«Մարաստան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ 46.241.146.135 (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել 46.241.165.13 մասնակցի վերջին տարբե...
Պիտակ՝ Հետշրջում
Ա.Ե. Մխիթարյան
Տող 32.
}}
 
'''Մարաստան'''<ref name="ՏՈՒՏ">{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=52}}</ref>՝ հնագույն պետություն [[Իրանական սարահարթում]]։
'''Մարաստան'''<ref name="ՏՈՒՏ">{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=52}}</ref>՝ հնագույն պետություն [[Իրանական սարահարթում]]։ Մարական ցեղերը [[մ.թ.ա. 7-րդ դար]]ում միավորում է [[Դայուկկու]] արքան [[Ասորեստան]]ի դեմ պայքարելու համար։ Մարաստանը իր հզորության գագաթնակետին է հասնում [[Ուվախշատրա]] արքայի ժամանակ։ Մարաստանը, Նոր Բաբելոնի թագավորությունը և Հայաստանը [[մ.թ.ա. 620]]-ական թթ. կնքում են հակաասորեստանյան դաշինք։ Շուտով սկսվում են լայնածավալ ռազմական գործողություններ։ [[Մ.թ.ա. 614]] թ. ընկնում է Ասորեստանի նախկին մայրաքաղաք [[Աշշուր]]ը, [[մ.թ.ա. 612]] թ. մայրաքաղաք [[Նինվե]]ն։ Ասորեստանի արքա [[Սին-Շարի-Իշկուն]] ինքնասպան է լինում։ Ասորեստանյան վերջին զորքերը [[մ.թ.ա. 605]] թ. ջախքախվում են [[Կարքեմիշ]]ի մոտ։ [[Ուվախշատրա]]ն հայոց տիրակալ [[Պարույր Սկայորդի|Պարույր Սկայորդուն]] ուղարկում է թագավորական թագ՝ ճանաչելով նրան հայոց օրինական արքա։ Մարական Կայսրությունը տարածվում էր Հայաստանից մինչև Հնդկաստան և Կասպից Ծովից մինչև Միջագետք՝ ընդգրկելով բազմաթիվ կիսանկախ պետություններ և ցեղային միություններ։ [[Իշտուվեգու]]յի կառավարման ժամանակ Հայոց արքա [[Երվանդ Ա Սակավակյաց]]ը դառնում է մարերին հարկատու։ Մարական պետությունը անկում է ապրում [[մ.թ.ա. 550]] թ. [[Իշտուվեգու]]յի թոռ, [[Պարսուա]]յի և Անշանի արքա [[Կյուրոս Բ Մեծ]]ի կողմից։ Այլևս անկախ մարական պետություն երբևէ չի վերականգնվում։
 
Ասորեստանի թագավոր Ասարխադդոնին (մ.թ.ա.681-մ.թ.ա.668) հաջորդած Աշշուրբանապալի (մ.թ.ա.668-մ.թ.ա.633) օրոք պատերազմական գործողություններ են սկսվել Ասորեստանի և Մանայի (որն ՈՒրարտուի ու Աշգուզայի դաշնակիցն էր) միջև՝ կապված Մանայի գահակալ Ախշերիի հակաասորեստանյան դիրքորոշման հետ։ Այս իրապայմաններում ըստ Մ. Խորենացու վկայության՝ Պարույրի (Պարտատուա) հրամանատարությամբ Արարատյան թագավորության և Ասքանազյան գնդի զորամիավորումները՝ Մարական ցեղապետերից Վարբակեսի գլխավորած մարաց զորքի հետ միասին պաշարել են Ասորեստանի մայրաքաղաք Նինվեն։ Մ. Խորենացին գրում է, որ գրավելով Նինվեն, նրանք պարտադրել են Աշշուրբանապալին ընդունելու Մանայի և Մարաստանի իրավունքները և իրենց հսկող վերակացուները թողնելով այնտեղ, վերադարձել իրենց երկրները։ Այս իրողություններից հետո հզորացել է Պարույրի (Պարտատուա) հեղինակությունը և Մարաց Վարբակես իշխանի եռանդուն միջամտությամբ Պարույրը (Պարտատուա)  ճանաչվել է թագավոր։
 
Ըստ Հերոդոտոսի. Վարբակեսի ջանքերով Հայաստանի հյուսիս-արևելյան հարևանությամբ, Կասպից ծովի հարավային տարածքներում վերջնական ձևավորվում է, Ասորեստանից անկախացած մարական ցեղերի հզոր պետականությունը: Վարբակեսի հաջորդներից [[Դայուկկու]]<nowiki/>ն (Դեովկեսը) համախմբելով մարական ցեղերի առաջնորդներին, այն դարձնում է կայուն թագավորություն, հիմնադրելով նրանց առաջին մայրաքաղաքը, որը կոչում է Եկբատան (Հանգմատանա) որ մարերեն նշանակում է <<Մարաց ժողովատեղ>>: 
 
'''Մարաստան'''<ref name="ՏՈՒՏ">{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=52}}</ref>՝ հնագույն պետություն [[Իրանական սարահարթում]]։ Մարական ցեղերը [[մ.թ.ա. 7-րդ դար]]ում միավորում է [[Դայուկկու]] արքան [[Ասորեստան]]ի դեմ պայքարելու համար։ Մարաստանը իր հզորության գագաթնակետին է հասնում [[Ուվախշատրա]] (Կիաքսար) արքայի ժամանակ։ Մարաստանը, և Նոր Բաբելոնի թագավորությունը և Հայաստանը [[մ.թ.ա. 620]]-ական թթ. կնքում են հակաասորեստանյան դաշինք։ Շուտով սկսվում են լայնածավալ ռազմական գործողություններ։ [[Մ.թ.ա. 614]] թ. ընկնում է Ասորեստանի նախկին մայրաքաղաք [[Աշշուր]]ը, [[մ.թ.ա. 612]] թ. մայրաքաղաք [[Նինվե]]ն։ Ասորեստանի արքա [[Սին-Շարի-Իշկուն]] ինքնասպան է լինում։ Ասորեստանյան վերջին զորքերը [[մ.թ.ա. 605]] թ. ջախքախվում են [[Կարքեմիշ]]ի մոտ։ [[Ուվախշատրա]]ն հայոց տիրակալ [[Պարույր Սկայորդի|Պարույր Սկայորդուն]] ուղարկում է թագավորական թագ՝ ճանաչելով նրան հայոց օրինական արքա։ Մարական Կայսրությունը տարածվում էր Հայաստանից մինչև Հնդկաստան և Կասպից Ծովից մինչև Միջագետք՝ ընդգրկելով բազմաթիվ կիսանկախ պետություններ և ցեղային միություններ։ [[Իշտուվեգու]]յի (Աժդահակ) կառավարման ժամանակ Հայոց արքա [[Երվանդ Ա Սակավակյաց]]ը դառնում է մարերին հարկատու։ Մարական պետությունը անկում է ապրում [[մ.թ.ա. 550]] թ. [[Իշտուվեգու]]յի (Աժդահակ) թոռ, [[Պարսուա]]յի և Անշանի արքա [[Կյուրոս Բ Մեծ]]ի կողմից։ Այլևս անկախ մարական պետություն երբևէ չի վերականգնվում։
 
==Մարական արքաներ==
Տող 44 ⟶ 50՝
 
== Աղբյուրներ ==
Геродот <<История в девяти книгах>> - Л. 1972г.
{{ծանցանկ}}
 
И. М. Дьяконов <<Ассиро – вавилонские источники по истории Урарту>> <ВДИ> - 1951г., Ν3
 
Մովսես Խորենացի <<Պատմություն Հայոց>> -1968թ.
 
Ա. Ե. Մխիթարյան <<Հաբեթի սերունդները>> -2002թ.{{ծանցանկ}}
 
{{Հին աշխարհ}}
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մարաստան» էջից