«Արածանի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Արևմտահայերեն|Արածանի (արեւմտահայերէն)}}
{{Տեղեկաքարտ Գետ}}
'''Արածանի''', գետ [[Հայկական լեռնաշխարհ]]ում։ Հին հունա-հռոմեական աղբյուրներում կոչվել է Արսանիաս ({{lang-lat|Arsanias}}), ներկայումս թուրքերը կոչում են Մուրատ (թուրք.՝ Murat Nehri)։ Կոչվել է նաև Արևելյան Եփրատ, Արզանիա(ս), Արսինես և այլն<ref>{{Գիրք:ՏԲ|385}}</ref>։ Միանալով [[Արևմտյան Եփրատ]]ին՝ առաջացնում է [[Եփրատ]] գետը<ref>{{Գիրք:ՀԲ|142}}</ref>։ Երկարությունը 722 կմ է, ավազանը՝ 40000 կմ<sup>2</sup>։ Հին ժամանակներում գետն ամբողջությամբ հոսել է Մեծ Հայքի թագավորության տարածքով։ Ներկայումս հոսում է [[Թուրքիա]]յի տարածքով։ Երբեմն Արածանիի այն հատվածը, որն անցնում է Բալուի շրջանով անվանել են Բալուա գետ<ref>{{Գիրք:ՏԲ|593}}</ref>։
Հին մատենագիրները Արածանին հիշում են որպես ինքնուրույն գետ և ոչ որպես Եփրատի վտակ։ Սկիզբ է առնում [[Ծաղկանց լեռներ]]ի հյուսիսային մասից՝ մոտ 3060 մ բարձրությունից։ Վերին հոսանքում անցնում է խոր կիրճով դեպի հյուսիս, ապա հյուսիս-արևմուտք, դուրս գալիս Ալաշկերտի դաշտ և հոսում հարավ–արևմտյան ուղղությամբ։ Արածանի գլխավոր վտակներն են [[Բագրևանդ]]ը, [[Խնուս]]ը, [[Բյուրակն]]ը (աջից), [[Մանազկերտ]]ը, [[Մեղրագետ]]ը, [[Ճապաղջուր]]ը (ձախից)։ Հորդանում է ապրիլ-մայիսին, դաշտային մասերում ողողում շրջակա տարածությունները. ցածր մակարդակը՝ հուլիս-օգոստոսին։ Ձմռանը սառցակալում է։ Դեռևս ուրարտական ժամանակներից օգտագործվում է ոռոգման նպատակներով։
| |||