«Կիսահաղորդիչներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ հ․ 5, էջ 444 oգտվելով ԱՎԲ |
չNo edit summary |
||
Տող 3.
'''Կիսահաղորդիչներ''', նյութերի լայն դաս, որոնք ըստ էլեկտրահաղորդականության միջանկյալ տեղ են գրավում հաղորդիչների և դիէլեկտրիկների շարքում։ Կիսահաղորդիչների տեսակարար էլեկտրահաղորդականությունը (a) սենյակային ջերմաստիճանում ընկած է 10<sup>−6</sup> - 10<sup>6</sup> օհմ<sup>−1</sup> * սմ<sup>−1</sup> միջակայքում, այն էապես կախված է նյութի կառուցվածքից, խառնուրդների տեսակից և քանակից, ինչպես նաև արտաքին պայմաններից ([[ջերմաստիճան]], [[ճնշում]], [[լուսավորում]], տարրական մասնիկներով ռմբակոծում, էլեկտրական և մագնիսական դաշտերի առկայություն)։ Մետաղների (հաղորդիչներ) համեմատությամբ՝ կիսահաղորդիչների բնորոշ առանձնահատկությունն այն է, որ ջերմաստիճանի բարձրացման հետ տեսակարար էլեկտրահաղորդականությունը աճում է։ Կիսահաղորդիչները կարող են լինել ինչպես բյուրեղային, այնպես էլ [[ամորֆ նյութեր|ամորֆ]] և [[հեղուկ]] նյութերը։ Կիսահաղորդիչների շարքն են դասվում քիմիական որոշ տարրերի ([[սիլիցիում]], [[գերմանիում]], [[սելեն]], [[տելուր]], [[արսեն]], [[ֆոսֆոր]] և այլն) բյուրեղները, [[օքսիդներ]]ի, [[սուլֆիդներ]]ի, սելենիդների և թելուրիդների մեծ մասը, որոշ համաձուլվածքներ, շատ միներալներ և այլն։
Ըստ գոտիների տեսության՝ T=0 K ջերմաստիճանում բյուրեղային կիսահաղորդիչներում մասնակիորեն լրացված գոտիներ չկան, իսկ EK արգելված գոտին մի քանի էլեկտրոն վոլտից մեծ չէ. ուստի կիսահաղորդիչներում ազատ
Խառնուրդ պարունակող կիսահաղորդիչները կոչվում են ''խառնուրդային''։ Իրական կիսահաղորդիչներում (հատկապես ցածր ջերմաստիճաններում) լիցքակիրների, հետևաբար և [[հոսանք]]ի բնույթը որոշվում է բյուրեղ ներմուծված խառնուրդների տեսակով։ Այսպես, եթե [[սիլիցիում]]ի բյուրեղ է ներմուծվում [[Մենդելեևի պարբերական համակարգ]]ի V խմբի որևէ տարրի (օրինակ, արսենի) ատոմ, որն արտաքին թաղանթում ունի հինգ արժեքական էլեկտրոն, ապա դրանցից չորսը [[կովալենտ կապ]]ի մեջ են մտնում Si-ի հարևան [[ատոմ]]ների հետ, իսկ հինգերորդը խառնուրդի դրական իոնի հետ գտնվում էթույլ կապված վիճակում։
| |||