«Աստղային քարտեզագիրք»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 20.
 
=== Միջին դարեր ===
Հնագույն պահպանված ձեռագիր աստղային քարտեզը բացահայտվել էր Մոգաոյի քարանձանվներում [[Մետաքսի ճանապարհ]]ի մոտ՝ Դունհուան աստղային քարտեզը։ Սա 210 սմ երկարությամբ և 24.4 սմ լայնությամբ գալար է, որը ցույց է տալիս երկինքը 40° հարավային լայնությունից մինչև 40° հյուսիսային լայնություն և հյուսիսային բևեռամերձ երկինքը։ Ընդհանուր պատկերված են 1,345 աստղեր, խմբված են 257 [[Աստերիզմ (աստղագիտություն)|աստերիզմների]]: Այս քարտեզի թվագրումը ոչ հստակ է, բայց գնահատվում է մոտ Ք.հ. 705–10 թթ.:<ref name="193247613X">{{cite book | author1=Whitfield, Susan | author2=Sims-Williams, Ursula | title=The Silk Road: trade, travel, war and faith | publisher=Serindia Publications, Inc. | pages=81–86 | date=2004 | isbn=1-932476-13-X }}</ref><ref name="jahh12" /><ref>{{cite web | first=Jean-Marc | last=Bonnet-Bidaud | date=2009-06-27 | title=The Oldest Extand Star Chart | publisher=Institut de recherche sur les lois fondamentales de l'Univers | url=http://irfu.cea.fr/Sap/Phocea/Vie_des_labos/Ast/ast.php?t=actu&id_ast=2615 | accessdate=2009-09-30 }}</ref>:
 
[[Պատկեր:Su Song Star Map 2.JPG|մինի|250px|Հարավային բևեռային աստղային քարտեզ չինացի աստղագետ [[Սու Սոնգ]]ի (1020–1101 թթ.) կողմից]]
 
[[Սոնգ դինաստիա]]յի օրոք, չինացի աստղագետ [[Սու Սոնգ]]ը գրեց ''Xin Yixiang Fa Yao'' (Նոր դիզայն Արմիլարյան Ժամացույցի համար) գիրքը, որը ներառում էր 5 քարտեզ 1,464 աստղերով։ Սա թվագրված էր 1092 թ.-ին։ 1193-ին թվականին, աստղագետ [[Հուան Շան]]ը պատրաստեց մի պլանիսֆերա բացատրող տեքստով։ Այն փորագրված էր քարի վրա 1247-ին թվականին, և այս քարտեզը դեռ գոյություն ունի Ուեն Միաոյի տաճարում։տաճարում<ref name="jahh12">{{cite journal | author=Bonnet-Bidaud |author2=Jean-Marc |author3=Praderie, Françoise |author4=Whitfield, Susan |date=March 2009 | title=The Dunhuang Chinese sky: A comprehensive study of the oldest known star atlas | journal=Journal of Astronomical History and Heritage | volume=12 | issue=1 | pages=39–59 | bibcode=2009JAHH...12...39B | arxiv=0906.3034 }}</ref>:
 
[[Մուսուլմանական աստղագիտություն]]ում, առաջին աստղային քարտեզը պետք է շատ զգույշ նկարված լիներ, որը երևում է պարսիկ աստղագետ Աբդ ալ-Ռահման ալ-Սուֆիի ''Ֆիքսված աստղերի գիրք'' աշխատությունում։ Այս գիրքը 2-րդ դարի [[Պտղոմեոս]]ի [[Ալմահեստ]] աստղացանկի VII.5 և VIII.1 մասերի թարմացումն է։ Ալ-Սուֆիի աշխատությունը ներառում էր համաստեղությունների պատկերազարդումներ և ավելի պայծառ աստղերը պատկերված էին կետերի տեսքով։ Բնօրինակը չի պահպանվել, բայց 1009 թ.-ի պատճենը պահվում է [[Օքսֆորդի համալսարան]]ում:<ref name="193247613X" /><ref name="jahh12" />:
 
Ենթադրվում է, որ հնագույն եվրոպական աստղային քարտեզը ձեռագիր մագաղաթ ''De Composicione Spere Solide''-ն է։ Այն ներկայացվել է [[Վիեննա]]յում, [[Ավստրիա]]յում 1440-ին թվականին և կազմված էր երկու մասից, որը պատկերում էր երկնային հյուսիսային կիսագնդի համաստեղությունները։ Սա գուցե ծառայել է որպես եվրոպական հնագույն աստղային քարտեզի նախատիպ, 1515 թ.-ի փայտի վրա փորագրված դիմանկարների շարք ներկայացված Ալբերտ Դյուրերի կողմից Նուրեմբերգում, Գերմանիա։Գերմանիա<ref>{{cite book | author=Harley, John Brian| author2=Woodward, David | title=The History of cartography | volume=2 | edition=2nd | publisher=Oxford University Press US | pages=60–61 | date=1987 | isbn=0-226-31635-1 }}</ref>:
 
=== Վաղ ժամանակակից ժամանակաշրջան ===
[[Պատկեր:Scutum Sobiescianum.PNG|մինի|Հեվելիուս – ''Firmamentum Sobiescianum sive Uranographia'' 1690 թ.]]
Եվրոպական [[բացահայտումների դարաշրջան]]ի ընթացքում, ուղևորություններ դեպի հարավային կիսագունդ օգնեցին բացահայտել նոր համաստեղություններ։ Սրանք հասել են երկու դանիացի ծովագնացների գրառումներից։ Նրանք Պիետեր Դիրկզցուն Քեյսերը և Ֆրեդերիկ դե Հոութմանն էին, ովքեր 1595-ին թվականին միասին ճանապարհորդեցին դեպի [[Ինդոնեզիա]]:
 
== Քարտեզներ ==