«Բերանի խոռոչ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Բերանի խոռոչը կազմված է նախադռնից և բուն խոռոչից։ Նախադուռը ճեղքանման տարածություն է՝ տեղադրված [[այտեր]]ի ու [[շրթունքներ]]ի միջև՝ դրսից, և ատամների ու [[լնդեր]]ի միջև՝ ներսից։ Բուն խոռոչը տարածվում է ատամներից մինչև [[ըմպան]]ի մուտքը։

Բերանի խոռոչի մուտքը սահմանափակվում է շրրթունքներով, որոնք ունեն նուրբ մաշկ՝ հարուստ արյան անոթներով և նյարդային վերջույթներով։ Բերանի խոռոչում սնունդը մանրացվում է, շաղախվում թքով, և սեղի է ունենում մասնակի մարսողություն։ Բերանի խոռոչում էեն գտնվում ասամները, որոնք տեղակայված են վերին և ստորին ծնոտիների վրա, ընդ որում՝ ստորին ծնոտն ունի չափազանց ուժեղ մկաններ, որի շնորհիվ կարող է բարձրացնել մինչև 400կգ զանգված։ Բերանի խոռոչում կա 32 ատամ, որոնք նորածնի մտոտ բացակայում են, իսկ 6 ամսականից մինչև երկու տարեկանում ձևավորվում են թվով 20 ատամներ, որոնք կոչվում են կաթնատամներ, վերջիներս փոխվում են մշտական ատամների 10-12 տարեկանհասակում, իսկ վերջին զույգ ատամները, որոնք կոչվում են իմաստության ատամներ, հայտնվում են 20-22 տարեկանում։ Յուրաքանչյուր ծնոտում տեղակայված են 4 կտրիչ, 2 ժանիք, 4 փոքր և 6 մեծ աղորիքներ։ [[Կտրիչները]] և [[ժանիքները]] սնունդը բռնելու և կտրատելու դերն է կատարում, իսկ [[աղորիքները]], օժտված լինելով մեծ ակերեսով, ծամում, մանրացնում են սնունդը։ Յուրաքանչյուր արմատ ունի արմատ, որը տեղակայված է ծնոտի ոսկրային ատամնաբնում, նաև [[վզիկ]] ու [[պսակ]], որոնք ատամի երևացող մասեր են։ Ատամը կազմված է կարծր նյութից՝ [[դենտինից]], իսկ նրա պսակը ծածկված է [[էմալով]], որը պաշտպանում մէ ատամը քայքայումից և մանրէների ներթափանցումից։ Ատամն [[արմատի]] շրջանում պատված է ցեմենտով։ Ատամի խոռոչը լցված է կակղանով։ Առողջ ատամները կարևոր նախապայման են առողջության պահպանման համար։ Հիվանդ ատամներում սկսում են զարգանալ ու բազմանալ բազմաթիվ մանրէներ։ Ատամների թափելն առաջացնում է մարսողության խանգարումներ, ստամոքսի և աղիների և հիվանդություններ։ Ատամների քայքայումն առաջացնում է էմալի վնասումից, որ հաճախ տեղի է ունենում տաք և սառը սննդի արագ հերթափոխումից։ Որպեսսզի ատամներն առողջ պահպաննվեն, անհրաժեշտ է ամեն անգամ ուտելուց հետո բերանի խոռոչը ողողել գոլ ջրով, իսկ առավոտյան և երեկոյան խնամքով մաքրել խոզանակով։

Բերանի խոռոչում մշտապես առկա միկրոօրգանիզմները բնականոն պայմաններում օրգանիզմի համար վտանգավոր չեն, այլ ծառայում են յուրօրինակ կենսաբանական պատնեշ, քանի որ դադարեցնում են բերանի խոռոչ թափանցած ախտածին [[մանրէ]]ների աճը։ Լորձաթաղանթի պատնեշային ֆունկցիաները խթանվում են նաև թքով, որը պարունակում է վարակազերծող նյութ՝ լիզոցիմ։ Սակայն օրգանիզմի դիմադրողականության անկման դեպքում բերանի խոռոչում մշտապես առկա որոշ միկրոօրգանիզմներ դառնում են ախտածին և հարուցում հիվանդություններ, օրինակ՝ կաթնուկ։

Բերանի խոռոչի առողջացման համար անհրաժեշտ է բուժել և հիվանդ ատամների ատամնալիցք անել (որը կանխում է [[ատամների ոսկրափուտ]]ի և դրա բարդությունների՝ կակղենու բորբոքման, շուրջատամնաբորբի հետագա զարգացումը), հեռացնել քայքայված ատամները, բուժել հարատամնային հյուսվածքների ([[հարատամնաբորբ]]), բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի հիվանդությունները, հեռացնել [[ատամնաքար|ատամի քարքարը]]ը, ինչպես նաև ժամանակին վերացնել ատամնածնոտային համակարգի և ատամների արատները։