«Հանգըլ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 626.
== Գործածությունից դուրս եկած տառեր ==
[[Պատկեր:Hankidoemhanja.png|մինի|''Հանկիդո'', մարտարվեստ: Բառում առկա է հնացած
Հանգըլում կան բազմաթիվ հնացած տառեր, որոնք այլևս չեն գործածվում կորեերենում: Այդ տառերից որոշնորը գործածվում են միայն արտահայտելու համար չինարենի [[հանգերի աղյուսակ]]<nowiki/>ների հնչյունները: Կորեերենի հնչյուններից որոշները, որոնք արտահայտվում են հնացած տառերով, դեռևս գործածվում են որոշ բարբառներում:
=== Ամբողջական ցուցակ ===
Տող 634.
* 66 հնացած կապակցություններ՝ բաղկացած երկու բաղաձայններից ᇃ, ᄓ, ㅦ, ᄖ, ㅧ, ㅨ, ᇉ, ᄗ, ᇋ, ᄘ, ㅪ, ㅬ, ᇘ, ㅭ, ᇚ, ᇛ, ㅮ, ㅯ, ㅰ, ᇠ, ᇡ, ㅲ, ᄟ, ㅳ, ᇣ, ㅶ, ᄨ, ㅷ, ᄪ, ᇥ, ㅺ, ㅻ, ㅼ, ᄰ, ᄱ, ㅽ, ᄵ, ㅾ, ᄷ, ᄸ, ᄹ, ᄺ, ᄻ, ᅁ, ᅂ, ᅃ, ᅄ, ᅅ, ᅆ, ᅈ, ᅉ, ᅊ, ᅋ, ᇬ, ᇭ, ㆂ, ㆃ, ᇯ, ᅍ, ᅒ, ᅓ, ᅖ, ᇵ, ᇶ, ᇷ, ᇸ
* 17 հնացած կապակցություններ՝ բաղկացած երեք բաղաձայններից. <span lang="ko" style="font-family: Malgun Gothic, Dotum Old Hangul, 돋움 옛한글, 은 자모 바탕, UnJamoBatang, Code2000">ᇄ, ㅩ, ᇏ, ᇑ, ᇒ, ㅫ, ᇔ, ᇕ, ᇖ, ᇞ, ㅴ, ㅵ, ᄤ, ᄥ, ᄦ, ᄳ, ᄴ</span>
* 1 հնացած ձայնավոր: <span lang="ko" style="font-family: Malgun Gothic, Dotum Old Hangul, 돋움 옛한글, 은 자모 바탕, UnJamoBatang, Code2000">ㆍ</span> ''
* 44 հնացած երկհնչյուններ և ձայնավորներից բաղկացած կապակցություններ. <span lang="ko" style="font-family: Malgun Gothic, Dotum Old Hangul, 돋움 옛한글, 은 자모 바탕, UnJamoBatang, Code2000">ᆜ, ᆝ, ᆢ,</span> <span lang="ko" style="font-family: Malgun Gothic, Dotum Old Hangul, 돋움 옛한글, 은 자모 바탕, UnJamoBatang, Code2000">ᅷ, ᅸ, ᅹ, ᅺ, ᅻ, ᅼ, ᅽ, ᅾ, ᅿ, ᆀ, ᆁ, ᆂ, ᆃ, ㆇ, ㆈ, ᆆ, ᆇ, ㆉ, ᆉ, ᆊ, ᆋ, ᆌ, ᆍ, ᆎ, ᆏ, ᆐ, ㆊ, ㆋ, ᆓ, ㆌ, ᆕ, ᆖ, ᆗ, ᆘ, ᆙ, ᆚ, ᆛ, ᆟ, ᆠ, ㆎ</span>
Հանգըլի նախնական համակարգում կրկնակի տառերն արտահայտում էին չինարենի [[հնչեղ բաղաձայն]]<nowiki/>ները ({{lang|ko|濁音|nocat=yes}}) և չէին գործածվում կորեերենի բառերում: Ավելի ուշ նմանատիպ մի համակարգ արտահայտում էր ժամանակակից կորեերենի լարված (ըմպանային) բաղաձայնները:
Շչական բաղաձայնները փոփոխվել էին՝ արտահայտելու համար չինարենի երկու տեսակի շչական՝ ատամնահիմքային և ետակոր բաղաձայնները (օրինակ՝ ս և շ): Այս երևույթը չկար կորեերենում: Ավելին, այն անհետանում էր նաև հարավային չինարենից:
Տող 661.
|{{lang|ko|ᅕ|nocat=yes}}
|}
=== Ավելի հաճախ հանդիպող ===
* {{lang|ko|[[wikt:ㆍ|ㆍ]]|nocat=yes}} ''ə'' (''արե-ա'' {{lang|ko|아래아|nocat=yes}} «ցածր ա»): Այն հավանաբար արտասանվում էր ինչպես [ {{IPAblink|ʌ|}}], նման էր ներկայիս {{lang|ko|ㅓ|nocat=yes}} (է) հնչյունին: Այն գրվում է կետի տեսքով՝ բաղաձայնի տակ: Արե-ա հնչյունը ամբողջովին չի անհետացել: Այն կարելի է գտնել բազմաթիվ ապրանքանշանների մեջ, ինչպես նաև [[Ջեջու լեզու|ջեջու լեզվում]], որտեղ այն արտասանվում է ինչպես [{{IPAblink|ɒ|}}] : ''ə'' -ն դարձել էր բառամիջի հնչյուն: Այն կարելի էր գտնել {{lang|ko|ㆎ|nocat=yes}} ''արե-է'' երկհնչյունի մեջ:
* {{lang|ko|[[wikt:ㅿ|ㅿ]]|nocat=yes}} ''z'' (''բանսիոտ'' {{lang|ko|반시옷|nocat=yes}}, ''բանչիըմ'' {{lang|ko|반치음|nocat=yes}}): Համեմատաբար հազվադեպ հանդիպող հնչյուն: Արտասանվում էր ,հավանաբար, ինչպես {{IPA|[ʝ̃]}} (ռնգայնացված քմային շփական հնչյուն): Ժամանակակից կորեերենի այն բառերը, որոնցում առկա էր{{lang|ko|ㅿ|nocat=yes}} տառը, այժմ գրվում են {{lang|ko|ㅅ|nocat=yes}}-ով կամ {{lang|ko|ㅇ|nocat=yes}}-ով:
* {{lang|ko|[[wikt:ㆆ|ㆆ]]|nocat=yes}} ''ʔ'' (''յորինհիըտ'' {{lang|ko|여린히읗|nocat=yes}} «թույլ հիըտ» կամ ''դոնիընգ'' {{lang|ko|된이응|nocat=yes}} «ուժեղ իընգ»): Այն [[ըմպանային դադար]] է, որը «ավելի թույլ է քան {{lang|ko|ㅎ|nocat=yes}}-ը և ավելի ուժեղ է քան {{lang|ko|ㅇ|nocat=yes}}-ն»:
* {{lang|ko|[[wikt:ㆁ|ㆁ]]|nocat=yes}} ''ŋ'' ( ''յեսիընգ'' {{lang|ko|옛이응|nocat=yes}}): {{IPA|[ŋ]}} հնչյունի նախնական տառը, այժմ միավորված {{lang|ko|ㅇ|nocat=yes}}՝ իընգ տառի հետ:
* {{lang|ko|[[wikt:ㅸ|ㅸ]]|nocat=yes}} ''β'' (''գաբյեոնբիըպ'' {{lang|ko|가벼운비읍|nocat=yes}}, ''սունգյեոնբիըպ''{{lang|ko|순경음비읍|nocat=yes}}): [[Միջազգային հնչյունական այբուբեն|ՄՀԱ]]՝ {{IPA|[f]}}: Այս տառը ''բիըպ'' և ''իընգ'' տառերի կապակցությունն է, սակայն այն կարող է ավելի բարդ լինել: Կային նաև հազվագյուտ երեք այլ տառեր՝ չինարենի հանգերի աղյուսակների {{lang|ko|ㅱ|nocat=yes}} ''վ'' ({{IPA|[w]}} or {{IPA|[m]}}) և տեսական {{lang|ko|ㆄ|nocat=yes}} ''ֆ և {{lang|ko|ㅹ|nocat=yes}} ֆֆ {{IPA|[v̤]}}'' հնչյունների համար: Ներքևի տարրը նման է իընգ տառին: Սակայն այն նման է լատիներենի հաջորդող ''հ'' հնչյունին (ինչպես օրինակ՝ բ''հ'', մ''հ'', պ''հ'' և պպ''հ''): Կորեացիները այժմ չեն տարբերակում այս հնչյունները:
== Գրականություն ==
|