«Կոմիտաս»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ 62.89.7.104 (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել GeoO մասնակցի վերջին տարբերակին։ Պիտակ՝ Հետշրջում |
|||
Տող 1.
{{Այլ կիրառումներ|Կոմիտաս (այլ կիրառումներ)}}
{{Արևմտահայերեն|Կոմիտաս Վարդապետ (արեւմտահայերէն)}}
{{Տեղեկաքարտ երաժիշտ
Տող 27.
| Signature =
}}
{{Աուդիո հոդված|Hy-Կոմիտաս (Komitas).ogg|Սեպտեմբերի 28|4569091}}
Որբանալով վաղ տարիքում՝ 1881 թվականին, 12-ամյա Սողոմոնը [[Քյոթահիա]]յի հոգևոր առաջնորդ Գևորգ վարդապետ Դերձակյանի հետ մեկնում է [[Էջմիածին|Սուրբ Էջմիածին]] և սկսում ուսանել [[Գևորգյան ճեմարան]]ում։ 1895 թվականին ձեռնադրվում է [[վարդապետ]], որից հետո մեկնում է [[Թիֆլիս]] և վեց ամիս [[հարմոնիա]] է ուսանում [[Մակար Եկմալյան]]ի մոտ։ Սովորել է [[Բեռլին|Բեռլինում՝]] պրոֆեսոր [[Ռիխարդ Շմիդտ]]ի մասնավոր կոնսերվատորիայում, որից հետո փորձել է կիրառել այդ փորձը ազգային ավանդույթ կառուցելու համար<ref>Crutchfield, Will (5 October 1987). [http://www.nytimes.com/1987/10/05/arts/music-noted-in-brief-choir-from-armenia-at-avery-fisher-hall.html "Music Noted in Brief; Choir From Armenia At Avery Fisher Hall"]</ref>։ Երաժշտության պարապմունքներին զուգահեռ Կոմիտասը հաճախում է նաև [[Բեռլինի Կայսերական համալսարան]]ի փիլիսոփայության, գեղագիտության, ընդհանուր և երաժշտության պատմության դասախոսություններին:[[1899]] թվականին սեպտեմբերին Կոմիտասը վերադառնում է Էջմիածին:Նա հավաքել և գրառել է ավելի քան 3000 [[Հայկական ժողովրդական երաժշտություն|հայկական ժողովրդական երաժշտության]] նմուշներ, որոնցից ավելի քան կեսը հետագայում կորել է և միայն մոտ 1200-ն է պահպանվել: Բացի հայ ժողովրդական երգերից, նա նաև հետաքրքրվել է այլ մշակույթներով և 1904 թվականին հրատարակել քրդական ժողովրդական երգերի երբևէ գոյություն ունեցող առաջին ժողովածուն: Նրա երգչախումբը շատ եվրոպական երկրներում ներկայացրել է հայկական երաժշտությունը՝ արժանանալով այդ թվում [[Կլոդ Դեբյուսի]]ի գովասանքին: 1910 թվականին Կոմիտասը հաստատվում է [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]]՝ խուսափելով [[Էջմիածին|Էջմիածնի]] ծայրահեղ պահպանողական հոգևորականների վատ վերաբերմունքից և հայկական երաժշտությունը ներկայացնում ավելի լայն լսարանի: Կոմիտասին ջերմորեն ընդունել են հայկական համայնքներում, իսկ [[Արշակ Չոպանյան]]ը նրան անվանել է «հայկական երաժշտության փրկիչ»:▼
'''Կոմիտաս''' ('''Սողոմոն Գևորգի Սողոմոնյան''', [[սեպտեմբեր 26]], [[1869]], [[Քյոթահիա]] - [[հոկտեմբեր 22]], [[1935]], [[Փարիզ]]), հայ երգահան, երգիչ, երաժշտական էթնոլոգ, երաժշտագետ, վարդապետ և ուսուցիչ։
Որբանալով վաղ տարիքում՝ 1881 թվականին, 12-ամյա Սողոմոնը [[Քյոթահիա]]յի հոգևոր առաջնորդ Գևորգ վարդապետ Դերձակյանի հետ մեկնում է [[Էջմիածին|Սուրբ Էջմիածին]] և սկսում ուսանել [[Գևորգյան ճեմարան]]ում։ 1895 թվականին ձեռնադրվում է [[վարդապետ]], որից հետո մեկնում է [[Թիֆլիս]] և վեց ամիս [[հարմոնիա]] է ուսանում [[Մակար Եկմալյան]]ի մոտ<ref>Գուրգեն Գասպարյան, «Կոմիտաս Վարդապետ», Երևան 2009</ref>։ Սովորել է [[Բեռլին|Բեռլինում՝]] պրոֆեսոր [[Ռիխարդ Շմիդտ]]ի մասնավոր կոնսերվատորիայում<ref name=":0">{{Cite web|url=http://komitas.am/arm/brief.htm|title=Կենսագրություն|website=komitas.am|accessdate=2017-04-17}}</ref>, որից հետո փորձել է կիրառել այդ փորձը ազգային ավանդույթ կառուցելու համար<ref>Crutchfield, Will (5 October 1987). [http://www.nytimes.com/1987/10/05/arts/music-noted-in-brief-choir-from-armenia-at-avery-fisher-hall.html "Music Noted in Brief; Choir From Armenia At Avery Fisher Hall"]</ref>։ Երաժշտության պարապմունքներին զուգահեռ Կոմիտասը հաճախում է նաև [[Բեռլինի Կայսերական համալսարան]]ի փիլիսոփայության, գեղագիտության, ընդհանուր և երաժշտության պատմության դասախոսություններին<ref name=":0" />:
[[1899]] թվականին սեպտեմբերին Կոմիտասը վերադառնում է Էջմիածին<ref name=":0" />:
▲
[[Հայոց ցեղասպանություն|Հայոց ցեղասպանության]] ժամանակ՝ 1915 թվականի ապրիլին, շատ այլ հայ մտավորականների հետ մեկտեղ օսմանյան կառավարության կողմից Կոմիտասը ձերբակալվում է և արտաքսվում բանտարկյալների ճամբար: Նրան շուտով ազատում են անհայտ հանգամանքներում, որից հետո ստանում է [[Հոգեկան հիվանդություններ|հոգեկան խանգարում]] և նրա մոտ ձևավորվում է [[հետվնասվածքային սթրես]]: Կոստանդնուպոլսի ատելության մթնոլորտը և հայերի զանգվածային կոտորածների մասին լուրերը շարունակում են խաթարել նրա զգայուն հոգեկան վիճակը: Մինչև 1919 թվականը նրան սկզբում տեղավորում են թուրքական ռազմական հոսպիտալում և ապա՝ տեղափոխում [[Փարիզ]]ի հոգեբուժարաններ, որտեղ էլ տառապանքների մեջ անց է կացնում իր կյանքի վերջին տարիները: Կոմիտասին ընկալում են որպես ցեղասպանության զոհ և արվեստում պատկերում որպես ցեղասպանության հիմնական խորհրդանիշներից մեկը<ref>Soulahian Kuyumjian, Rita. ''Archeology of Madness: Komitas, Portrait of an Armenian Icon''. Edition: 2, Reading, England: Taderon Press; Princeton, NJ: Gomidas Institute, 2001, p. 3.</ref>:
| |||