«Մասնակից:Արեւիկ Դովլաթբեկյան/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 9.
Ժողովրդի կառավարման հետ փողկապակցված են մի շարք այնպիսի արժեքներ, ինչպիսիք են՝ [[օրինականություն]], [[Հավասարություն|քաղաքական և սոցիալական հավասարություն]], [[ազատություն]], [[Ինքնորոշում|ինքնորոշման]] իրավունք, [[Մարդու իրավունքներ|մարդու հիմնարար իրավունքներ]] և այլն։
 
Քանի որ ժողովրդի իշխանության իդեալը դժվարհասանելի է և ենթակա է բազմաթիվ սահմանումների, առաջարկվում էին բազմաթիվ պրակտիկ ընթացկարգեր։ Մինչև 18-րդ դարն ամենատարածված ընթացակարգը եղել է [[Ուղիղ ժողովրդավարություն|ուղիղ ժողովրդավարությունը]], երբ [[Քաղաքացիություն|քաղաքացիներն]] իրենց որոշումների կայացման իրավունքն իրականացրել են ամիջականորեն՝ փոխհամաձայնեցման /կոնսենսուս/ կամ փոքրամասնությանը մեծամասնությաննմեծամասնությանը ենթարվելու ճանապարհով։ Ներակացուցչական ժողովրդավարության պայմաններում նույն իրավունքն իրականացվում է իրենց կողմից ընտրված պատգամավորների կամ այլ պաշտոնատար անձանց միջոցով, որտեղ ընտրված կառավարողները կայացնում են որոշումներ՝ հաշվի առնելով կառավարողների նախասիրությունները, վերջիններիս հաշվետու լինելով իրենց գործողությունների համար<ref name="Schumpeter">''[[Шумпетер, Йозеф|Шумпетер Й.]]'' [http://www.libertarium.ru/libertarium/lib_capsocdem Капитализм, Социализм и Демократия] / Пер под ред. В. С. Автономова. — М.: Экономика, 1995. ISBN 5-282-01415-7</ref>։
 
Ժողովրդավարության հիմնական նպատակներից մեկը հանդիսանում է կամայականության և չարաշահման սահմանափակումը, որը հաճախ չի հաջողվում հաստատել այն պետություններում, որտեղ [[Մարդումարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներն]] ուև այլ ժողովրդավարական արժեքները չեն եղել , համընդհանուր ճանաչված կամ իրավական համակարգի կողմից բացակայել է արդյունավետ պաշտպանության ինստիտուտը։ Այսօր մի շարք պետություններում ժողովրդավարությունը նույնականացվում է [[Ազատականություն|լիբերալ]] /ազատական/ ժողովրդավարության հետ, որն բարձրադիր իշխանությամբ օժտված անձանց ազնիվ, պարբերաբար և համընդհանուր ընտրությունների հետմիջոցով մեկձևավորված տեղկառավարում է, երբ թեկնածուներն ազատ [[Մրցակցություն|մրցակցում]] են ընտրողների ձայնի համար, այն նաև իր մեջ ներառում է իրավունքի գերակայություն, իշխանության տարանջատում և սահմանադրական սահմանափակումներ՝ հստակ խմբերի կամ անձանց որոշակի երաշխիքների ճանապարհով։ Մյուս կողմից էլ ձախակողմյա շարժումները են, տեսանելի տնտեսագետները, ինչպես նաև արևմտյան ընտրանու այնպիսի ներկայացուցիչներ, ինչպիսիք են ԱՄՆ-ի նախկին նախագահ [[Բարաք Օբամա|Բարակ Օբաման]], Արժույթի միջազգային ֆոնդի գործադիր տնօրեն [[Քրիստին Լագարդ|Քրիստին Լագարդը]] պնդում են, որ քաղաքական որոշումների կայացումը, շարքային քաղաքացիների ազդեցությունը պետության քաղաքականության վրա հնարավոր է իրականացնել միայն սոցիալական իրավունքների ապահովման, հավասարության հնարավորության և սոցիալ-տնտեսական անհավասարության ցածր մակարդակի առկայության պարագայում<ref name="Huntington">{{книга|автор=[[Хантингтон, Самюэль Филлипс|Хантингтон С.]]|заглавие=Третья волна: Демократизация в конце XX века|оригинал=The Third Wave: Democratization in the Late Twentieth Century|место=М.|издательство=РОССПЭН|год=2003|страницы=16−17|страниц=368|isbn=5-8243-0391-6, {{ISBN с опечаткой|номер_с_опечаткой=5-8243-391-6}}}}</ref>։
 
Մի շարք [[Ավտորիտարիզմ|ավտորիտար]] վարչակարգերն ունեցել են ժողովրդավարական կառավարման արտաքին հատանիշներ, սակյան այնտեղ իշխանության կրողը եղել է միայն մեկ [[Կուսակցություն|կուսացություն]], իսկ վարվող քաղաքականությունը կախված չի եղել ընտրողների նախասիրությունների հետ։ 21-րդ դարի վերջին քառորդում նկատվել է ժողովրդավարության տարածման միտում, որի խոչընդոտներից են եղել անջատողականությունը, ահաբեչությունը, բնաչության արտագաղթը, սոցիալական անհավասարության աճը։ Այնպիսի միջազգային կազմաերպություններ, ինչպիսիք են [[ՄԱԿ]]-ը, [[Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպություն|ՀԱՊԿ]]-ը և [[Եվրոպական Միություն|ԵՄ]]-ն ենթադրում են, որ պետության ներքին գործերի վերահսկումը, այդ թվում նաև ժողովրդավարության հարցերը և մարդու իրավունքների իրականացումը, մասնակի պետք է լինեն միջազգային հանրության ազդեցության ոլորտում։