«Պարթենոն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Պարթենոն''' ({{audio|Պարթենոն (name's audio version).ogg|/ˈpɑːrθəˌnɒn, -nən/}}, {{lang-grc|Παρθενών‎‎}}, հին հունարենից թարգմանաբար՝ «կույս»), հայտնի է նաև որպես '''Աթենասի տաճար'''<ref>Դիցաբանական բառարան, Երևան, 1985, էջ 187–188։</ref>, [[Հեթանոսություն|հեթանոսական]] [[տաճար]] [[Հունաստան|Հունաստանի]] քաղաքամայր [[Աթենք|Աթենքում]] գտնվող [[Ակրոպոլիս|Ակրոպոլիսի հնագիտական համալիրում]], որը նվիրված է [[Հին հունական դիցաբանություն|հին հունական դիցարանի]] իմաստության, ողջախոհության և կանխամտածված պատերազմի աստվածուհուն՝ [[Աթենաս Պալլաս|Աթենաս Պալլասին]]։ Տաճարի շինարարությունը, որը [[Ֆիդիաս]]ի հսկողությամբ ղեկավարել են ճարտարապետներ [[Իկտինոս]]ը և [[Կալիկրատես]]ը, սկսել է [[Աթենական ծովային միություն|Աթենական կայսրության]] ռազմաքաղաքական հզորության շրջանում՝ [[Մ.թ.ա. 447|մ․թ․ա․ 447 թվականին]], և ավարտվել՝ [[Մ.թ.ա. 432|մ․թ․ա․ 432 թվականին]]։ Որպես շինանյութի միջոց օգտագործվել է պենտելիկոնյան սպիտակ մարմարը։ Պարթենոնը համարվում է [[Դասական Հունաստան|Դասական ժամանակաշրջանի]] [[Հին Հունաստան|Հին Հունաստանից]] մեզ հասած ամենանշանավոր հեթանոսական տաճարը, որն ընդհանուր առմամբ համարվում է [[Դորիական օրդեր|դորիական օրդերի]] ազդեցությունը կրող գլխավոր շինությունը։ Տաճարի ներսում գտնվող [[Հին հունական քանդակագործություն|քանդակները]] համարվում են [[Հին Հունաստանի մշակույթ|հին հունական դասական արվեստի]] բարձրակետեր։ Պարթենոնը համարվում է [[Հին Հունաստան|Հին Հունաստանի]], [[Աթենական ժողովրդավարություն|Աթենական ժողովրդավարության]] և [[Քաղաքակրթություն|արևմտյան քաղաքակրթության]] խորհրդանիշ հանդիսացող ամենանշանավոր մշակութային հուշարձանը։ Տաճարը կառուցող [[Հին Աթենք|աթենացիները]], Պարթենոնը (ինչպես և ողջ [[Ակրոպոլիս|Ակրոպոլիսը]]) և նույն ժամանակահատվածում կառուցված մյուս պերիկլեսյան [[Պերիկլեսի դարաշրջան|հուշարձանները]], սկզբունքորեն դիտարկել են որպես [[Աքեմենյան պետություն|աքեմենյան զավթիչների]] դեմ հույների հաղթանակի խորհրդանիշ և աստվածներին ուղղված շնորհակալական նշան։ Հունաստանի մշակույթի նախարարությունը ներկայումս հանձն է առել Պարթենոնի տաճարի և հարակից շինությունների վերականգնման և վերակառուցման աշխատանքները՝ մասնակի ավերված կառույցների կայունության ապահովման համար: Տաճարն ինքնին կառուցված է դորիական ոճով 14 սյուներից։ Տաճարի երկու ճակտոնները ամբողջապես զարդարված են արձանախմբերով, որոնք պատկերում են Աթենաս աստվածուհու ծնունդն ու [[Ատտիկա]]յին տիրելու համար Աթենասի և [[Պոսեյդոն]]ի ունեցած վեճը։ Ֆրիզի 92 սալերի վրա պատկերված են դրվագներ [[գիգանտոմաքիա]]յից, [[կենտավրոս]]ների և լապիթոսների կռվից, ամազոնուհիների հետ ճակատամարտից և [[Տրոյական պատերազմ|Տրոյական պատերազմից]]։

 

 

== Պատմություն ==