«Ճարպակալում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ավելացվել է 6 բայտ ,  6 տարի առաջ
Content deleted Content added
No edit summary
Տող 253.
==Ախտաֆիզիոլոգիա==
[[File:Fatmouse.jpg|thumb|upright=1.3|alt=Two white mice both with similar sized ears, black eyes, and pink noses. The body of the mouse on the left, however, is about three times the width of the normal sized mouse on the right.|Համեմատություն լեպտին արտադրելու ունակությունից զուրկ և դրա հետևանքով ճարպակալած մկան (ձախ) և նորմալ մկան (աջ) միջև]]
Ճարպակալման զարգացման և պահպանման հիմքում ընկած են բազում հնարավոր ախտաֆիզիոլոգիական գործընթացներ<ref name="flier">{{cite journal | author = Flier JS | title = Obesity wars: Molecular progress confronts an expanding epidemic | journal = Cell | volume = 116 | issue = 2 | pages = 337–50 | year = 2004 | pmid = 14744442 | doi = 10.1016/S0092-8674(03)01081-X | type = Review }}</ref>։ Հետազոտական այս ուղղությունը գրեթե անհասանելի էր մինչև 1994 թվականին [[Ջ․ Մ․ Ֆրիդմանի]] կողմից հայտաբերվեց [[լեպտին]] գենը<ref>{{cite journal|last1=Zhang|first1=Y|last2=Proenca|first2=R|last3=Maffei|first3=M|last4=Barone|first4=M|last5=Leopold|first5=L|last6=Friedman|first6=JM|title=Positional cloning of the mouse obese gene and its human homologue.|journal=Nature|date=Dec 1, 1994|volume=372|issue=6505|pages=425–32|doi=10.1038/372425a0|pmid=7984236|type=Research Support}}</ref>։ Չնայած լեպտինն ու [[Գրելին|գրելինն]] արտադրվում են պերիֆերիայում, դրանք կարգավորում են ախորժակը՝ ազդելով [[Կենտրոնական նյարդային համակարգ|կենտրոնական նյարդային համակրագի]] (ԿՆՀ) վրա։ ՄասնավորապեսՄասնավորապես՝ դրանք և ախորժակ-կապակցված հորմոններն ազդում են [[Հիպոթալամուս|հիպոթալամուսի]] վրա, որը գտնվում է [[Գլխուղեղ|գլխուղեղում]] և հանդիսանում է սննդի ընդունմանընդունումն ու էներգիայի ծախսը կարգավորող կենտրոնը։ Հիպոթալամուսում ընթացող բազմաթիվ գործընթացներ ունեն իրենց դերըդերն ախորժակի գործարկման ընթացքում, մասնավորապես՝ առավել լավ ուսումնասիրված [[Մելանոկորտին|մելանոկորտինային]] ուղին<ref name="flier"/>։ Շրջանն սկսվում է հիպոթալամուսի [[Կամրջաձև կորիզ|կամրջաձև կորիզներից]] ({{lang-en|arcuate nucleus}} ), որտեղից էլ ազդակները հաղորդվում են դեպի կողմնային ({{lang-en|lateral hypothalamus}}) և վենտրոմեդիալ ({{lang-en|ventromedial hypothalamus}}) հիպոթալամուս,հիպոթալամուս՝ գլխուղեղի համապատասխանաբար քաղցի և հագեցման կենտրոններ<ref>{{cite book|author1=Boulpaep, Emile L. |author2=Boron, Walter F. |title=Medical physiology: A cellular and molecular approach |publisher=Saunders |location=Philadelphia |year=2003 |page=1227 |isbn=0-7216-3256-4}}</ref>։
 
Աղեղնաձև կորիզները պարունակում են երկու տարբեր տեսակի [[Նեյրոն|նեյրոններ]]<ref name="flier"/>։ Առաջին խումբն էքսպրեսում է [[նեյրոպոպտիդ Y]] (NPY) և [[ագուտի֊ասոցացված պեպտիդ|ագուտի-ասոցացված պեպտիդ]] (AgRP), որոնք ունեն դրդիչ ազդեցություն կողմնային հիպոթալամուսի և ընկճող ազդեցություն վենտրոմեդիալ հիպոթալամուսի վրա։ Երկրորդ խումբն արտադրում է [[պրոօպիոմելանոկորտին]] (POMC) և [[կոկաին֊ և ամֆետամին ֊կարգավորող տրանսկրիպտ|կոկաին- և ամֆետամին -կարգավորող տրանսկրիպտ]] (CART), որոնք ունեն հակառակ ազդեցություն՝ ընկճում են կողմնային և դրդում՝ վենտրոմեդիալ հիպոթալամուսը։ Հետևաբար՝ NPY/AgRP նեյրոնները խթանում են քաղցի և ընկճում՝ հագեցման զգացումները, մինչդեռ POMC/CART նեյրոնները խթանում են հագեցման և ընկճում՝ քազցի զգացումները։ Աղեղնաձև կորիզի երկու խումբ նեյրոններն էլ մասնակիորեն կարգավորվում են լեպտինով։ Վերջինը արգելակում է NPY/AgRP և խթանումխթանում՝ POMC/CART խումբը: Այսպիսով՝ լեպտինի ազդանշանման անբավարարությունը, պայմանավորված լեպտինի անբավարարությամբ կամ լեպտինի հանդեպ ռեզիստենտականությամբկայունությամբ, բերում է չափից ավելի սնման և կարող է պայմանավորել ճարպկալման որոշ գենետիկական և ձեռքբերովի ձևերը<ref name="flier"/>։
{{clear}}