«Այծքաղներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Նոր էջ. [[Պատկեր: Image 1021.jpg |thumb|right |1. Քարայծ, 2. վիթ, 3. սայգա, 4. թրաեղջյուրավոր այծքաղ, 5. սպիտակապոչ գնու, 6. եզնայ...
 
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր: Image 1021.jpg |thumb|right |1. Քարայծ, 2. վիթ, 3. սայգա, 4. թրաեղջյուրավոր այծքաղ, 5. սպիտակապոչ գնու, 6. եզնայծ, 7. գաճաճ այծքաղ]]
Այծքաղները[[Այծքաղներ]]ը սնամեջ եղջյուրավորների[[եղջյուրավորներ]]ի ընտանիքի որոճող, [[երկկճղակավոր]] [[կաթնասուն]] կենդանիներ են:
Փոքր [[այծքաղները]], որոնց անվանում են [[վիթեր]], շատ բարեկազմ են, ունեն բարակ ոտքեր, նրբագեղ վիզ և շատ թեթևաքայլ են: Տարածված են հիմնականում Աֆրիկայում[[Աֆրիկա]]յում, ավելի քիչ՝ Հարավային և [[Կենտրոնական ԱսիայումԱսիա]]յում, Եվրոպայում[[Եվրոպա]]յում և [[Հյուսիսային ԱմերիկայումԱմերիկա]]յում: Ապրում են անապատներում[[անապատ]]ներում, անտառային և [[ալպյան գոտիներումգոտի]]ներում, տափաստաններում[[տափաստան]]ներում:
Անդրկովկասում[[Անդրկովկաս]]ում վիթերից[[վիթեր]]ից հայտնի է ջեյրանը[[ջեյրան]]ը: Նրա մարմնի երկարությունը 95–115 սմ է, կենդանի զանգվածը՝ մինչև 33 կգ: Արուներն ունեն սև, քնարաձև, մինչև 40 սմ երկարությամբ օղակաձև հաստացումներով եղջյուրներ (էգերը չունեն): Վազում են մինչև 60 կմ/ժ արագությամբ: Ապրում են խմբերով (ամռանը՝ 3–5, ձմռանը՝ 10–20 կենդանի): Ապրիլ-մայիսին էգն ունենում է 1–2 ձագ: Կյանքի տևողությունը 6–7 տարի է:
[[Սայգա]] այծքաղը վիթից շատ տարբեր է. ունի մեծ գլուխ՝ փքված և փափուկ քթով, սուր հոտառություն, ուժեղ և մկանուտ կարճ ոտքեր: Սակայն սայգան[[սայգա]]ն կարող է 1 ժամում տափաստանով կտրել-անցնել ավելի քան 70 կմ տարածություն: Ապրում է Մոնղոլիայի[[Մոնղոլիա]]յի, Արևմտյան Չինաստանի[[Չինաստան]]ի, Ղազախստանի[[Ղազախստան]]ի և ստորին Վոլգայի[[Վոլգա]]յի տափաստաններում ու կիսաանապատներում:
Քարայծը[[Քարայծ]]ը տարածված է Եվրոպայի[[Եվրոպա]]յի լեռներում և Կովկասում[[Կովկաս]]ում: Նա թեթևությամբ սլանում է լեռների գլխապտույտ բարձունքներով:
Գնու այծքաղը ապրում է Աֆրիկայում[[Աֆրիկա]]յում: Նրա մարմինն ու պոչը նման են ձիու մարմնին ու պոչին, իսկ երկկճղակավոր սմբակներն ու եղջյուրավոր գլուխը՝ ցուլի սմբակներին ու գլխին: Նա շատ արագավազ է` չնայած ծանրաշարժ է թվում:
Արտակարգ գեղեցիկ են այծքաղների, օրինակ` կուդուի` գալարուն, սև այծքաղի` թրանման, օրիքսի ուղիղ ու երկար եղջյուրները:
Այծքաղներն ունեն արդյունագործական նշանակություն. օգտագործվում է նրանց միսը, մորթին և եղջյուրները: Այդ պատճառով էլ այծքաղների շատ տեսակներ որսի առարկա են դառնում, որը հանգեցրել է նրանց գլխաքանակի կտրուկ նվազման: Ներկայումս այդ կենդանիները պահպանության տակ են վերցված: Այծքաղների մի շարք տեսակներ պահպանվում են հիմնականում արգելոցներում: ՀՀ-ում հանդիպող ջեյրանը[[ջեյրան]]ը նույնպես պահվում է արգելոցներում:
Այծքաղները շատ տարբեր են լինում. ամենախոշորները կովի մեծության աֆրիկյան եզնայծերն[[եզնայծեր]]ն են, իսկ ամենափոքրերը, որ նույնպես աֆրիկյան են, նապաստակի մեծության [[դիկ-դիկներնդիկներ]]ն են:
== Աղբյուր ==
* Հոդվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է [[Դպրոցական Մեծ հանրագիտարան]]ի[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=1&hId=36Այծքաղներ] հոդվածից