«Իրեն Կյուրի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 8.
Մահացել է [[1956]]-ի [[մարտի 17]]-ին, Փարիզում։
 
==Ընտանիքի անդամներըանդամներ ==
Պիեռ Կյուրի ([[1859] թթվական]], Փարիզ, [[1906] թ.թվական]], Փարիզ)
[[1867]] թ., [[Վարշավա]], [[1934]] թ., Փարիզ։
Մարի Սկլոդովսկա ([[1867]] թվական, [[Վարշավա]], [[1934]] թվական, Փարիզ)
Մարիա Սկլոդովսկայա և Պիեռ Կյուրիները ճառագայթաակտիվության ուսմունքի հիմնադիրներն են, հայտնագործել են պոլոնիում և ռադիում տարրերը և ներմուծել ճառագայթաակտիվություն հասկացությունը։
ԻրենՖրեդերիկ Ժոլիո-Կյուրի ([[18971900]] թ.թվական, Փարիզ, [[19561958 թվական]] թ., Փարիզ)
ՖրեդերիկԻրեն Ժոլիո-Կյուրի ([[19001897]] թ.թվական, Փարիզ, [[1958 թ1956]] թվական, Փարիզ)
 
Մարիա ՍկլոդովսկայաՍկլոդովսկա և Պիեռ Կյուրիները ճառագայթաակտիվության ուսմունքի հիմնադիրներն են, հայտնագործել են պոլոնիում և ռադիում տարրերը և ներմուծել ''ճառագայթաակտիվություն'' հասկացությունը։
Իրեն և Ֆրեդերիկ Ժոլիո–Կյուրիները բացահայտել են արհեստական ճառագայթաակտիվության երևույթը։
 
Պիեռ Կյուրի [1859] թ, Փարիզ, [1906] թ., Փարիզ
Մարիա Սկլոդովսկայան [[1883]] թվականին ավարտել է Վարշավայի գիմնազիան, [[1895]] թվականին՝ Փարիզի [[Սորբոնի համալսարան]]-ը և անմիջապես ձեռնամուխ է եղել ճառագայթաակտիվության ուսումնասիրությանը, որը [[1896 թթվական]]-ին հայտնաբերել էր Ա.[[Անրի Բեքերելը։Բեքերել]]ը։
Մարիան բացահայտեց, որ ուրանից բացի, ճառագայթներ արձակում է նաև թորիումը, և այդ հատկությունն ընդհանրական է։ Երևույթն անվանեցին ճառագայթաակտիվություն, իսկ նյութերը՝ ճառագայթաակտիվ {{lang-lat|(«ռադիուս» լատիներեն բառից, որը նշանակում է ճառագայթ):}}
Մարիան իր հետազոտությունների հիմնական մասը կատարել է ամուսնու՝ Պիեռ Կյուրիի հետ։ Պիեռը պյեզոէլեկտրականության և մագնետիզմի բնագավառի գիտնական էր. բացահայտել է իր անունով հայտնի մի օրենք՝ մագնիսական ընկալունակության կախումը ջերմաստիճանից, և 2-րդ կարգի ֆազային փոխարկման ջերմաստիճանը (Կյուրիի կետ)։
[[1898 թթվական]]-ին Կյուրիները հայտնագործեցին ճառագայթաակտիվ 2 տարր ևս, առաջինն անվանեցին պոլոնիում՝ ի պատիվ Մարիայի հայրենիք Լեհաստանի (լատիներեն՝ Պոլոնիա), 2-րդը՝երկրորդը՝ ռադիում։
[[1902 թթվական]]-ին Մարիա Կյուրին ստացավ ռադիումի մաքուր աղ և ճշտեց ռադիումի ֆիզիկական ու քիմիական հատկությունները։
Կյուրի ամուսինները [[1903 թթվական]]-ին Բեքերելի հետ արժանացան Նոբելյան մրցանակի։
Ամուսնու մահվանից հետո Մարիա Կյուրին դարձավ Սորբոնի համալսարանի լաբորատորիայի ղեկավարը և առաջին կին պրոֆեսորը։ [[1910 թթվական]]-ին ֆրանսիացի ֆիզիկոս Ա. Դեբյեռնի հետ Մարիան ստացավ մաքուր ռադիում, որի համար [[1911 թվական]]ին նրան երկրորդ անգամ շնորհվեց Նոբելյան մրցանակ։ Նա [[Սանկտ Պետերբուրգ]]ի գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան և ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամ էր։
Ֆրեդերիկ Ժոլիո-Կյուրի [[1900]] թ., Փարիզ, [[1958 թ]], Փարիզ
[[1911 թ]]-ին նրան երկրորդ անգամ շնորհվեց Նոբելյան մրցանակ։ Նա [[Սանկտ Պետերբուրգ]]ի գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան և ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամ էր։
Ծնողների գործը շարունակեցին նրանց դուստր Իրեն և նրա ամուսին Ֆրեդերիկ Ժոլիո-Կյուրիները։ Մոր մահվանից հետո Իրենը ղեկավարեց նաև Սորբոնի համալսարանի՝ նրա լաբորատորիան։
Իրեն և Ֆրեդերիկ Ժոլիո-Կյուրիներիը միջուկային ռեակցիաների արգասիքներում հայտնաբերեցին նոր ճառագայթաակտիվ իզոտոպներ։ Այդ երևույթը կոչեցին արհեստական ճառագայթաակտիվություն, իսկ հայտնագործության համար Իրեն և Ֆրեդերիկ Ժոլիո-Կյուրիները [[1935 թթվական]]-ին արժանացան [[Նոբելյան մրցանակ]]ի։ Արհեստական ճառագայթաակտիվության բացահայտումով նոր շրջափուլ սկսվեց միջուկային ֆիզիկայի զարգացման մեջ։ Կարևոր արդյունքներ ստացան նաև տարրական մասնիկների ֆիզիկայում՝ զույգերի անիհիլացման (ոչնչացումն) և ծնման շարժընթացներում։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Ֆրեդերիկը ամեն ջանք գործադրեց ատոմային ռումբի ստացման գաղտնիքը չտարածելու համար։ Նա Խաղաղության կողմնակիցների համաշխարհային շարժման հիմնադիրներից էր և Խաղաղության համաշխարհային խորհրդի առաջին նախագահը։ Նրա անունով է կոչվել Խաղաղության ոսկե մեդալը։
Ամուսիններ Ժոլիո-Կյուրիները ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան անդամներ էին։ Մարիա Կյուրին, նրա դուստրը՝ Իրենը, և փեսան՝ Ֆրեդերիկը, մահացան ճառագայթային հիվանդությունից, որը ճառագայթաակտիվ նյութերի հետ նրանց տևական աշխատանքի հետևանք էր։
 
Պիեռ և Մարիա Կյուրիների անունով՝ [[Տարրերի պարբերական համակարգիհամակարգ]]ի 96-րդ տարրն անվանվել է Կյուրիում։
 
Նրանց անունով կոչվել է նաև ճառագայթաակտիվության արտահամակարգային միավոր՝ Կյուրի (Կի). 1 Կի = 3,7x1010Բ