«Ֆունդամենտալիզմ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 52.
 
Իսլամական ֆունդամենտալիզմի գաղափարներն են ընկած քաղաքական իսլամի ([[իսլամիզմ]]) հիմքում։
 
== Ոչ կրոնական ֆունդամենտալիզմ ==
Գիտնականներն առանձնացնում են ոչ կրոնական ֆունդամենտալիզմի մի շարք գաղափարախոսություններ, օրինակ՝ պետական-քաղաքական, տնտեսական, նացիոնալիստական, գենդերային, ֆեմինիստական, բնապահպանական, շուկայական և այլն<ref>{{книга|автор=Челищев В. И.|заглавие=Фундаментализм и фундаменталисты|издательство=РГСУ|год=2010|страницы=16|страниц=523}}</ref>։ Խոսելով աթեիստական ֆունդամենտալիզմի մասին՝ «Государство, религия, Церковь в России и за рубежом» ամսագրի գլխավոր խմբագիր, փիլիսոփայական գիտությունների թեկնածու, Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահին առընթեր Ժողովրդական տնտեսության և պետական ծառայության ռուսական ակադեմիայի դոցենտ Դմիտրի Ուզլաները նշել է. «Նոր աթեիստները կրոնական ֆունդամենտալիստների կառուցվածքային անալոգն են։ Դրանք հակակրոնական ֆունդամենտալիստներ են։ Ընդհանրապես, ֆունդամենտալիզմը կարելի է հասկանալ նաև ոչ կրոնական համատեքստում։ Այն ի հայտ է գալիս որպես պատասխան ռեակցիա սոցիալական փոփոխություններին։ Ֆունդամենտալիզմի հիմքում ձգտումն է վերադարձնել կորուսյալ կայունությունը, վերականգնել կոորդինատների անցած համակարգը, դրա հետ կապված է փոխզիջումների չգնալը, սերը պարզ լուծումների հանդեպ, հաստատուն, աներեր հիմքերի որոնումը և այլն»<ref>{{статья |автор= |заглавие=Дмитрий Узланер: «Новые атеисты — это фундаменталисты» |оригинал= |ссылка=http://mtrpl.ru/uzlaner |автор издания= |издание=Метрополь |тип= |место= |издательство= |год=13 апреля 2015 |выпуск= |том= |номер= |страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150416230328/http://mtrpl.ru/uzlaner|archivedate=2015-04-16|deadlink=404}}</ref>։ Ուելսի արքեպիսկոպոս Բարի Մորգանը լայնորեն քննադատել է «աթեիստական ֆունդամենտալիզմը»<ref name="McGrath 2007">Alister McGrath and Joanna Collicutt McGrath, ''The Dawkins Delusion? Atheist Fundamentalism and the Denial of the Divine'', Society for Promoting Christian Knowledge (SPCK), February 15, 2007, {{ISBN|978-0-281-05927-0}}</ref><ref name=autogenerated5>[http://www.churchinwales.org.uk/press/display_press_release.php?prid=4542 Yr Eglwys yng Nghymru | The Church in Wales<!-- Bot generated title -->] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080316070109/http://www.churchinwales.org.uk/press/display_press_release.php?prid=4542 |date=March 16, 2008 }}</ref><ref name="autogenerated1">{{cite news| url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/wales/7156783.stm | work=BBC News | title='Atheistic fundamentalism' fears | date=December 22, 2007 | accessdate=May 3, 2010}}</ref> և ասել. «Ֆունդամենտալիզմի ցանկացած տեսակ, լինի կրոնական, աթեիստական թե իսլամական, վտանգավոր է»<ref>{{cite web |url=http://www.atheistnation.net/news/?atheist/article,00139 |title=Archbishop of Wales fears the rise of "Atheistic Fundamentalism" |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071227061935/http://www.atheistnation.net/news/?atheist%2Farticle%2C00139 |archivedate=December 27, 2007 |accessdate=November 4, 2013 |df=mdy-all }}</ref>։ Նա նաև ասել է, թե «մեր ժամանակաշրջանի նոր ֆունդամենտալիզմը... շարժվում է դեպի արտաքսման ու բացառման, էքստրեմիզմի և բևեռացման լեզուն և այն համոզմունքը, թե քանի որ Աստված մեր կողմից է, նա ձեր կողմից չէ»<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/7156783.stm |title=Atheistic fundamentalism" fears |publisher=BBC News |date=22 December 2007 |accessdate=November 4, 2013}}</ref>։
 
[[Ռոբերտ Անտոն Ուիլսոն]]ը «Նոր ինկվիզիցիա» գրքում թերահավատորեն տրամադրված կազմակերպությունների անդամներին, ինչպիսին է Պարանորմալ երևույթների մասին հայտարարությունների գիտական ուսումնասիրման կոմիտեն ({{lang-en|Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal}}), բնութագրում է որպես ֆունդամենտալիստական մատերիալիստների՝ պնդելով, թե նրանք դոգմատիկ կերպով մերժում են մատերիալիզմին հակասող ցանկացած փաստ՝ այն համարելով պատրանք կամ խաբեութուն<ref>Pope Robert Anton Wilson, ''The New Inquisition: Irrational Rationalism and the Citadel of Science''. 1986. 240 pages. {{ISBN|1-56184-002-5}}</ref>։
 
[[Ֆրանսիա|Ֆրանսիայում]] պետական դպրոցներում գլխաշորերի կրելը սահմանափակելը պիտակվել է որպես «աշխարհիկ ֆունդամենտալիզմ»<ref>[http://www.iht.com/articles/2003/12/19/edscarf_ed3_.php "Secular fundamentalism"], International Herald Tribune, December 19, 2003</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3405453.stm "Headscarf ban sparks new protests,"] BBC News, January 17, 2004</ref>: [[Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգներում]] մուսուլմանների քաղաքական ակտիվության և [[հիջաբ]] կրող կանանց նկատմամբ անձնական կամ մշակութային անհանդուրժողականությունը նույնպես կոչվել է «աշխարհիկ ֆունդամենտալիզմ» ԱՄՆ-ի որոշ մուսուլմանների կողմից<ref>Ayesha Ahmad, [http://www.islamawareness.net/Secularism/activists.html "Muslim Activists Reject Secular Fundamentalism"], originally published at [[IslamOnline]], April 22, 1999. See also [http://www.minaret.org/dinner5.pdf Minaret of Freedom 5th Annual Dinner, Edited Transcript], Minaret of Freedom Institute website.</ref>
 
Ֆունդամենտալիստական հաճախ կոչում են ցանկացած մոտեցում, որ բացարձակացնում է այս կամ այն հայացքը՝ որպես վերջնական ճշմարտություն<ref>{{статья |автор=Гидденс Э. |заглавие=Что завтра: фундаментализм или солидарность? |оригинал= |ссылка=http://magazines.russ.ru/oz/2003/1/2003_01_05.html |автор издания= |издание=Отечественные записки |тип= |место= |издательство= |год=2003 |выпуск= |том= |номер= |страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl=https://www.webcitation.org/6IPUD6P3b |archivedate=2013-07-27}}</ref><ref>{{книга |автор=Челищев В. И.|заглавие=Фундаментализм в современном мире: истоки, социальная природа и политическая сущность |оригинал= |ссылка=http://dlib.rsl.ru/viewer/01003289583#?page=1 |викитека= |ответственный=автореферат дис. ... кандидата политических наук : 23.00.01 |издание= |место=М. |издательство=Моск. гос. ун-т им. М. В. Ломоносова |год=2006 |том= |страницы= |столбцы= |страниц=26 |серия= |isbn= |тираж= |ref= }}</ref>։
 
== Ծանոթագրություններ ==