«Պարթենոն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Պիտակ՝ 2017 source edit |
No edit summary |
||
Տող 71.
[[Մարաթոնի ճակատամարտ]]ից հետո անմիջապես սկսվեց [[Աթենք]]ի նոր տաճարի կառուցումը, որը աղբյուրներում հիշատակվում է որպես [[Օփիստոդոմիս]]։ Տաճարը տեղակայված էր ներկայիս Էրեխտեյոնիսի և Պարթենոնի միջև։ Տաճարի շինարարությունն ակնհայտ է, որ չի ավարտվել [[պարսիկներ]]ի հետ վերսկսված պատերազմի և Աթենքի մոտալուտ թալանի պատճառով։<ref>Геродот "История" 8, 53</ref> Այս շինությունից Էրեխտեյոնիսի հյուսիսային պատի մոտ մնացել են միայն սյուների թմբուկները։ Հին Պարթենոնի մասերը [[Պերիկլես]]ի ժամանակաշրջանում օգտագործվել են [[Ֆիդիաս]]ի կողմից Ակրոպոլիսը կառուցելու համար։
=== Պարթենոնը Հռոմեական և Բյուզանդական կայսրությունների կազմում ===
Պարթենոնը փառքի և Աթենքի հովանավոր Աթենաս աստվածուհու վեհության խորհրդանիշի պաշտոնում հանդես է գալիս շուրջ հազար տարի։ Արդի պատմագիտության մեջ չկա հստակ մատնանշված թվական, որը նշում է թե երբ է Պարթենոնը վերածվել քրիստոնեական եկեղեցու։ Հայտնի է, որ դա եղել է 4-րդ դարում՝ հռոմեացիների կողմից Աթենքի գրավումից հետո։ Բյուզանդական կայսրության կազմում Աթենքը վերածվում է հասարակ գավառական քաղաքի, իսկ այդ ժամանակահատվածում Պարթենոնը կորցնում է իր հեղինակությունը։ 5-րդ դարում տաճարը թալանվում է Հռոմեական կայսրության ղեկավարների կողմից, իսկ Պարթենոնի նախկին գանձերը տեղափոխվում են Բյուզանդիայի թագավորանիստ Կոստանդնուպոլիս։ Որոշ աղբյուրներ հավաստում են այն մասին, որ Կոստանդնուպոլսի Պողոս III պատրիարքը Պարթենոնի տեղում կառուցում է Սուրբ Սոֆիայի անունը կրող եկեղեցական համալիր։ 13-րդ դարում՝ չորրորդ խաչակրաց արշավանքի ընթացքում, վնասվում է Աթենաս Պրոմախոսի արձանը, որը, հավանաբար, ստեղծվել էր մ․թ․ա․ 3-րդ դարում։ Հռոմեական և բյուզանդական կայսրերը բազմիցս հրովարտակներով արգելել են հեթանոսական պաշտամունքը կայսրության տարածքում, սակայն Հունաստանում այն չափազանց խոր արմատներ ուներ։ Մեր օրերում ընդունված է այն կարծիքը, որ Պարթենոնի տաճարը քրիստոնեական եկեղեցու վերածվել է միայն 6-րդ դարում։ Արևելյան Հռոմեական կայսրությունում՝ Բյուզանդիայում, այն ծառայել է որպես Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի ուղղափառ եկեղեցի։ Այն եղել է չորրորդ ամենակարևոր ուխտագնացության կենտրոնն ամբողջ Բյուզանդական կայսրությունում՝ Կոստանդնուպոլսի, Եփեսոսի և Սալոնիկի տաճարներից հետո։ Հայտնի է, որ Բյուզանդիայի կայսր Բարսեղ II Բուլղարասպանը՝ հայկական (մակեդոնական) հարստությունից, 1018 թվականին բուլղարացիների նկատմամբ տարած վճռական հաղթանակից հետո երկրպագել է Պարթենոնի տաճարում։ 13-րդ դարում Հունաստանի տարածքն անցնում է Լատինական կայսրությանը, իսկ Աթենքի դքսության ղեկավարումն անցնում է Օտտոն դե լա Ռոշին։ Կարճ ժամանակահատվածում Պարթենոնը վերածվում է Նոթր Դամ դ'Աթենս անվանումով կաթոլիկ տաճարի։ Հաջորդ երկուս ու կես դարերի ընթացքում վարձկանների հարձակումների, ռազմական հեղաշրջումների և դիվանագիտական խարդավանքների հետևանքով Աթենքն անցնում նախ ֆրանսիացիներին և ապա՝ կատալոնացիներին։
Աթենքն ու շրջակա տարածքները միասին կազմում են Աթենքի դքսությունը, որը 1371 թվականին մտնում է Արագոնի թագավորության մեջ։ Աթենքը մնում է կատալոնական տիրապետության տակ մինչև 1386 թվականը։ Այդ ժամանակ Աթենքի պաշտոնական լեզուն կատալոներենն էր, իսկ պետական կրոնը՝ կաթոլիկությունը։ 1387 թվականին իշխանությունն անցնում է ֆլորենցիական Աչայոլի ազնվականական ընտանիքին , որի վերահսկողության տարիներին հունարեն լեզուն և հույն ուղղափառ եկեղեցին վերադարձնում են իրենց դիրքերը։ Զարգացած միջնադարի այս դարակազմիկ փոփոխությունների ընթացքում Պարթենոնը վերածվում է լավ ամրեցված վերածննդի պալատի։ Վերջինս ստանում է նախ Սանտա Մարիա դը Սեթինաս (կատալանացիների իշխանության ներքո) և ապա Սանտա Մարիա դի Ատեն (իտալացիների իշխանության ներքո) անվանումները:
=== Շինարարություն ===
| |||