրականացվում է իրենց կողմից ընտրված պատգամավորների կամ այլ պաշտոնատար անձանց միջոցով, որտեղ ընտրված կառավարողները կայացնում են որոշումներ՝ հաշվի առնելով կառավարողներիկառավարվողների նախասիրությունները, վերջիններիս հաշվետու լինելով նրանց իրենց գործողությունների համար<ref name="SchumpeterSchumpeter2">''[[Шумпетер, Йозеф|Шумпетер Й.]]'' [http://www.libertarium.ru/libertarium/lib_capsocdem Капитализм, Социализм и Демократия] / Пер под ред. В. С. Автономова. — М.: Экономика, 1995. ISBN 5-282-01415-7</ref>։
 
Ժողովրդավարության հիմնական նպատակներից մեկը հանդիսանում է կամայականության և չարաշահման սահմանափակումը, որը հաճախ չի հաջողվում հաստատել այն պետություններում, որտեղ բացակայել են [[Մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներնիրավունքները]] ուև այլ ժողովրդավարական արժեքները չեն եղել , համընդհանուր ճանաչված կամ իրավական համակարգի կողմից բացակայել է արդյունավետ պաշտպանության ինստիտուտը։ Այսօր մի շարք պետություններում ժողովրդավարությունը նույնականացվում է [[Ազատականություն|լիբերալ]] /ազատական/ ժողովրդավարության հետ, որնորը բարձրադիր իշխանությամբ օժտված անձանց ազնիվ, պարբերաբար և համընդհանուր ընտրությունների հետմիջոցով մեկձևավորված տեղկառավարում է, երբ թեկնածուներն ազատ [[Մրցակցություն|մրցակցում]] են ընտրողների ձայնի համար, այն նաև իր մեջ ներառում է իրավունքի գերակայություն, իշխանության տարանջատում և սահմանադրական սահմանափակումներ՝սահմանափակումներ, որոնց հնարավոր է հասնել միայն հստակ խմբերի կամ անձանց որոշակի երաշխիքների ճանապարհով։ Մյուս կողմից էլ կաևորվում են ձախակողմյա շարժումները են, տեսանելի տնտեսագետները, ինչպես նաև արևմտյան ընտրանու այնպիսի ներկայացուցիչներ, ինչպիսիք են ԱՄՆ-ի նախկին նախագահ [[Բարաք Օբամա|Բարակ Օբաման]], Արժույթի միջազգային ֆոնդի գործադիր տնօրեն [[Քրիստին Լագարդ|Քրիստին Լագարդը]] պնդում են, որ քաղաքական որոշումների կայացումը, շարքային քաղաքացիների ազդեցությունը պետության քաղաքականության վրա հնարավոր է իրականացնել միայն սոցիալական իրավունքների ապահովման, հավասարության հնարավորության և սոցիալ-տնտեսական անհավասարության ցածր մակարդակի առկայության պարագայում։պարագայում<ref name="Huntington">{{книга|автор=[[Хантингтон, Самюэль Филлипс|Хантингтон С.]]|заглавие=Третья волна: Демократизация в конце XX века|оригинал=The Third Wave: Democratization in the Late Twentieth Century|место=М.|издательство=РОССПЭН|год=2003|страницы=16−17|страниц=368|isbn=5-8243-0391-6, {{ISBN с опечаткой|номер_с_опечаткой=5-8243-391-6}}}}</ref>։
 
Մի շարք [[Ավտորիտարիզմ|ավտորիտար]] վարչակարգերն ունեցել են ժողովրդավարական կառավարման արտաքին հատկանիշներհատանիշներ, սակայանսակյան այնտեղ իշխանության կրողը եղել է միայն մեկ կուսացություն[[կուսակցություն]], իսկ վարվող քաղաքականությունը կախված չի եղել ընտրողների նախասիրությունների հետ։նախասիրություններից։ 21-րդ դարի վերջին քառորդում նկատվել է ժողովրդավարության տարածման միտում, որի խոչընդոտներից են եղել անջատողականությունը, ահաբեչությունըահաբեկչությունը, բնաչության արտագաղթը, սոցիալական անհավասարության աճը։ Այնպիսի միջազգային կազմաերպություններ, ինչպիսիք են [[ՄԱԿ-ը]], [[Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպություն|ՀԱՊԿ-ը]] և [[Եվրոպական Միություն|ԵՄ-ն]] ենթադրում են, որ պետության ներքին գործերի վերահսկումը, այդ թվում նաև ժողովրդավարության հարցերը և մարդու իրավունքների իրականացումը, մասնակիմասնակիորեն պետք է լինեն միջազգային հանրության ազդեցության ոլորտում։
*
{{ՎՊԵ|Democracy}}
 
[[Կատեգորիա:Ժողովրդավարություն| ]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ժողովրդավարություն» էջից