«Բուսական աշխարհ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Բուսական աշխարհ''', ''ֆլորա'' ([[լատիներեն|նոր լատ]]․՝ flora, [[լատիներեն|լատ]]․՝ Flora՝ ծաղիկների և գարնան աստվածուհի), որոշակի աշխարհագրական տարածքում աճող [[բույսեր|բուսատեսակներբուսատեսակների]]ի ամբողջություն, որը կազմավորվել է երկրաբանական վաղ անցյալում, համապատասխանում է ներկա բնակության պայմաններին և սերտ ու կայուն փոխհարաբերությունների մեջ է գտնվում մերձակա տարածքների ֆլորաների հետ։ Ֆլորան ընդգրկում է այս կամ այն տարածքի բոլոր բուսատեսակները։ Սակայն գործնականում այդ անվան տակ հաճախ հասկացվում են միայն բարձրակարգ [[սերմնավոր բույսեր|սերմնավոր]] և [[պտերանմաններ|պտերանման]] բույսերը, իսկ [[ստորակարգ բույսեր|ստորակարգ]] և այլ [[սպորավոր բույսեր|սպորավոր]] բույսերի ֆլորա նշվում է լրացուցիչ կամ կոնկրետ անվանումներով ([[ջրիմուռներ]]ի ֆլորա կամ [[ալգոֆլորա]], [[քարաքոսեր]]ի ֆլորա կամ [[լիխենոֆլորա]] և այլն)։

Շատ տարածված է առանձին պետությունների, հանրապետությունների ֆլորաների կազմումը, ինչպես, օրինակ, [[Հայաստանի ֆլորա]], [[Վրաստանի ֆլորա]] և այլն։ Կազմվում են նաև ավելի խոշոր աշխարհագրական միավորների ([[Կովկաս]], [[Միջին Ասիա]], [[Եվրոպա]], [[Ամերիկա]], [[Արկտիկա]]) ֆլորաներ։

Ցուրաքանչյուր վայրի ֆլորայի կազման հիմքը տեսակային կազմի բացահայտումն է կամ տեսակագրումը, որը սովորաբար զուգակցվում է համապատասխան փաստացի նյութերի՝ հերբարիումների ստեղծման հետ։ Սովորաբար կատարվում է նաև ֆլորայի էկոլոգա-ցենոտիկական վերլուծություն։ Բացահայտվում է կենսաձևերի տոկոսային կազմը, նրանց պատկանելությունը առանձին բուսատիպերի, էկոլոգիական պայմանների, կատարվում է ֆլորայի ժամանակագրական վերլուծություն (երիտասարդ, հնաբնակ, [[ռելիկտներ|ռելիկտային]] բուսատեսակներ)։ Օգտագործվում են նաև [[հնէաբուսաբանություն|հնէաբուսաբանական]] տվյալները։

Յուրաքանչյուր ֆլորայի կարևորագույն հատկանիշներից մեկը նրա կարգաբանական կատեգորիաների՝ [[տեսակ]]ների, [[ցեղ]]երի և [[Ընտանիք (կենսաբանություն)|ընտանիքների]] քանակական փոխհարաբերությունների, ինչպես նաև միայն այդ վայրին բնորոշ [[աբորիգեն]] կամ զուտ տեղական բույսերի՝ [[էնդեմ]]ների բացահայտումն է։ Օրինակ, Հայաստանին բնորոշ էնդեմներից են [[նաիրյան նշենի]]ն, [[Թախտաջյանի կաթնուկ]]ը, [[Թամամշյանի օշան]]ը, [[Տիգրանի թանթրվենի]]ն, [[Կոմարովի պայթակենի]]ն, [[հայաստանյան արոսենի]]ն, [[արարատյան վայրի ցորեն]]ը և այլն։

Տարբեր երկրների ֆլորաների ուսումնասիրման և համեմատական վերլուծության արդյունքները հիմք են ծառայում ֆլորիստիկ շրջանացման համար։ Երկրագնդի ֆլորայի լավագույն շրջանացումը կատարել է [[Արմեն Թախտաջյան|Ա․ ԹախտաջյանԹախտաջյանը]]ը։։ Ֆլորաներում համառոտակի տրվում են նաև բույսերի տարածման արեալները տվյալ շրջանում, ընդհանրապես էկոլոգիական պայմանները և օգտագործման բնագավառները։ Հայաստանը գտնվում է միմյանցից խիստ տարբերվող երեք խոշոր ֆլորիստիկական մարզերի ու ենթամարզերի ([[Ցիրկումբորեալ ֆլորիստիկ շրջան|Ցիրկումբորեալ]], [[Իրանա-Թուրանական ֆլորիստիկ շրջան|Իրանա-Թուրանական]], [[Առաջավոր Ասիա]]կան) և հինգ նահանգների (Անատոլիական, Ատրպատականյան, Կովկասյան, Հայկական և Իրանա-Հայկական) շփման վայրում։ Վերոհիշյալ ֆլորիստիկական մարզերի, ենթամարզերի և նահանգների ազդեցությունների, ինչպես նաև երկրի բնապատմական պայմանների բազմազանության պատճառով Հայաստանի ֆլորան ունի արտակարգ հարուստ և խայտաբղետ տեսակային կազմ։

Առաջին անգամ Հայաստանում է նկարագրվել բույսերի 400 տեսակ, որոնցից 185-ը տարբեր ժամանակներում հայտնաբերվել է նաև հարևան երկրներում, իսկ մնացած 115-ը հանդիպում է միայն Հայաստանում։ Հայաստանի առավել մեծ հետաքըրքրություն ներկայացնող [[էնդեմիկ բույսեր|էնդեմիկէնդեմիկներից]]ներից են [[Հայաստանի արոսենի]]ն, [[նաիրյան նշենի]]ն, [[Թախտաջյանի կաթնուկ]]ը, [[Թամամշյանի օշան]]ը, [[Ուրարտուի ցորեն]]ը, [[Տիգրանի թանթրվենի]]ն, [[Մաղաքյանի ստելերոպսիս]]ը և այլն։ Մնացորդային բույսերի մեծ մասը՝ [[ունաբի]]ն, [[կենի]]ն, [[սոսի]]ն, [[արջատխլենի]]ն, [[խնկենի]]ն, [[գիհի]]ն, [[գայլահատ]]ը, [[մրտավարդ]]ը, [[պարիյյակ]]ը, [[սովորական բաղեղ]]ը և այլն, ծառեր ու թփեր են։ Կան նաև մնացորդային խոտաբույսեր՝ [[ծովոսպ]]ը, [[սպիտակ ջրաշուշան|սպիտակ]] և [[դեղին ջրաշուշան]]ները, [[ենթալպյան բարձրախոտեր]]ը, բոլոր տեսակի [[պտերներ]]ը, [[ոչխարի շյուղախոտ]]ը և այլն։