«Կառավարությունների կողմից արգելված գրքերի ցանկ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 23.
|-
| ''[[Խավարի տարածքը]]'' || [[Վիդիադհար Սուրաջպրասադ Նայփոլ]] || 1964|| Ճանապարհորդական գրականություն || Արգելվել է Հնդկաստանում, քանի որ գրքում նկարագրվում է Հնդկաստանի և հնդիկ ժողովրդի բացասական կերպարը<ref name="thehindu1">{{cite news| url=http://www.thehindu.com/books/you-cant-read-this-book/article2953626.ece | location=Chennai, India | work=The Hindu | first=Hasan | last=Suroor | title=You can't read this book | date=March 3, 2012}}</ref>։
|-
| [[Տիրակալը]] || [[Նիկոլո Մաքիավելի]] || 1513|| Քաղաքական տրակտատ|| Գրքի մեջ հեղինակը նկարագրում է իշխանության բռնազավթման մեդոթաբանությունը, կառավարման մեթոդները և իդեալական տիրակալին բնորոշ հմտությունները։ Գրքում նկարագրված սկզբունքները արդիական են նաև ժամանակակից քաղաքականության մեջ։ Առաջին հերթին գիրքը բովանդակում է իշխանության գլուխը անցնելու և միապետության ու հանրապետության պահպանման սկզբունքների նկարագրությունը։ Նիկոլո Մաքիավելին նկարագրում է իշխանության գլուխը անցնելու այնպիսի մեթոդներ, ինչպիսիք են հաջողությունը (հանգամանքների զուգադիպության հմուտ օգտագործումը), արիությունը, ստրկությունը և հանցագործությունը։ Սակայն հետագայում գրքի արգելում են տպագրել։ ▼
|-▼
| [[Դոկտոր Ժիվագո]] || [[Բորիս Պաստեռնակ]] || 1945-1955 || Նովել|| Խմբագիրները հրաժարվեցին տպագրել Պաստեռնակի վեպը` պատճառաբանելով, որ այն արտահայտում է սոցիալիստական ռեալիզմի մերժման գաղափարներ<ref>"Doctor Zhivago": Letter to Boris Pasternak from the Editors of ''Novyi Mir''. Daedalus, Vol. 89, No. 3, The Russian Intelligentsia (Summer, 1960), pp. 648–668</ref>: Հեղինակը վեպի գլխավոր հերոսի նման ավելի մեծ մտահոգություն է ցուցաբերում անհատի և ոչ թե հասարակարգի բարեկեցության նկատմամբ: Խորհրդային [[Գրաքննությունը ԽՍՀՄ-ում|գրաքննությունը]] վեպի որոշ հատվածներ «թարգմանեց» որպես հակասովետական: Նրանց հատկապես կատաղեցնում էր Պաստեռնակի նուրբ հեգնական քննադատությունը [[ստալինիզմ]]ի, կոլեկտիվացման, «Մեծ զտման» և աշխատանքային ճամբարների վերաբերյալ:▼
1957 թվականին իտալացի հրատարակիչ Ջանջակոմո Ֆելտրինելին կազմակերպում է վեպի ձեռագրի գաղտնի տեղափոխությունը Խորհրդային Միությունից Սերջիո Դանջելոյի միջոցով<ref>[http://www.pasternakbydangelo.com/]</ref>: Չնայած ԽՍՀՄ Գրողների միության հուսահատ ջանքերին, որոնք ուղղված էին վեպի տպագրությունը կանխելուն, 1957 թվականի նոյեմբերին Ֆելտրինելին հրատարակում է վեպի իտալերեն թարգմանությունը<ref>[http://www.hoover.org/multimedia/slide-shows/28537]</ref>: Հրատարակությունից անմիջապես հետո այնքան մեծ է լինում պահանջարկը վեպի նկատմամբ, որ Ֆելտրինելին կարողանում է նախօրոք ձեռք բերել տասնութ լեզուներով վեպի թարգմանության արտոնագրեր: Ի հատուցում Ֆելտրինելիի գործուն մասնակցության մի վեպի հրատարակության մեջ, որն իր մեջ պարունակում էր հակասովետական քննադատություն, [[Իտալիա]]յի Կոմունիստական կուսակցությունը Ֆելտրինելիին վտարում է իր շարքերից<ref>''Il caso Pasternak'', Granzotto, 1985.</ref>:▼
|-▼
| [[Կոմունիստական կուսակցության մանիֆեստ]] || [[ Կառլ Մարքս]] և [[Ֆրիդրիխ Էնգելս]]|| 1848|| Քաղաքական պարսավագիր|| Այն աշխատությունը մարքսիզմի հիմունքների ամբողջական շարադրանքն է։ Առաջին անգամ «Կոմունիստական կուսակցության մանիֆեստը» հրատարակվել է 1848 թվականին Լոնդոնում, գերմաներեն։ Ոչ լրիվ տվյալներով արտասահմանյան երկրներում 1848-1871 թվականներին լույս է տեսել «Կոմունիստական կուսակցության մանիֆեստ»-ի մոտ 770 հրատարակություն՝ 50 լեզվով։ ԽՍՀՄ-ում 1973 թվականիի հունվարի 1-ի տվյալներով թողարկվել է 447 հրատարակություն 24341 հազար օրինակով՝ 74 լեզվով։ Հետագայում գիրքը արգելել են տպագրել։▼
|-▼
| [[Իմ պայքարը]] || [[Ադոլֆ Հիտլեր]] || 1925|| Ինքնակենսագրություն|| Գիրքը համատեղում է ինքնակենսագրական տարրեր ուրվագծելով հեղինակի գաղափարները նացիոնալ-սոցիալիզմի, ռասաների, Գերմանիայի մասին։ Գիրքը արտացոլում է գաղափարներ, որոնց իրականացումը դարձավ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը։ Հիտլերը օգտագործել է, այն ժամանակ հանրաճանաչ, «հրեական վտանգի» հիմնական թեզիսները, հրեաների համաշխարհային իշխանության մենաշնորհային գրավման մասին։ Գրքից կարելի է մանրամասնորեն իմանալ Հիտլերի մանկության մանրամասները և, թե ինչպես է ձևավորվել նրա քաղաքական հայացքները։▼
Արգելված գիրք է համարվում մի շարք երկրներում այդ թվում նաև Գերմանիայում<ref>[https://web.archive.org/web/20110615003622/http://www.minjust.ru/ru/activity/nko/fedspisok/ Федеральный список экстремистских материалов]. (Federal list of extremist materials), item 604. (in Russian). minjust.ru</ref>։ 1992 թվականին արգելվեց նաև Լեհաստանում։ ▼
|-▼
| [[Արևմտյան ռազմաճակատում անփոփոխ է (վեպ)|Արևմտյան ռազմաճակատում անփոփոխ է]] || [[Էրիխ Մարիա Ռեմարկ]] || 1929|| Պատմավեպ || Գիրքը նկարագրում է պատերազմի ընթացքում գերմանացի զինվորների ապրած չափազանց մեծ ֆիզիկական ու մտավոր սթրեսն ու այն ապրումները, որ ունենում էին զինվորներից շատերը` ռազմաճակատից տուն վերադառնալիս։ Վեպի հիմնական թեմաներից է զինվորների՝ քաղաքացիական կյանքին վերադառնալու դժվարությունները։ Ռեմարկն ասում է, որ «այս գիրքը պատմում է մի սերնդի մասին, ովքեր, եթե անգամ խուսափել են, միևնույնն է, ջախջախվել են պատերազմից»: Ավելին, կյանքի մասսայական կորուստն ու պատերազմի աննշան ձեռքբերումները խիստ հակադրված են։ Զինվորների կյանքն անարժեք է նրանց հրամանատարների համար, ովքեր հարմար տեղավորված են ռազմաճակատից հեռու և անտարբեր են այնտեղ կատարվող իրադարձությունների հանդեպ։▼
Այս գիրքը նացիստական Գերմանիայում արգելված ու այրված գրքերի շարքում էին<ref name="isbn0-8352-1078-2">{{cite book |author=Grannis, Chandler B.; Haight, Anne (Lyon) |title=Banned books, 387 B. C. to 1978 A. D |publisher=R. R. Bowker |location=New York |year=1978 |page=80 |isbn=0-8352-1078-2}}</ref>։▼
|-▼
| [[Անասնաֆերմա]] || [[Ջորջ Օրուել]] || 1945 ||Հակաուտոպիական վեպ|| Քաղաքական սատիրայի և հակաուտոպիական ժանրերի վիպակ է, որի հիմքը 1917 թվականի Բոլշևիկյան հեղափոխությունն է և դրան հաջորդած ստալինիզմը։ Անասնաֆերմա վեպը քսաներորդ դարի «հակաուտոպիայի» հանրահայտ նմուշներից է, ուր հեղինակ քննարկում է տոտալ ռեժիմների պայմաններում անհատականության ոչնչացման գործընթացը: Հետագայում ԽՍՀՄ-ն արգելեց տպագրել այս գիրքը<ref name=orwellpress>George Orwell, [http://www.orwell.ru/library/novels/Animal_Farm/english/efp_go The Freedom of the Press]</ref>։ 2002 թվականին վեպը արգելվել է [[Միացյալ Արաբական Էմիրություններ]]ի դպրոցներում, քանի որ այն հակասում է իսլամական արժեքներին<ref name="karolides">Karolides</ref>: Գիրքը դեռեւս արգելված է [[Հյուսիսային Կորեա]]յում և [[Վիետնամ]]ում:▼
|-▼
| [[Տիկին Բովարի]] || [[Գյուստավ Ֆլոբեր]] || 1856||Նովել|| Վեպում առկա են գրական նատուրալիզմի առանձնահատկությունները։ եպի գլխավոր հերոսուհին՝ Էմմա Բովարին, բժշկի կին է, որն արտաամուսնական կապեր է հաստատում՝ հույս ունենալով ազատվել գավառական կյանքի դատարկությունից։ Թեև վեպի սյուժեն բավական պարզ է, անգամ բավական ժամանակակից, վեպի իրական արժեքը սյուժեի մանրուքների և մատուցման ձևի մեջ է։ Որպես գրող՝ Ֆլոբերը ցանկանում է ամեն գործ հասցնել կատարելության՝ ձգտելով ճիշտ մատուցել բառերը։ Վեպի հրապարակումից հետո հեղինակին (ինչպես նաև վեպի 2 հրատարակիչներին) մեղադրեցին բարոյական նորմերն արհամարհելու մեջ և անգամ դատական գործ հարուցեցին հեղինակի և ամսագրի խմբագրի դեմ։ 1559 թվականին գիրքը մտցվեց արգելված գրքերի ինդեքսում, արդյունքում տարածվեց խոշոր կրճատումներով։▼
|-▼
| [[Դեկամերոն]] || [[Ջովաննի Բոկաչչո]] || 1922||Վեպ|| Սկզբնական շրջանում գիրքը ընթերցողի կողմից չընդունվեց այնպես, ինչպես նախատեսված էր։ Սակայն 15-րդ դարում գիրքը թափանցեց նաև հասարակության այլ խավեր։ Ժամանակի ընթացքում «Դեկամերոնը» լայն տարածում գտավ և դարձավ բավականին հանրահայտ` հեղինակին պարգևելով եվրոպական ճանաչում։ Եկեղեցին քննադատեց «Դեկամերոնը» որպես անբարո և իր հեղինակությանը վնաս հասցնող ստեղծագործություն` պնդելով որ հեղինակը հրաժարվի այդ գործից։ Մինչև 1973 թվականը գիրքը արգելված է եղել [[Ավստրալիա]]յում<ref>{{cite web|url=http://blog.naa.gov.au/banned/books/decameron/ |title=Decameron |publisher=National Archives of Australia |access-date=22 May 2017}}</ref>։▼
|-▼
| [[Ուլիսես (վեպ)|Ուլիսես]] || [[ Ջեյմս Ջոյս]] || 1353 ||Վեպ ||Վեպը պատմում է մի օրվա մեջ կատարվող գործողությունների մասին։ Իրադարձությունները կատարվում են Դուբլինում։ Հեղինակը մանրամասնորեն նկարագրում է նրա փողոցներն ու շենքերը և, ինչպես ինքն է ասում՝ իր գրքով կարելի կլիներ վերականգնել Դուբլինը, եթե մի օր այն ավերեին ռմբակոծելով։ Գիրքը Մեծ Բրիտանիայում արգելված է մինչև 1936 թվականը<ref>{{cite book | last = McCourt | first = John | title = James Joyce: A Passionate Exile | page = 98 | publisher = Orion Books Ltd | year = 2000 | location = London | isbn = 0-7528-1829-5 }}</ref>։ 1937 թվականին արգելվում է նաև Ավստրիայում, իսկ հետագայում սահմանափակվում է 18 տարեկան անձանց համար։ ▼
|-▼
| [[Աննա Ֆրանկի օրագիրը]] || [[Աննա Ֆրանկ]] ||1947|| Օրագիր || Աննա Ֆրանկի պատմությունը ապացույցն է նացիստների կողմից կատարված վայրագությունների ու ոճրագործությունների, դա մի փաստացի ապացույց է Ադոլֆ Հիտլերի կատարած հրեական հալածանքների։ Սակայն շատ դեպքեր են գրանցվել, որ մարդիկ պնդում են, թե Աննայի օրագիրը իրական չէ։ Հոլոքոստը մերժողներից, որոնցից էր Ռոբերտ Ֆորիսոնը, պնդում էր, որ Աննա Ֆրանկի օրագիրը կեղծիք է։ Դատական ուսումնասիրություններից հետո պարզ դարձավ, որ դա կեղծիք չէ, քանի որ Աննայի գրառած ամեն բան համընկնում էր իրականությանը, դրա մի ապացույց էր նաև Աննայի ձեռագրով գրված էջերը։ Օտտո Ֆրանկն իր ցանկությամբ դստեր օրագիրը կտակել է Նիդերլանդների պատմության վավերագրության ինստիտուտին։ Ձեռագրի համար կատարված հետազոտութունները լիովին ապացուցեցին, որ «Աննա Ֆրանկի օրագիրը» վերնագրով գիրքն արդեն անցել է բոլոր փորձնական փուլերը և արժանի է հրատարակման:▼
2010 թվականից գիրքը արգելվեց [[Վիրջինիա]] նահանգում, 2013 թվականին [[Միչիգան]]ում։▼
|-▼
| [[Տարեկանի արտում՝ անդունդի եզրին]] || [[Ջերոմ Դեյվիդ Սելինջեր]] || 1951 || Վեպ || Գրքում 17-ամյա պատանի Հոլդեն Քոլֆիլդի անունից բավականին անկեղծ ձևով պատմվում է ամերիկյան իրականության և ժամանակակից հանրության բարոյագիտության ընդհանուր կանոնների չընդունման գերզգայուն ըմբռնման մասին։ Չնայած նրա, որ վեպը նախատեսված էր մեծահասակների համար, այն ուներ շատ մեծ հանրաճանաչություն, հատկապես երիտասարդության շրջաններում, և նշանակալի ազդեցություն ունեցավ 20-րդ դարի երկրորդ կեսի համաաշխարհային մշակույթի վրա։▼
2009 թվականին՝ հեղինակի մահից մեկ տարի առաջ, նրան դատի են տալիս, որպեսզի ԱՄՆ-ում դադարեցվի գրքի տպագրությունը<ref>{{cite news |last=Gross |first=Doug |date=June 3, 2009 |title=Lawsuit targets 'rip-off' of 'Catcher in the Rye' |publisher=CNN |url=http://www.cnn.com/2009/SHOWBIZ/books/06/03/salinger.catcher.lawsuit/index.html |accessdate=2009-06-03 }}</ref>։▼
|-▼
| [[Հեքլբերի Ֆիննի արկածները]] || [[Մարկ Տվեն]] ||1884|| Վեպ || Վեպի մեջ օգտագործվում է «նեգր» բառը, որը համարվում է վիրավորանք աֆրոամերիկացիների համար<ref>[http://archive.svoboda.org/programs/OTB/2001/OBT.091801.asp Радио Свобода: Марк Твен и политкорректность]</ref>։▼
[[Մարկ Տվեն]]ը այս վեպում նշել է [[Ստրկություն|ստրկության]] մասին, նկարագրելով այդ երևույթը, նա իր վեպի հերոսների միջոցով բացահայտ խոսում է իր ժամանակների Ամերիկայի գլխավոր խնդրի մասին<ref>[http://sd.net.ua/2011/01/05/mark-tven-finn-politkorrektnost.html В США издадут «кастрированную» версию книг Марка Твена]</ref>: Մարկ Տվենի այս ստեղծագործությունը Միացյալ Նահանգներում երկար ժամանակ եղել է արգելված գրքերի ցանկում։▼
|-▼
| [[Աստվածաշունչ]] || || || Կրոնական գիրք|| Քրիստոնյաների համար առանցքային և սուրբ համարվող մի շարք կրոնական տեքստեր պարունակող գիրք։ Տրիդենտյան ժողովում որոշեց արգելել Աստվածաշունչ մատյանի ընթերցումը։ Այս ժողովին բացասաբար տրամադրված ժողովուրդը բողոքի ձայն բարձրացրեց վերոհիշյալ արգելքի դեմ, սակայն այն աննշան մեղմացումներով (կարդալու իրավունքը տրվում էր միայն հավատքի մեջ ամրացած, ինչն իհարկե խստորեն ստուգվում էր, աշխարհականներին) ձգվեց երկար ժամանակ։ Աստվածաշունչը արգելված գիրք է համարվում մինչ այժմ բոլոր ոչ քրիստոնեական երկրներում:▼
|-▼
| [[Քենթերբերյան պատմվածքներ]] || [[Ջեֆրի Չոսեր]] || 1387|| Պատմվածք|| 1873 թվականին արգելվել է ԱՄՆ-ում, որպես անբարո, կեղտոտ և անպարկեշտ նյութեր պարունակող գիրք։ ▼
|-▼
| [[Ֆրանկենշթեյն կամ ժամանակակից Պրոմեթևս]] || [[Մերի Շելլի]] || 1816|| Վեպ||Վեպը պատմում է երիտասարդ գիտնական Վիկտոր Ֆրանկենշթեյնի պատմությունը, ով ստեղծում է մի անճոռնի արարած՝ հրեշ, որն էլ իր հերթին ի վերջո հանդիսանում է Վիկտորի և նրա ընտանիքի դժբախտությունների և կործանման պատճառը։ Վեպը իր մեջ պարունակում է ինչպես գոթիկ ժանրի այնպես էլ ռոմանտիկ ժանրի մասեր, և այն կարելի է համարել գիտա-ֆանտաստիկ ժանրի առաջին նմուշներից մեկը։ Վեպը լայնածավալ ազդեցություն է թողել ինչպես գրական աշխարհում, նաև դրա շրջաններից դուրս և վեպի հիման վրա նկարահանվել են բազմաթիվ ֆիլմեր։ 1955 թվականին Հարավային Աֆրիկայի դատարանը որոշեց արգելե գիրքը, քանի որ այն պարունակում է անպարկեշտ նյութեր։▼
|-▼
| [[20-րդ դարի հերյուրանքը]] || [[Արթուր Բատց]] || 1975|| Հրապարակախոսություն|| Բատցն իր գրքում ապացուցում է, որ հրեա զոհերի թվաքանակը կազմել է 1 միլիոն, ինչպես նաև պնդել է, թե [[վերմախտ]]ն ու [[ՍՍ (կազմակերպություն)|ՍՍ]]-ն չեն իրականացրել [[Հոլոքոստ|հրեաների եղեռն]]: Նրա կարծիքով՝ գերմանացիների քաղաքականությունը նպատակ ուներ հրեաներին արտաքսել ռեյխի սահմաններից դուրս, բռնագրավել նրանց ունեցվածքը և օգտագործել նրանց հարկադիր աշխատանքը ռազմական գործարաններում: Արթուր Բատցը եղել է առաջինը, ով Հոլոքոստի ժխտումը փորձել է ներկայացնել որպես խիստ գիտական հետազոտություն<ref>{{cite web |url=http://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10008003 |title=Holocaust Denial Timeline |publisher=United States Holocaust Memorial Museum |accessdate=2015-7-24 |work=Holocaust Encyclopedia |lang=en}}</ref>: Կանադայում գիրքն արգելված է, իսկ Գերմանիայում ունի X վարկանիշ և չի կարող ցուցադրվել կամ գովազդվել<ref>{{cite book|last1=Green|first1=Jonathan|title=Encyclopedia of Censorship|date=2005|publisher=Facts on File|isbn=978-0816044641|page=234|url=https://books.google.am/books?id=bunHURgi7FcC&pg=PA234&dq=%22The+Hoax+of+the+Twentieth+Century%22+anti+semitic&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwifx8vav8jOAhUKLsAKHVKzDC04ChDoAQhOMAg#v=onepage&q=%22The%20Hoax%20of%20the%20Twentieth%20Century%22%20anti%20semitic&f=false|accessdate=17 August 2016}}</ref>: Այն բնութագրվել է որպես հակասեմական<ref>{{cite book|last1=Schweitzer|first1=F|last2=Perry|first2=M|title=Anti-Semitism: Myth and Hate from Antiquity to the Present|date=2002|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=978-0312165611|page=251|url=https://books.google.am/books?id=VsTtCwAAQBAJ&pg=PA251&lpg=PA251&dq=%22The+Hoax+of+the+Twentieth+Century%22+anti+semitic&source=bl&ots=SBDHezQpVC&sig=yBvCQT5XgvoexGqzMCTwpv4ofsI&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjSvb-QzMjOAhWSOsAKHXRqAwkQ6AEITDAI#v=onepage&q=%22The%20Hoax%20of%20the%20Twentieth%20Century%22%20anti%20semitic&f=false|accessdate=17 August 2016}}</ref><ref>{{cite book|last1=Mason|first1=Carol|title=Reading Appalachia from Left to Right: Conservatives and the 1974 Kanawha County Textbook Controversy|date=2009|publisher=Cornell University Press|isbn=978-0-8014-4728-0|page=75|url=https://books.google.am/books?id=NfrtslWF15sC&pg=PA75&dq=%22The+Hoax+of+the+Twentieth+Century%22+anti+semitic&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwifx8vav8jOAhUKLsAKHVKzDC04ChDoAQghMAE#v=onepage&q=%22The%20Hoax%20of%20the%20Twentieth%20Century%22&f=false|accessdate=17 August 2016}}</ref><ref name="Dawidowicz">{{cite book|last1=Dawidowicz|first1=Lucy|title=The Holocaust and the Historians|date=1983|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0674405677|page=15|url=https://books.google.am/books?id=oA3HituGJXQC&pg=PA15&dq=%22The+Hoax+of+the+Twentieth+Century%22+neo-nazi&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwif9sXI2cjOAhVrJMAKHbCFBYAQ6AEIRTAH#v=onepage&q=%22The%20Hoax%20of%20the%20Twentieth%20Century%22%20neo-nazi&f=false|accessdate=17 August 2016}}</ref>, իսկ Ալան Տ. Դևիսն այն կոչել է «հակասեմականության դասական»<ref>{{cite book|author1=Alan Davies|editor1-last=Davies|editor1-first=Alan|title=Antisemitism in Canada: History and Interpretation|date=1992|publisher=Wilfrid Laurier University Press|page=242|url=https://books.google.am/books?id=3kLgn7dIEwIC&pg=PA242&dq=arthur+butz+antisemite&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiE6v6s9MfOAhUrLcAKHcdjBzAQ6AEIRTAH#v=onepage&q=arthur%20butz%20antisemite&f=false|accessdate=17 August 2016}}</ref>: 2017 թվականին գրքերի առցանց առևտրով զբաղվող [[Amazon.com]]-ը գիրքը (Հոլոքոստը ժխտմանն առնչվող վերնագիր ունեցող այլ գրքերի հետ միասին) հանել է ԱՄՆ-ի ու [[Մեծ Բրիտանիա]]յի համար նախատեսված իր կայքերից<ref>Times of Israel. "[http://www.timesofisrael.com/amazon-uk-removes-3-holocaust-denial-books-from-sale/ Amazon UK Removes 3 Holocaust Denial Books from Sale]." March 9, 2017</ref><ref>{{cite news|last1=Ziv|first1=Stav|title=Under pressure, Amazon stops selling Holocaust-denial books|url=https://www.thejc.com/news/world/under-pressure-amazon-stops-selling-holocaust-denial-books-1.433963|accessdate=17 June 2017|publisher=The Jewish Chronicle|date=6 June 2017}}</ref>:▼
|-▼
| [[Սիոնի իմաստունների արձանագրությունները]] || Անհայտ || 1903|| Հանրահայտ կեղծվածք, ենթադրյալ դավադրության տեսության մասին տեքստերի հավաքածու|| Գրքում շարադրված են աշխարհի գրավման, պետությունների կառավարման մարմինների մեջ արմատավորման, ոչ հրեաներին վերահսկման տակ վերցնելու, այլ կրոնների արմատախիլ անելու մասին հրեաների պլանները։ Գոյություն ունեն բազմաթիվ ապացույցներ եւ վկայություններ, որոնք հաստատում են արձանագրությունների կեղծ բնույթը։ Գիրքը արգելվել է տարբեր երկրների գրադարաններում, այդ թվում նաև Ռուսաստանում<ref>{{cite web|url=http://rt.com/politics/academicians-demand-elders-zion/ |title=Russian academicians demand ban of Protocols of the Elders of Zion — RT Russian politics |publisher=Rt.com |date=2011-05-13 |accessdate=2016-09-07}}</ref>։▼
|-▼
| [[Ղուրան]] || [[Գաբրիել հրեշտակապետ]], [[Մուհամմադ մարգարե]] և [[Օսման I|Օսման իբն Աֆֆան]]|| || Կրոնական գիրք|| Մուսուլմանների և իսլամ կրոնի սուրբ գիրք։▼
Այս գիրքը արգելված է եղել Չինաստանում, Հյուսիսային Կորեայում։▼
|-▼
| [[Ստամբուլի բիճը]] || [[Էլիֆ Շաֆաք]]|| 2006|| Վեպ|| Սա մի պատմություն է երկու ընտանիքների մասին՝ թուրք և ամերիկահայ, նրանց իրար հետ կապող գաղտնիքների մասին, որոնք առաջացել են հայրենի երկրում կատարված պատմական դաժանությունների հետևանքով<ref name="hayeli">[http://hayeli.am/article/315286 «Ստամբուլի ընկեցիկը» գիրքը հանձնվեց հայ ընթերցողի դատին /ֆոտո, վիդեո/]</ref>։ Վեպի հրատարակումից հետո Էլիֆ Շաֆակին մեղադրանք է առաջադրվել 301 հոդվածով՝ ազգային ինքնությունը վիրավորելու մասին։ Ազգայնականների հետապնդումներից խուսափելու համար 42-ամյա թրքուհին ներկայումս ապրում է [[Լոնդոն]]ում:▼
| [[Անարխիստական ճաշացանկ]] || Ուիլյամ Պաուելլ || 1971|| Ուսուցողական գրականություն || Գիրքը արգելվել է [[Ավստրալիա]]յում<ref name="unimelb1">{{cite web|url=http://www.lib.unimelb.edu.au/collections/special/exhibitions/bannedbooks/exhibition/australia.html|title=Banned Books in Australia: A Selection|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160203214917/http://www.lib.unimelb.edu.au/collections/special/exhibitions/bannedbooks/exhibition/australia.html|archivedate=February 3, 2016|publisher=University of Melbourne}}</ref>{{Elucidate|date=November 2016}}։
|-
Տող 53 ⟶ 98՝
| [[Զվարճալի պատմություններ]] || [[Օնորե դը Բալզակ]] || 1837|| Կարճ պատմություններ|| 1914 թվականին արգելվել է Կանադայում, 1953 թվականին Իռլանդիայում, 1901-1923 թվականներին Ավստրալիայում։ Իռլանդիայում արգելքը վերացել է 1967 թվականին<ref>[http://www.cbc.ca/thecurrent/2004/200404/20040419.html CBC's ''The Current''] the whole show blow by blow.</ref>։
|-
| [[Սատանայի սկավառակը]] || Ռայն Կրուգեր || 1964|| Ոչ գեղարվեստական գրականություն|| 2006 թվականին արգելվել է [[Թաիլանդ]]
|-
| [[Լորկայի մահը]] || Իան Գիպսոն || 1971|| Կենսագրություն|| Գիրքը արգելվել է [[Իսպանիա]]յում<ref>[http://www.abebooks.com/servlet/BookDetailsPL?bi=620741890&searchurl=nsa%3D1%26isbn%3D0140064737 Assassination of Federico Garcia Lorca: Gibson, Ian – AbeBooks – 9780140064735: Courtyard Books BA]. AbeBooks. Retrieved on 2010-05-09.</ref>։
Տող 152 ⟶ 197՝
| [[Մարդը, ով չի կանգնում]] || Ջակոբ Մ․ Ապպել || 2012|| Նովել || 2014 թվականին գիրքը արգելվել է Կատարում իսլամի նկարագրության համար<ref>Allen, J. ''Comic Novel Banned'', Gulf News February 12, 2014</ref>։
|-
| [[Լիսիստրատա]] || [[Արիստոփանես]] || || Կատակերգություն|| 1963 թվականին գիրքը արգելվել է Հունաստանում։
|-
| [[Ուղերձ մարդուն եւ մարդկությանը]] || Ալեքսանդր Ցվետկովիչ || || || 1967 թվականին գիրքը արգելվել է [[Հարավսլավիայի Սոցիալիստական Ֆեդերատիվ Հանրապետություն]]ում։
|-
| [[Հեքաթե երկրի հիշողությունները]] || [[Էդմունդ Վիլսոն]] || 1946|| Նովել|| Մինչև 1959 թվականը գիրքր արգելված է եղել ԱՄՆ-ում։
|-
| [[Սերը գալիս է ավելի ուշ]] || Մոհանալակշմի Ռաջակումար || 2014|| Նովել || Գիրքը արգելվել է Կատարում<ref>Kapsidelis, Karin. "VCU professor's novel banned in Qatar," ''Richmond Times-Dispatch'', March 14, 2014.</ref>։
Տող 194 ⟶ 239՝
| [[Աստվածները ծիծաղում են երկուշաբթի]] || Ռեզա Խոշնազար || 1995|| Նովել || Գիրքը արգելված է եղել [[Իրան]]ում<ref>Newsweek, ''Banned and Burned in Tehran'', October 1995, page 38.</ref>։
|-
| [[Ես չէի դա ձեզ անում. Ինչպես է աշխարհը դավաճանում փոքր աֆրիկյան ազգին]] || Միշելա Վրոնգ || 2005|| Պատմություն|| 2014 թվականին գիրքը արգելվել է [[Էրիթրեա]]
|-
| [[Բորստալի տղան]] || Բրենդան Բեհան || 1958|| Ինքնակենսագրական վեպ|| 1958 թվականին արգելվել է [[Իռլանդիա]]յում։ Հետագայում արգելվել է նաև [[Նոր Զելանդիա]]յում և [[Ավստրալիա]]յում։ 1963 թվականին թույլատրվել է գիրքը հրապարակել Նոր Զելանդիայում<ref>[http://www.thefileroom.org/documents/dyn/DisplayCase.cfm/id/821 Brendan Behan, Irish writer and playwright, Borstal Boy]. FileRoom.org. Retrieved on 2010-05-09.</ref>։
Տող 225 ⟶ 270՝
|-
| [[Ամերիկյան խելագարություն]] || [[Բրեթ Իսթոն Էլիս]] || 1991|| Նովել || Այս գիրքը խորհուրդ չի տրվում թույլ նյարդեր ունեցող մարդկանց: Հաջողակ բիզնեսմեն ու սերիական մարդասպան Պատրիկ Բեյթմանը ապրում է 80-ականների Նյու Յորքում: Հենց այնտեղ, որտեղ 7 կին մահացել էին երկար ու տանջալից, 7 տղամարդ` արագ ու գրեթե առանց ցավի: Մեկին մաշկազերծել էին, մյուսին` գամել, երրորդին` գլխատել, մյուսին էլ` մասնատել: Ամերիկյան խելագարությունը բախկացած է բռնության տեսարաններից: «Սայմոն և Շուստեր» հրատարկչությունը 1991 թվականին հրաժարվեց հրատարակել գիրքը, քանի որ աշխատակցուհիները սպառնացել էին բողոքի ակցիաներ անցկացնել: Եվ երբ գրական քննադատները Ամերիկյան խելագարությունը միաբերան հայտարարեցին զարհուրելի գրվածք, Հոլիվուդը դրա հիման վրա ֆիլմ նկարեց: Ֆիլմը ավելի թույլ էր, քան գիրքը, այդ պատճառով Ամերիկյան խելագարություն գիրքը ավելի երկար մնաց արգելքի տակ ու չհայտնվեց գրախանութներում:
Այս գիրքը արգելել են վաճառել [[Ավստրալիա]]յում, հետագայում սահմանափակել են մինչև 18 տարեկան անձանց
|-
| [[Սատանայական բանաստեղծություններ]] || [[Սալման Ռուշդի]] || 1988|| Վեպ || Գիրքը ժամանակին մեծ աղմուկ բարձրացրեց միջազգային մամուլում: Ճապոնիայում օրենքով տուգանք է սահմանված Սատանայական բանաստեղծություններ գիրքը վաճառողների համար: ԱՄՆ-ոմ մի քանի հայտնի գրախանութներ անանուն սպառնալիքների տարափի ներքո ստիպված էին հրաժարվել վաճառել Ռուշդիի գիրքը: Այս գրքում չկա իսլամը վիրավորող որևէ բառ:
Տող 236 ⟶ 281՝
|-
| [[Խելքից պատուհաս]] || [[Ալեքսանդր Գրիբոյեդով]] || 1822-1824|| Կատակերգություն || Խելքից պատուհաս գրքում պատկերված է 19-րդ դարի 1819-1820-ական թվականներին Մոսկվան, ռուսական հասարակայնության մեջ կազմավորված հակադիր երկու խմբավորումների պայքարը, մի կողմից՝ ճորտատիրական կարգերի սյուն հանդիսացող ազնվականության, մյուս կողմից՝ ազնվականության առաջադեմ երիտասարդությունը։ Գիրքը տպագրելու բոլոր ջանքերը իզուր են անցնում, և հետեգայում այն արգելում են տպագրել։
▲|-
▲| [[Տիրակալը]] || [[Նիկոլո Մաքիավելի]] || 1513|| Քաղաքական տրակտատ|| Գրքի մեջ հեղինակը նկարագրում է իշխանության բռնազավթման մեդոթաբանությունը, կառավարման մեթոդները և իդեալական տիրակալին բնորոշ հմտությունները։ Գրքում նկարագրված սկզբունքները արդիական են նաև ժամանակակից քաղաքականության մեջ։ Առաջին հերթին գիրքը բովանդակում է իշխանության գլուխը անցնելու և միապետության ու հանրապետության պահպանման սկզբունքների նկարագրությունը։ Նիկոլո Մաքիավելին նկարագրում է իշխանության գլուխը անցնելու այնպիսի մեթոդներ, ինչպիսիք են հաջողությունը (հանգամանքների զուգադիպության հմուտ օգտագործումը), արիությունը, ստրկությունը և հանցագործությունը։ Սակայն հետագայում գրքի արգելում են տպագրել։
▲|-
▲| [[Դոկտոր Ժիվագո]] || [[Բորիս Պաստեռնակ]] || 1945-1955 || Նովել|| Խմբագիրները հրաժարվեցին տպագրել Պաստեռնակի վեպը` պատճառաբանելով, որ այն արտահայտում է սոցիալիստական ռեալիզմի մերժման գաղափարներ<ref>"Doctor Zhivago": Letter to Boris Pasternak from the Editors of ''Novyi Mir''. Daedalus, Vol. 89, No. 3, The Russian Intelligentsia (Summer, 1960), pp. 648–668</ref>: Հեղինակը վեպի գլխավոր հերոսի նման ավելի մեծ մտահոգություն է ցուցաբերում անհատի և ոչ թե հասարակարգի բարեկեցության նկատմամբ: Խորհրդային [[Գրաքննությունը ԽՍՀՄ-ում|գրաքննությունը]] վեպի որոշ հատվածներ «թարգմանեց» որպես հակասովետական: Նրանց հատկապես կատաղեցնում էր Պաստեռնակի նուրբ հեգնական քննադատությունը [[ստալինիզմ]]ի, կոլեկտիվացման, «Մեծ զտման» և աշխատանքային ճամբարների վերաբերյալ:
▲1957 թվականին իտալացի հրատարակիչ Ջանջակոմո Ֆելտրինելին կազմակերպում է վեպի ձեռագրի գաղտնի տեղափոխությունը Խորհրդային Միությունից Սերջիո Դանջելոյի միջոցով<ref>[http://www.pasternakbydangelo.com/]</ref>: Չնայած ԽՍՀՄ Գրողների միության հուսահատ ջանքերին, որոնք ուղղված էին վեպի տպագրությունը կանխելուն, 1957 թվականի նոյեմբերին Ֆելտրինելին հրատարակում է վեպի իտալերեն թարգմանությունը<ref>[http://www.hoover.org/multimedia/slide-shows/28537]</ref>: Հրատարակությունից անմիջապես հետո այնքան մեծ է լինում պահանջարկը վեպի նկատմամբ, որ Ֆելտրինելին կարողանում է նախօրոք ձեռք բերել տասնութ լեզուներով վեպի թարգմանության արտոնագրեր: Ի հատուցում Ֆելտրինելիի գործուն մասնակցության մի վեպի հրատարակության մեջ, որն իր մեջ պարունակում էր հակասովետական քննադատություն, [[Իտալիա]]յի Կոմունիստական կուսակցությունը Ֆելտրինելիին վտարում է իր շարքերից<ref>''Il caso Pasternak'', Granzotto, 1985.</ref>:
▲|-
▲| [[Կոմունիստական կուսակցության մանիֆեստ]] || [[ Կառլ Մարքս]] և [[Ֆրիդրիխ Էնգելս]]|| 1848|| Քաղաքական պարսավագիր|| Այն աշխատությունը մարքսիզմի հիմունքների ամբողջական շարադրանքն է։ Առաջին անգամ «Կոմունիստական կուսակցության մանիֆեստը» հրատարակվել է 1848 թվականին Լոնդոնում, գերմաներեն։ Ոչ լրիվ տվյալներով արտասահմանյան երկրներում 1848-1871 թվականներին լույս է տեսել «Կոմունիստական կուսակցության մանիֆեստ»-ի մոտ 770 հրատարակություն՝ 50 լեզվով։ ԽՍՀՄ-ում 1973 թվականիի հունվարի 1-ի տվյալներով թողարկվել է 447 հրատարակություն 24341 հազար օրինակով՝ 74 լեզվով։ Հետագայում գիրքը արգելել են տպագրել։
▲|-
▲| [[Իմ պայքարը]] || [[Ադոլֆ Հիտլեր]] || 1925|| Ինքնակենսագրություն|| Գիրքը համատեղում է ինքնակենսագրական տարրեր ուրվագծելով հեղինակի գաղափարները նացիոնալ-սոցիալիզմի, ռասաների, Գերմանիայի մասին։ Գիրքը արտացոլում է գաղափարներ, որոնց իրականացումը դարձավ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը։ Հիտլերը օգտագործել է, այն ժամանակ հանրաճանաչ, «հրեական վտանգի» հիմնական թեզիսները, հրեաների համաշխարհային իշխանության մենաշնորհային գրավման մասին։ Գրքից կարելի է մանրամասնորեն իմանալ Հիտլերի մանկության մանրամասները և, թե ինչպես է ձևավորվել նրա քաղաքական հայացքները։
▲Արգելված գիրք է համարվում մի շարք երկրներում այդ թվում նաև Գերմանիայում<ref>[https://web.archive.org/web/20110615003622/http://www.minjust.ru/ru/activity/nko/fedspisok/ Федеральный список экстремистских материалов]. (Federal list of extremist materials), item 604. (in Russian). minjust.ru</ref>։ 1992 թվականին արգելվեց նաև Լեհաստանում։
▲|-
▲| [[Արևմտյան ռազմաճակատում անփոփոխ է (վեպ)|Արևմտյան ռազմաճակատում անփոփոխ է]] || [[Էրիխ Մարիա Ռեմարկ]] || 1929|| Պատմավեպ || Գիրքը նկարագրում է պատերազմի ընթացքում գերմանացի զինվորների ապրած չափազանց մեծ ֆիզիկական ու մտավոր սթրեսն ու այն ապրումները, որ ունենում էին զինվորներից շատերը` ռազմաճակատից տուն վերադառնալիս։ Վեպի հիմնական թեմաներից է զինվորների՝ քաղաքացիական կյանքին վերադառնալու դժվարությունները։ Ռեմարկն ասում է, որ «այս գիրքը պատմում է մի սերնդի մասին, ովքեր, եթե անգամ խուսափել են, միևնույնն է, ջախջախվել են պատերազմից»: Ավելին, կյանքի մասսայական կորուստն ու պատերազմի աննշան ձեռքբերումները խիստ հակադրված են։ Զինվորների կյանքն անարժեք է նրանց հրամանատարների համար, ովքեր հարմար տեղավորված են ռազմաճակատից հեռու և անտարբեր են այնտեղ կատարվող իրադարձությունների հանդեպ։
▲Այս գիրքը նացիստական Գերմանիայում արգելված ու այրված գրքերի շարքում էին<ref name="isbn0-8352-1078-2">{{cite book |author=Grannis, Chandler B.; Haight, Anne (Lyon) |title=Banned books, 387 B. C. to 1978 A. D |publisher=R. R. Bowker |location=New York |year=1978 |page=80 |isbn=0-8352-1078-2}}</ref>։
▲|-
▲| [[Անասնաֆերմա]] || [[Ջորջ Օրուել]] || 1945 ||Հակաուտոպիական վեպ|| Քաղաքական սատիրայի և հակաուտոպիական ժանրերի վիպակ է, որի հիմքը 1917 թվականի Բոլշևիկյան հեղափոխությունն է և դրան հաջորդած ստալինիզմը։ Անասնաֆերմա վեպը քսաներորդ դարի «հակաուտոպիայի» հանրահայտ նմուշներից է, ուր հեղինակ քննարկում է տոտալ ռեժիմների պայմաններում անհատականության ոչնչացման գործընթացը: Հետագայում ԽՍՀՄ-ն արգելեց տպագրել այս գիրքը<ref name=orwellpress>George Orwell, [http://www.orwell.ru/library/novels/Animal_Farm/english/efp_go The Freedom of the Press]</ref>։ 2002 թվականին վեպը արգելվել է [[Միացյալ Արաբական Էմիրություններ]]ի դպրոցներում, քանի որ այն հակասում է իսլամական արժեքներին<ref name="karolides">Karolides</ref>: Գիրքը դեռեւս արգելված է [[Հյուսիսային Կորեա]]յում և [[Վիետնամ]]ում:
▲|-
▲| [[Տիկին Բովարի]] || [[Գյուստավ Ֆլոբեր]] || 1856||Նովել|| Վեպում առկա են գրական նատուրալիզմի առանձնահատկությունները։ եպի գլխավոր հերոսուհին՝ Էմմա Բովարին, բժշկի կին է, որն արտաամուսնական կապեր է հաստատում՝ հույս ունենալով ազատվել գավառական կյանքի դատարկությունից։ Թեև վեպի սյուժեն բավական պարզ է, անգամ բավական ժամանակակից, վեպի իրական արժեքը սյուժեի մանրուքների և մատուցման ձևի մեջ է։ Որպես գրող՝ Ֆլոբերը ցանկանում է ամեն գործ հասցնել կատարելության՝ ձգտելով ճիշտ մատուցել բառերը։ Վեպի հրապարակումից հետո հեղինակին (ինչպես նաև վեպի 2 հրատարակիչներին) մեղադրեցին բարոյական նորմերն արհամարհելու մեջ և անգամ դատական գործ հարուցեցին հեղինակի և ամսագրի խմբագրի դեմ։ 1559 թվականին գիրքը մտցվեց արգելված գրքերի ինդեքսում, արդյունքում տարածվեց խոշոր կրճատումներով։
▲|-
▲| [[Դեկամերոն]] || [[Ջովաննի Բոկաչչո]] || 1922||Վեպ|| Սկզբնական շրջանում գիրքը ընթերցողի կողմից չընդունվեց այնպես, ինչպես նախատեսված էր։ Սակայն 15-րդ դարում գիրքը թափանցեց նաև հասարակության այլ խավեր։ Ժամանակի ընթացքում «Դեկամերոնը» լայն տարածում գտավ և դարձավ բավականին հանրահայտ` հեղինակին պարգևելով եվրոպական ճանաչում։ Եկեղեցին քննադատեց «Դեկամերոնը» որպես անբարո և իր հեղինակությանը վնաս հասցնող ստեղծագործություն` պնդելով որ հեղինակը հրաժարվի այդ գործից։ Մինչև 1973 թվականը գիրքը արգելված է եղել [[Ավստրալիա]]յում<ref>{{cite web|url=http://blog.naa.gov.au/banned/books/decameron/ |title=Decameron |publisher=National Archives of Australia |access-date=22 May 2017}}</ref>։
▲|-
▲| [[Ուլիսես (վեպ)|Ուլիսես]] || [[ Ջեյմս Ջոյս]] || 1353 ||Վեպ ||Վեպը պատմում է մի օրվա մեջ կատարվող գործողությունների մասին։ Իրադարձությունները կատարվում են Դուբլինում։ Հեղինակը մանրամասնորեն նկարագրում է նրա փողոցներն ու շենքերը և, ինչպես ինքն է ասում՝ իր գրքով կարելի կլիներ վերականգնել Դուբլինը, եթե մի օր այն ավերեին ռմբակոծելով։ Գիրքը Մեծ Բրիտանիայում արգելված է մինչև 1936 թվականը<ref>{{cite book | last = McCourt | first = John | title = James Joyce: A Passionate Exile | page = 98 | publisher = Orion Books Ltd | year = 2000 | location = London | isbn = 0-7528-1829-5 }}</ref>։ 1937 թվականին արգելվում է նաև Ավստրիայում, իսկ հետագայում սահմանափակվում է 18 տարեկան անձանց համար։
▲|-
▲| [[Աննա Ֆրանկի օրագիրը]] || [[Աննա Ֆրանկ]] ||1947|| Օրագիր || Աննա Ֆրանկի պատմությունը ապացույցն է նացիստների կողմից կատարված վայրագությունների ու ոճրագործությունների, դա մի փաստացի ապացույց է Ադոլֆ Հիտլերի կատարած հրեական հալածանքների։ Սակայն շատ դեպքեր են գրանցվել, որ մարդիկ պնդում են, թե Աննայի օրագիրը իրական չէ։ Հոլոքոստը մերժողներից, որոնցից էր Ռոբերտ Ֆորիսոնը, պնդում էր, որ Աննա Ֆրանկի օրագիրը կեղծիք է։ Դատական ուսումնասիրություններից հետո պարզ դարձավ, որ դա կեղծիք չէ, քանի որ Աննայի գրառած ամեն բան համընկնում էր իրականությանը, դրա մի ապացույց էր նաև Աննայի ձեռագրով գրված էջերը։ Օտտո Ֆրանկն իր ցանկությամբ դստեր օրագիրը կտակել է Նիդերլանդների պատմության վավերագրության ինստիտուտին։ Ձեռագրի համար կատարված հետազոտութունները լիովին ապացուցեցին, որ «Աննա Ֆրանկի օրագիրը» վերնագրով գիրքն արդեն անցել է բոլոր փորձնական փուլերը և արժանի է հրատարակման:
▲2010 թվականից գիրքը արգելվեց [[Վիրջինիա]] նահանգում, 2013 թվականին [[Միչիգան]]ում։
▲|-
▲| [[Տարեկանի արտում՝ անդունդի եզրին]] || [[Ջերոմ Դեյվիդ Սելինջեր]] || 1951 || Վեպ || Գրքում 17-ամյա պատանի Հոլդեն Քոլֆիլդի անունից բավականին անկեղծ ձևով պատմվում է ամերիկյան իրականության և ժամանակակից հանրության բարոյագիտության ընդհանուր կանոնների չընդունման գերզգայուն ըմբռնման մասին։ Չնայած նրա, որ վեպը նախատեսված էր մեծահասակների համար, այն ուներ շատ մեծ հանրաճանաչություն, հատկապես երիտասարդության շրջաններում, և նշանակալի ազդեցություն ունեցավ 20-րդ դարի երկրորդ կեսի համաաշխարհային մշակույթի վրա։
▲2009 թվականին՝ հեղինակի մահից մեկ տարի առաջ, նրան դատի են տալիս, որպեսզի ԱՄՆ-ում դադարեցվի գրքի տպագրությունը<ref>{{cite news |last=Gross |first=Doug |date=June 3, 2009 |title=Lawsuit targets 'rip-off' of 'Catcher in the Rye' |publisher=CNN |url=http://www.cnn.com/2009/SHOWBIZ/books/06/03/salinger.catcher.lawsuit/index.html |accessdate=2009-06-03 }}</ref>։
▲|-
▲| [[Հեքլբերի Ֆիննի արկածները]] || [[Մարկ Տվեն]] ||1884|| Վեպ || Վեպի մեջ օգտագործվում է «նեգր» բառը, որը համարվում է վիրավորանք աֆրոամերիկացիների համար<ref>[http://archive.svoboda.org/programs/OTB/2001/OBT.091801.asp Радио Свобода: Марк Твен и политкорректность]</ref>։
▲[[Մարկ Տվեն]]ը այս վեպում նշել է [[Ստրկություն|ստրկության]] մասին, նկարագրելով այդ երևույթը, նա իր վեպի հերոսների միջոցով բացահայտ խոսում է իր ժամանակների Ամերիկայի գլխավոր խնդրի մասին<ref>[http://sd.net.ua/2011/01/05/mark-tven-finn-politkorrektnost.html В США издадут «кастрированную» версию книг Марка Твена]</ref>: Մարկ Տվենի այս ստեղծագործությունը Միացյալ Նահանգներում երկար ժամանակ եղել է արգելված գրքերի ցանկում։
▲|-
▲| [[Աստվածաշունչ]] || || || Կրոնական գիրք|| Քրիստոնյաների համար առանցքային և սուրբ համարվող մի շարք կրոնական տեքստեր պարունակող գիրք։ Տրիդենտյան ժողովում որոշեց արգելել Աստվածաշունչ մատյանի ընթերցումը։ Այս ժողովին բացասաբար տրամադրված ժողովուրդը բողոքի ձայն բարձրացրեց վերոհիշյալ արգելքի դեմ, սակայն այն աննշան մեղմացումներով (կարդալու իրավունքը տրվում էր միայն հավատքի մեջ ամրացած, ինչն իհարկե խստորեն ստուգվում էր, աշխարհականներին) ձգվեց երկար ժամանակ։ Աստվածաշունչը արգելված գիրք է համարվում մինչ այժմ բոլոր ոչ քրիստոնեական երկրներում:
▲|-
▲| [[Քենթերբերյան պատմվածքներ]] || [[Ջեֆրի Չոսեր]] || 1387|| Պատմվածք|| 1873 թվականին արգելվել է ԱՄՆ-ում, որպես անբարո, կեղտոտ և անպարկեշտ նյութեր պարունակող գիրք։
▲|-
▲| [[Ֆրանկենշթեյն կամ ժամանակակից Պրոմեթևս]] || [[Մերի Շելլի]] || 1816|| Վեպ||Վեպը պատմում է երիտասարդ գիտնական Վիկտոր Ֆրանկենշթեյնի պատմությունը, ով ստեղծում է մի անճոռնի արարած՝ հրեշ, որն էլ իր հերթին ի վերջո հանդիսանում է Վիկտորի և նրա ընտանիքի դժբախտությունների և կործանման պատճառը։ Վեպը իր մեջ պարունակում է ինչպես գոթիկ ժանրի այնպես էլ ռոմանտիկ ժանրի մասեր, և այն կարելի է համարել գիտա-ֆանտաստիկ ժանրի առաջին նմուշներից մեկը։ Վեպը լայնածավալ ազդեցություն է թողել ինչպես գրական աշխարհում, նաև դրա շրջաններից դուրս և վեպի հիման վրա նկարահանվել են բազմաթիվ ֆիլմեր։ 1955 թվականին Հարավային Աֆրիկայի դատարանը որոշեց արգելե գիրքը, քանի որ այն պարունակում է անպարկեշտ նյութեր։
▲|-
▲| [[20-րդ դարի հերյուրանքը]] || [[Արթուր Բատց]] || 1975|| Հրապարակախոսություն|| Բատցն իր գրքում ապացուցում է, որ հրեա զոհերի թվաքանակը կազմել է 1 միլիոն, ինչպես նաև պնդել է, թե [[վերմախտ]]ն ու [[ՍՍ (կազմակերպություն)|ՍՍ]]-ն չեն իրականացրել [[Հոլոքոստ|հրեաների եղեռն]]: Նրա կարծիքով՝ գերմանացիների քաղաքականությունը նպատակ ուներ հրեաներին արտաքսել ռեյխի սահմաններից դուրս, բռնագրավել նրանց ունեցվածքը և օգտագործել նրանց հարկադիր աշխատանքը ռազմական գործարաններում: Արթուր Բատցը եղել է առաջինը, ով Հոլոքոստի ժխտումը փորձել է ներկայացնել որպես խիստ գիտական հետազոտություն<ref>{{cite web |url=http://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10008003 |title=Holocaust Denial Timeline |publisher=United States Holocaust Memorial Museum |accessdate=2015-7-24 |work=Holocaust Encyclopedia |lang=en}}</ref>: Կանադայում գիրքն արգելված է, իսկ Գերմանիայում ունի X վարկանիշ և չի կարող ցուցադրվել կամ գովազդվել<ref>{{cite book|last1=Green|first1=Jonathan|title=Encyclopedia of Censorship|date=2005|publisher=Facts on File|isbn=978-0816044641|page=234|url=https://books.google.am/books?id=bunHURgi7FcC&pg=PA234&dq=%22The+Hoax+of+the+Twentieth+Century%22+anti+semitic&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwifx8vav8jOAhUKLsAKHVKzDC04ChDoAQhOMAg#v=onepage&q=%22The%20Hoax%20of%20the%20Twentieth%20Century%22%20anti%20semitic&f=false|accessdate=17 August 2016}}</ref>: Այն բնութագրվել է որպես հակասեմական<ref>{{cite book|last1=Schweitzer|first1=F|last2=Perry|first2=M|title=Anti-Semitism: Myth and Hate from Antiquity to the Present|date=2002|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=978-0312165611|page=251|url=https://books.google.am/books?id=VsTtCwAAQBAJ&pg=PA251&lpg=PA251&dq=%22The+Hoax+of+the+Twentieth+Century%22+anti+semitic&source=bl&ots=SBDHezQpVC&sig=yBvCQT5XgvoexGqzMCTwpv4ofsI&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjSvb-QzMjOAhWSOsAKHXRqAwkQ6AEITDAI#v=onepage&q=%22The%20Hoax%20of%20the%20Twentieth%20Century%22%20anti%20semitic&f=false|accessdate=17 August 2016}}</ref><ref>{{cite book|last1=Mason|first1=Carol|title=Reading Appalachia from Left to Right: Conservatives and the 1974 Kanawha County Textbook Controversy|date=2009|publisher=Cornell University Press|isbn=978-0-8014-4728-0|page=75|url=https://books.google.am/books?id=NfrtslWF15sC&pg=PA75&dq=%22The+Hoax+of+the+Twentieth+Century%22+anti+semitic&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwifx8vav8jOAhUKLsAKHVKzDC04ChDoAQghMAE#v=onepage&q=%22The%20Hoax%20of%20the%20Twentieth%20Century%22&f=false|accessdate=17 August 2016}}</ref><ref name="Dawidowicz">{{cite book|last1=Dawidowicz|first1=Lucy|title=The Holocaust and the Historians|date=1983|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0674405677|page=15|url=https://books.google.am/books?id=oA3HituGJXQC&pg=PA15&dq=%22The+Hoax+of+the+Twentieth+Century%22+neo-nazi&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwif9sXI2cjOAhVrJMAKHbCFBYAQ6AEIRTAH#v=onepage&q=%22The%20Hoax%20of%20the%20Twentieth%20Century%22%20neo-nazi&f=false|accessdate=17 August 2016}}</ref>, իսկ Ալան Տ. Դևիսն այն կոչել է «հակասեմականության դասական»<ref>{{cite book|author1=Alan Davies|editor1-last=Davies|editor1-first=Alan|title=Antisemitism in Canada: History and Interpretation|date=1992|publisher=Wilfrid Laurier University Press|page=242|url=https://books.google.am/books?id=3kLgn7dIEwIC&pg=PA242&dq=arthur+butz+antisemite&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiE6v6s9MfOAhUrLcAKHcdjBzAQ6AEIRTAH#v=onepage&q=arthur%20butz%20antisemite&f=false|accessdate=17 August 2016}}</ref>: 2017 թվականին գրքերի առցանց առևտրով զբաղվող [[Amazon.com]]-ը գիրքը (Հոլոքոստը ժխտմանն առնչվող վերնագիր ունեցող այլ գրքերի հետ միասին) հանել է ԱՄՆ-ի ու [[Մեծ Բրիտանիա]]յի համար նախատեսված իր կայքերից<ref>Times of Israel. "[http://www.timesofisrael.com/amazon-uk-removes-3-holocaust-denial-books-from-sale/ Amazon UK Removes 3 Holocaust Denial Books from Sale]." March 9, 2017</ref><ref>{{cite news|last1=Ziv|first1=Stav|title=Under pressure, Amazon stops selling Holocaust-denial books|url=https://www.thejc.com/news/world/under-pressure-amazon-stops-selling-holocaust-denial-books-1.433963|accessdate=17 June 2017|publisher=The Jewish Chronicle|date=6 June 2017}}</ref>:
▲|-
▲| [[Սիոնի իմաստունների արձանագրությունները]] || Անհայտ || 1903|| Հանրահայտ կեղծվածք, ենթադրյալ դավադրության տեսության մասին տեքստերի հավաքածու|| Գրքում շարադրված են աշխարհի գրավման, պետությունների կառավարման մարմինների մեջ արմատավորման, ոչ հրեաներին վերահսկման տակ վերցնելու, այլ կրոնների արմատախիլ անելու մասին հրեաների պլանները։ Գոյություն ունեն բազմաթիվ ապացույցներ եւ վկայություններ, որոնք հաստատում են արձանագրությունների կեղծ բնույթը։ Գիրքը արգելվել է տարբեր երկրների գրադարաններում, այդ թվում նաև Ռուսաստանում<ref>{{cite web|url=http://rt.com/politics/academicians-demand-elders-zion/ |title=Russian academicians demand ban of Protocols of the Elders of Zion — RT Russian politics |publisher=Rt.com |date=2011-05-13 |accessdate=2016-09-07}}</ref>։
▲|-
▲| [[Ղուրան]] || [[Գաբրիել հրեշտակապետ]], [[Մուհամմադ մարգարե]] և [[Օսման I|Օսման իբն Աֆֆան]]|| || Կրոնական գիրք|| Մուսուլմանների և իսլամ կրոնի սուրբ գիրք։
▲Այս գիրքը արգելված է եղել Չինաստանում, Հյուսիսային Կորեայում։
▲| [[Ստամբուլի բիճը]] || [[Էլիֆ Շաֆաք]]|| 2006|| Վեպ|| Սա մի պատմություն է երկու ընտանիքների մասին՝ թուրք և ամերիկահայ, նրանց իրար հետ կապող գաղտնիքների մասին, որոնք առաջացել են հայրենի երկրում կատարված պատմական դաժանությունների հետևանքով<ref name="hayeli">[http://hayeli.am/article/315286 «Ստամբուլի ընկեցիկը» գիրքը հանձնվեց հայ ընթերցողի դատին /ֆոտո, վիդեո/]</ref>։ Վեպի հրատարակումից հետո Էլիֆ Շաֆակին մեղադրանք է առաջադրվել 301 հոդվածով՝ ազգային ինքնությունը վիրավորելու մասին։ Ազգայնականների հետապնդումներից խուսափելու համար 42-ամյա թրքուհին ներկայումս ապրում է [[Լոնդոն]]ում:
|-
|}
| |||