«Էնդոպլազմային ցանց»–ի խմբագրումների տարբերություն

[[Պատկեր:Clara cell lung - TEM.jpg|thumb|left|Հատիկավոր էնդոպլազմային ցանցը բջջի կորիզի մոտ, մանդրադիտակի տակ]]

Էնդոպլազմային ցանցը խողովակների, խորշերի կամ բշտաձև մանր հատիկների մի բարդ համակարգ է՝ կազմված լիպոպրոտեիդների 7,5 նմ տրամագծով երկու շերտերի թաղանթից։ Էնդ. ցանցը ունի մինչև 50 նմ երկարություն։ Խողովակներն ու խորշերը խորշերը կազմում են մի ճյուղավոր, ամբողջ բջջապլազմայի մեջ ներթափանցված ցանց, որը պայմանավորում է նրա անվանումը։ Նա առավել զարգացած է այն [[բջիջ]]ներումբջիջներում, որոնցում [[սպիտակուց]]ի սինթեզը ավելի ակտիվ է ընթանում (երիտասարդ բջիջներում, գեղձերի բջիջներում), և, ընդհակառակը, թույլ է զարգացած այն [[բջիջ]]ներումբջիջներում, որոնցում ոչ մեծ քանակությամբ սպիտակուց է սինթեզվում (լիմֆատիկ հանգույցների բջիջներում, փայծաղի բջիջներում)։ Էնդոպլազմային ցանցը լինում է հարթ կամ ողորկ և հատիկավոր։ Հարթ էնդ. ցանցի արտաքին շերտը հարթ է, այսինքն զուրկ է [[ռիբոսոմ]]ներից, իսկ հատիկավոր էնդ. ցանցի արտաքին շերտը գրանուլյար է՝ հատիկավոր։ Այդ հատիկները, որոնց տրամագիծը հասնում է մինչև 15 նմ, հարուստ են ՌՆԹ-ով և կրում են ռիբոսոմներ անվանումը։ Հարթ էնդ. ցանցի վրա կան ճարպեր և մոնոսախարիդներ սինթեզող [[ֆերմենտ]]ային համակարգեր, իսկ [[ռիբոսոմ]]ներ կրող էնդոպլազմային ցանցի վրա՝ սպիտակուցներ սինթեզող համակարգեր։<ref name="ReferenceA"/>

Էնդ. ցանցը բջջապլազման բաժանելով առանձին հատվածների՝ իջեցնում է նրանում միաժամանակ տեղի ունեցող քիմիական ռեակցիաների միմյանց խանգարելու հավանականությունը։ Հաճախ տվյալ բջջի կողմից արտադրված արգասիքները օգտագործվում են բջջից դուրս։ Այսպես, օրինակ՝ մարսողական [[ֆերմենտ]]ները արտազատվում են ենթաստամոքսային [[գեղձ]]ի [[բջիջ]]ներիբջիջների կողմից, բայց անցնում են [[բարակ աղիք]]։ Նման դեպքերում [[ռիբոսոմ]]ների վրա սինթեզված [[սպիտակուց]]ներն անցնում են էնդ. ցանցի թաղանթներով և փաթեթավորվում են նրանց շուրջը ձևավորված բշտերում, որոնք հետագայում անջատվում են էնդ. ցանցից։<ref name="ReferenceA"/> Էնդ. ցանցի ֆունկցիաներից է նաև ներբջջային և հարևան [[բջիջ]]ների միջև նյութերի փոխադրումը, բջջում կոնպարտմենտացիայի ապահովումը։ Այսպիսով, էնդ. ցանցը օրգանոիդ է, որը ոչ միայն մասնակցում է նյութերի սինթեզին, այլև դրանք տեղափոխում է բջջի տարբեր մասեր։