«Մաղաքիա Օրմանյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
- 2 կատեգորիաներ, ± 4 կատեգորիաներ ՀոթՔաթ գործիքով
Տող 5.
Ծնվել է [[1841]] թ. փետրվարի 11(23) ին, Կ. Պոլսում։
 
Նախնական կրթությունն ստացել է Կ. Պոլսում, 1851-ից թվականից ուսումը շարունակել Հռոմի Անտոնյանց Ս. Լուսավորիչ վանքում, 1858-ից՝ թվականից՝ [[Վատիկան]]ի հոգևոր դպրոցում։
 
Նույն թվին ստանալով աստվածաբանության մագիստրոսի աստիճան՝ նշանակվել է Հռոմի Քարոզչության դպրոցում հայերենի ուսուցիչ։
 
[[1866]]-ին թվականին վերադարձել է Կ. Պոլիս, նշանակվել Անտոնյանց միաբանության քարտուղար, իսկ 1867-ին՝1867թվականին՝ ստանձնել Հռոմի Անտոնյանց վարժարանի տեսչի պաշտոնը։
[[1868]]-ին թվականին Հռոմում ստացել է իմաստասիրության, աստվածաբանության և եկեղեցական իրավագիտության մագիստրոսի գիտական աստիճան, ընտրվել Հռոմի աստվածաբանական ակադեմիայի անդամ։ Տիրապետել է իտալերենին, ֆրանսերենին, հունարենին, լատիներենին, արաբերենին, թուրքերենին։
 
[[1870]]-ին թվականին խուսափելով կաթոլիկ հոգևորականության հալածանքներից, վերադարձել է Կ. Պոլիս, որտեղ զբաղվել է հրապարակախոսությամբ՝ ֆրանսիական և հայկական թերթերում տպագրած հոդվածներով բացահայտ պայքարել հայ կաթոլիկ համայնքը պառակտելու, հայ [[կաթոլիկ]]ների մեջ հայկական ավանդությունները վերացնելու Վատիկանի քաղաքականության դեմ։
 
Այդ շրջանում է գրել [[Հռոմ]]ի կաթոլիկ եկեղեցու և հայոց վեճը լուսաբանող աշխատություններ, ինչպիսիք են՝ «Արեւելեան հայ-կաթողիկէ հայերը» (1870, իտալերեն), «Արեւելեան կաթոլիկաց կրօնական ազատութիւնը եւ քաղաքացիական իրաւունքները» (1872, ֆրանսերեն), «Ռեւերսուրուս կամ Հայք եւ պապութիւն» (1872, իտալերեն), «Վատիկան եւ Հայք»<ref>[https://ia600407.us.archive.org/19/items/LeVaticanEtLesArmeniens/VaticanandArmenians.pdf Ormanian M., Le Vatican et les Arméniens, Rome, 1873.]</ref> (1873, ֆրանսերեն) գրքերը, որոնք 1874-ին ներառվել են Վատիկանի արգելած գրքերի ցանկի մեջ։
 
[[1875]]-ին թվականին Իտալիայում հանդիպել է երկրի ազգ-ազատագրական պայքարի ղեկավար Ջ. Գարիբալդիին, նրա հետ քննարկել հայ և իտալացի ժողովուրդների ազատագրական պայքարին վերաբերող հարցեր։
 
[[1876]]-ին թվականին վերջնականապես որոշել է խզել իր կապերը Վատիկանի հետ և հրաժարվել է կաթոլիկությունից։ [[1877]]-ին թվականին դիմել է Կ. Պոլսի հայոց պատրիարք Ներսես արք. Վարժապետյանին՝ Հայ եկեղեցու գիրկը դառնալու խնդրանքով։
 
[[1879]]-ին թվականին Կ. Պոլսի Գումգափուի Մայր եկեղեցում Վարժապետյան պատրիարքի ձեռքից ստացել է [[Հայ Առաքելական Եկեղեցի|Հայաստանյայց առաքելական եկեղեցու]] ծայրագույն վարդապետական աստիճան։
 
Հայ եկեղեցու ծոցում իր գործունեությունն սկսել է որպես քարոզիչ Կ. Պոլսի Ղալաթիա թաղամասի Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցում։
 
[[1880]]-ին թվականին նշանակվել է [[Կարին]]ի թեմի առաջնորդ, վճռական դեր խաղացել Կարինի Սանասարյան վարժարանի բացման (1881) գործում, ստանձնել վարժարանի տեսչական մարմնի նախագահությունը, կապեր հաստատել իր աթոռանիստ Կարինում 1881-ին ստեղծված «Պաշտպան Հայրենյաց» ազատագրական գաղտնի կազմակերպության ղեկավարների հետ, աջակցել նրանց կազմակերպչական աշխատանքներում։
 
[[1886]]-ին թվականին Ս. Էջմիածնում [[Մակար Ա Թեղուտցի]] կաթողիկոսը նրան ձեռնադրել է եպիսկոպոս։
 
[[1887]]-ին թվականին թողել է Կարինի առաջնորդությունը և Մակար Ա Թեղուտցու կոնդակով հրավիրվել Ս. Էջմիածին՝ [[Գևորգյան Հոգևոր Ճեմարան|Գևորգյան ճեմարանում]] աստվածաբանություն դասավանդելու։
 
Նրա շնորհիվ ճեմարանում դասավանդվող աստվածաբանական առարկաների հանդեպ մեծ հետաքրքրություն է առաջանում։ Օրմանյանի միջնորդությամբ եվրոպական համալսարաններում իրենց կրթությունն են շարունակում ճեմարանական իր սաները՝ [[Կոմիտաս|Կոմիտաս վարդապետը]], [[Գարեգին Ա Հովսեփյան]]ցը, [[Կարապետ Տեր-Մկրտչյան]]ը, [[Գևորգ Զ Նորնախիջևանցի|Գևորգ Զ Չորեքչյանը]], [[Երվանդ Տեր-Մինասյան]]ը և այլն։
Տող 34.
Օրմանյանի ազատագրական տոգորումները և ազատախոհ ճառերը գրավել են ցարական իշխանությունների ուշադրությունը, և նա, ռուսահպատակ չլինելու պատրվակով, արտաքսվել է ռուսական կայսրության սահմաններից։
 
[[1889]]-ին թվականին վերադարձել է Կ. Պոլիս և նշանակվել [[Արմաշ]]ի վանքի վանահայր և իր կազմակերպած դպրեվանքի տեսուչ։
 
Օրմանյանը Կ.Պոլսի հայոց պատրիարք է ընտրվել սուլթան Աբդուլ Համիդ II-ի արյունոտ բռնապետության պայմաններում, երբ Կ. Պոլսում ու [[Արևմտյան Հայաստան]]ի նահանգներում սկսվել էին հայկական ջարդերն ու տեղահանությունները։
Տող 42.
Նա իր զգույշ և պահպանողական քաղաքականությամբ առաջ է բերել Կ. Պոլսի ազգային որոշ շրջանակների, ինչպես նաև՝ Երուսաղեմի հայոց պատրիարքարանի հոգևորականության մի մասի դժգոհությունը և հանիրավի ամբաստանվել է<ref>[http://www.religions.am/arm/articles/%D5%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%A1-%D4%B1%D6%80%D6%84_%D5%95%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A8-%D6%87-20-%D6%80%D5%A4-%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%AF%D5%A6%D5%A2%D5%AB-%D5%B0%D5%A1%D5%B5-%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%B8%D6%82-%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%B4%D5%A1%D5%B6-%D5%B0%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D6%80%D6%81%D5%A8/ Հովհաննես Հովհաննիսյան, Մաղաքիա Արք.Օրմանյանը և 20-րդ դարասկզբի հայ եկեղեցու բարենորոգչական շարժման հիմնահարցը]</ref>։
 
[[1906]]-ին թվականին, Հայոց Ազգային սահմանադրության վերաքննման և, փաստորեն, արգելման վերաբերյալ Աբդուլ Համիդ II-ի հրամանի առիթով Օրմանյանը սուլթանին ներկայացրել է հրաժարական, որը չի ընդունվել։
 
[[1908]] թվականի հուլիսի 16-ին Կ. Պոլսում կազմակերպված բազմամարդ ցույցի մասնակիցները խուժել են պատրիարքարան և Օրմանյանինին հայտարարել պաշտոնանկ։
 
«Յիշատակագիրք երկոտասանամեայ պատրիարքութեան» գրքում (1910) նա հերքել է իր դեմ եղած ամբաստանությունները։ [[1913]] թվականի հունվարի 3-ին Ազգային երեսփոխանական ժողովը, որտեղ ի պաշտպանություն Օրմանյանի ճառով հանդես է եկել գրող Գրիգոր Զոհրապը, արդարացրել է նախկին պատրիարքին։
 
Նույն թվին Օրմանյանն ընտրվել է եկեղեցական համագումարի պատգամավոր, կրոնական ժողովի անդամ և ապա՝ Եգիպտոսի հայոց թեմի առաջնորդ, բայց հրաժարվել է ստանձնել այդ պաշտոնը։
 
1914–17-ին1914–1917 թվականներին Օ. Երուսաղեմի Ս. Հակոբյանց վանքում վարել է մի շարք պաշտոններ, դասավանդել ժառանգավորաց վարժարանում։
 
[[1918]]-ին թվականին վերադարձել է Կ. Պոլիս, որտեղ և վախճանվել է։
 
== Երկերը ==