Վիքիպեդիա

«Ալեքսանդրիայի գրադարան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 92.
[[2-րդ դար]]ում Ալեքսանդրիա այցելեց Մուսեոնում մի քանի նոր անդամներ նշանակած [[Ադրիանոս]] կայսրը։ Առիթ կա կարծելու, որ այս քաղաքականությունը նրան առաջարկել են նրա հետնորդները՝ [[Անտոնինոս Պիոս]]ը և [[Մարկոս Ավրելիոս]]ը: Բայց [[3-րդ դարի ճգնաժամ|հռոմեական կայսրության ճգնաժամի]] սկզբի հետ՝ 216 թվականին, կայսր [[Կարակալլա]]ն Ալեքսանդրիան հանձնեց իր զինվորների թալանին, ինչը նույնպես կարող էր վնասել գրքերի ամբողջականությանը։ Նրա օրոք իջեցվեց Մուսեոնի ու գրադարանի պահապանների կարգավիճակը, նրանք կորցրեցին մի շարք արտոնություններ, որոնք գալիս էին դեռ Ալեքսանդր Մակեդոնացու ժամանակներից<ref>{{ռուսերեն գիրք|автор= Heinz-Günther Nesselrath|заглавие= Das Museion und die Große Bibliothek von Alexandria|место= |издательство= |год= 2013|seite= 86-88|isbn=}}</ref>:
 
Գլխավոր գրադարանն ըստ էության անկում ապրեց 273 թվականին, երբ կայսր [[Ավրելիանոս]]ը Ալեքսանդրիան վերցնելու ժամանակ ավիրեցավերեց և հրդեհեց Բրուհեյոնը՝ ճնշելով [[Զենոբիա]] թագուհու ապստամբությունը. Սերապիսի տաճարում պահվող գրադարանի մի մասը հավանաբար ավելի ուշ կորսվեց։ Գրադարանի անկման ստույգ թվականը հայտնի չէ<ref name="БРЭ"/>:
[[391]] թվականին [[Ալեքսանդրիա]]յում բախում տեղի ունեցավ [[քրիստոնյաներ]]ի և [[հեթանոսներ]]ի միջև։ Գոյություն ունեն տարբեր տեսակետներ բախման ծագման և ընթացքի մասին։ Ի վերջո, պատրիարք [[Թեոֆիլոս Ալեքսանդրացի]]ն [[Թեոդոսիոս Ա Մեծ|Թեոդոսիոս I]] կայսրից թույլտվություն ստացավ ավիրելուավերելու բոլոր հեթանոսական տաճարները, ինչը հանգեցրեց [[Սերապեում]]ի ավիրմանը։ավերմանը։ Եկեղեցական պատմաբան [[Սոկրատես Սքոլաստիկոս]]ն այսպես է նկարագրում այդ ամենը.<ref>{{cite web|url=http://www.gumer.info/bogoslov_Buks/History_Church/Sholastik/12.php|title=Сократ Схоластик. Книга V. Глава 16|publisher=Библиотека Гумер|accessdate=2014 թ․ օգոստոսի 19–ին|language=}}</ref>:
{{քաղվածք|
Հենվելով նման իրավասությունների վրա՝ Թեոֆիլոսն օգտագործեց ամեն բան, որպեսզի անփառունակությամբ ծածկի հեթանոսական գաղտնիքները. նա պղծեց [[Միտրաիզմ|միտրական]] տաճարը, ավիրեցավերեց Սերապիսի տաճարը… Տեսնելով այս ամենը՝ ալեքսանդրացի հեթանոսները, հատկապես փիլիսոփա կոչվածները չհանդուրժեցին նման վիրավորանքը և իրենց նախկին արյունակցական գործերը պղծվեցին ավելի շատ, բոլոր նրանք, ըստ նախնական համաձայնության, նետվեցին դեպի քրիստոնյաները և սկսեցին ամեն տեսակ սպանությունները: Իրենց կողմից նույն կերպով էին վարձահատույց լինում քրիստոնյաները…
|}}
 
Հնարավոր է՝ այս իրադարձությունների ժամանակ այրվեցին տաճարում գտնվող գրքերը<ref name="БРЭ"/>: Իրադարձությունների մասին գրել է նաև հեթանոս հեղինակ [[Եվնապիոս Սարդինացի]]ն: Երկուսն էլ՝ Սոկրատեսն ու Եվնապիոսը, հայտնում են հեթանոսական տաճարի ավիրմանավերման մասին, բայց հենց գրքերի ոչնչացման մասին հիշատակումներ չկան։ Ավելին, անհայտ է՝ քանի՞ գիրք էր գտնվում այդ պահին Սերապեումում, և արդյո՞ք դրանք այնտեղ էին։ Օրոզիոսը (VI, 15, 32) հայտնում է, որ գրադարակներ հնարավոր էր տեսնել Ալեքսանդրիայի բոլոր տաճարներում{{sfn|Борухович|1976|էջ=170}}: Հայտնի է, որ Մուսեոնը և գրադարանը գոյություն են ունեցել 391 թվականի իրադարձություններից հետո էլ, մասնավորապես, ժամանակի հայտնի ինտելեկտուալներից մեկը, ով աշխատում էր այնտեղ, մաթեմատիկոս և փիլիսոփա [[Թեոնիոս Ալեքսանդրացի]]ն էր, ով մահացել է մոտավորապես 405 թվականին (այս մասին վկայություններ են հայտնվում Սուդայի հանրագիտարանում)<ref>{{cite web|url=http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Biographies/Theon.html|title=Theon of Alexandria|author=J. J. O'Connor and E. F. Robertson|date=|work=|publisher=School of Mathematics and Statistics University of St Andrews, Scotland|accessdate=2014 թ․ օգոստոսի 23–ին|language=en}}</ref>:
 
[[13-րդ դար]]ի սիրիացի եպիսկոպոս [[Գրիգորիոս Բար-Էբրեյ]]ի ''Chronicon Syriacum'' աշխատության մեջ հայտնում է, որ փրկված ձեռագրերը ոչնչացվել են [[7–րդ դար|7]]-[[13-րդ դար]]երում՝ արաբ-մուսուլմանների տիրապետության ժամանակաշրջանում, բայց այս փաստը վկայող հավաստի տեղեկություններ չկան։ Հանարաճանաչ է այս պատումը. [[641]] թվականին խալիֆ [[Օմար իբն Խատտաբ]]ը հրաման տվեց իր սպարապետ [[Ամր իբն ալ-Աս]]ին այրել Ալեքսանդիայի գրադարանը՝ ասելով. {{քաղվածք|''Եթե այդ գրքերում ասվում է այն, ինչ կա [[Ղուրան]]ում, ապա դրանք անօգուտ են: Եթե այդ գրքերում ասվում է մեկ այլ բան, ապա դրանք վնասակար են: Ուստի երկու դեպքում էլ պետք է այրել դրանք{{sfn|Борухович|1976|էջ=170}}:''|}}: Ռուս պատմաբան-արաբագետ Վ. Բոլշակովը դա մեկնաբանում է այսպես<ref>{{ռուսերեն գիրք|автор=Большаков В. О.|заглавие= История Халифата|ответственный= |ссылка= http://gumilevica.kulichki.net/HOC/hoc24.htm#hoc24para02|место= М.|издательство= Вост. лит.|год= 2000|том= 2|страниц= |страницы= 122|isbn= |ref=}}</ref>.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ալեքսանդրիայի_գրադարան» էջից