«Պալմա դե Մալյորկա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր}}
'''Պալմա դե Մալյորկա''' ({{lang-es|Palma de Mallorca}}, {{lang-ca|Palma}}), [[Բալեարյան կղզիներ]]ի գլխավոր քաղաքը ու նավահանգիստը։ Տեղակայված է [[Մալյորկա|Մալյորկա կղզկղզու]]ու Արմավենիների ծովախորշի մոտ, 20 կմ լայնությամբ և 25 կմ երկարությամբ՝ խոշորագույն զբոսաշրջային կենտրոն։ Բնակչությունը 407 648 ([[2012]]), 407 035 ծայրամասերով։
 
== Պատմություն ==
Քաղաքի հիմնադրումը կախված է հռոմեական կայսրության կողմից Բալեարյան կղզիների գրավման հետ։ Մ․ թ․ ա․ 123 թվականին [[Կվինտ Ցեցիլի Մետել]]ը, որը հետագայում ստացավ Բալեարյացի անվանումը, կղզու բնակիչներին մեղադրեց [[ծովահեն]]ներին աջակցելու մեջ և գրավեց արշիպելագը։ Հենց նա էլ ստեղծեց Պալման։ Քաղաքը ի սկզբանե եղել է նավահանգիստ և ադմինիստրատիվ ձևաչափով մտնում էր [[Տարակոնյան Իսպանիա|Տարակոնյան Իսպանիայ]]իյի նահանգի կազմի մեջ։
 
[[902]] թվականից քաղաքը գտնվում էր արաբների տիրապետության տակ։ [[1229]] թ․ [[դեկտեմբերի 31]]-ին քաղաքը գրավվել էր արաբ թագավոր Խայմե Նվաճողի զորքերի կողմից։ [[1231]] թվականից մինչև [[1349]] թվականը Պալման Արագոնայի հետ միասին մտնում էր [[Մալյորկայի թագավորություն|Մալյորկայի թագավորությթագավորության]]ան մեջ (մայրաքաղաքը տեղակայված է Պերպինյան ցամաքում)։
 
[[XVI դար]]ում Պալման ոչ մեկ անգամ ենթարկվել է Միջերկրական ծովի ծովահենների կողմից հարձակման, որը բացասական է անդրադարձել նախկինում արագ ծաղկող առևտրին։ Նոր վերելք դիտվեց [[XVIII դար]]ում, երբ հանվեց ամերիկյան գաղութների հետ առևտրային սահմանափակումները։ [[1833]] թվականին Պալման դարձավ Բալեարյան կղզիների նահանգի կենտրոնը։ [[1996]] թվականին անցկացվել է կիսամարաթոնի աշխարհի [[1996]]-ի առաջնությունը։
 
<blockquote>
Տող 136.
[[1960]]-ական թվականների տուրիստական ալիքը Մալյորկան դարձրեց միջերկրածովյան տուրիզմի զարգացած կենտրոններից մեկը։ Իսպանական թագավորական ընտանիքի անդամները իրենց արձակուրդներն անցկացնում են Պալմայից ոչ հեռու գտնվող, Մարիվենտյան պալատում։
 
[[Գոթական ճարտարապետություն|Գոթական մայր տաճարտաճարի]]ի շինարարությունը սկսվել է [[1231]] թվականին [[Խայմե II]] թագավորի օրոք, արաբական մզկիթի տեղում։ Օծվել է [[1601]] թվականին։ Իր բազմաթիվ մեծ պատուհանների շնորհիվ Պալմայի տաճարը համարվում է միջերկրածովյան գոթական տաճարներից ամենալուսավորը։
[[Պատկեր:Catedral de Palma (471513039).jpg|մինի|ձախից|Պալմայի մայր տաճարի տեսքը]]
 
Պալմայի տաճարը շրջապատող տարածքի վայրում նախկինում եղել է արաբական քաղաք, որը մուսուլմանական աշխարհում հայտնի է Մեդինա Մայուրկա անվանմամբ։ Նրա կառույցներից մնացել են միայն, Ալմուդենա փողոցի կամարը և Սերրայի փողոցի արաբական բաղնիքը։ Տաճարից ոչ հեռու տեղակայված են հին եկեղեցիներ և հարուստ տներ, որոնք պատկանում էին ազնվականներին և վաճառականներին։
 
[[Ֆրանցիսկ Ասսիզեցի|Սբ․ ՖրանցիսկՖրանցիսկոսի]]ոսի գոթական եկեղեցին կառուցվել է [[XIV դար]]ում, չնայած որ նրա ճակատը կառուցվել էր [[XVIII դար]]ի վերջերում։ Նրա ութանկյուն մատուռներից մեկում՝ [[բարոկկո]] և [[ռենեսանս]]ի ոճի զարդարանքներով, [[XV դար]]ից պահպանում է [[Ռայմունդ Լուլի]]այի սարկոֆագը։
 
Ալմուդենայի (Almudaina) թագավորական պալատը կառուցվել է [[XIII դար]]ում, մինչ այդ նույն վայրում գտնվող արաբական ալկասարա ամրոցի հիմքի վրա։ Խայմե II թագավորն այն դարձրեց իր թագավորական պալատը։
Տող 157.
Ինստիտուտ ([[1836]] թվականին [[համալսարան]]ից ձևափոխված, որը հիմնադրվել է [[1503]] թվականին), ուսուցիչների սեմինար, ծովագնացության դպրոց, արվեստի ակադեմիա, երաժշտական ուսումնարան, երկու հասարակական գրադարան, թատրոն։ Ծայրամասում է Բելվեր գեղեցիկ ամրոցը ([[XIII դար]]) և ավստրիացի էրցհերցոգ Լյուդվիգ Սալվատորի Միրամար վիլլան։
 
Խմելու ջրի խիստ սակավությունը, այն բերելու և ընդերքից հանելու անհրաժեշտությունը մեծ խոչընդոտ են հանդիսանում [[քաղաք]]ի և ամբողջ [[Կղզի|կղզկղզու]]ու զարգացման համար։
 
[[Եվրոպա|Եվրոպայ]]իյի խոշորագույն [[օդանավակայան]]ներից մեկը։ [[2007]] թվականին բացվել է մետրոպոլիտեն։
 
== Քաղաքային տրանսպորտ ==
Տող 175.
 
== Հայտնի մարդիկ և բնակիչներ ==
* [[Մարիա դել Մար Բոնետ ի Վարդագեր]] (ծնված 1947) - իսպանացի և կատալոնացի երգչուհի և կոմպոզիտոր,
* [[Խորխե Լորենսո]] (ծնված 1987) - իսպանացի մոտոարշավորդ, 2006, 2007 (250 cс), 2010 և 2012 (MotoGP) թվականների աշխարհի չեմպիոն,
* [[Լուիս Սալոմ]] (1991—2016) - իսպանացի մոտոարշավորդ։