«Չեխիա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ |
||
Տող 34.
'''Չեխիա''' ([[չեխերեն]]՝ Česko), պաշտոնական անվանումը '''Չեխական Հանրապետություն''' ([[չեխերեն]]՝ Česká republika), կարճեցված '''ՉՀ''' ([[չեխերեն]]՝ ČR), պետություն [[Կենտրոնական Եվրոպա]]յում։ Հյուսիսում այն ընդհանուր սահման ունի [[Լեհաստան]]ի, հարավում՝ [[Ավստրիա]]յի, արևելքում՝ [[Սլովակիա]]յի, իսկ արևմուտքում և հյուսիս-արևմուտքում՝ [[Գերմանիա]]յի հետ։ [[Պրահա]]ն՝ Չեխիայի Հանրապետության մայրաքաղաքը, հանդիսանում է երկրի ամենամեծ քաղաքը և Եվրոպայի գլխավոր զբոսաշրջային տեսարժան վայրերից մեկը։ Այն կառուցված է Վլտավա գետի վրա։ Պրահայի բնակչությունը 1 մլն-ից ավել է։
== Պատմություն ==
Պետությունն առաջացել է երկու պատմական շրջանների՝ Մոռավիայի և Բոհեմիայի, ինչպես նաև Սիլեզիայի մի մասի միավորման արդյունքում։ Չեխական հողերի մասին առաջին հիշատակումները վերաբերվում են մ.թ. 9-րդ դարին։ Այն ժամակներում այդ հողերի վրա առաջացել է առաջին միավորված պետությունը՝ Պրժեմիսլովիչների թագավորությամբ։ Այդ պետությունը կոչվում էր Բոհեմիա Թագավորություն։ Այն բավականին հարուստ և հզոր էր, սակայն 15-րդ և 17-րդ դարերում ծագած կրոնական հակամարտությունների հետևանքով, այն անկում ապրեց։
Որոշ ժամանակ անց բոլոր հողերը անցան Հաբսբուրգների ազդեցության տակ և մտան Ավստրո-հունգարական կայսրության կազմի մեջ։ Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո՝ 1918 թ.-ին, Չեխիան, միավորվելով Սլովակիայի և Անդրկարպատյան Ռուսիայի հետ, հիմնեց նորանկախ Չեխոսլովակիայի հանրապետություն։ 1938 թ.-ին Մյունհենյան պայմանագրով Սլովակիան դուրս եկավ Հանրապետությունից, իսկ 1939 թ.-ին Գերմանիան օկուպացրեց ողջ Չեխոսլովակիան, դարձնելով այն Մոռավիայի և Բոհեմիայի պրոտեկտորատ։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում Գերմանիայի պարտությունից հետո, Չեխոսլովակիան անցավ Խորհրդային Միության ազդեցության տակ և մտավ Սոցճամբար։ 1968 թ.-ից շրջանառության մեջ մտավ Պրահյան գարուն արտահայտությունը, երբ օգոստոսի լույս 21-ի գիշերը Վարշավյան պայմանագռի անդամ խորհրդային հինգ հանրապետությունների զորքերը հատեցին Չեխոսլովակիայի սահմանը՝ ազատական տրամադրված բնակչությանը ճնշելու նպատակով։ Փողոց դուրս եկան շարքային քաղաքացիները։ Դիմադրությունը տևեց ընդամենը երկու օր, ապստամբությունը ճնշվեց։
1989 թ.-ին Չեխոսլովակիան Թավշյա հեղափոխության հետևանքով շեղվեց զարգացման սոցիալիստական ուղուց։ 1993 թ.-ի հունվարի 1-ին երկիրը խաղաղ ճանապարհով բաժանվեց երկու մասի՝ առաջացնելով անկախ Չեխիայի և Սլովակիայի պետություններ։
Տող 45.
====== Կլիմա ======
Չեխիայի կլիման բարեխառն է, եղանակային անցումը ծովայինից մայրցամաքային քիչ թե շատ հավասար է ողջ երկրում, բայց իր տարածաշրջանային առանձնահատկությունները հիմնականում կախված է ռելիեֆից։ Ձմռանը ջերմաստիճանը սովորաբար մեղմ է լինում՝ -2-ից մինչև – 4 °C,
== Մշակույթ ==
Տող 51.
====== Խոհանոց ======
[[Պատկեր:Czech fried cheese.jpg|thumb|200x200px]]
Չեխական խոհանոցը հայտնի է իր սոուսներով և լցոններով, բայց ոմանց
====== Տոներ ======
Տող 57.
* Զատիկի երկուշաբթի
* Մայիսի 1 ՝ Աշխատավորի օր (Չեխիայում այդ օրը անվանում են «սիրո տոն»)
* Մայիսի 8՝
* Հուլիսի 5՝ Սլավոնական առաքյալներ Կիրիլի և Մեթոդիոսի օրը
* Հուլիսի 6՝
* Հոկտեմբերի 28՝ Անկախության օրը։ 1918 թվականի
* Դեկտեմբերի 25 և 26՝ Սուրբ Ծնունդ.
Այդ օրերին խանութները չեն աշխատում (իսկ դեկտեմբերի 24-ին Սուրբ Ծննդյան նախաշեմին խանութները բաց են լինում մինչև ժամը 14։00-ն)։
|