«Գահ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ r2.6.4) (Ռոբոտը ավելացնում է․: ru:Трон
No edit summary
Տող 1.
'''ԳԱՀ''' (թարգմանաբար պարսկերենից նշանակում է «նստելու տեղ», «բազմոց», «աթոռ» և ալյն)
'''Գահ''' (թարգմանաբար պարսկերենից նշանակում է «նստելու տեղ», «բազմոց», «աթոռ» և ալյն) — տեղ, որտեղ նախարարները գրավում էին թագավորի սեղանի շուրջ խնջույքների ժամանակ (սահմանգած էր Գահնամակ կոչվող հատուկ փաստաթղթով): Տարբեր պատճառներով թագավորը կարող էր զրկել նախարարին գահից, կամ այն իջեցնել: Նույն կերպ կարող էր բարձրացվել գահը: Գահով սահմանված կարգը խստիվ պահպանվում էր, իսկ նախարարները նախանձանդիր էին իրենց գահերի պահպանման կամ բարձրացման հարցերում: Եղիշեն, երբ բերում է ցուցակ ուխտապահ նախարարների, որոնք Վարդան Մամիկոնյանի հետ միացան քրիստոնեությունը պաշտպանելու համար, չնայելով, որ Վարդանն իր պաշտելի հերոսն է, որ նա առաջնորդն է ապստամբության գործում, որ նա բոլոր հայ զորքերի սպարապետն է՝ այնուամենայնիվ նախարարների ցուցակում նրա անունը դնում է երրորդ տեղում՝ առաջին երկու տեղում նշանակելով Արծրունյաց և Խորխոռունյաց իշխաններին, որովհետև նրանք գահով ավագ էին: Ստեփանոս Օրբելյանիը պատմում է, թե Սյունյաց Անդովկ իշխանը պարսից արքունիքում վիրավորանք կրելով նրանով, որ Շապուհը նրան տասնչորսերորդ գահը տվեց հայ նախարներից շարքում՝ դառնացած կերակրի ձեռք չտվեց, և երբ Շապուքը պատերազմի գնաց՝ նա իր զորքերով վրեժխնդրության համար ավերեց նրա պարանքը, [[Ռազմավար|ավար]] առավ նրա գանձերը և հեռացավ հույների մոտ<ref name="ՄերՀաղթԱ">{{գիրք|հեղինակ = [[Գագիկ Հարությանունյան]], Սուրեն Մարտիկյան, Արտակ Մովսիսյան (պ.գ.թ.) |մաս = |վերնագիր = Մեր հաղթանակները |հղում = |պատասխանատու = Էդուարդ Լ.Դանիելյան|հրատարակություն = |վայր = Երևան |հրատարակչություն = «Գասպրինտ» ՍՊԸ|թվական = 2010 |հատոր = Ա|էջեր = 259|էջ = |սերիա = |ISBN = 978-9939-90000-2-5 |տպաքանակ = 500}}</ref>:
 
1. Աշխարհիկ կամ հոգևոր իշխանություն խորհրդանշող բազկաթոռ: Միապետները, իշխանները, հոգևոր առաջնորդները ընդունելություններն ու հանդիսավոր այլ արարողություններ կատարել են գահասենյակում` բազմած աստիճաններով բարձրացող գահին: Շքեղությամբ ու ճոխությամբ աչքի են ընկել հատկապես թագավորական գահերը, որոնք քանդակվել են իշխանություն և հզորություն խորհրդանշող պատկերներով, ընդելուզվել ոսկե, արծաթե զարդերով, թանկարժեք քարերով: Եզակի նմուշ է հայ վարպետների կերտած ադամանդակուռ գահը («Ալմսատե գահ»), որը 1660-ին Սպահանի հայ վաճառականները, ի նշան բարեկամության, նվիրել են ռուսական Ալեքսեյ Միխայլովիչ ցարին:
== Ծանոթագրություններ==
 
'''Գահ'''2. (թարգմանաբարՎաղ միջնադարյան պարսկերենիցՀայաստանում նշանակումգահ է «նստելուկոչվել տեղ»,նաև «բազմոց»,այն «աթոռ»տեղը և ալյն(բարձ) — տեղ, որտեղորը նախարարներըհատկացվել գրավումէ էիննախարարներին` թագավորիարքունիքում սեղանիհանդիսավոր շուրջընդունելությունների, խնջույքների ժամանակ (սահմանգածսահմանված էր Գահնամակ կոչվող հատուկ փաստաթղթով): Տարբեր պատճառներով թագավորը կարող էր զրկել նախարարին գահից, կամ այն իջեցնել: Նույն կերպ կարող էր բարձրացվել գահը: Գահով սահմանված կարգը խստիվ պահպանվում էր, իսկ նախարարները նախանձանդիրնախանձախնդիր էին իրենց գահերի պահպանման կամ բարձրացման հարցերում: Եղիշեն, երբ բերում է ցուցակ ուխտապահ նախարարների, որոնք Վարդան Մամիկոնյանի հետ միացան քրիստոնեությունը պաշտպանելու համար, չնայելով, որ Վարդանն իր պաշտելի հերոսն է, որ նա առաջնորդն է ապստամբության գործում, որ նա բոլոր հայ զորքերի սպարապետն է՝ այնուամենայնիվ նախարարների ցուցակում նրա անունը դնում է երրորդ տեղում՝ առաջին երկու տեղում նշանակելով Արծրունյաց և Խորխոռունյաց իշխաններին, որովհետև նրանք գահով ավագ էին: Ստեփանոս ՕրբելյանիըՕրբելյանը պատմում է, թե Սյունյաց Անդովկ իշխանը պարսից արքունիքում վիրավորանք կրելով նրանով, որ Շապուհը նրան տասնչորսերորդ գահը տվեց հայ նախարներիցնախարարների շարքում՝ դառնացած կերակրի ձեռք չտվեց, և երբ ՇապուքըՇապուհը պատերազմի գնաց՝ նա իր զորքերով վրեժխնդրության համար ավերեց նրա պարանքըապարանքը, [[Ռազմավար|ավար]] առավ նրա գանձերը և հեռացավ հույների մոտ<ref name="ՄերՀաղթԱ">{{գիրք|հեղինակ = [[Գագիկ Հարությանունյան]], Սուրեն Մարտիկյան, Արտակ Մովսիսյան (պ.գ.թ.) |մաս = |վերնագիր = Մեր հաղթանակները |հղում = |պատասխանատու = Էդուարդ Լ.Դանիելյան|հրատարակություն = |վայր = Երևան |հրատարակչություն = «Գասպրինտ» ՍՊԸ|թվական = 2010 |հատոր = Ա|էջեր = 259|էջ = |սերիա = |ISBN = 978-9939-90000-2-5 |տպաքանակ = 500}}</ref>:
 
 
==Աղբյուր==
*Հայկական համառոտ հանրագիտարան. Հատոր 1, 1990, էջ 603
 
== Ծանոթագրություններ==
{{Ծանցանկ}}
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Գահ» էջից