«Արքեաներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 18.
'''Արքեան''' միաբջիջ կենդանի օրգանիզմների [[վերնաթագավորություն (կենսաբանություն)|վերնաթագավորություն]] է կամ [[թագավորություն]]։ Այս [[միկրօրգանիզմ]]ները [[պրոկարիոտ]]ներ են, որը նշանակում է, որ նրանք չունեն [[բջջակորիզ]] և այլ մեմբրանային [[օրգանոիդներ]]։
Անցյալում արքեաները դասակարգվում էին [[բակտերիաներ]]ի հետ և անվանվում էին ''արքեոբակտերիա'' կամ ''մոներա'', սակայն այս դասակարգումը այժմ համարվում է հնեցած<ref>{{cite journal |author=Pace NR |title=Time for a change |journal=Nature |volume=441 |issue=7091 |page=289 |year=2006 |month=May |pmid=16710401 |doi=10.1038/441289a|bibcode = 2006Natur.441..289P }}</ref>։ Իրականում արքեաները ունեն առանձին անկախ էվոլյուցիոն պատմություն և կյանքի մյուս ձևերից տարբերվում են իրենց [[կենսաքիմիա]]յով։ Այս պատճառով արքեաները այժմ [[երեք դոմենային համակարգ]]ում առանձնացված են
Արքեաները և բակտերիաները ձևով և չափերով միմյանց շատ նման են, չնայած որ հանդիպում են որոշ արքեաներ, որոնք ունեն տարօրինակ ձև (օրինակ՝ տափակ և քառակուսաձև ''Haloquadratum walsbyi''-ն)։ Արքեաները ունեն այնպիսի [[գեներ]] և [[նյութափոխանակություն]], որով ավելի շատ նմանվում են էուկարիոտներին, քան՝ բակտերիաներին։ Արքեաները կարող են օգտագործել բազմազան էներգիայի աղբյուրներ, որոնք կարող են լինել [[օրգանական միացություն]]ներ ([[ածխաջրեր]]), [[ամոնիում]], մետաղի [[իոն]]ներ և նույնիսկ [[ջրածին]]։ Աղադիմացկուն արքեաները որպես էներգիայի աղբյուր օգտագործում են արևի էներգիան կամ ֆիքսում են ածխածինը։ Սակայն ի տարբերություն բույսերի, անհայտ են արքեաների անյպիսի տեսակներ, որոնք իրականացնում են երկուսը միաժամանակ։ Արեաները բազմանում են [[անսեռ բազմացում|անսեռ եղանակով]]՝ ուղղակի կիսման միջոցով, հատվածներով կամ բողբոջմամբ։ Ի տարբերություն բակտերիաների արքեաները [[սպոր]]ներ չի առաջացնում։
|