|
'''Սուննա'''ն մուսուլմանական սուրբ ավանդություն է, որն իր մեջ ընդգրկում է [[մարգարե]] [[Մուհամմադ|Մուհամմադի]]ի կյանքի մասին պատմությունները, որպես օրինակ ողջ մուսուլմանական համայնքի (ումմայի) և յուրաքանչյուր [[Մուսուլման|մուսուլմանիմուսուլման]]ի համար<ref>https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%A5%D5%AE_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6</ref>: Սուննան համարվում է երկրորդը [[Ղուրան|Ղուրանից]]ից հետո որպես [[Իսլամական իրավաբանության հիմքեր|իսլամական իրավունքի]] (ֆիկհի) աղբյուր: Այն ներկայացնում է Մուհամմադի վարքը, մարգարեի կողմից ճիշտ ընդունված կանոններն ու նորմերը: Սուննան՝ [[Հադիս|հադիսներիհադիս]]ների տեսքով, փոխանցվել է բանավոր կերպով Մուհամմադի զինակիցների կողմից: Սուննան շատ սերտ կապված է Ղուրանի հետ և լրացնում է այն: Սուննային հետևելը համարվում է մուսուլմանի կյանքի կարևորագույն բաղադրիչը: Մուսուլմանական կրոնական կրթության մեջ նշանակալից դեր ունի Սուննայի ուսուցումը<ref>httpsուսուցում://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%AD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%AC_%D5%8A%D5%AB%D5%B8%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%BD%D5%AF%D5%AB</ref> Մուհամմադի մահից հետո Սուննան թույլ տվեց լուծել խալիֆայության բնակչության կյանքի մի շարք խնդիրներ: Սուննայի նշանակությունը սկզբից ևեթ շատ մեծ էր, իսկ 9-10-րդ դարերում այն սկսում են կարդալ Ղուրանի հետ հավասար: Ղուրանը և Սուննան իսլամական իրավական համակարգի հիմքն են: Ղուրանի հիմնական տեքստերը ունեն ընդհանուր բնույթ, գրեթե հնարավոր չէ գտնել մանրամասներ և երկրորդական դետալներ: Հիմնականում Ղուրանում խոսվում է հավատի սկզբունքների մասին, հաստատվում են երկրպագության նորմերը, հիշատակվում է հնագույն ազգերի պատմությունը: Սուննան բացատրում է Ղուրանի ոչ հասկանալի հատվածները, մանրամասն նկարագրում է այն, ինչ Ղուրանում ներկայացված է ընդհանուր կողմերով: Սուննան նաև ընդգրկում է կանոններ, որոնք չկան Ղուրանում: Օրինակ՝ Ղուրանում [[Ալլահ]]ը մուսուլմաններին հրահանգում է աղոթել: Յուրաքանչյուր մուսուլման ենթարկվում է և պատրաստ է աղոթել, սակայն ե՞րբ և ինչպե՞ս: Այս հարցերի պատասխանը տալիս է Սուննան, որտեղ մանրամասն նկարագրված է, թե ինչպես և երբ պետք է կատարվի աղոթքը՝ Մուհամմադ մարգարեի օրինակով:
Մուհամմադի մահից հետո Սուննան թույլ տվեց լուծել խալիֆայության բնակչության կյանքի մի շարք խնդիրներ: Սուննայի նշանակությունը սկզբից ևեթ շատ մեծ էր, իսկ 9-10-րդ դարերում այն սկսում են կարդալ Ղուրանի հետ հավասար: Ղուրանը և Սուննան իսլամական իրավական համակարգի հիմքն են: Ղուրանի հիմնական տեքստերը ունեն ընդհանուր բնույթ, գրեթե հնարավոր չէ գտնել մանրամասներ և երկրորդական դետալներ: Հիմնականում Ղուրանում խոսվում է հավատի սկզբունքների մասին, հաստատվում են երկրպագության նորմերը, հիշատակվում է հնագույն ազգերի պատմությունը: Սուննան բացատրում է Ղուրանի ոչ հասկանալի հատվածները, մանրամասն նկարագրում է այն, ինչ Ղուրանում ներկայացված է ընդհանուր կողմերով: Սուննան նաև ընդգրկում է կանոններ, որոնք չկան Ղուրանում: Օրինակ՝ Ղուրանում [[Ալլահ|Ալլահը]] մուսուլմաններին հրահանգում է աղոթել: Յուրաքանչյուր մուսուլման ենթարկվում է և պատրաստ է աղոթել, սակայն ե՞րբ և ինչպե՞ս: Այս հարցերի պատասխանը տալիս է Սուննան, որտեղ մանրամասն նկարագրված է, թե ինչպես և երբ պետք է կատարվի աղոթքը՝ Մուհամմադ մարգարեի օրինակով:
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Գրականություն ==
* Գ. Նյուբի - Իսլամի կրճատ հանրագիտարան = A Concise Encyclopedia of Islam, Ֆայր փրեսս, 384 էջ, 3000 օրինակ
* https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%AD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%AC_%D5%8A%D5%AB%D5%B8%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%BD%D5%AF%D5%AB - Իսլամ - հանրագիտական բառարան
* http://masud.co.uk/the-sunna-as-primordiality/
* http://www.quranicstudies.com/prophet-muhammad/the-meaning-of-sunna-in-the-quran/
* http://cmje.usc.edu/
{{Արտաքին հղումներ}}
|
