«Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 118.
=== Կաթողիկոսական Աթոռի վերահաստատումը Էջմիածնում ===
Կիլիկիայում թագավորության անկումից հետո Հայոց եկեղեցու առաջ ծառացան մի շարք խնդիրներ. ստեղծված հոգևոր-մշակութային ճգնաժամը, տնտեսական և քաղաքական անելանելի դրությունը անհնար էին դարձնում Եկեղեցու ազատ և նպատակաուղղված գործունեությունը: Հաշվի առնելով այս հանգամանքները Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու գործիչները 13-րդ դարի վերջից սկսած քայլեր են ձեռնարկում հայրապետական աթոռն ավելի ապահով ու նպաստավոր վայր տեղափոխելու համար: Արդեն 15-րդ դարի սկզբին երբ բուն Հայաստանում կարակոյունլու Ջհանշահի իշխանությունը հաստատվեց, համեմատաբար խաղաղ ու նպաստավոր իրադրություն ստեղծվեց և հնարավորություն առաջ եկավ կաթողիկոսությունը հաստատել իր նախնական վայրում` Սուրբ Էջմիածնում: Այս որոշումը կայացվեց դեռևս Կիլիկիայի [[Գրիգոր Թ Մուսաբեկյանց]] կաթողիկոսի կենդանության օրոք, նրա համաձայնությամբ: 1441թ. Համբարձման տոնի օրը [[Թովմա Մեծոփեցի|Թովմա Մեծոփեցու]] և [[Հովհան Հերմոնեցի|Հովհան Հերմոնեցու]] ջանքերով [[Վաղարշապատ]]ում ժողով գումարվեց 700 եպիսկոպոսների մասնակցությամբ, վիճակ գցվեց և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի պաշտոնն ընկավ [[Կիրակոս Ա Վիրապեցի|Կիրակոս Վիրապեցուն]] (1441-1443թթ), ով փաստորեն դարձավ գոյություն ունեցող հայկական բոլոր կաթողիկոսությունների, նվիրապետական աթոռների և թեմերի գլուխը: Կարճ ժամանակ հետո`1446-ին, Կիլիկիայում [[Կարապետ Եվդոկացի]]ն կաթողիկոս օծվեց` ինքն իրեն Սսի կաթողիկոս հայտարարելով, ինչով վերականգնվեց Սսի Կիլիկյան կաթողիկոսությունը: Կարճ ժամանակ հետո` 1461-ին հիմնվեց նաև [[Կոստանդնուպոլսի Հայոց պատրիարքություն]]ը: Վաղարշապատը կրկին դարձավ համայն հայության հոգևոր կենտրոնը, Սուրբ Էջմիածինը` պետականությունից զրկված, աշխարհով սփռված հայ ժողովրդի հոգևոր և ազգային-քաղաքական կենտրոնը: Այս վերջին հանգամանքը չափազանց կարևոր էր [[Պարսկաստան]]ի և [[Օսմանյան
=== Հայոց Եկեղեցին 19-րդ դարում ===
| |||